بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این های آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی بازیکنان نخبه ی والیبال بود. به همین منظور17بازیکن حاضر در اردوی آماده سازی تیم ملی والیبال بانوان - میانگین سنی21 3/24سال - ، به صورت در دسترس به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند. سنجش فاکتورهای آنتروپومتریکی: - قد، وزن، قدنشسته، طول دست، درصدچربی بدن - و متغییرهای فیزیولوژیک: توان هوازی - دوی 1609 متر - ،توان بی هوازی - با استفاده ازآزمون ارگوجامپ15ثانیه - انجام گرفت.
همچنین فاکتورهای آمادگی جسمانی نظیر قدرت عضلانی - قدرت پنجه - ، استقامت عضلانی - درازونشست - ، انعطاف پذیری - آزمون انعطاف تنه به جلو - ،پرش عمودی - آزمون سارجنت - ، سرعت - آزمون40یارد - ، چابکی - آزمون4*9متر - ارزیابی شد. برای برآورد عملکرداسپک،ازآزمون ایزوکینتیک سنجش قدرت عضلات چرخاننده ی داخلی / خارجی شانه با الگوی حرکتی 90 درجه آبداکشن و انقباض کانسنتریک به کانسنتریک در زاویه 60 درجه بر ثانیه با استفاده از دستگاه بایودکس استفاده شده است. عملکرد هر بازیکن با اندازه گیری اوج گشتاور،نسبت اوج گشتاور/ وزن بدن ومیانگین توان تخمین زده شد.
از آمار توصیفی به منظور توصیف نیمرخ آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی، آمادگی جسمانی و همچنین عملکرد اسپک استفاده شد. اگر چه توان هوازی، پرش عمودی، استقامت عضلانی، انعطاف پذیری این بازیکنان مشابه یا بهتر از بازیکنان دیگرکشورها بود، ولی دربعضی از متغییرها مانند قد، وزن، درصدچربی بدن، قدرت پنجه، توان بی هوازی،چابکی و سرعت نیز ضعف مشاهده شد. هم چنین با توجه به عملکرد ضعیف آزمودنی ها در آزمون قدرت ایزوکینتیک، طراحی تمریناتی که باعث بهبود قدرت و توان انفجاری عضلات شانه بازیکنان میشود، مفید به نظر میرسد.
1- مقدمه
عملکرد و موفقیت در ورزش حرفه ای تحت تاثیر عوامل متعددی مثل ژنتیک، آمادگی جسمانی، مهارتهای ذهنی و حرکتی، تمرین تاکتیکی و نیمرخ پیکرسنجی قرار میگیرد. پارامترهای جسمانی مانند ساختار، توده بدن، توده چربی/ توده عضلانی یا تیپ بدنی میتوانند عملکرد و موفقیت در رقابت را علاوه بر عوامل دیگر تحت تاثیر قرار دهد
والیبال در همه سطوح رقابتی با تاکید بر حرکات انفجاری مثل پریدن، ضربه زدن و دفاع کردن بازی میشود. و بازیکنان به رقابت در حملات کوتاه مکرر با شدت بالا به دنبال دورههای فعالیت کم شدت شرکت میکنند. این حملات با شدت بالا شامل حرکات با دورخیز افقی - پرش اسپک - و حرکات بدون دورخیز - بلوک کردن - است
تحقیقات نشان میدهد که سطح اجرای مهارت های والیبال تابعی از متغییرهای سن، وزن، قد، طول اندامها، پهناها و محیط اندامها است
ویژگیهای پیکر سنجی مشخص برای بازیکنان والیبال شامل قد بلندتر، توده بدنی بیشتر، و درصد چربی بدن2 پایین تر میباشد
میانگین درصد چربی بدن بازیکنان والیبال زنان 16 تا20 درصد گزارش شده است. و همبستگی معکوس بین درصد چربی بدن و کارایی ورزشکاران گزارش شده است
ویژگی هایی مثل قد و تیپ بدنی لاغر عضلانی به دامنه حرکتی بیشتری در اقدامات حمله و بلوک هنگام بازی والیبال کمک میکند
قد یکی از عوامل اصلی برای دستیابی به عملکرد عالی در والیبال در نظر گرفته میشود، و توسعه نیمرخ بالاتر از متوسط می تواند شاخصی از استعداد ورزشی باشد
دوره فعالیت در والیبال از 4 ثانیه تا 30 ثانیه - با میانگین تقریبی 9 ثانیه - و دوره استراحت بین رالی ها از 10 تا 20 ثانیه - با میانگین تقریبی 12 ثانیه - به طول میانجامد و نسبت کار به استراحت3 حدود 1:1/3 است
ورزش والیبال با الگوهای حرکتی خاص بر سیستم های متابولیک متفاوت تاکید میکند
در حملات با شدت بالا، بر توسعه سیستم بی هوازی ودر کل مدت مسابقه به وجود سیستم های انرژی هوازی و لاکتات بی هوازی توسعه یافته نیاز می باشد
گلیکولیز بی هوازی4 نقش مهمیدر والیبال زنان دارد که به دلیل تعادل بیشتر بین حمله و دفاع در والیبال زنان است به طوری که زمان رالی در والیبال زنان طولانی تر است
بازیکنان والیبال حرفه ای مقادیر حداکثر اکسیژن مصرفی را به اندازه ورزشکاران تمرین کرده استقامتی ندارند، اما زمانی که بازی برای مدت طولانی تر ادامه یابد، به سطح بهینه ای از ظرفیت هوازی برای بازی والیبال نیاز است
مقدار حداکثر اکسیژن مصرفی در بازیکنان زن نخبه والیبال حدود50/8 میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه گزارش شده است - . - 2 زمان طولانی دوره برگشت به حالت اولیه بین امتیازات، زمانهای تعویض بازیکنان و زمانهای استراحت،این اجازه را به ورزشکار میدهد تا بتواند بصورت هوازی منابع ATP و CP را برای کار شدید بعدی دوباره سازی کند
والیبال به برنامه ای از آمادگی جسمانی نیاز دارد که انعطاف پذیری 46 - ،26 - ،قدرت عضلانی - 46، - 26، توان - 46،28، - 26، توان عضلانی بالاتنه و پایین تنه - - 46، چابکی - 46، - 26، سرعت - 46، - 26 و توان هوازیحداکثر - - 46 را توسعه دهد. توان پایین تنه، سرعت و چابکی شاخصهای مهم از عملکرد والیبال هستند
توان در حرکاتی مانند زدن اسپک، پرش و جهشهای مختلف نیاز است.بازیکنان والیبال به پرش عمودی در مانورهای دفاعی - بلوک کردن - و مانورهای تهاجمی - حمله،پاس وسرویس - نیازدارند. درطول یک رالی12ثانیه بازیکنان حمله وپاسورحداقل2-1پرش،بازیکنان دفاع4-3پرش را اجرامیکنند
قدرت عضلانی، استقامت وانعطاف پذیری نیز از اجزای مهم اجرای بهینه تکنیکهای والیبال هستند
قدرت بیشینه، سرعت و پرش ارتفاع در ورزشکاران را تعیین میکند و سرعت ضربه به توپ با قدرت در اندام فوقانی مرتبط است
استقامت بی هوازی - استقامت در توان - در ایجاد و تداوم حرکات سرعتی مثل اسپک زدن در طول مسابقه بدون از دست دادن توان و افت اجرای مهارت آشکار میشود
همچنین چابکی در واکنشهای سریع در مقابل توپی که به خوبی آبشار زده شده، یا واکنش در برابر توپی که به نوک انگشتان دفاع برخورد کرده است و یا قرار گرفتن در موقعیت پاس دادن نقش دارد
انعطاف پذیری در اجرای تکنیک های بستن زاویه به هنگام دفاع و شیرجه رفتن به منظور گرفتن توپ به وضوح دیده میشود
ازاین رو با توجه به اهمیت عوامل آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی در این رشته ورزشی محقق بر آن است که این ویژگی ها را در بازیکنان دختر تیم ملی بررسی نماید تا مربیان بتوانند با استفاده ازاین اطلاعات برنامههای اصولی و کاربردی جهت آماده سازی تیم ها و بازیکنان با توجه به تفاوت های فردی تدوین نمایند.
1 2 روش تحقیق
2 2 جامعه و نمونه آماری
کلیه بازیکنان تیم ملی والیبال بانوان بزرگسال شرکت کننده در اردوی تیم ملی ایران در سال 1392 در این تحقیق شرکت کردند. مراحل آزمون گیری قبل از فصل مسابقه بازیکنان و در اوج آمادگی آن ها انجام شد. کلیه آزمون ها و هدف انجام این پژوهش برای سرمربی و مربی بدنسازی تیم ملی ایران توضیح داده شد. قبل از آغاز، همه ورزشکاران و مربیان آن ها در مورد چگونگی انجام آزمون ها آگاهی کامل یافته و رضایت نامه شرکت در آزمون را تکمیل نمودند. سپس آزمونها در سه روز جداگانه، در روزهای استراحت بین تمرینات بازیکنان انجام گرفت. ویژگیهای آنتروپومتریکی و متغیرهای فیزیولوژیکی در آزمایشگاه آکادمیملی المپیک، و میزان قدرت ایزوکینتیک در زمان استراحت سه روزه بین اردوی تمرینات بازیکنان در آزمایشگاه دانشگاه اصفهان اندازه گیری شد.
3- 2 شاخص های آنتروپومتریکی
به منظور سنجش ترکیب بدنی از آزمودنی ها خواسته شد، 3 ساعت قبل از آزمون از صرف غذا و نوشیدن بیش از حد مایعات بپرهیزند.
