بخشی از مقاله
-1چکیده
برای تعیین نقش عناصر اقلیمی در جذب گردشگر، شاخص های متعددی وجود دارد که جدیدترین آن ها با بهره گیری از نظر مردم بومی و ساکنان محلی درباره ی ارتباط عناصر جوی و گردشگری است که همان آسایش اقلیمی می باشد. عناصر اقلیمی برای گردشگران، همراه با دیگر شرایط طبیعی همانند چشم انداز های طبیعی و انسانی، از عوامل موثر در تعیین مقصد گردشگری به حساب می آید و وضیعت اقلیمی، یکی از مهم ترین محرک ها برای تعیین مقصد گردشگران محسوب می شود.
از این سو گردشگری به طور آشکار، وابسته به شرایط اقلیمی است و در تقاضای گردشگری دارای نقشی مهم است. و از سوی دیگر به دلیل ماهیت چند جانبه ی آب و هوا و پیچیدگی متغییر های اقلیمی که به منظور معنا بخشیدن به اهمیت آب و هوا برای گردشگری گرد هم آمد ه اند، روشی شاخص برای گردشگری به منظور بررسی شرایط مختلف گرمایی، فیزیکی و زیبا شناختی در تعیین شرایط مناسب برای گردشگری مورد نیاز است.
همین اساس در ما های تیر، مرداد، شهریور با شرایط آسایش اقلیمی فاصله دارد و ما ههای آبان، آذر، دی و بهمن با توجه به سرد بودن منطقه از شرایط نا مطلوب در آسایش حرارتی را دارا می باشد. بر این اساس مسافران و گردشگران می توانند تقویم گردشگری و زیارتی خود را برای شهرستان مشهد در ماه های فروردین، اردیبهشت و مهر که بهترین آسایش اقلیمی را دارا می باشد منطبق سازند.
-2بیان مساله
ضرورت همگامی با تغییرات پرشتاب و فزاینده جهان شمول، کشور را بر آن می دارد که در شرایط فراگیر و رقابتی کنونی دست به اقدامات منطقی و متناسب از جمله تدوین استراتژی صنعت و بخصوص صنعت گردشگری بزند تا در عرصه تحولات جهانی از حالت انفعالی بیرون آمده و با رشد مطلوب و توسعه فراگیر شالوده جامعه ای توانگر را پایه ریزی کند
این در حالی است که صنعت گردشگری به عنوان یکی از شیوه های رشد و توسعه مقولات مختلف اقتصادی- اجتماعی در اکثرکشورهای مورد توجهی خاص قرار گرفته است، به نحوی که یکی از راهبردهایی که به تازگی در اغلب کشورهای جهان در زمینه رشد اقتصادی، کاهش نرخ بیکاری، تولید درآمد ارزی و کاهش نابرابری های شغلی میان مناطق مورد توجه خاص قرار گرفته، توسعه و گسترش توریسم در نواحی محروم و دارای پتانسیل لازم برای گسترش گردشگری می باشد. توریسم یکی از بخش های اصلی اقتصاد جهانی به شمار می آید و آن به شدت متأثر از اقلیم و شرایط اقلیمی است
تأثیر عوامل اقلیمی در رضایتمندی گردشگران باعث افزایش حساسیت و اهمیت آن در انتخاب مکانی مناسب برای اقامت گردشگران شده است. لذا داشتن دیدی روشن از توان اقلیمی و آسایش بیوکلیماتیک در پهنه های گردشگر پذیر جغرافیایی نقش به سزایی در مدیریت و برنامه ریزی های توریستی و نیز افزایش تقاضای گردشگران منطقه خواهد داشت. بدیهی است سفر و عزیمت به مناطق و مقاصد گردشگری با شرایط نامناسب اقلیمی و یا بدون شناخت کامل از شرایط اقلیمی و آسایشی، مشکلات و تهدیدات عدیده ای را می تواند برای گردشگران به بار آورد.
در این خصوص اطلاع رسانی از شرایط جوی و برخورداری از آسایش اقلیمی مقاصد گردشگری از اهداف مهم راهنمایان تور و برنامه ریزی گردشگری به حساب می آید تا گردشگران و به ویژه افراد آسیب پذیر - مانند افراد سالخوردگان، بیماران و کودکان - را از خطرات ناشی از مسائل ذکر شده محافظت نماید. بنابراین از آنجا که امروزه بخش وسیعی از ادبیات گردشگری به نتایج اقتصادی و نقش مثبت آن در ایجاد اشتغال معطوف است و اقلیم و آسایش اقلیمی ارتباط محکمی با جذب گردشگر و افزایش تقاضای گردشگران دارد.
مشهد نیز یکی از استان های گردش پذیر بوده دارای اقلیمی خشک و بسیار خشک. مطالعه و شناسایی محدودیت ها و مخاطرات تهدید کننده جوی و اقلیمی نیزز آگاهی از جاذبه ها و پتانسیل های نهفته در ویژگی های جوی و اقلیمی استان به منظور داشتن آن ها در برنامه ریزی های مختلف استانی و شهری از اهمیت زیادی برخوردار است.
-3پیشینه تحقیق
-1-3پیشینه تحقیق در جهان
اسکات و همکاران در سال 2004 به بررسی توزیع مکانی و زمانی شاخص زیست اقلیم آسایش توریسم در شمال آمریکا پرداخته اند که با اشاره به این نکته که علاوه بر این که در تعدادی از ایالات آمریکا شرایط ایده آل بر اساس شاخص وجود دارد و با افزایش رقابت برای مسافران در زمستان و تعطیلات فصلی روبرو هستند لیکن در جنوب فلوریدا و آریزونا می تواند، به محلی برای بازی های زمستانه در اوج زمستان تبدیل شود.
جکولاین2 و همکاران - 2007 - به این نتیجه رسیدند که در سال های آینده در بریتانیا و ایرلند جاذبه توریسم حرکتی آرام به سمت شمال خواهد داشت و در آلمان به دلیل گرم تر شدن هوا و ایجاد شرایط مساعدتر در نواحی داخلی نسبت به نواحی ساحلی، جریان جذب توریسم به سمت جنوب خواهد بود.
پری - 2001 - در پزوهشی به بررسی وضعیت اقلیم توریسم در مناطق گرم و خشک و به ویژه نواحی مدیترانه ای پرداخت و به این نتیجه رسید که: بدترین شرایط در این نواحی برای توریست هنگامی رخ می دهد که موج هوای گرم به این مناطق وزش کند و باید با پیش بینی وقوع چنین وضعیتی و اعلام هشدارهای لازم از خطرات آن کاست.
-2-3پیشینه تحقیق در ایران
شمسی پور در سال 2009 با استفاده از آمار 253 ایستگاه و به کمک روش TCI اقدام به زون بندی آسایش توریسم ایران نموده است و بیان می دارد که اقدام به سفر در فصول بهار و پاییز در بیشتر مناطق ایران جذاب تر از فصل تابستان می باشد.
گندمکار - 1389 - در پژوهشی با استفاده از مدل TCI به ارزیابی شرایط آسایش اقلیمی در استان هرمزگان پرداخت نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در کل استان هرمزگان ماه های ژانویه ، فوریه بهترین زمان برای حضور گردشگران است. پس از آن ماه های دسامبر، مارس و نوامبر هم شرایط مناسبی برای حضور گردشگران دارند. ماه های ژوئن، جولای و آگوست بدترین شرایط را برای حضور گردشگران در این استان دارند. از نظر مکانی هم جزایر تنب بزرگ و کوچک، ابوموسی و سیری بهترین شرایط اقلیمی و قشم و حاجی آباد بدترین شرایط اقلیمی برای حضور گردشگران را دارند.
کاویانی در سال 1377 با استفاده از داده های هواشناسی 48 ایستگاه سینوپتیکی به بررسی و تهیه زیست اقلیمی انسانی ایران بر اساس شاخص ترجونگ پرداخته و بیوکلیمای ایران را در ماه ژانویه به 12 تیپ بیوکلیمایی و در ماه ژوئیه به 19 نوع بیوکلیما تقسیم نموده است.
