بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان دلبستگی شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهر همدانانجام شده است . روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مدارس ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی به تعداد نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی، و مطابق، با فرمول کرچسی و مورگان نمونه ای به حجم نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد دلبستگی شغلی کانونگو که پایایی آن بر اساس روش آلفای کرونباخ تعیین گردید.
داده های پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون tتک گروهیو تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که وضعیت دلبستگی شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهر همدان بالاتر از حد متوسط است. نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که بین دلبستگی شغلی معلمان به لحاظ متغیر جمعیت شناختی - سن، سابقه خدمت، میزان تحصیلات - تفاوت معنادار ی وجود ندارد.
کلمات کلیدی: دلبستگی شغلی، معلمان، مدارس ابتدایی
مقدمه
در سازمان های امروزی، از کارکنان انتظار می رود تا علاوه بر ابتکار و نوآوری، علاقه مند و ملزم به انجام وظایفشان در محیط های کار باشند - کارت رایت و هولز ، ًًٍّ - . سازمان ها برای این که بتوانند در عرصه رقابت با سایر سازمان ها موفق شوند، باید شرایط لازم را برای کاهش بی تفاوتی کارکنان نسبت به شغل و سازمان را فراهم کند. از جمله ابزار هایی که سازمان ها می توانند با توسل به آن زمینه کاهش نگرش منفی کارکنان را به شغل شان را فراهم آورند، استفاده از رویکرد دلبستگی شغلی است.
منابع انسانی امروزه با ارزش ترین عامل تولید و مهم ترین سرمایه هر سازمان محسوب می شوند، حفظ رضایت آن ها بایستی به عنوان یکی از اهداف مهم سازمان در نظر گرفته شود . باکر و همکاران معتقدند ارتباط روان شناختی کارکنان با کار، اهمیت و توجه بسیاری را در قرن بیست ویکم به خود اختصاص داده است. در دنیای کنونی، سازمان ها به منظور رقابت مؤثر، نه تنها به دنبال جذب و استخدام استعداد های عالی هستند، بلکه باید کارکنان را توانایی و الهام ببخشند تا تمام توانایی هایشان را در انجام کار به کار گیرند.
میر محمدی و همکاران، کارکنانی که دلبستگی شغلی زیادی به شغلشان دارند، انرژی بسیار زیادی داشته و برای انجام وظایف شغلی خود، شور و اشتیاق کافی دارند - شافلی و همکاران، ًًٍٍ - . دلبستگی شغلی کارکنان به کار و سازمان آثار و نشانه های مشهودی دارد و سازمان خویش را مورد انتقاد های سازنده و خیر خواهانه بیشتری قرار می دهند - ابوالعلائی، درباره مفهوم دلبستگی شغلی هنوز اتفاق نظر کامل وجود ندارد اصطلاح دلبستگی شغلی برای اشاره به درونی ساختن ارزش ها در مورد اهمیت کار از زندگی کارمند به کار می رود - پلانکت . گورن و کانونگو ، دریافتند که سطح دلبستگی افراد به شغلشان، متأثر از تعامل نیاز ها و ارزش های آنان با ویژگی مختلف شغل و موقعیت شغلی است.
به زعم بلا و بول دلبستگی شغلی هر فرد به درجه یا میزانی اطلاق می شود که شخص شغلش را معرف خود و کار یا عملکردش را موجب سربلندی و کسب پست و اعتبارش می داند. الانکو موران دلبستگی شغلی را به میزان تعهدی که فرد در کار یا حرفه از خود نشان می دهد تعریف کرده است. از نظر لوداهل و کجنر دلبستگی شغلی عبارت است درونی سازی ارزش های فرد برای افتخار به کار و شغل خود، به عبارت دیگر اهمیت کار به منزله ی ارزشی نزد فرد و هویت روان شناختی او. دلبستگی شغلی نیز همچون تعهد سازمانی در چند سال اخیر مورد توجه محققان تربیتی در داخل کشور قرار گرفته است.
مفهوم دلبستگی شغلی به دلایل مختلف به سازمان ها مرتبط می شود. نخست، به رضایت شغلی، تعهد سازمانی، و جا به جایی کم کارکنان مرتبط می شود. دوم، به شوق و ابتکار شخصی و آموزش مربوط می شود. سوم، پژوهش های مربوط به بنیان های روان شناختی و دلبستگی شغلی، به پژوهشگران و مدیران در علت یابی این که چرا تعدادی از کارکنان از نظر روان شناختی با کارشان شناخته می شوند، کمک می کند.
دلبستگی شغلی هم چنین بر حاصل کار کارکنان، موفقیت سازمانی و عملکرد مالی تأثیر گذار است . نیازهای رشد در دلبستگی شغلی بسیار مهم است و ویژگیهای شغلی رابطه زیادی با دلبستگی دلبستگی شغلی دارند. ویژگیهایی که ارضای نیازهای رشد را فراهم میکند عبارتند از: برانگیختگی، اختیار، تنوع ،هویت وظیفه، بازخورد و مشارکت - مهداد. افرادی که خصیصه های شخصیتی معینی را دارند مانند: جایگاه مهار درونی، نیاز به پیشرفت، به احتمال زیاد مستعد دلبسته شدن به شغل هستند.
از دیگر عوامل شخصی مؤثر در دلبستگی شغلی،داشتن عزت نفس میباشد و عزت نفس میتواند یک نقش شناساننده در دلبستگی شغلی ایفا نماید. عوامل اجتماعی شغل نیز میتواند دلبستگی شغلی را تحت تأثیر قرار دهد. مشارکت در تصمیمگیری، با دلبستگی ارتباط دارد. احساس موفقیت و پیشرفت در شغل سطح دلبستگی ر اافزایش می دهد. با توجه به ویژگیهای افراد دلبسته ی شغل میتوان نتیجه گرفت که پرورش دلبستگی شغلی برای سازمان نتایج مثبتی به بار خواهد آورد و میتواندکلیدی برای کسب مزیت رقابتی در بازار برای سازمان باشد.
دلبستگی شغلی هم بر فرد و هم بر سازمان تأثیرمیگذارد. ازدید سازمانی دلبستگی شغلی به عنوان کلیدی برای گشودن انگیزش کارمند و افزایش تولید محسوب شده است و از دید فردی کلیدی برای انگیزش عملکرد و رشد فردی ورضایت در محل کارمحسوب میشود.دلبستگی شغلی ازطریق درگیرکردن کارمندان به طورعمیق درکارشان و با معناساختن تجربه کاری، دراثربخشی سازمانی، تولیدو روحیه کارمندیکمکمی کند.
