بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین فرانگرانی با علائم وسواسی درجمعیت غیربالینی بود . روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی وازنظرروش باتوجه به ماهیت موضوع، هدف ها وفرضیه های پژوهش، توصیفی - غیرآزمایشی - ازنوع همبستگی می باشد .جامعه آماری دراین پژوهش کلیه دانشجویان دانشکده علوم پزشکی واحد تربت حیدریه باتعداد 271نفربودند حجم نمونه این پژوهش براساس جدول کرجسی ومورگان، 160دانشجو از طریق روش نم.مه گیری طبقه ای انتخاب شدند .ابزار پژوهش پرسشنامه وسواس فکریB عملی مادزلی و فرانگرانی ولز - 2009 - مورد استفاده قرار گرفت نتایج نشان داد که : بین فرانگرانی با علائم وسواسی درجمعیت غیربالینی رابطه معنا داری وجود دارد و این رابطه برای هم مولفه های فرانگرانی معنا دار می باشد و نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که مولفه های فرانگرانی می توانند علائم وسواسی را پیش بینی کنند.
مقدمه :
افکارمنفی تکرارشونده، یکی از ویژگیهای مهم بسیاری ازمشکلات روانشناختی است. افسردگی با نشخوارذهنی-واضطراب با نگرانی، ارتباط نزدیک دارد. امروزه نگرانی آسیب شناختی به عنوان خصیصهی اصلی اختلالات اضطرابی مطرح است. به طوری که دربسیاری از مطالعات نگرانی آسیب شناختی را معادل اختلالات اضطرابی قرارمی دهند. مطالعات نشان می دهد، که کنترل ناپذیری نگرانی از بارزترین شاخص های نگرانی آسیب شناختی است.[1 ] درمدل ولز، برنقش باورهای فراشناختی و فرانگرانی4 - نگرانی در مورد نگرانی - در شکل گیری و پایداری این اختلالات تاکید می شود.[ 2] دردیدگاه فراشناختی، چنین فرض می شود که نگرانی از دانشی مجزا، شامل اعتقادهای مثبت ومنفی در رابطه با تفکر نشات می گیرد.
دراین رویکرد، این الگوی شناخت است که درایجاد و ابقای اختلالات مطرح می شود. این الگو که 5CAS نامیده می شود. برنگرانی، نشخوار،تمرکزتوجه برمنابع تهدیدکننده واستفاده ازاستراتژیهایکنارآییناکارآمد متمرکزاست.[ 3]وبه این ترتیب، نگرانی به صورت عاملی برای اجتناب ازشکست درفرآیند سازگاری آینده عمل می کند. بیماران مبتلا به اختلال اضطرابی به صورت مفرط ازنگرانی، به عنوان وسیله ای برای بررسی جزییات مشکل باهدف کاهش احساس بیاطمینانی وکاهش سطح اضطرابشان استفاده می کنند. چنین تمرکز روی جزییات مساله، استفادهی واقعی ازمهارت های حل مساله را به منظورحل مشکل دشوارمی کند و عدم تحمل ابهام، رها کردن نگرانی را درمورد مشکلی که روی آن کنترلی ندارند ناممکن می سازد. پس ازآن، این نگرانی به صورت تجربهای ناخواسته درمی آید که فرد سعی می کند ازآن اجتناب کند
واین وضعیت به صورت متناقض ادامه می یابد[4 ] نتایج بررسیها نشان می دهد که افراد دارای اختلال وسواس فکریBعملی درمقایسه با افراد بهنجار غیربیمار بیشتر از تنبیه، نگرانی، ارزیابی مجدد وکنترل اجتماعی استفاده می کند، ولی افراد غیر بیمار بیشتر از توجه برگردانی استفاده می کنند - آبرامویچ، 2003؛ امیر، 1997؛به نقل از:اندوزو، - 1385 به عبارت دیگرطبق این مدل، فردمضطرب درمجادلهی بین ترس ازاینکه نگرانی غیرقابل کنترل است [5 ]وعقیده براینکه نگرانی از او محافظت می کند، قفل شده است ارتباط بین باورهای فراشناختی ونگرانی آسیب شناختی درمورد غیرقابل کنترل بودن خطر و فقدان اطمینان شناختی و وجود سطوح مشابهی ازاین نوع اعتقادات دراختلالات دیگرموردتایید قرارگرفته است . [6] درواقع عقیده برآن است که افراد بیمار باورهای نگرانی قوی تری نسبت به افرادسالم دارند 9 ]،8،[7
.ازطرفی دیگر ازضروریات پژوهش حاضر، این است که مطالعات نشان داده - راچمن و دوسیلوا، - 1997 که تقریبآ90 درصد افرادسالم تجربه های ازافکار،تصورات یا تکانه های مزاحم دارند که ازنظرشکل ومحتوا تفاوتی با افراد مبتلا به وسواس ندارد اما تعبیر بیماران مبتلا به وسواس ازافکارمزاحم، متمایزکننده افکار مزاحم طبیعی از افکار مزاحم وسواسی است. همچنین ازمهمترین نشانگان بیماران مبتلا به وسواس فکریB عملی ناتوانی آنها در بازداری افکار و تصاویر مزاحم و رفتارهای قالبی تکرارشونده است. ولز درمدل فراشناختی خودکوشیده است تفاوت و شباهت های موجودبین نگرانی بهنجار و نگرانی آسیب شناختی را تبیین کند. .
[ 10] درمدل ولز، برنقش باورهای منفی فراشناختی و فرانگرانی - نگرانی در مورد نگرانی - درشکل گیری و پایداری اختلالات تاکید می شود - ولز، - 2000هرگاه نگرانی بهنجار، به نگرانی آسیب شناختی تبدیل شود ، فرانگرانی پدیدمی آید. نگرانی، نه فقط به عنوان ، یک علامت ناشی ازاضطراب بلکه به عنوان یک سبک انگیزشی و فعال برای ارزیابی و مقابله با اضطراب ، اهمیت ویژه ای دارد. هرچند فرانگرانی، منجربه تشدید اضطراب می شود ولی چون فرد، نیازبه نگرانی را نوعی مقابله تصور می کند، درجهت پاره کردن زنجیرهی نگرانی بر نمی آید[ 2] وبه این ترتیب، نگرانی به صورت عاملی برای اجتناب ازشکست درفرآیند سازگاری آینده عمل می کند.
بیماران مبتلا به اختلال وسواسی به صورت مفرط از نگرانی، به عنوان وسیلهای برای بررسی جزییات مشکل، باهدف کاهش احساس بی اطمینانی وسطح اضطرابشان استفاده می کنند. چنین تمرکز روی جزییات مساله، استفادهی واقعی ازمهارت های حل مساله رابه منظور حل مشکل دشوارمی کند وعدم تحمل ابهام، رهاکردن نگرانی رادرمورد مشکلی که روی آن کنترل ندارند ناممکن می سازد. پس از آن، این نگرانی به صورت تجربهای ناخواسته درمی آیدکه فرد سعی می کنداز آن اجتناب کند و این وضعیت به طور متناقض ادامه می یابد.[ 4] باتوجه به مطالب فوق هدف ازپژوهش حاضربررسی رابطه بین باورهای فراشناختی، فرانگرانی وراهبردهای کنترل فکر با علائم وسواسی درجمعیت غیربالینی می باشد.
روش
پژوهش حاضراز از لحاظ هدف کاربردی وازنظرروش باتوجه به ماهیت موضوع، هدف ها وفرضی های پژوهش، توصیفی - غیرآزمایشی - ازنوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشکده علوم پزشکی واحد تربت حیدریه باتعداد 271نفربود. حجم نمونه براساس جدول کرجسی ومورگان1، 160دانشجو بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.
ابزارهای پژوهش
الف: پرسشنامه وسواس فکریB عملی مادزلی2
این پرسشنامه توسط هاجسون و راچمن - - 1997 به منظور پژوهش در مورد نوع وحیطه مشکلات وسواسی تهیه شده است. این پرسشنامه شامل30 ماده، که پاسخهای آن به شکل درست یا نادرست است - هاجسن و راچمن، 1977، راچمن وهاجسن . - 1980 این پرسشنامه علاوه بر یک نمره کلی وسواس گرایی، چهارنمره فرعی برای بازبینی، شستن و تمیزکردن، کندیBتکرار، تردیدBدقت به دست می دهد. ضریب پایایی محاسبه شده بین آزمون و آزمون مجدد بالا بوده است - - r=0/89 - راچمن و هاجسون 1980 به نقل از ترنروبیدل - . در ایران استکتی - - 1979 پایایی این ابزار را به روش بازآزمایی 0/85 و دادفر - - 1376 ضریب پایایی کل آزمون را 0/84 و روایی همگرا آن با مقیاس وسواس اجباری ییلBبراون 0/87 به دست آورد. . [ 11]
ب:پرسشنامه فرانگرانی ولز - - 2009
این پرسشنامه سه حوزه ی نگرانی سلامتی، نگرانی اجتماعی و فرانگرانی را اندازه گیری می کند. این پرسشنامه توسط ولز در سال 1994 ساخته شد که با استفاده از یک مقیاس لیکرت 4 درجهای نمره گذاری می شود. پرسشنامه افکار اضطرابی. [ 3] ابتدا پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه شدو پس از ویرایش و آماده سازی اولیه دوباره به زبان انگلیسی برگردانده شد و توسط فردی که به زبان فارسی و انگلیسی مسلط بود مورد مقایسه قرار گرفت. در مرحله بعد از 20 نفر دانشجوی رشته روان شناسی خواسته شد تا ماده های پرسشنامه را بخوانند و جمله های مبهم و نارسا را مشخص کنند تا اصلاح شوند.811 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پژوهش را کامل کردند.
528 نفر از این افرادپس از دو هفته در فرایند آزمونB بازآزمون شرکت کردند. بمنظور بررسی ساختار عاملی پرسشنامه افکار اضطرابی از روش تحلیل عامل اکتشافی به شیوه ی مولفه های اصلی استفاده شد. ارزش کیسرز میر الکین 0/94 بود. همچنین میزان بارتلت 5826/52 بدست آمد - . - >P0/001 بمنظور بررسی اعتبار آزمون B باز آزمون و روایی همگرایی پرسشنامه ضریب همبستگی پیرسون بکار برده شد. همچنین با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ میزان همسانی درونی اندازه گیری شد. ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 0/91 بود. ضریب پایایی مقیاس به روش آزمون دوباره 0/92 و به روش دونیمه سازی 0/89 بود داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت .
