بخشی از مقاله
چکیده
بخش گرازبن جنگل خیرود با مساحت 934/24 هکتار و تعداد 24 پارسل قابل بهره برداری و 3 پارسل حمایتی تا به امروز به مدت چهار سال متوالی مورد بهره برداری قرارگرفته است. با تعیین حجم برآوردی درختان نشانه گذاری شده با استفاده از تاریف و انجام عملیات تجدید حجم صد در صد درختان پس از قطع می توان اختلاف بین این دو حجم را محاسبه کرد. بدبن منظور تعداد 1231 اصله درخت از گونه های راش، ممرز، توسکا و ... در طول سه سال مورد بهره برداری و تجدید حجم قرار گرفته است.
اختلاف بین این دو پارامتر با رسم پراکنش نقاط اختلاف حجم نشانه گذاری در ارتباط با حجم تجدید حجم و استفاده از آزمون مقایسه جفتی، محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو حجم نشانه گذاری و تجدیدحجم در سال 1391 اختلاف معنی دار مشاهده میشود که دلیل آن را به رعایت نکردن اصول استربندی بخصوص در مناطق شیبدار و حضور درختان کهنسال و توخالی که پس از قطع متلاشی میشوند ، نسبت داد.
مقدمه در فصل پائیز، به منظور انتخاب درختان جهت بهره برداری، پس از مطالعه و مشاهده کامل رویشگاه از طریق جنگل گردشی و تخمین موجودی سرپای کل جنگل، با توجه به حجم امکان برداشت پیشبینی شده، عملیات نشانهگذاری توسط مسئول و اکیپ نشانهگذاری به همراه مسئول بهرهبرداری انجام می- شود - مهاجر،. - 1390 با انجام عملیات نشانهگذاری و تخمین حجم درختان نشانهگذاری شده - از طریق جدول تعیین حجم یک عامله - تاریف - ، جدول حجم با دو عامل و یا برآورد توسط کارشناس نشانهگذار - لیستی از درختان همراه با ذکر شماره ترتیبی، حجم تعیین شده درخت به کمک جدول حجم و حجم تراکمی تهیه میشود که پس از آن با استفاده از روش صددرصد یا نمونه برداری به روش 3P تجدیدحجم می- شوند - نمیرانیان، . - 1385 در روش آماربرداری صددرصد، تمام درختان عرصه یا توده جنگلی که از حد شمارش عبور کرده باشند، مورد اندازهگیری قرار میگیرند.
این روش توام با صرف وقت و هزینه زیاد است. انتظار میرود که نتیجه حاصل از این روش آماربرداری با دقت فراوانی همراه باشد. اما با توجه به اینکه عملیات اندازهگیری در سطحی وسیع و بدون کنترلهای بعدی - به دلیل بالا بودن هزینه - انجام میگیرد، احتمال اینکه خستگی افراد از دقت اندازهگیری بکاهد زیاد است. یکی از مشکلات آماربرداری به روش صد- درصد نیاز به انبوهی از نیروهای کارگری و کارشناسی متخصص که توان فنی و اجرایی بالایی داشته باشند میباشد، لذا انجام این روش بدون داشتن نیروی انسانی کافی مطلوب نیست. - زبیری، 1379 و نمیرانیان، . - 1385 استفاده از تجدیدحجم صددرصد تا سال 1379 از طریق محاسبه حجم ساقه و شاخههای سالم قطورتر از 20 سانتیمتر - قطر میانه، طول، رابطه اندازهگیری حجم استوانه - به عنوان حجم صنعتی انجام میشد و برآورد حجم هیزم باقیمانده بر اساس تجربه کارشناسان تجدیدحجم بوده است. - زبیری، 1379 و
مواد و روشها
منطقه مورد مطالعه
بخش گرازبن با مساحتی حدود 934/24 هکتار، بهعنوان سومین بخش از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران محسوب شده که در 17 کیلومتری روستای نجارده قرار گرفته است. این منطقه از جهت شمال به یال جنوبی جنگلهای چلندر - حوزه - 46 و چلک، از شرق به جنگلهای بخش چلیر و گاوسرای ماتلستان، از جنوب به رودخانه خیرود و از غرب به جنگلهای بخش نمخانه محدود است که مانند سایر مناطق جنگلی شمال کشور با تصویب قانون ملی شدن جنگلها و مراتع در سال 1341 تحت مالکیت دولت قرار گرفته است و از مهمترین کارکردهای بخش گرازبن، بهره برداری از چوب آن میباشد.
داده های پژوهش
در پژوهش حاضر از دادههای سال 1393-1392 مربوط به نشانهگذاری، تجدیدحجم صددرصد و استحصال بخش گرازبن استفاده گردید. به طور کلی تعداد439 اصله درخت - 158اصله راش، 266اصله ممرز، 32اصله توسکا،10اصله افرا و .. - دراین سال توسط اکیپ تجدید حجم مورد عملیات تجدیدحجم صددرصد قرار گرفته است. درختان نشانهگذاری شده همگی از گونه های راش، ممرز، شیردار، انجیلی، افرا، توسکا و بلوط است که در این بین بیشترین تعداد مربوط به گونه های راش و ممرز میباشد.
