بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از مسائل مهم که در عرصه ورزش به خصوص در عصر اخیر مطرح است، سبک رهبری مدیران است که به عنوان نقش کلیدی با عملکرد، انگیزش، میزان رضایت و انسجام گروهی ارتباط مستقیم دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سبک های رهبری مربیان و انسجام گروهی تیم های فوتبال جوانان شیراز انجام شده است، جامعه آماری این پژوهش را بازیکنان فوتبال لیگ دسته اول جوانان شیراز تشکیل دادند، تحقیق پیش رو از لحاظ هدف پژوهش؛ کاربردی، بر اساس استراتژی؛ توصیفی از نظر مسیر اجرا؛ همبستگی و از دید محیط اجرا به شکل میدانی صورت پذیرفت.
برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد مشخصات فردی، مقیاس رهبری در ورزش LSS و محیط گروهی GEQ استفاده و در اختیار 12 تیم حاضر در لیگ جوانان شیراز قرار گرفت و توسط بازیکنان تکمیل شد. ثبات درونی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرنباخ به ترتیب 0/91 و 0/71 به دست آمد. به طور کلی مطالعات، روایی پرسشنامه LSS و هورن - 2002 - توان پرسشنامه GEQ را در رشته های مختلف ورزشی تأیید کرده است. نتایج نشان داد که انسجام گروهی با سبک های رهبری آموزش و تمرین رابطه مثبت و معنادار و با سبک رهبری آمرانه رابطه منفی و معنادار دارد.
مقدمه:
یکی از مسائل مهمی که در عرصه ورزش به خصوص در قرن اخیر مطرح است، سبک رهبری مدیران اعم از مدیران سطح عالی، میانی و سطوح پایین است. وقتی کسی به عنوان مدیر یا رهبر مسئولیت گروهی را را بر عهده می گیرد، این فرد باید علاوه بر دارا بودن خصوصیات و مهارت های لازم، سبک رهبری مناسب با شرایط آن گروه را نیز سر لوحه خود قرار دهد. که در موقعیت های ورزشی این نقش را مربی بر عهده دارد. - هرسی و همکاران، - 322 :2001 به عقیده فراست در بین سه عامل ورزشکار، مربی و تماشاگر، مربیان محور اصلی و رکن مهم تیم های ورزشی هستند. مربی در رهبری تیم به عنوان سازمان دهنده قوی و زیربنای هر پیشرفت مطرح است. - وحدانی وهمکاران . - 1391 سبک مربیگری در پیامدهای تیمی - فردی و اجتماعی - نقش مهمی دارد.
همچنین اعضای تیم برای موفقیت به احساس اتحاد گروهی، اتفاق و هبستگی - انسجام - نیاز دارند و اساس موفقیت مربیان نیز در انسجام تیمی و ایجاد صمییت و یگانگی در میان بازیکنان است . در ورزش های گروهی، افراد با یکدیگر کنش متقابل دارند و موفقیت زمانی حاصل می شود که اعضای تیم به شیوه ای موثر و هماهنگی با هم کار می کنند و اینجاست که نقش مربی به عنوان رهبر و هماهنگ کننده بیشتر مشخص می شود و سبک مربیگری او در انسجام و هماهنگی نقش بسزایی دارد.
- مرادی، . - 7 :1383 یکی از ابعاد مهم در تصمیم گیری مربیان، انتخاب سبک و شیوه مربیگری است، این که مربی چگونه تصمیم می گیرد، کدام مهارت ها و استراتژی ها را آموزش می دهد، چگونه سازماندهی لازم برای تمرین و مسابقه را به انجام می رساند، از چه روش هایی برای ایجاد نظم و انضباط تیم استفاده می کند واز همه مهم تر، در تصمیم گیری ها از چه نقشی را برای ورزشکاران در نظر می گیرد، حایز اهمیت است.
تیم های موفق ورزشی معمولا" یک ویژگی دارند که آن ها را از تیم های ناموفق متمایز می سازد و آن مدیریت و رهبری مؤثر، فعال و شایسته است، سبک رهبری و رفتار مربی نقش مهمی بر عملکرد و موفقیت گروه دارد، تحقیقات دو دهه اخیر در زمینه کارایی مربیگری، بیشتر بر سبک های رهبری و الگوهای رفتاری مربی متمرکز بوده اند. سبک رهبری به روش خاصی گفته می شود که مربی متمایل است از آن شیوه برای هدایت تیم استفاده کند، این سبک غالبا" بازتابی از شخصیت، دانش و تجربه مربی است یکی از مسائل مهم که در عرصه ورزش به خصوص در عصر اخیر مطرح است، سبک رهبری مدیران است.
سبک رهبری مدیر به عنوان نقش کلیدی با عملکرد، انگیزش، میزان رضایت و انسجام گروه ارتباط مستقیم دارد که ورزش گروهی مستلزم وجود همبستگی در بین اعضای گروه است، در ورزش و به خصوص ورزش های گروهی، شرط لازم برای تحقق هدف مشترک، داشتن وحدت و انسجام گروهی است که بی تردید مربی در این زمینه نقش کلیدی دارد و احساس با هم بودن یک ویژگی تیمی است که انسجام گروهی نامیده می شود، در ورزش های گروهی، افراد با یکدیگر کنش متقابل دارند و موفقیت زمانی حاصل می شود که اعضای تیم بصورت مؤثر وهماهنگ با هم کار کنند، اینجاست که نقش مربی به عنوان رهبر و هماهنگ کننده بیشتر مشخص خواهد شد وسبک رهبری او در ایجاد انسجام و هماهنگی نقش بسزایی دارد.
غفوری و همکاران - - 1388 در پژوهشی تحت عنوان بررسی ارتباط بین سبک رهبری مدیران تربیت بدنی با خلاقیت معلمان تربیت بدنی به این نتیجه رسیدند که سبک رهبری موجود در جهت عدم حمایت از ایده های نو عمل می کند و به نوعی در راستای ایجاد محیطی است که برای رشد و پرورش خلاقیت مساعد نیست که این امر ضرورت ارائه راهکارهایی را در جهت توسعه و ارتقای فرهنگ سازمانی مناسب ایجاب می کند. در تحقیقی دیگر رمضانی نژاد و همکاران - - 1388 تحت عنوان رابطه سبک های رهبری مربیان و انسجام گروهی تیم های فوتبال لیگ برتر ایران، به این نتیجه رسیدند که مربیان فوتبال بیشتر از سبک رهبری آموزش و تمرین و کمتر از سبک رهبری دموکراسی استفاده می کنند.
و در تحقیقی بهرامی و همکاران، - 1390 - تحت عنوان اثر سبک رهبری مربیان بر جو انگیزشی و رضایتمندی بازیکنان لیگ برتر بسکتبال زنان ایران به این نتیجه رسیدند که برای ایجاد رضایتمندی بازیکنان باید به دو عامل سبک رهبری و جو انگیزشی که در تیم تولید می کنند توجه نمایند.نتایج تحقیق نوروزی سیدحسینی و همکاران - 1391 - تحت عنوان ارتباط رفتارهای حمایتی-استقلالی مربیان با تعهد ورزش شمشیربازان نخبه ایران نشان داد، بین رفتار رهبری آموزش و تمرین، رابطه مدار و دموکراتیک با تعهد ورزشی بازیکنان رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد در حالی که این رابطه با سبک رهبری تکلیف مدار و آمرانه معنی دار نبود.
در تحقیقی تحت عنوان ارتباط سبک رهبری مربیان تیم های لیگ برتربا هویت ورزشی بازیکنان نخبه هندبال بانوان ایران مشخص کردند که ارتباط معناداری بین سبک رهبری مربیان با هویت ورزشی بازیکنان وجود دارد. هیوز و همکاران - 2006 - در مقاله ای با عنوان روابط بین انسجام گروهی با اثربخشی گروهی و عملکرد در حرفه تیم بسکتبال و بررسی اثرات واسطه ای آنها به این نتیجه رسیدند که رابطه مثبتی بین انسجام گروهی و اثربخشی گروهی در این تیمها وجود دارد.
در تحقیقی دیگر کالو و همکاران - - 2009 تحت عنوان بررسی رهبری تحول گرا و رابطه آن با انسجام گروهی و عملکرد تیم به این نتیجه رسیدند که رفتارهای رهبری از جمله پذیرش اهداف گروه، ترویج کار گروهی و توقع عملکرد بالا می تواند انسجام گروهی را پیش بینی کند. و در مطالعه ای فیو و همکاران - 2010 - تحت عنوان سبک تصمیم گیری و برنامه ریزی مربیان هندبال اسپانیا به این نتیجه رسیدند که نگرش مربیان نسبت به تصمیم گیری می تواند سبک برنامه ریزی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. بورنسا - 2012 - در پژوهشی دریافت بین هویت ورزشی، هویت اجتماعی، عواطف منفی و رضایتمندی ورزشکاران ارتباط معناداری وجود دارد.
با توجه به این که یکی از مهم ترین اهداف مربیان، به ویژه مربیان رشته های تیمی رسیدن به سطح مطلوب انسجام و هماهنگی در بین اعضای تیم و در نهایت عملکرد بهتر تیم است، بنابراین ضرورت انتخاب سبک رهبری مناسب در ایجاد انسجام گروهی تیم ها بیش از پیش احساس می شود. در تحقیقات گذشته، سبک های رهبری و انسجام گروهی مورد بررسی قرار گرفته اند، اما در تحقیق حاضر آنچه که اهمیت فراوان دارد پرداختن به موضوع رده های پایه ومخصوصا" رده های جوانان می باشد که پیش از این کمتر مورد توجه بوده است و از آنجایی که شهر شیراز یکی از شهر های استعدادخیز در زمینه فوتبال می باشد، این تحقیق بر روی جوانان این شهر انجام شده است.
مواد و روشها:
تحقیق تحقیق حاضر از لحاظ هدف پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی ، توصیفی از نوع همبستگی است که به شکل میدانی انجام شده است، جامعه آماری این پژوهش بازیکنان فوتبال لیگ دسته اول جوانان شیراز می باشد، این لیگ در دو گروه 6 تیمی برگزار می شود و هر تیم دارای 18 بازیکن است که در مجموع جامعه آماری این تحقیق 216 نفر می باشد، نمونه آماری طبق جدول اندازه مناسب نمونه با سطوح مختلف از میرزایی 108 نفر بوده است، وبرای روش نمونه گیری از روش در دسترس یا آسان یاب استفاده شده است.
