بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه ، فعالیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی آنغوزه Ferula assa-foetida L و همچنین میزان ترکیبات فلاونوئیدی عصاره های مختلف این گیاه مورد بررسی قرار گرفت.
آنغوزه از خانواده چتریان ،گیاهی است چند ساله، منوکارپیک و دارای پراکنش وسیعی درسطح ایران که به عنوان یکی از گیاهان مهم دارویی ، صنعتی و آروماتیک ایران محسوب می شود. این اسانس گیری گیاه با روش تقطیر با آب انجام شد. اسانس نمونه مورد نظر جمع آوری و قبل از ورود نمونه به دستگاه GC-Mass توسط سولفات سدیم انیدرید آبگیری شد و برای آنالیز به آزمایشگاه منتقل شد. از بین 30 ترکیب شناسایی شده اجزا عمده اسانس گیاه آنغوزه شامل : - E - -1-propenyl sec -butyl disulfide - 30.33% - ، Trans propenyl sec butyl disulfide - 19.69% - ، Cis propenyl sec butyl disulfide - 13.11% - ، Germacrene B - 5.78% - بودند.
در قسمت دوم این تحقیق، سه غلظت مختلف - 0.3, 0.2 ,0.1 میلی گرم در میلی لیتر - از اسانس گیاه آنغوزه تهیه شد و فعالیت آنتی اکسیدانی هر یک از رقت ها، با استفاده از روشDPPH تعیین گردید. نتایج نشان داد که درصد بازدارندگی اسانس گیاه آنغوزه با زیاد شدن میزان غلظت، افزایش یافته است. میزان ترکیبات فلاونوئیدی کل عصاره ها نیز با روش رنگ سنجی آلومینیوم کلرید انجام شد. بیشترین مقدار ترکیبات فلاونوئیدی عصاره های مختلف این گیاه، در عصاره ی اتانولی مشاهده شد.
مقدمه:
آنغوزه گیاهی است چند ساله، منوکارپیک و دارای پراکنش وسیعی در سطح ایران و از تیره چتریان - Apiaceae - که به عنوان یکی از گیاهان مهم دارویی ، صنعتی و آروماتیک ایران محسوب می شود، که بسته به نوع گیاه دو نوع آنغوزه تلخ و شیرین از آن برداشت می شود. علیر غم تفاوت ظاهری گیاهان و صمغ های مورد برداشت ،هردو نوع متعلق به گونه - F. assa foetida - است
گیاه آنغوزه از محصولات با سابقه و ارزشمندی است که از زمان قدیم شهرت دارد. به گفته محققان این گیاه تاریخچه ای دراز مدت در طب سنتی ایران و چین داشته و در رده ای از گیاهان قرار دارد که از بیش از230 خصوصیت درمانی طبیعی برخوردار است . صمغ آنغوزه در سابق ادویه مرسوم رومی ها بوده و امروزه در هند به طوروسیع به عنوان ادویه در تهیه غذاها، انواع ماهی، سبزیجات و انواع سس ها مصرف می شود
ترکیبات شیمیایی آنغوزه اسانس، رزین می باشد. در اثر تیغ زدن این گیاه شیره ای به بیرون راه پیدا می کند که حاوی ترکیباتی چون : اسانس، رزین، صمغ، اتیلتن و اسیدفورولیک می باشد. از نظر ترکیبات شیمیایی ریشه گیاه آنغوزه دارای مواد آزار زینوتانول ، فرولیک اسید، اسانس روغنی فرّار ، پینن ، آزولن، موسیلاژ ، باسورینو … می باشد و در صمغ آنغوزه مقدار زیادی تانن - حدود60 درصد - و حدود20 درصد صمغ و 4 - 5 درصد اسانس وجود دارد در برخی گونه ها درنمونه های آنغوزه مقداراسانس تا 15 درصد نیزمی رسد.
آنغوزه دارای ترکیبات مختلفی می باشد. بخش رزینی آن شامل فرولیک اسید و استرهای آن، کومارینها، سزکویی ترپن کومارینها و سایر ترپنوئیدها می باشد. صمغ آن حاوی گلوکز، گالاکتوز، رامنوز، پلی ساکاریدها و گلیکو پروتئینها بوده و روغنهای فرارآن از ترکیبات سولفوره و ترپنوئیدهاتشکیل شده است
بو و مزه صمغ آنغوزه به خاطر ترکیبات حاوی سولفور آن است و بر اساس بررسی میزان عناصر موجود در گیاه آنغوزه مشخص شده است که عناصری ازقبیل آهن، استرانسیم، روی و مس به میزان قابل توجهی در این گیاه موجود می باشد
محمدی و همکاران - 1388 - ، در مطالعه ای آزمایشگاهی با عنوان "بررسی اثرات ضدقارچی عصاره متانولی 27گونه گیاهی برعلیه قارچ های بیماریزای گیاهی " دریافتند گیاهان واجدبیشترین خاصیت بازدارندگی علیه ریزوکتونیا، آنغوزه و ریشه سنبل الطیب بودند. و همچنین موسیر و آنغوزه نیز در ردیف مؤثرین عصاره ها علیه پیتیوم قرار گرفتند. اسانس این گیاه می تواند بیماریهای قارچی انسانی راکنترل نماید. نتایج کلی این تحقیق حاکی از پتانسیل بالای عصاره گیاهان مختلف از جمله آنغوزه درکنترل زیستی قارچ های بیماریزای گیاهی می باشد.
مواد مورد نیاز و روش
همه واکنشگرها باید از مواد آزمایشگاهی با خلوص مناسب برای کارهای تجزیه ای باشند. - BHT - از شرکت مرک آلمان ، 2 و 2 دی فنیل -1پیکریل هیدرازیل - DPPH - از شرکت سیگما آلدریچ ، کوئرستین از شرکت مرک آلمان ،کلرید آلومینیوم از شرکت مرک آلمان، سولفات سدیم انیدرید از شرکت مرک آلمان ، کلرفرم از شرکت مرک آلمان ، سولفوریک اسید از شرکت مرک آلمان ، اتیل استات از شرکت مرک آلمان ، بوتیل تولوئن از شرکت مرک آلمان ،گیاهان خشک شده از مناطق خراسان رضوی، استفاده شد.
گیاه آنغوزه از اوایل بهار تا اوایل تابستان از مناطق خراسان رضوی جمعآوری شده و به آزمایشگاه منتقل گردید. و با استفاده از دستگاه کلونجر - تقطیر با آب - اسانس گیری و دستگاه سوکسله عصاره گیری انجام گردید. پس از دو فاز شدن اسانس از آب مقطر اسانس در ظروف تیره با در پوش مناسب بسته بندی شد. اسانس نمونه قبل از ورود به دستگاه - GC-MS - توسط سولفات سدیم انیدرید آبگیری شد و تا زمان انجام آنالیز در ظرف در بسته در یخچال نگهداری شد.
