بخشی از مقاله
چکیده:
از آنجا که تغییرات اقلیم تأثیر بسزایی برروی کره زمین دارد، شناسایی پارامترهای اقلیمی مؤثر بر این پدیده ضروری است. تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین مسائلی است که از اواخر قرن بیستم ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. به گونه ای که تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین چالش های قرن کنونی است.
بر این اساس، تحقیق حاضر با بررسی های اسنادی و میدانی و نیز، روش شناسی توصیفی- تحلیلی است، این تحقیق، از طریق بررسی منابع مکتوب و جستجوی رایانه ای، مقالات علمی، در پیشینه نگاشته های مرتبط با موضوع تهیه و تنظیم گردیده است. اطلاعات و آمار مورد نیاز جهت انجام تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و اینترنتی گردآوری شده است و تحلیل مطالب نیز به روش کیفی می باشد. تغییرات اقلیمی پیامدهای ژئوپلیتیکی و میکرو وماکرو کلیمای مهمی را به دنبال دارند. در دهه گذشته مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین بوده است. با گرم شدن کره زمین یکی از مناطقی که اهمیت آن افزایش یافته، قطب شمال است.
قطب شمال در طول چند دهه گذشته حدود دو برابر بیشتر از بقیه جهان گرم تر شده است و پیش بینی می شود در اواخر دهه 2030 این منطقه عاری از یخ گردد. تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین مسائلی تبدیل شده که از اواخر قرن بیستم ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است و یکی از بزرگترین چالش های پیش روی جهان امروز به شمار می رود که در اثر عوامل طبیعی و انسانی به ویژه انتشار گازهای گلخانه ای به وسیله انسان در حال رخ دادن است.
در این بین مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین می باشد که منجر به ذوب شدن یخ ها و حرکت آن به سمت دریا و در نتیجه بالا آمدن سطح دریاها می شود. با بالا آمدن سطح دریاها و ذوب شدن یخ ها در مناطق پوشیده از یخ ضمن اینکه بسیاری از خشکی ها زیر آب می روند، همچنین منجر به تغییر خط ساحلی و تغییر در قلمروها و مناطق دریایی کشورهای ساحلی می شود که این امر چالش های ژئوپلیتیکی را پدید می آورد.
-1-1مقدمه:
تغییرات اقلیمی پیامدهای ژئوپلیتیکی مهمی را به دنبال دارند. در دهه گذشته مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین بوده است. با گرم شدن کره زمین یکی از مناطقی که اهمیت آن افزایش یافته، قطب شمال است. قطب شمال در طول چند دهه گذشته حدود دو برابر بیشتر از بقیه جهان گرم تر شده است و پیش بینی می شود در اواخر دهه 2030 این منطقه عاری از یخ گردد. این تغییرات اقلیمی قطب شمال را به جبهه مرکزی دیدگاه های ژئوپلیتیکی جدید جهان تبدیل کرده و فرصت ها و چالشهایی را ایجاد کرده است.
قطب شمال دارای ذخایری عظیمی از منابع طبیعی است و با ذوب یخ ها برای اولین بار در تاریخ مدرن در مقیاس وسیعی دسترسی به ای ن منابع به ویژه هیدروکربنها امکان پذیر می شود؛ همچنین با کاهش کلاهک یخی، مسیرهای دریایی جدیدی به وجود می آید که با کوتاه کردن مسیرهای دریانوردی، تجارت و ژئوپلیتیک جهانی را تغییر خواهند داد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است و نقطه تمرکز آن این مسئله است که با تغییرات اقلیم کره زمین با چه چالش های ژئوپلیتیکی مواجه است.
نتایج تحقیق نشان می دهد قطب شمال با چالش هایی ماننداختلافات ارضی و ادعاهای متداخل بر سر فلات قاره، افزایش نظامی گری در قطب شمال، تمایلات استقلال طلبانه جوامع بوم ی، اختلافات بر سر نحوه عبور و مرور از گذرگاه های دریایی و ... مواجه است و این چالش ها ناشی از تما یلات قلمروخواهانه کشورهای ساحلی و غیرساحلی و جوامع بومی می باشد
از آنجا که اقلیم تأثیر بسزایی برروی تولید گرد و غبار دارد، شناسایی پارامترهای اقلیمی مؤثر بر این پدیده ضروری است تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین مسائلی است که از اواخر قرن بیستم ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. به گونه ای که تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین چالش های قرن کنونی است
تغییرات اقلیمی علاوه بر اینکه بر تغییرات جوی، اقیانوسی، افزایش ذوب یخ ها، بالا رفتن سطح دریاها و تغییر غلظت گازهای گلخانه ای مؤثر است؛ دارای پیامدهای ژئوپلیتیکی مهمی نیز می باشد. مهمترین تغییر اقلیمی در حال شکل گیری، گرم شدن کره زمین می باشد. در واقع افزایش تدریجی دمای کره زمین واقیانوس ها را در اثر افزایش گاز های گلخانه ای مهمترین عامل تغییر اقلیم می دانند
با گرم شدن کره زمین یکی از مناطقی که ژئوپلیتیک آن دگرگون شده است، منطقه قطب شمال می باشد. چرا که قطب شمال اثرات تغییرات اقلیمی را زودتر و با شدت بیشتری نسبت به سایر مناطق احساس می کند. در واقع بیشترین افزایش متوسط درجه حرارت سطح زمین در مناطق قطبی هرچند با روند مختلف رخ داده است. در 5 دهه گذشته غرب و مرکز قطب شمال افزایش دمای دو تا سه درجه سانتیگراد را تجربه کرده اند در حالی که در . مناطق شرقی اخیر نشانه هایی از گرم شدن کره زمین شروع شده است بدین ترتیب قطب شمال در طول چند دهه گذشته حدود دو برابر بیشتر از بقیه جهان گرم تر شده است. بر اساس یافته های مرکز داده های یخ و برف ملی آمریکا انتظار می رود که در تابستان 2060 اگر روند کنونی گرم شدن ادامه یابد قطب شمال عاری از یخ گردد شاید هم این تغییرات اقلیمی قطب شمال را به زودتر از این زمان این امر اتفاق افتد.
فرض وجود تغییرات اقلیم جهانی، ذهن محققان جوامع مختلف را به خود مشغول کرده است.وقوع تغییرات اقلیمی حتی به صو رت جزئی، بر تمام ارکان زندگی بشر و حیات طبیعی ، اثرات قابل توجهی خواهد گذاشت. گزارش IPCC حاکی از آن است که به دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانه ای در دهه های گذشته در جوزمین، خروج امواج حرارتی - طول موج بلند - از زمین با موانع بیشتری روبه رو شده که افزایش دمای هوا را به دنبال داشته است
-2-1روش تحقیق:
بر این اساس، تحقیق حاضر از نظر روش تحقیق با بررسی های اسنادی و میدانی و نیز، از نظر نوع تحقیقات روش شناسی توصیفی- تحلیلی است، این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است که اسناد و مدارک از طریق بررسی منابع مکتوب و جستجوی رایانه ای، مقالات علمی، در پیشینه نگاشته های مرتبط با موضوع تهیه و تنظیم گردیده است.
-3-1هدف تحقیق:
از آنجا که تغییرات اقلیم تأثیر بسزایی برروی کره زمین دارد، شناسایی پارامترهای اقلیمی مؤثر بر این پدیده ضروری است، شناسایی این پارامتر ها وتأثیرات آن بر روی محدوه مورد مطالعه از اهداف این تحقیق است، تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین مسائلی است که از اواخر قرن بیستم ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. به گونه ای که تغییرات اقلیمی یکی از مهمترین چالش های قرن کنونی است.
-4-1یافته های تحقیق:
تغییرات اقلیمی پیامدهای ژئوپلیتیکی مهمی را به دنبال دارند. در دهه گذشته مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین بوده است. با گرم شدن کره زمین یکی از مناطقی که اهمیت آن افزایش یافته، قطب شمال است. قطب شمال در طول چند دهه گذشته حدود دو برابر بیشتر از بقیه جهان گرم تر شده است و پیش بینی می شود در اواخر دهه 2030 این منطقه عاری از یخ گردد. تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین مسائلی تبدیل شده که از اواخر قرن بیستم ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است و یکی از بزرگترین چالش های پیش روی جهان امروز به شمار می رود که در اثر عوامل طبیعی و انسانی به ویژه انتشار گازهای گلخانه ای به وسیله انسان در حال رخ دادن است. در این بین مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین می باشد که منجر به ذوب شدن یخ ها و حرکت آن به سمت دریا و در نتیجه بالا آمدن سطح دریاها می شود. با بالا آمدن سطح دریاها و ذوب شدن یخ ها در مناطق پوشیده از یخ ضمن اینکه بسیاری از خشکی ها زیر آب می روند، بلکه منجر به تغییر خط ساحلی و تغییر در قلمروها و مناطق دریایی کشورهای ساحلی می شود که این امر چالش های ژئوپلیتیکی را پدید می آورد.
تغییر اقلیم پدیده ای است که در اثر تغییر درجه حرارت کره زمین اتفاق می افتد. مهم ترین اثرات این تغییرات آب وهو ایی، تغییر در الگوهای بارش، دما، رطوبت هوا، رژیم بادها و در نهایت خشکسالی و ترسالی، تقویت طوفان ها و تغییر در شرایط اکوسیستم هاست. وقوع طوفان های گرد و غباری در کشور ایران و همسایگان غربی آن در دهه اخیر، از اثرات افزایش خشکسالی هاست که نتیجه تغییر اقلیم می باشد . به دلیل اثرات مخربی که طوفان های گرد و غباری بر محیط زیست و انسان دارند، تحقیق فوق به بررسی ارتباط بین تغییر اقلیم و تأثیر آن بر وقوع طوفان های گرد و غباری اخیر ایران پرداخته است . با توجه به اینکه در اکثر مطالعات و تحقیقات انجام شده در زمینه گرد و غبار های غرب ایران ، بیشتر در زمینه آماری و تحلیل سینوپتیکی یا با استفاده از سنجش از دور انج ام شده و کمتر به نقش تغییر اقلیم و نوسانات اقلیمی در افزایش این گرد و غبار ها پرداخته شده است. ولی همان طور که نتایج تحقیق نشان داد، نوسانات اقلیمی یکی از عوامل اصلی افزایش گرد و غبار در نیمه غربی کشور ایران است.
