بخشی از مقاله
چکیده:
سابقه و هدف: جنس استافیلوکوکوس یکی از باکتری های حائز اهمیت در بهداشت مواد غذایی و هم چنین از نظر بیمار ی های انسانی و دامی است .از گونه های مختلف این جنس برخی ایجاد کننده مسمومیت های غذایی، برخی عامل ایجاد زخم های پوستی، دمل و برخی باعث ایجاد عفونت های بیمارستانی بسیار خطرناک وگاهاً مقاوم به درمان می شوند. استافیلوکوکوس یکی از گونه های فرصت طلب حاضر در سطوح بدن جانداران خون گرم است مهم ترین مسئله ایجاد شده توسط استافیلوکوکوس آرئوس برای بهداشت عمومی به ویژه از نظر بهداشت مواد غذایی مسمومیت غذایی است به وسیله انتروتوکسین تولید شده توسط میکروارگانیسم ایجاد می شود.
این باکتری یکی از مهم ترین عوامل مسمویت غذایی است که به خصوص از طریق فراورده های لبنی منتقل می شود .بنابراین توجه به آلودگی آن بسیار مهم است.
هدف از این مطالعه بررسی میزان فراوانی استافیلوکوکوس اورئوس های کواگولاز مثبت جدا شده از فراورده های لبنی مختلف - پنیر، کره و کشک - در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.
روش کار: در این تحقیق 150 نمونه از فراورده های لبنی مختلف 50 - نمونه کره، 50 نمونه پنیر، 50 نمونه کشک - به طریقه تصادفی خوشه ایی از نقاط مختلف استان چهار محال و بختیاری تهیه گردید. نمونه ها در کنار یخ و در شرایط استریل به آزمایشگاه میکروبیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد منتقل شدند به منظور جداسازی این باکتری نمونه ها مورد آزمایش های میکروبیولوژی و بیوشیمیایی واقع شدند. نمونه هایی که از نظر این باکتری مثبت تشخیص داده شدند پس از استخراج DNA در حضور پرایمر اختصاصی استافیلوکوکوس آرئوس به روش PCR مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته ها: از مجموع 150 فراورده های لبنی 43 نمونه - %12.04 - از نظر استافیلوکوکوس آرئوس مثبت تشخیص داده شدند که در جضور پرایمر اختصاصی نیز تائید شدند
نتیجه گیری: منبع اصلی استافیلوکوک اورئوس در انسان حفره های بینی است و ازاین منبع ارگانیسم به دست ها، پوست، بدن، درون زخم ها و بریدگی ها به طور مستقیم و غیرمستقیم راه پیدا می کند هر فرد هنگامی که به یک بیماری تنفسی دچار گردد، از طریق عطسه، سرفه یا آب دهان و خلط می تواند به آسانی فراورده لبنی در حال تهیه را آلوده سازد .
ضمن آن که نباید فراموش کرد که استافیلوکوک عامل مهمی در بروز ضایعات جلدی نظیر زرد زخم، جو ش های پوستی و عفونت اطراف ناخن است و احتمال آن که دست اندرکاران تهیه و آماده سازی فراورده های لبنی، به یکی از این ها دچار باشند و باکتری را به ماده غذایی منتقل کنند زیاد است .هم چنین در زمان حمل و نقل و در خود مغازه نیز ممکن است به علت عدم رعایت اصول بهداشتی، این باکتری به فراورده لبنی وارد شود .هم چنین شیر گاوهای آلوده به عفونت استافیلوکوک قادر است باعث آلودگی انواع مشتقات شیری شود.
مقدمه :
شیر یک غذای کامل است که در تغذیه انسان و سلامت جوامع انسانی حائز اهمیت فراوان می باشد. از طرفی، شیر به علت ویژگی های ممتاز غذایی، یک محیط مناسب برای رشد باکتری های مختلف است که باعث تأثیر نامطلوب روی طعم و خواص فیزیکی شیر می شود
چنان چه در بهداشت شیر و سایر لبنیات در مراحل مختلف تولید، جمع آوری و حمل ونقل، تغییر و تبدیل در کارخانه، توزیع و مصرف، دقت کافی مبذول نگردد، ممکن است بیماری ها و عوارضی را از دام به انسان و بالعکس منتقل کند
سلول باکتری استافیلوکوک، کروی شکل است که حدود یک میکرون قطر دارد وبه صورت خوشه های نامنظمی قرار می گیرد . این باکتری در کشت جوان به شدت گرم مثبت بوده، اما در کشت های کهنه به صورت گرم منفی مشاهده می شود . این ارگانیسم بدون حرکت است واسپور تولید نمی کند . در محیط کشت مایع به صورت تک تک ، چهارتایی وزنجیره ای کوتاه هم دیده می شود . بر روی محیط جامد دسته های نامنظم به طور نامشخصی در گسترش های تهیه شده از کشت ها تشکیل می شوند در حالی که در کشت های مایع ، زنجیره ای کوتاه و دیپلوکوکوس فراوان ترند
بیماریزایی استافیلوکوک هم به علت قدرت تکثیر زیاد وانتشار آن در بافت ها وهم به دلیل ترشح مواد خارج از سلولی است، برخی از مواد ترشحی، آنزیم وبعضی توکسین هستند. کاتالاز ، کواگولاز ، لیپاز، هیالورونیداز ، استافیلوکیناز، اگزئتوکسین، لوکوسیدین وانتروتوکسین، آنزیم ها وسموم استافیلوکوکوس اورئوس هستند
استافیلوکوک اورئوس موجب پنومونی ، مننژیت ، اندوکاردیت در اعضای دیگر بدن می شود .استافیلوکوک هایی که خاصیت تهاجمی کمتری دارند، موجب عفونت های پوستی مانند زرد زخم می شوند . عفونت استافیلوکوکوس اورئوس همچنین بر اثر تماس یا آلودگی مستقیم ، با یک زخم عفونی استافیلوکوکی بعد از عمل جراحی یا عفونت بر اثر وارد شدن ضربه ایجاد می شود . استافیلوکوک همچنین با تولید توکسین ، بدون حالت تهاجمی ظاهری موجب برقراری عفونت می شود
استافیلوکوکوس اورئوس از جمله گونههای شاخصی است که علاوه بر بیماریزایی برای انسان و حیوان، در فساد مواد غذایی نیز نقش دارد ویکی از چهار عامل شایع ومهم در ایجاد مسمومیت غذایی میباشد - . - 4 مسمومیت حاصل از استافیلوکوکوس اورئوس یکی از شایعترین مسمومیتهای غذایی است و از لحاظ شیوع، در اغلب کشورهادر لیست سه مسمومیت درجه اول قرار دارد
هم چنین، از بین کلیه عوامل میکروبی که از شیر و فرآوردههای لبنی جداسازی شدهاند، باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به دلیل همه جایی بودن، زئونوز بودن، توانایی تحمل شرایط سخت محیطی و وارد نمودن خسارات اقتصادی قابل توجه از اهمیت بالایی برخوردار است. به دلیل اهمیت موضوع، مطالعه حاضر جهت تعیین میزان شیوع استافیلوکوکوس اورئوس کوآگولاز مثبت در فرآوردههای لبنی بر اساس روشهای کشت و PCR طراحی و اجرا شد.
