بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از انجام این پژوهش بررسی نحوه تربیت جنسی کودکان و نوجوانان است . غریزه جنسی در میان سایر غرایز و انگیزه ها مقام مهم و استثنایی دارد و موجب تغییرات و تحولات اساسی در حیات فردی و اجتماعی می باشد و از سوی دیگر عدم آگاهی و آشنایی والدین بانحوه ی تربیت جنسی فرزندان باعث ایجاد مشکلاتی دراین زمینه شده است.بنابراین این پژوهش درصددپاسخگویی به این سئوالات است:هدف تربیت جنسی دراسلام چیست؟شیوه های تربیت جنسی کودکان و نوجوانان کدامند؟روش پژوهش توصیفی-تحلیلی - اسنادی - بوده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد شیوه های تربیت جنسی کودک و نوجوان شامل:-پرورش هویت جنسی-پیشگیری از تحریک غریزه جنسی-پاسخ دادن به پرسشهای کودکان و نوجوانان-و پرورش فضایل اخلاقی می باشد
واژگان کلیدی: تربیت جنسی-روشهای تربیت جنسی- اسلام- کودک و نوجوان
مقدمه
یکی ازحوزه های چالش برانگیز تعلیم وتربیت درجوامع مختلف،از جمله جامعه ما تربیت جنسی است،که همواره به دلیل وجود پاره ای از ابهام ها وسوء تفاهم های فکری و نظری ونیز موانع اجرایی با مشکلات فراوانی دست به گریبان بوده وهمین امر،زمینه ساز ایجاد و بروز بسیاری ازمعظلات اجتماعی و انحرافهای رفتاری در میان نسل جوان و به تبع آن صرف هزینه های سنگین جهت مقابله با این انحرافها است درعین حال باید براین نکته تاکید کنیم که در حوزه ی عمل"تربیت جنسی از موضوع های چالش برانگیز برای خانواده های ایرانی است.پدران و مادران مسئول نمی توانند نسبت به غریزه جنسی فرزندان خود بی تفاوت باشند زیرا تربیت جنسی یکی از دشوار ترین و حساسترین انواع تربیتهااست که اندک اشتباهی درآن ممکن است کودکان رابه وای فساد بکشاند - امینی،. - 337:1368
تربیت جنسی یکی ازابعادتربیت است که درکنار سایرابعاد آن همچون تربیت اجتماعی،عقلانی،اخلاقی و ... قابل طرح است.غریزه جنسی در میان سایر غرایز و انگیزه ها حائزمقام مهم و استثنایی است و موجب تغییرات و تحولات اساسی در حیاط فردی و اجتماعی می باشد - قائمی، - 135:1380 صاحبنظران و اندیشمندان مختلف تعلیم و تربیت و روانشناسی، هریک بر مبنای تلقی و مبادی فکری و معرفتی خود و نیز ارزشهای فرهنگی و اجتماعی جامعه مور نظر،تبیین و برداشت خاصی را در زمینه تربیت جنسی ارائه کره اند که مبین نوع نگاه و رویکرد آنها نسبت به این حوزه ی آموزشی وتربیتی است.
بعنوان مثال:تربیت جنسی عبارتست از به کارگیری شیوه هایی برای ایجاد صفات و رفتارهای جنسی سالم و زدودن صفات و رفتارهای جنسی غیر سالم در انسان - امینی، - 199:1368 تربیت جنسی به کلیه اقداماتی اطلاق می شود که از دوران اولیه زندگی انسان در جهت رشد متعادل و مناسب انگیزه جنسی انجام شده و هدف آن اطلاع رسانی جنسی،کمک به تکامل رفتارهای جنسی،اجرای وظایف جنسی،تداوم و بقای نسل و رسیدن به رحمت،مودت و آرامش در زندگی است. - رستمی و همکاران، - 1384 همچنین تربیت جنسی ارائه یک سلسله اطلاعات ضروری روانشناختی،جسمانی، ودینی درباره مسائل جنسی مربوط به فرد درزمینه آشنایی بیشتر باخصوصیات جنس مخالف است. - پور امینی، - 199:1383
برخی از صاحبنظران برای تربیت جنسی دو معنا یا مفهوم را در نظر می گیرند.معنای اول،تربیت جنسی به معنای آموزش نقش های متاثر از هنجارهای اجتماعی دخترانه و پسرانه به انش آموزان است.در معنای دوم،تربیت جنسی ارائه و در اختیار گذاشتن اطلاعات ضروری در مورد مسایلی است که به نوعی با غریزه جنسی انسانها مربوط است - متقی فر، - 32:1378 تربیت جنسی ، عبارت است از این که »فرد در دوره های رشد کودکی، نوجوانی و جوانی ، به گونه ای پرورده شود و آموزشببیند کهجنسیتبا خود آشنا گردد و آن را بپذیرد ؛ قدردان وجود خویش باشد و به آن افتخار کند ؛ نقش مذکّر یا مؤنّث بودن از لحاظ اجتماعی را یاد بگیرد ؛ و احکام و آداب دینی در ارتباط با مسائل جنسیِ مربوط به خود و روابط با همجنس و جنس مخالف را فرا گیرد ؛ آمادگی روانی برای ازدواج و تشکیل خانواده را پیدا کند ؛ با مسائل مربوط به زندگی خانوادگی و روابط با همسر آشنا گردد و در سایه آن ، به آرامش برسد ؛ به گونه ای توانمند شود که عواطف و فعّالیت های جنسی خویش را در جهت قرب الی اللّه و جلب خُشنودی خداوند ، به کار گیرد«
با. توجّه به این تعریف، تربیت جنسی ، حوزه وسیعی را در بر می گیرد و شامل فعّالیت های تربیتی ای است که از آغاز زندگی ، مرحله به مرحله در جهت رشد متعادل و متناسب غریزه جنسی صورت می گیرد تا فرد ، با وظایف و رفتارهای جنسی آشنا شود و به اهداف تربیتی جنسی - از قبیل : مودّت و رحمت و آرامش در زندگی و سلامت روان - برسد و نسل هم تداوم پیدا کند. به این ترتیب، گستره موضوع تربیت جنسی ، در برگیرنده مسائل ریز ودرشتی است که به بعضی از آنها اشاره می شود :
- نگرش والدین ، نسبت به جنسیت خود و فرزندانشان.
. شیوه برخورد متناسب والدین ، با جنسیت فرزندانشان - طرز لباس پوشاندن به آنها و مسئولیت هایی که به آنها واگذار می شود و... - .
-پاسخ دادن به سؤالات جنسی کودکان ، در مورد تولید مثل، تفاوت های جنسی دختر و پسر و ... .
-رفتار والدین با یکدیگر.
-نگرش والدین ، نسبت به ازدواج و جنس مخالف. - آموزش حیا و فضایل اخلاقی.
-به هنجارها و نابه هنجاری های جنسی .
-اهمّیت تقوا و پرهیز از بی بند و باری جنسی.
- آگاه کردن فرزندان ، نسبت به بیماری های مقاربتی - مانند ایدز و... - .
-آموزش احکام شرعی ، در مورد مسائل جنسی دوران بلوغ و ازدواج.
-آگاه کردن فرزندان از تغییرات هنگام بلوغ.
-آماده کردن نوجوانان و جوانان برای ازدواج و آشنا کردن آنها به وظایف همسرداری و فرزندپروری.
-آگاه کردن فرزندان ، به طبیعی بودن نیاز جنسی و تمایل جنسی به جنس مخالف. - فقیهی، - 21:1387
بحث درباره ی غریزه جنسی و عوامل رشد آن،انگیزه و نقش جنسی دختر و پسر و چگونگی برخورد با آن،درمیان پیروان ادیان الهی که تاریخشان در دست ماست همچون یهود و مسیحیت مطرح بوده است.با توجه به منابع موجود می توان گفت دیدگاههای متفاوتی درباره تربیت جنسی، ابراز شده است.انسانها و در راس آنها انبیا و علما به تربیت جنسی اهمیت داده،در مقاطع خاصی به آن همت گماشته اند.همچنین درقرآن وحدیث وبه تبع آن درکتابهای فقهی واخلاقی،بویژه درموضوع نکاح،بصورت مستقیم وغیرمستقیم به موضوعات جنسی،دردوره های مختلف پرداخته شده است.امروزه روانشناسان نیزازفرویدتا یونگ،آدلر،هورنای،فورلر وفرانکل درباره موضوعات جنسی بحث و نظریات متفاوتی را مطرح کرده اند - فقیهی و همکاران، - 51 :1387
از دیدگاه اسلامی تربیت جنسی این است که فرد را به گونه ای تربیت کنیم که وقتی به سن بلوغ رسید،حلال و حرام را در مسائل جنسی تشخیص دهد،به وظایف زناشویی و همسری آگاه باشد،از بی بندو باری بپرهیزد و راه و رسم عفت اسلامی خلق وخوی او باشد.انگیزه و رفتار جنسی غریزی است؛ولی تحت تاثیر عوامل محیطی،کاملاً طبیعی باقی نمی ماند و جهت های خاصی می گیرد،ازاین رو تکامل زندگی جنسی را نمی توان به طبیعت سپرد و از پرورش صحیح آن غفلت کرد؛بلکه در جهت دستیابی به اهداف مطلوب و جهت دادن به فعالیتهای جنسی باید کوشش نمود. فعالیتهای جنسی،بدون جهت دهی صحیح و برخورداری از برنامه ای معین،مشکلاتی را بوجود خواهد آورد که سلامت جسم و روان را به خطر می اندازد؛ازسوی دیگر رها کردن کودک تا سنین نوجوانی و جوانی و عدم تربیت صحیح،اورا از رسیدن به سعادت که هدف آفرینش انسان است،باز می دارد.
امام علی - ع - نداشتن ادب ومحروم بودن ازتربیت صحیح راعامل تمام بدی ها دانسته،فرمود:" بی ادبی و عدم تربیت صحیح باعث هر بدی می گردد" - ابن ابی الحدید،بی تا: - 258 با این وصف والدین و مربیان موظف هستند با آموزشهای مستقیم و غیر مستقیم موقعیت را به گونه ای فراهم آورند که همراه با رشد طبیعی،آگاهی های جنسی و مهارتهای کنترل در کودکان و نوجوانان افزایش یابد تا به میل و اختیار خود از خطاهای جنسی اجتناب کنند.تربیت جنسی بصورت صحیح و کامل در کنار فراگیری ارزشها و هنجارهای دینی و پرورش مهارتهای کنترل،افراد را بسوی صلاح و پرهیز از فساد سوق می دهد و موجب سلامت روان نسل جوان و جامعه می شود.علی هذا با توحه به مطالب پیش گفته این پژوهش درصددپاسخگویی به این سئوالات است هدف تربیت جنسی دراسلام چیست؟شیوه های تربیت جنسی کودکان و نوجوانان کدامند؟
