بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: استافیلوکوکوس اورئوس یکی از باکتريهاي حائز اهمیت در ایجاد مسمومیت مواد غذایی و بیماريهاي انسانی و دامی است. شیر مادهاي اولیه مناسب جهت رشد استافیلوکوکوس اورئوس بوده و فرآوردههاي شیري منبع شناخته شدهاي براي مسمومیتهاي حاد و مزمن ناشی از این باکتري میباشند. هدف از این مطالعه، تعیین پلیمورفیسم ژن کواگولاز استاف اورئوس جدا شده از شیر خام - گاو،گوسفند وبز - در استان چهارمحال و بختیاري میباشد.
مواد و روش کار: در مجموع 320 نمونه شیر خام - گاو، گوسفند و بز - با روشهاي میکروبیولوژي و مولکولی براي تشخیص استاف اورئوس و ژنوتایپینگ ژن کوآگولاز با روش RFLPمورد آزمایش قرار گرفتند.
نتایج: از مجموع 320 نمونه شیر خام در 88 نمونه - %27/50 - با روش کشت از نظر آلودگی به استاف اورئوس مثبت تشخیص داده شدند. از 88 نمونه مورد بررسی در تمامی نمونهها وجود ژن کوآگولاز به اثبات رسید. که در این تعداد نمونه تنها یک باند به اندازه 970 یا 730 جفت بازي مشاهده گردید. به منظور بررسی پلیمورفیسم ژن کواگولاز، محصول PCR با استفاده از آنزیم AluI مورد بررسی قرار گرفت با استفاده از این آنزیم بر اساس اندازه باند ایجاد شده حتی در بعضی مواقع تا 22 الگوي مختلف مشاهده گردید. از نمونههاي مربوط به شیر خام گاو در 25 نمونه پلیمورفیسم ژن کوآگولاز مشاهده گردید که 18 نمونه - %37/55 - در ژنوتیپ I و 7 نمونه - %14/58 - در ژنوتیپ VIII قرار گرفتند.
بحث: در این مطالعه، تنها دو ژنوتیپ Iو VIIIژنوتیپ غالب در میان سویههاي استاف اورئوس جدا شده از شیرخام در استان چهارمحال و بختیاري بودند.
مقدمه
کیفیت شیر درکلیه مراحل تولید، جمع آوري و نگهداري تا تولید محصول تأثیرگذار بوده و عدمرعایتالزامات کیفی باعث کاهش بازده تولید و عملکرد محصولات خواهد شد. شیر یک غذاي کامل اما در عین حال یک محیط رشد مناسب براي فعالیت باکتريهاي مختلف است. میکروبهاي شیر روي طعم و خواص فیزیکی شیر تاثیر نامطلوب دارند همچنین موجب بیماري در انسان میشوند - . - 2 کیفیت اولیه شیر خام متأثر از عواملی هم چون تغذیه و سلامتی دام، ترکیب شیمیایی شیر و فعالیت میکروبی موجود در آن بوده که بر روي فرآوردههاي نهایی تأثیرگذار میباشد.
بنابراین کیفیت شیرخام به مدت زمان و شرایطی که شیر از تولید تا تحویل به کارخانه طی میکند بستگی تمام دارد. شیري که ازپستان گاو سالم دوشیده میشود فاقد باکتري میباشد ولی غالباً با انواع میکروبها و استرپتوکوكهایی که معمولاً در مجاري شیر و ابتداي پستان به سر میبرند، آلوده میشود. تعداد باکتريها در شیر تازه از چند صد تا چند هزار در هر میلیلیتر شیر متغیر است ولی درشرایط غیرپاستوریزه براي بهداشت و سلامت انسان خطرناك میباشد - . - 3
شیر موقع خروج از پستان دام تقریبا 37 درجه سانتیگراد حرارت دارد و در این درجه حرارت میکروارگانیسمهاي آلودهکننده شیر بیشترین رشد را دارند. بنابراین شیر باید بعد از دوشش به سرعت تا درجه حرارت 4 درجهسانتیگراد خنک گردد. در مناطقی که امکان سرد کردن سریع شیر موجود نباشد، میتوان با فعالسازي سیستم ضد باکتریایی شیر نظیر لاکتو پراکسیداز از رشد و تکثیر باکتريها جلوگیري نمود - . - 3
استافیلوکوکوس اورئوس یکی از مهمترین عوامل بیماريزاي باکتریال در انسان و حیوانات محسوب میشود. که متعلق به خانواده میکروکوکاسه هستند. این باکتريها، گرم مثبت، بی حرکت، فاقد اسپور، هوازي و بیهوازي اختیارياند. اعضاء این جنس داراي بیش از 20 گونه میباشد که در زیستگاههاي مختلف پراکندهاند. برخی از آنها در پوست، منافذ پوستی و غشاهاي مخاطی جانوران وجود دارند و به فرآوردههاي حیوانی مثل پنیر، شیر و منابع محیطی مثل خاك و شن و گرد و غبار، هوا و آبهاي طبیعی منتقل میشوند - . - 1
این باکتري میتواند منجر به بروز عفونتهاي مختلفی در بیماران شود. از جمله سپتیسمی، پنومونی، سپسیس زخم، استافیلوکوکوس اورئوس میتواند عامل آرتریتسپتیک، استئومیلیت، سندروم شوكسمی پس از اعمال جراحی، فولیکولیت، کورك، کفکیرك، آبسه، مسمومیت غذایی، باکتریمی، اندوکاردیت و عفونت مجراي ادراري شود البته محرز است که بروز این عفونتها اغلب با افزایش زمان بستري شدن، افزایش هزینهها و در نهایت مرگ و میر بالاي بیماران همراه است - . - 9
ردیابی ژن کوآگولاز به عنوان یکی از اصلیترین عوامل حدت در استافیلوکوکوس، یکی از بهترین راههاي شناسایی این باکتري است. انتهاي ژن کد کننده آنزیم کوآگولاز واجد یک سري ردیفهاي تکرار شونده است که در طول ژنوم باکتري جایگاه این ردیفها متفاوت است و بر همین اساس طبقهبندي بر پایه این ژن یک روش دقیق و ساده براي تقسیمبندي مولکولی استافیلوکوکوس اورئوس محسوب میشود. Aslantas و همکاران در 2007 نشان دادند ژن کوآگولاز تحت تاثیر آنزیم Alu1 به 9-1 قطعه تقسیم میشود - . - 7
ورم پستان گاو یکی از مهمترین بیماريهاي حائز اهمیت درگلههاي شیرده است چرا که مسبب زیانهاي اقتصادي براي تولید کننده صنعت لبنیات است. گرچه پاتوژنهاي باکتریائی متعددي میتوانند ورم پستان را ایجاد کنند، استافیلوکوکوس اورئوس مرگبارترین عامل است زیرا این عامل سبب عفونت مزمن و عمیق در غدد پستان میشود که درمان آن بینهایت مشکل است. پروتکلهاي جامع کنترل ورم پستان که اخیرا به کار گرفته شدهاند بروز این بیماري را کاهش دادند، اما هنوز هم استافیلوکوکوس اورئوس یکی از مهمترین ارگانیسمهاي مرتبط با ورم پستان بالینی و بدون تظاهرات بالینی در گاو در سراسر جهان است.
به نظر میرسد مخزن اصلی استافیلوکوکوس اورئوس محل آلوده به عفونت باشد و انتقال بین گاوها معمولاً در طول شیردهی رخ میدهد. براي گسترش و توسعه پروتکلهاي کنترل ورم پستان به درك بهتري از اپیدمیولوژي استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده در مطالعات اپیدمیولوژي به کار رفته است. در میان این روشها ثابت شده است که ژنوتایپینگ ژن کوآگولاز سادهترین و موثرترین وسیله براي تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس کوآگولاز مثبت جدا شده از منابع انسانی و حیوانی است - . - 17
با توجه به اینکه در ایران، اطلاعات کمی روي تنوع ژنتیکی استافیلوکوکوس اورئوس، از شیر خام موجود است و با توجه به اهمیت این موضوع و به منظور درك بهتري از اپیدمیولوژي این باکتري، ژنوتایپینگ ژن کوآگولاز به عنوان شاخصی براي اثبات آلودگی درنمونههایشیرخام استان چهارمحال و بختیاري مورد هدف قرار گرفت. از آن جا که تاکنون تحقیقی در مورد تعین ژنوتیپ ژن کواگولاز استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از شیر خام در استان چهارمحال و بختیاري صورت نگرفته، نتایج حاصل از این تحقیق میتواند به مقایسه ژنوتیپهاي نمونههاي استافیلوکوکوس جدا شده از شیر خام مورد مطالعه با سایر مناطق دیگر بپردازد.
اهداف تحقیق
.1 تعیین فراوانی آلودگی با استافیلوکوکوس اورئوس در نمونههاي شیر خام استان چهارمحال و بختیاري .3 ردیابی ژن کد کننده آنزیم کواگولاز در سویههاي استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از شیرهاي خام مورد مطالعه .5 استفاده از روش RFLP جهت تعیین ژنوتیپ ژن کواگولاز در سویههاي استافیلوکوکوس اورئوس کواگولاز مثبت جدا شده از شیرهاي خام مورد مطالعه .7 تعیین ارتباط نوع نمونه شیر با نوع ژنوتیپ کواگولاز در منطقه مورد مطالعه.
مواد و روش کار:
-1 روش نمونهگیري
در این تحقیق تعداد 320 نمونه شیر خام شامل 200 - نمونه شیر گاو، 60 نمونه شیر گوسفند، 60 نمونه شیر بز - به طریقه تصادفی و از هر کدام به مقدار 100 سی سی از نقاط مختلف استان چهارمحال و بختیاري تهیه و در داخل ظروف استریل و در کنار یخ به آزمایشگاه انتقال داده شد - . - 4
-2 جداسازي استافیلوکوکوس اورئوس
-1-2 آمادهسازي سوسپانسیون اولیه براي آزمون میکروبیولوژي نمونه را به طور کامل با 25 بار سر وته کردن سریع ظرف نمونه مخلوط کرده به طوري که میکروارگانیسمها به صورت یکنواخت در آن پخش شوند. فاصله زمانی بین مخلوط کردن و برداشت نمونه نباید از 3 دقیقه بیشتر باشد. سپسعملیات کشت انجام شد.
