بخشی از مقاله
هدف این پژوهش بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی با باورهای وسواسی در زنان بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان شهر تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 300 نفر از آنها انتخاب شدند و هر کدام پرسشنامه سبک دلبستگی و باورهای وسواسی را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که سبک دلبستگی ایمن همبستگی منفی معناداری و سبک دلبستگی ناایمن اضطرابی همبستگی مثبتی با باورهای وسواسی دارد و اینکه سبک دلبستگی ایمن و سبک دلبستگی ناایمن اضطرابی توان پیش بینی باورهای وسواسی را دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدل های درونکاری ایمن و ناایمن، که در چارچوب روابط دلبستگی نوزاد- مادر تشکیل می شوند از طریق استقرار مدل های درونکاری ناایمن می توانند زمینه ظهور و استمرار آسیب پذیری ها را فراهم سازد.
کلید واژه ها: سبک های دلبستگی، باورهای وسواسی
مقدمه
اختلال های اضطرابی یکی از اختلالات رایج با مرکزیت اضطراب است. اختلال وسواس از جمله اختلالات اضطرابی است که در ابتدا به واسطه تداوم افکار وسواسی2 مشخص می شود افکار تکانه ها یا تصاویر ذهنی مزاحم برانگیزننده اضطراب که اداره زندگی فرد را به دست گرفته و برآن غالب می شوند - استین3، . - 2002 نظریه پردازان شناختی معتقدند که شیوه های تفکر، برخی افراد را نسبت به اختلال های اضطرابی آسیب پذیر می سازند. به عقیده ی این نظریه پردازان، افرادی که بیشتر از سایرین دچار مشکلات اضطرابی می شوند، موقعیت های بی ضرر را تهدید کننده تر ارزیابی کرده، توجه ی خود را بیش از حد بر تهدیدها متمرکز می کنند و به صورت انتخابی اطلاعاتی را یادآوری می کنند که تهدید کننده به نظر می رسد - ریان، اپشتاین، کیتنر، میلر و بیشاب4، . - 2005
سالکوفسکی - 1989 - 5 از اولین کسانی بود که پیشنهاد کرد افراد دارای باورهای ناکارآمد وسواسی، درگیر افکار سرزنش و مسئولیت در مورد آسیب های اتفاق افتاده برای خود و دیگران هستند. علاوه بر این راچمن - 1993 - 6نشان داد که برخی افراد وسواسی- اجباری از آمیختگی فکر - عمل رنج می برندکه نشان دهنده این باور است که افکار می توانند وقایع را تحت تاثیر قرار دهند و با عمل برابرند. رویکردهای شناختی- رفتاری جاری اختلال وسواسی- اجباری بر نقش باورهای ناکارآمد در ایجاد و تداوم اختلال تاکید دارند - بلوچ و همکاران7، . - 2010 سبک های دلبستگی8 تعیین کننده قواعد عاطفی، شناختی و راهبردهایی است که واکنشهای هیجانی را در افراد و روابط بین شخصی هدایت میکند - بیکر و هورگر9، 2012؛ کرانولا و همکاران10، . - 2011
سبک های دلبستگی از منابع درون فردی هستند که می توانند سطوح تنش و ناتوانی را در شرایط ناگوار تعدیل کنند و اثرات منفی تنش را کم رنگ تر جلوه دهند. بنابر نتایج پژوهش ها، سبک های دلبستگی اهمیت پیش بینی کننده ی زیادی در بهداشت روانی دارد - لینلی و جوزف11، . - 2004 مطابق نظریه بالبی - 1969 - 12، انسان با یک سیستم روانی- زیستی به نام سیستم رفتار دلبستگی متولد می شود. هدف این سیستم در کودک، دستیابی به یک احساس ایمنی و حمایت شدگی واقعی یا ادراک شده از تعامل نزدیک وصمیمی با تصویر دلبستگی است - میکولینسر و شاور13،. - 2005 بدنبال پژوهش های بالبی، اینسورث - 1978 - 14 سبک های دلبستگی را به دو سبک دلبستگی ایمن15 و ناایمن طبقه بندی کرد که سبک دلبستگی ناایمن خود شامل سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا16 و سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی17 است.
طبق نظر بالبی - - 1980، دلبستگی ایمن مهارت های مقابله، احساس ارزش و شایستگی شخصی را تقویت می کند، اضطراب را کاهش و ظرفیت سازش با تنیدگی را افزایش می دهد. در حالی که افراد با دلبستگی ناایمن دوسوگرا با عدم تعادل و تعارض در احساسات و افراد با دلبستگی ناایمن اجتنابی با احساس رضایت و صمیمیت کمتر در رابطه با دیگران و تعارضات بیشتر مشخص می شوند - کولین، کوپر، آلبینو و آلارد18، . - 2002 اینسورث سبک دلبستگی مادر- کودک را جهان شمول دانسته است. وی به این نتیجه رسید که انسان به دلبستگی خود به پدر و مادر ادامه می دهد، خواه مطلوب بوده باشد یا نامطلوب - نافتل و شیور19، . - 2006بنابراین با توجه به مطالب ذکر شده و اینکه آسیب پذیری بیشتر زنان نسبت به اختلال باورهای وسواسی پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های دلبستگی با باورهای وسواسی در زنان شهر تهران انجام شد.
روش
پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه زنان شهر تهران می باشد. به علت نبود فهرستی از جامعه آماری و میسر نبودن نمونه گیری تصادفی، مناسب ترین روش در این پژوهش، نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تشخیص داده شده است. در این روش، ابتدا شهر به مناطقی تقسیم - ملاک مناطق شهرداری بود - سپس از میان مناطق، نمونه هایی انتخاب شد. پس از آن، هر یک از مناطق نیز به خوشه هایی تقسیم شده و از هر خوشه، نمونه ها - 300 نفر - به طور تصادفی انتخاب شد. برای اجرای پژوهش ابتدا با توضیح هدف پژوهش و کسب رضایت پرسشنامه ها توزیع و جمع آوری گردید.
پس از اجرای تحقیق، 300 پرسشنامه در مرحله فرضیه آزمایی تحلیل شدند. لازم به ذکر است که تعدادی از پرسشنامه ها به علت نقص یا عدم دقت در پاسخگویی به سوالات کنار گذاشته شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی - محاسبه میانگین، انحراف معیار - و آمار استنباطی - همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان - استفاده شد. کلیه تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS-20انجام شد.ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل مورد زیر می باشد.پر سشنامه سبک های دلبستگی - - AAI پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان توسط هازن و شیور - - 1987 تهیه شده و دارای 21 ماده با طیف 5 درجه ای - از هیچ1=، کم2=، متوسط3=، زیاد4=، خیلی زیاد - 5= می باشد.
این پرسشنامه دارای 3 خرده مقیاس است که عبارتند از دلبستگی ایمن، دلبستگی ناایمن اجتنابی ، دلبستگی ناایمن دوسوگرا/اضطرابی. پایایی و روایی این پرسشنامه توسط بشارت روی دانشجویان دانشگاه تهران هنجاریابی شده که ضریب آلفای کرونباخ پرسش های هر یک از سبک های دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا در مورد 240 دانشجو برای کل آزمودنی ها به ترتیب عبارت بودند از 0/74، 0/72، 0/72؛ برای دانشجویان دختر 0/74، 0/71، 0/69؛ و برای دانشجویان پسر 0/73، 0/71، 0/72 بود که نشانه همسانی درونی مقیاس دلبستگی بزرگسالان می باشد. ضریب پایایی بازآزمایی مقیاس دلبستگی بزرگسالان برای یک نمونه 30 نفری در دو نوبت با فاصله 2 هفته
