بخشی از مقاله
چکیده
شهر الکترونیک شهری است که بر افزایش دسترسی و بهبود ارائه خدمات به شهروندان و افزایش بهرهوری سازمانهای دولتی باکیفیت و ضریب ایمنی بالا و با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تاکید دارد. هدف از این مقاله تحلیل و اولویت بندی عوامل مؤثر در جهت ارائه خدمات الکترونیک در مناطق یک و شش شهر مشهد میباشد. این مقاله از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری آن شامل 383 نفر از شهروندان مناطق یک و شش و 32 نفر از مدیران شهری شهر مشهد میباشد. ابزار اندازهگیری پرسشنامهای است که دارای پنج بعد سازمانی - شامل 17گویه - ، اجتماعی - شامل 5 گویه - ، تکنولوژیکی - شامل 5 گویه - ، سیاسی - شامل 7 گویه - و فردی - شامل 4 گویه - و به طور کلی 38 گویه میباشد که بر اساس طیف لیکرت - پنج گزینهای - طراحیشده است.
تجزیهوتحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی - Friedman Test - انجام گردید. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان میدهد که ترتیب اولویت گویه های عوامل موثر در جهت ارائه خدمات الکترونیک از نظر هر سه گروه شهروندان منطقه یک، شهروندان منطقه شش و جامعه مدیران با یکدیگر متفاوت هست، با این وجود شهروندان منطقه یک و جامعه مدیران شهری شهر مشهد در مورد ترتیب اولویت گویههای ابعاد اجتماعی و تکنولوژیکی نظرات یکسانی دارند.
.1 مقدمه
اصطلاح شهر الکترونیک در سال 1994 در کنفرانسی در مورد شهرهای دیجیتال مطرح شد. این برنامه در سال 1996 در برخی از شهرهای اروپا مانند هلسینکی و آمستردام اجرا شد . تعاریف متفاوتی برای شهر الکترونیک وجود دارد. بهعبارتدیگر در شهرهای الکترونیک همه نیازهای شهروندان از طریق شبکههای کامپیوتر فراهم میشود.بنابراین شهر الکترونیک یک اصطلاح نسبی است که در آن خدمات توسط کامپیوتر ارائه میشود؛ طبق تعریف دکتر علیاکبر جلالی شهر الکترونیک، شهری است که میتواند خدمات شهری مختلفی شامل خدمات شهرداری یا دولتی یا حتی خدمات بخش خصوصی در رشتههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در 24 ساعت شبانهروز و 7 روز هفته باکیفیت مناسب بهوسیله استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات ارائه دهند.
همچنین بررسی دقیق تحقیقات انجامشده بر روی دولت الکترونیک نشان میدهد که گرچه محققان بسیاری فاکتورهای مختلفی را شناسایی کردهاند که بر روی اجرا و گسترش دولت الکترونیک تأثیر میگذارند، در کل میتوان ابعاد مؤثر در پیادهسازی شهر الکترونیک را تحت پنج موضوع کلیتر بخشبندی کرد که عبارتاند از سازمانی، اجتماعی، تکنولوژیکی، سیاسی بعلاوه زمینه فردی شهر مشهد با جمعیت بالغبر دو میلیون و هفتصد صد هزار نفر - سرشماری نفوس و مسکن - 1390 دومین کلانشهر ایران بعد از تهران محسوب میشود. همچنین طبق برآوردها، سالیانه بیش از25 میلیون زائر - آمارنامه سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد، - 1393 برای زیارت حرم مطهر حضرت رضا - ع - و مکانهای دیدنی مشهد به این شهر وارد میشوند.
شهرداری مشهد دارای 12 منطقه شهرداری میباشد که به همراه منطقه ثامن - محدوده حرم مطهر - به خدمترسانی به زائرین و مجاورین مشغول میباشد - مدیریت آمار و تحلیل اطلاعات شهرداری مشهد، . - 1391 تلاش برای ایجاد و گسترش شهر الکترونیک مشهد با تدوین سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری در سال 82 و تکمیل بهروزرسانی این سند در سال 85 توسط پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران آغاز گردید.
این سند باهدف بهبود و ارتقا وضع موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات شهر مشهد ایجاد زمینه تعامل اطلاعاتی بین شهروندان و سازمانها و درنهایت یکپارچهسازی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات شهر مشهد تهیه شده است. این سند تا حد ممکن تمام فعالیتهای اجرایی در جهت توسعه فناوریهای خدماتی را جهتدهی میکند و از موازی کاری و تضاد بین دستگاههای اجرایی جلوگیری میکند - سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد، . - 1385
هدف از انجام تحقیق حاضر تحلیل و اولویتبندی عوامل مؤثر در جهت ارائه خدمات الکترونیک در مناطق شهرداری یک و شش شهر مشهد که به ترتیب برخوردار و کمتر برخوردارند، میباشد. همچنین این مقاله سعی دارد تا به مقایسه نظر شهروندان مناطق موردمطالعه و مدیران شهری شهر مشهد در جهت عوامل موثر در ارائه خدمات الکترونیک بپردازد.
در این تحقیق سعی میشود به این سؤال پاسخ داده شود :
-1تحلیل و اولویتبندی عوامل مؤثر در جهت ارائه خدمات الکترونیک در مناطق یک و شش شهر مشهد چگونه می باشد؟
-2پیشینه تحقیق
شفیع ال شفیع3 و همکاران - 2012 - که به بررسی مقالهای تحت عنوان بررسی پیچیدگیهای اجرا و گسترش دولت الکترونیک در یک کشور درحالتوسعه در قطر پرداختند که در این مقاله با اتخاذ استراتژی تحقیق تجربی، که بر کشورهای درحالتوسعهای که در مرحله پیشرفتهای از گسترش دولت الکترونیک قرار ندارند تأکید میکند و به درک چالشهای گسترش و اجرای دولت الکترونیک میپردازد. وراکودی و همکاران - 2011 - 4 ازنظر نظری و تئوریک با تحقیقات گذشته نشان دادهاند که یکپارچهسازی سیستمهای اطلاعاتی و پروسهای از چالشهای اصلی ارائه خدمات دولت الکترونیک کاملاً کاربردی میباشند.
در تحقیقی تحت عنوان خدمات دولت الکترونیک در دولتهای محلی- مطالعه در شهرداریهای سوئد- به بررسی و تحلیل انتقادی توسعه خدمات الکترونیک در شهرداریهای سوئد پرداخته شد. اطلاعات موردنیاز درباره خدمات دولت الکترونیک محلی در سوئد از طریق مصاحبه با 24 شهرداری جمعآوری، مقایسه و ارزیابی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که توسعه و پیادهسازی خدمات الکترونیک در مراحل ابتدایی خود قرار دارند و فقط تعداد کمی از خدمات الکترونیک به مرحله اجرا رسیدهاند - . - Lofstedt, 2007 پریویتالی و بوف - 2009 - 5 پژوهشی با عنوان بهکارگیری دولت الکترونیک در شهرداریهای کوچک ایتالیا انجام دادند.
