بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مقاله حاضر بررسی اهمیت تعامل در شبکه های اجتماعی مجازی می باشد. همچنان که می دانیم امروزه ارتباط ها حد و مرزهای خود را شکسته و همه در هر مکان و زمانی می توانند با هم در زمینه های متعدد از جمله اطلاع رسانی، آموزش و یادگیری، سرگرمی، عاطفی و ... در ارتباط باشند. از جمله تکنولوژی هایی که در تسهیل این امر بی نهایت تأثیر گذار بوده است، تکنولوژی شبکه های اجتماعی می باشد که کاربرای زیادی را به خود مشغول داشته است.
این ارتباط ها به دلیل مجازی بودن و فارغ بودن از زمان و مکان خاص با صرف کمترین هزینه ها و کمترین مخاطرات شکل می گیرند که خود یکی از مهمترین ویژگی های آن به شمار می آید. استفاده از دوره های آموزش از راه دور نیز به عنوان یک گزینه برای تحویل اولیه آموزش، به خصوص در جامعه آموزش عالی به طور بی سابقه ای در حال گسترش است که خود حاکی از اهمیت موضوع ارتباطات از راه دور و لزوم توجه به این امر دارد.
بنابر این در این مقاله سعی داریم در زمینه تعامل در این شبکه ها به بحث بپردازیم و مزایای آن ها را برای شما، نه به طور کامل، بلکه تا حدی روشن سازیم، فرصت هایی را که برای مربیان و یادگیرندگان فراهم می کنند را بیان کنیم و در نهایت به ملاحضات آموزشی تعامل در این شبکه ها اشاره ای داشته باشیم.
مقدمه
فن آوری های ارتباطی مبتنی بر وب1 که در طول دهه گذشته با آن ها برخورد نموده ایم منجر به تغییر پارادایم ناگهانی که دائما گفتمان انسان را تغییر می دهد، شده است - . - Bozzetto,2012 .با توجه به اینکه فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی در فضاهای اجتماعی، سازمانی و فردی در جوامع امروز بشری رخنه کرده اند و شیوه زندگی، کار و دانش او را تحت تأثیر قرار داده است، بحث در این مورد خالی از لطف نیست. شبکه های اجتماعی موجب شکل گیری زندگی اجتماعی پیوندی استواری شده اند که این خود به تغییرات اجتماعی شتاب و شدت بیشتری بخشیده است
نقطه تمرکز اغلب تعریف هایی که از رسانه اجتماعی شده است، دو عنصر اشتراک گذاری و تعامل می باشد. سایت های لینکدین2، فیس بوک، سایت نشان گذاری اجتماعی مانند دلیشز3، سایت های اخبار اجتماعی نظیر دیگ یا ادیت و ... نیز موید توجه به تعامل با کاربر هستند. در کل می توان گفت که رسانه هی اجتماعی برای تعامل و انتشار محتوا در محیط اینترنت از طریق تعامل اجتماعی طراحی شده اند و از دسترسی پذیری بالایی برخوردارند ابزارهای تعامل به گونه ای هستند که شبکه ای پویا را در بین کاربران شکل می دهند که بر اساس آن محتوای مورد نیاز خلق و دچار تغییر می شود و در نهایت تکامل می یابد
شبکه های اجتماعی آنلاین نه تنها ابزاری محبوب برای تعامل و ارتباط هستند، بلکه پتانسیل تغییر روش های تعامل کاربران با اینترنت را هم دارند. شبکه های اجتماعی امروز نزدیک به یک میلیارد عضو در سراسر جهان دارند - . - Jiang,2013 فیس بوک از محبوب ترین شبکه های اجتماعی آنلاین به حساب می آید که غالب بر 500 میلیون کاربر فعال دارد - . - Sorkin,2010 و از گوگل که بیشترین بازدید کننده را دارد پیشی گرفته است
الگوهای ارتباط و تعامل از طریق رسانه، به تناسب نوع رسانه، می توانند گوناگون و متفاوت باشند. همزمانی و آنی بودن کنش و واکنش از جمله ویژگی های تعامل چهره به چهره است. یک سویه و غیر همزمان بودن، از ویژگی های تعامل در رسانه های سنتی مانند مطبوعات، رادیو و تلویزیون است. فناوری های نوین ارتباطی، از طریق اینترنت، فضایی را فراهم کرده اند که نه تنها جامع انواع تعامل و ارتباط رسانه های سنتی است، بلکه محدودیت یک سویه بودن و منفعل بودن مخاطبان را از میان برداشته است
تعامل در رسانه نوین از نوع تعامل بدون تقابل است. به بیان دیگر، تقابل افراد در فضای سایبر، از نوع تقابل در محیط فیزیکی نیست. این صورت از تعامل بین افراد نا آشنا و راه دور رایج ترین گونه تعامل در فضای سایبر است
آنچه شبکه های اجتماعی مجازی4 را از شبکه های اجتماعی فیزیکی5 متمایز می سازد بنیان های نظری نیست بلکه تفاوت بین بستر و سازو کارهای ارتباطی و شیوه تعامل است. در شبکه های اجتماعی مجازی روابط رسمی و دیوان سالارانه رخت بر بسته و تعامل در آن ها ساده تر شده و به دور از هر گونه دغدغه های فضای فیزیکی است. این شبکه ها حاصل تعامل بین گروه های همفکر و دوستان هستند که محیطی باز و بدون تمرکز هستند
محبوب ترین شبکه های اجتماعی آنلاین شبیه فیس بوک و تویتر راه های ارتباط و تعامل کاربران با اینترنت را تغییر داده اند
فیس بوک بزرگترین شبکه اجتماعی در جهان است و سایت شماره یک در به اشتراک گذاری عکس می باشد. و به کاربران اجازه می دهد تا پروفایل خود را که شامل نام و تاریخ تولد و علایق شخصی و ... است تنظیم کنند.به طور فزاینده، فیس بوک و تویتر ایمیل و موتورهای جستجو را به عنوان رابط اصلی کاربران به اینترنت جایگزین کرده اند
اهمیت تعامل در شبکه های اجتماعی مجازی
درک عمیق تعامل کاربر در شبکه های اجتماعی می تواند بینشی مهم در زمینه سوالات در مورد رفتار اجتماعی انسانی و همچنین طرحی از سیستم عامل اجتماعی و برنامه های کاربردی، به ما می دهد . - Chen,2009 - به عنوان مثال، اندازه گیری سطح روابط متقابل در تعاملات اجتماعی می تواند عوامل ایجاد انگیزه تعامل را روشن کند
علاوه بر این، درک چگونگی توزیع تعامل در بین دوستان می تواند در ردیابی اطلاع رسانی در شبکه های اجتماعی کمک کند
سایت های شبکه اجتماعی از قبیل CyWorld، Friendster، و مای اسپیس6 به افراد اجازه می دهند تا خود را ارائه کنند، شبکه های اجتماعی خود را به روشنی تشریح نمایند، یا به ایجاد و یا حفظ ارتباط خود با دیگران بپردازند. این سایت ها می توانند به سمت زمینه های وابسطه به کار، شروع روابط عاشقانه، اتصال کسانی که منافع مشترک دارند، و یا جمعیت های دانشجویی جهت پیدا کنند. به عنوان مثال در فیس بوک افراد می توانند به گروه های مجازی بر اساس علایق مشترک بپیوندند، ببینند که چه کلاس های مشترکی دارند، از یکدیگر سرگرمی و علایق و ... یاد می گیرند. فیس بوک به منزله یک سایت غنی برای محققان علاقمند به کارآیی شبکه های اجتماعی با توجه به الگوهای مصرف سنگین و ظرفیت های تکنولوژیکی است که پل های ارتباط آنلاین و آفلاین هستند
در مطالعه ای که توسط گرین هاو و روبلیا - 2009 - انجام شده است، نقش یک سایت شبکه اجتماعی و سرمایه اجتماعی در زندگی نوجوانان دبیرستانی از خانواده های کم درآمد در ایالات متحده بررسی شده است. آن ها دریافتند که سایت های شبکه اجتماعی حمایت عاطفی را تسهیل می کنند، به حفظ روابط عاطفی کمک می کنند، و زمینه ای را برای ابراز وجود فراهم می کنند. دانش آموزانی که از شبکه اجتماعی خود برای انجام وظایف یادگیری اجتماعی استفاده می کنند و آن دسته از دانش آموزانی که در مجموعه ای پیچیده از تلاش های ارتباطی و خلاق در گیر هستند، شیوه های سواد آموزی جدیدی دارند. مطالعه انجام شده توسط مورن، سیمن و کین 2011 - - ، نشان داده است که 46 درصد از مربیان که از ویدئوهای اجتماعی و پادکست ها در تکالیف دوره استفاده می کنند آن ها به سایت های شبکه اجتماعی ارسال می کنند
با توجه به نظریه یادگیری اجتماعی یادگیری در زمینه های اجتماعی رخ می دهد و با فعل و انفعالات نمادین تحت تأثیر واقع می شود. جان سیلی براون - 2008 - 7 بیشتر روشن می کند که جوامع یادگیری گروهی از مردم هستند که علاقه ای را در فرایند یادگیری به اشتراک می گذارند، هر دو یادگیری به خوبی یادگیری از هم دیگر می باشند و یک فضای حمایتی را برای تشویق موفقیت در میان اعضای گروه، توسعه می دهد. طبق راهنمایی های فیس بوک برای مربیان، فیس بوک می تواند فرصت ارائه ایده های خود را برای دانش آموزان که منجر به بحث آنلاین و همکاری می شود را فراهم می کند
مردم روزانه 2 میلیون ویدئو را در یو توب8 می بینند. هر روز، بیش از 90 درصد دانشجویان به یک سایت شبکه اجتماعی سر می زنند. بسیاری از محققان به مزایای آموزشی این رسانه ها اشاره داشته اند، کانلی، به یکی از مزیت های اضافی آن ها اشاره می کند و آن ایجاد روابط پایدار با مردم واقعی است. به عنوان مثال، اتصال با ساکنان خوابگاه از طریق فیس بوک می تواند در غلبه بر نوعی از انزوا که ممکن است موجب ترک مدرسه بشود، غلبه پیدا کند
یک اکانت تویتر می تواند یک دانش آموز خجالتی را با اطلاعاتی که در مورد وقایعی که برخوردهای چهره به چهره با دیگر دانش آموزان را تسهیل می کنند، آماده سازد. این اثرات شخصی در ایجاد و حفظ یک احساس تعلق، حیاتی هستند - همان - .
فرصت های تعامل در شبکه های اجتماعی برای مربیان و یادگیرندگان
تعامل در شبکه های اجتماعی هم برای مربیان و اساتید و هم برای یادگیرندگان می تواند فرصت های بی شماری را فراهم آورد بد نیست در این جا به تعدادی از آن ها اشاره ای داشته باشیم. در ارتباط با اساتید، میزان درگیری آن ها را در فرهنگ های دانشجویی بالا می برد؛ آن ها را قادر می سازد تا انواع روش های تدریس را با توجه به علایق دانشجویان عملی سازد؛ ارزیابی تشخیصی را در فرایند یادگیری یکپارچه می سازد موجب تنظیم هدایت گری می کند؛ استفاده از این شبکه ها باعث تغییر در استراتژی، ظرفیت فکری، نگرش و رفتار اساتید می شود؛ دانشجو را به عنوان یک شریک تعاملی می پذیرد؛ به آن ها امکان می دهد تا دانش و مهارت خود را از طریق انجام دادن فعالیت های آموزنده ارتقا دهند؛ تجارب ارتباطی با دانشجویان را گسترش داده و تجارب یادگیری را به هم پیوند می دهند اما در ارتباط با دانشجویان یا به طور عام یادگیرندگان، ارتباط با سایر یادگیرنده ها خصوصا افراد هم سن و سال و همسان از نظر علایق موجب انگیختگی و درگیر شدن هر چه بیشتر آن ها می شود؛ موجب مشارکت فعالانه آن ها می شود؛ کیفیت انجام تکالیف یادگیری بهبود می بخشد؛ تعاملات اجتماعی چندگانه ای را به وجود می آورد
که خود موجب پرورش شایستگی های شناختی و اجتماعی می شود؛ موجب رشد هوش بین فردی شده؛ مسئولیت پذیری فردی و استقلال آن ها را افزایش می دهد؛ باعث می شود تا یادگیرندگان مسیر یادگیری خود را بسازند و استفاده از مجموعه ابزارها، کاربردها و منابع را مدیریت کنند؛ نقش های مختلف را برعهده می گیرند که در پروراندن تاب تحمل و احترام به به تفاوت ها کمک می کند؛ احترام به خود و اعتماد به نفس یادگیرنده را بالا برده و این امکان را فراهم می کند تا با اساتید بیرون از کلاس ارتباط برقرار کنند - همان - .
امکان دسترسی به محتوای الکترونیکی؛ یکی از فرصتهای اساسی که استفاده از شبکه های اجتماعی در آموزش و یادگیری فراهم می آورد، امکان دریافت اطلاعات جدید و مورد نیاز بدون محدودیت است. در پژوهشی که در زمینه محیط های یادگیری انجام شده است، معلوم شد که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی،یادگیرندگان و اساتید را قادر می کند که به آسانی به محتوای یادگیری مورد نیاز خود دسترسی پیدا کرده و به همان سادگی نیز آن را گسترش و نشر دهند
مشارکت؛ استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در آموزش و یادگیری زمینه یادگیری مشارکتی و ایجاد مشارکت فعال یادگیرندگان در امر آموزش و یادگیری را مهیا می کند. به عبارت دیگر شبکه های اجتماعی مجازی حلقه مفقوده عملیاتی ساختن مشارکت واقعی وفعال یادگیرندگان در ساخت و تولید دانش و یادگیری است
ملاحظاتی برای استفاده آموزشی از رسانه های اجتماعی؛
- دانش آموزان باید یاد بگیرند مهارت های مورد نیاز برای قرار دادن اطلاعات را که آن ها را در درک آن اطلاعات، توانا می سازد، تشخیص دهند.
- استفاده از رسانه های اجتماعی برای پرورش و نشان دادن عمق یادگیری، امکان پذیر است، اما به غلبه بر حواس پرتی، عدم زیاده روی در اطلاعات بی ربط، و وسوسه سردرگمی، نیاز دارد.
- دانش آموزان می توانند ظرفیت استدلال های علمی را هنگام استفاده از رسانه های اجتماعی توسعه دهند.
- مربیان و دانشجویان باید چندین بحث هدفمند در مورد جوانب مثبت و منفی رسانه های اجتماعی داشته باشند.
- رسانه های اجتماعی می توانند یادگیری دانش آموزان را ارتقاء داده یا مانع آن شوند، و مربیان می توانند از مطالعات موردی واقع بینانه برای کمک به دانش آموزان در شناسایی مبادلات، استفاده کنند - . - Connolly,2013
- مهم است که دانش آموزان یاد بگیرند که چگونه از رسانه های اجتماعی در یک راه سالم استفاده کنند، یاد بگیرند چگونه در مورد استفاده شان فکر کنند، و انواع نتایج هر گونه استفاده که مناسب هستند را در نظر بگیرند.
- دانش آموزان باید خود را در بخورد با موقعیت های مشکل شامل رسانه های اجتماعی که قوانین آن به تنهایی راه گشا نیست، پیدا کنند.
بحث و نتیجه گیری
استفاده از دوره های آموزش از راه دور به عنوان یک گزینه برای تحویل اولیه آموزش، به خصوص در جامعه آموزش عالی به طور بی سابقه ای در حال گسترش است
پژوهش های حاضر بر استفاده دانش آموزان برای ارتباطات شخصی خود و سرگرمی تمرکز دارند. بسیاری از محققان معتقدند که شبکه های اجتماعی این جا هستند تا بمانند، بنابر این مربیان باید از این شبکه های اجتماعی حمایت و پشتیبانی کنند
تعامل در شبکه های اجتماعی شاید مضرات و چالش هایی داشته باشد، اما فرصت ها و مزایایی که برای افراد استفاده کننده از آن ها دارد بسیار قابل توجه بوده و استفاده از آن ها را توجیه می کند. استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در آموزش به شکل های مختلف، نوآوری در آموزش را افزایش می دهد. تلاش های اساتید و دانشجویان و ایجاد روش های جدید برای آموزش و یادگیری، مفاهیم جدیدی را با پسوند 92 ایجاد کرده که همگی در ویژگی هایی نظیر باز بودن، مشارکت، حضور اجتماعی، تولید محتوا، ایجاد شبکه های اجتماعی، خرد جمعی و کاربر محور بودن مشترک هستند.
استفاده از فناوری وب 2 یادگیرندگان را در مسئولیت پذیری، تولید دانش، تفکر، نشر دانش و تحمل نقد و بررسی توانمند می سازد - ملایی،کدیور، صرامی، . - 1392 با توجه به مباحثی که در این مقاله ارائه شد بحث شد می توانیم این نظر را بدهیم که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی می تواند برای تغییر در فرایندهای شناختی و الگوهای یادگیری متناسب با عصر دیجیتال مفید واقع می شود. باید این مطلب را هم در نظر داشته باشیم که یادگیرندگان امروزی به دلیل بودن در محیطی که ابزارهای چندرسانه ای حرف اول را در آموزش و یادگیری می زند، انگیزه کمتری برای توجه به یادگیری به شیوه سنتی دارند.
به همین دلیل اطلاع از مزایای شبکه های اجتماعی و فرصت هایی را که برای استفاده کننده فراهم می کند، لازم و ضروری می نماید. در این مقاله سعی در نشان دادن این فرصت ها و مزیت ها بودیم. در این جا به طور خلاصه مواردی چند از این فرصت ها و مزایا را که شامل موارد زیر می باشد بر شمردیم. شبکه های اجتماعی پتانسیل تغییر روش های تعامل کاربران با اینترنت را هم دارند؛ محدودیت یک سویه بودن و منفعل بودن مخاطبان را از میان برداشته است؛ تعامل در رسانه نوین از نوع تعامل بدون تقابل است. به بیان دیگر، تقابل افراد در فضای سایبر، از نوع تقابل در محیط فیزیکی نیست. این صورت از تعامل بین افراد نا آشنا و راه دور رایج ترین گونه تعامل در فضای سایبر است
