بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است که سابقه آن به قرون و اعصار گذشته مرتبط می گردد و بطور کلی شامل سفرها و بازدیدهایی می شود که اصلی ترین هدف از آنها تجربه ای مذهبی است . جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها و اماکن مقدس هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کنند، تأسیسات اقامتی و پذیرایی این نوع از گردشگری مانند مسافرخانه ها و زائرسراها با توجه به بافت اجتماعی - فرهنگی و عقیدتی گردشگران و جامعه میزبان دارای ویژگی های خاص خود است که در هر کشوری از تنوع بسیار بالایی برخوردار می باشد و نکته قابل توجه در این زمینه این است که گردشگری مذهبی تنها شکل از اشکال گردشگری می باشد که بر موانع آب و هوایی غلبه می نماید.
از این رو ما در اینجا به معرفی امامزاده سید محمد - ع - از فرزندان امام موسی کاظم - ع - و برادر امام رضا - ع - که در روستای بارده قرار گرفته است، می پردازیم که وجود مبارک امامزاده محمد - ع - واکوسیستم زیبایی که در اطراف ونزدیکی به روستا است باعث بوجودآمدن پتانسیل بالای گردشگری توریسم مذهبی سیاحتی شده است .در این پژوهش از روش اسنادی وتکنیک مشاهده و مصاحبه استفاده شده است.یافته های ما حاکی از پتانسیل بالای طبیعی تاریخی فرهنگی مذهبی و ...روستا و بقعه متبرکه در ارتقاء صنعت گردشگری می باشد.در پایان پیشنهاداتی مانند : به وجود آوردن مجتمع تفریحی - ایجاد شهرک های توریستی با امکانات رفاهی، تفریحی و ورزشی، اقامتگاهها، فروشگاهها، مراکز تجاری و مراکز فروش، سیستم مجهز به حمل و نقل سریع و ... - ، احداث هتل، کمپ متناسب با اقشار مختلف جامعه و ... را برای اجرایی نمودن و عملیاتی کردن در ابعاد مختلف بیان شده است که می تواند برای برنامه ریزان و نیز مسئولان استان قابل استفاده و توصیه باشد.
واژههای کلیدی :گردشگری، توریست مذهبی ،امام زاده محمد - ع - ،جامعه ایرانی
مقدمه - طرح مسأله -
امروزه صنعت گردشگری و جهانگردی دارای چنان اهمیتی شده است که تقریبا همه ی کشورهای جهان به منظور معرفی و شناساندن جاذبه های توریستی خود از هیچ گونه کوششی دریغ نمی کنند و هر روزه با استفاده از تکنیک ها و ابزارهای نوینی به تبلیغ در این زمینه ها می پردازند.به طور صریح می توان گفت که یکی از شاخصهای مهم در توسعه هر کشور برابر است با توسعه صنعت توریسم و جهانگردی آن کشور ، به این خاطر که تمام بخش ها به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با این صنعت عجین و مرتبط هستند.صنعت گردشگری در ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است.
بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی را در جهان دارا است و یکی از امنترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است . در سال 2006، در حدود 750 هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کردهاند و این در حالی است که در این سال 842 میلیون جهانگرد در دنیا سفر کردهاند.به نظر کارشناسان، این صنعت از توسعهای که شایسته آن است برخوردار نبودهاست. از دلایل آن میتوان به آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب در ایران برای جذب سرمایهگذاری در ساخت هتل و سایر صنایع جانبی این حوزه اشاره کرد .بیخبر بودن سرمایهگذاران از زمینههای موجود در ایران و تبلیغات ضعیف ، همچنین تنشهای سیاسی با بعضی کشورهای غربی نیز از دیگر موانع در راه رشد صنعت گردشگری در ایران است.
در نیمه نخست سال 1391، استانهایی که بیشترین گردشگر خارجی را داشته اند به ترتیب خراسان رضوی، ایلام، آذربایجان غربی، اردبیل، آذربایجان شرقی، تهران، خوزستان، گیلان، سیستان و بلوچستان و کردستان اعلامشدند. به نظر میرسد دلیل دوم شدن ایلام در این مقاصد، ورود گردشگران عراقی از مرز ایلام به ایران است. همین قاعده برای سیستان و بلوچستان هم وجود دارد؛ گردشگران افغانستان و پاکستان از این مسیر به ایران میآیند،متاسفانه استان چهارمحال و بختیاری جایگاهی در بین این آمار و ارقام ندارد در حالی که به عنوان استان چهار فصل نامیده می شود و در هر چهار فصل سال توانایی پذیرایی از گردشگران را دارد یکی از دلایل مهم شناخته نشدن استان چهارمحال و بختیاری کم توجهی خود این استان به صنعت گردشگری و توریسم است .این در حالی است که این استان از لحاظ جاذبه های طبیعی ، مذهبی و تاریخی غنی و پر بار است .
اهداف و ضرورت های تحقیق
-معرفی توریسم مذهبی - مطالعه موردی امام زاده محمد - ع - - -معرفی ابعاد جغرافیایی ،تاریخی ،فرهنگی ،مذهبی و ... روستای بارده
-ارائه پیشنهادهای مختلف برای ارتقاء صنعت گردشگری در منطقه مورد مطالعه
مباحث نظری تحقیق
بر اساس متون مورد مطالعه ،جغرافیای توریستی عبارت است از مجموعه تاثیرات و روابط متقابلی که در نتیجه حضور موقت وگذران اوقات فراغت فردی وگروهی افرادغیرمحلی از یک طرف ومحیط پیرامون از طرف دیگر به وجود می آید .این تعریف نه تنها جنبه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جریان جهانگردی را نفی نمی کند بلکه سعی می کند اساس پیدایش آن را با توجه به عوامل جغرافیایی اعم از عوامل طبیعی یا انسانی توجیه نموده و علل ظهور آن را بیان نماید تا از این طریق یعنی با شناخت آگاهانه ای به تجزیه و تحلیل یک جریان جهانگردی پرداخته و اثرات اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی را نه تنها در مقطع زمانی بلکه با استفاده از این دیدگاه چشم انداز آتی آن را نیز مجسم سازد. - دکتر علی رضوانی. 1386 ص - 12
مذهب به عنوان یکی از قدیمی ترین عوامل اجتماع برای گردآوردن جمعیتها و ایجاد فرقه ها و بالاخره برای به وجود آوردناقوام ودولتها بوده است.معتقدات مذهبی قویترین عامل جغرافیایی در ایجاد این گونه شهرها به شمار می روند .این قبیل شهرها معمولا در اطراف معابد و بقاع متبرکه به وجود می آیند و امر زیارت این اماکن متبرکه با توسعه حمل و نقل و تسهیل تردد کم کم شهری را بوجود می آورد که نمونه های آن در مشرق زمین زیاد است.در ایران ، مشهد، قم و شهرری بهترین نمونه شهرهای مذهبی هستند که نقش فرهنگی اسلامی نیز دارند . - دکتر علی اصغر رضوانی. 1386 ص - 92 گردشگری مذهبی یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است که سابقه آن به قرون و اعصار گذشته مرتبط می گردد و بطور کلی شامل سفرها و بازدیدهایی می شود که اصلی ترین هدف از آنها تجربه ای مذهبی است .
جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها و اماکن مقدس هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کنند، تأسیسات اقامتی و پذیرایی این نوع از گردشگری مانند مسافرخانه ها و زائرسراها با توجه به بافت اجتماعی - فرهنگی و عقیدتی گردشگران و جامعه میزبان دارای ویژگی های خاص خود است که در هر کشوری از تنوع بسیار بالایی برخوردار می باشد و نکته قابل توجه در این زمینه این است که گردشگری مذهبی تنها شکل از اشکال گردشگری می باشد که بر موانع آب و هوایی غلبه می نماید .در یک تقسیم بندی کلی جاذبه های مذهبی را می توان به هشت دسته تقسیم نمود -1 :مساجد -2امام زاده هاو بقعه ها -3آرامگاه ها و قبور -4 تکیه ها و حسینیه های قدیمی -5آتشکده ها و آتشگاه ها -6صومعه ها و خانقاه ها که هریک از این جاذبه های مذهبی می توانند دارای بعد محلی، منطقه ای، فرا منطقه ای، ملی و بین المللی باشند. سفر به منظور زیارت، امروزه با نام »گردشگری مذهبی« یا »گردشگری حلال« مطرح میشود؛ سفری که در همه ادیان و در همه فرهنگها، در مسیرهای دور و نزدیک و در تعداد اندک و بسیار دیده میشود.
صاحب نظران صنعت گردشگری بر این باورند که به لحاظ موقعیت فرهنگی مذهبی خاص ایران در میان کشورهای دیگر، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه بسیاری در کشور ما دارد. در کل کشور 8 هزار و 919 بقعه متبرکه و مکان مذهبی مقدس ثبت شده است که از این تعداد، یک هزار و 200 بقعه به دلیل شرایط معماری فرهنگی و تاریخی خاصی که دارند در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند اما با این وجود به گفته یکی از اعضای جامعه تورگردانان ایران، گردشگری مذهبی همیشه جزو دغدغه های بود، اما هیچ وقت مشخصترین و واضحترین تمرکز گردشگری زیارتی، در شهرهای مشهد و قم رقم خورده است و امکانات آن نیز به همین تناسب توزیع شده است در حالی که بسیاری از شهرهای و مناطق مختلف کشور، با داشتن صدها بقاع متبرکه و اماکن مقدس و در عین حال با برخورداری از یک طبیعت زیبا و سرسبز میتواند در فصول مختلف سال پذیرای خیل عظیمی از گردشگران زیارتی باشند. - دکتر علی اصغر رضوانی. 1386 ص - 86
تعادلات اکولوژیک :در آرمانشهرهای اکولوژیک ، در تامین تعادلهای اکولوژیک ، باید روی میزان افزایش جمعیت، توسعه صنعتی، کنترل تکنولوژی،کنترل تخریب و نابودی منابع حیاتی، بیشتر اندیشه شود. - تالیف دکتر حسین شکوهش 1386 ص - 104 توسعه: افزایش تولید کالا،خدمات و افزایش مصرف در یک سطح متعادل انجام گیرد. توسعه در لغت به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته ترشدن, قدرتمندترشدن و حتی بزرگ ترشدن است - فرهنگ لغات آکسفورد, - 2001گردشگری: سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی در نظر گرفته میشود. گردشگری معادلفارسی و کاملاً دقیق واژه Tourismدر زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی است که بصورت مصطلح در زبان فارسی بصورت جهانگردی ترجمه شده است. ریشه این واژه از اصطلاح Tornusیونانی و لاتین گرفته شده که یکی از معانی آن گردش کردن و یا گشتن است.
