بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اینکه صنعت گردشگری مذهبی در بسیاری از کشورها نمودی از هویت فرهنگی آن کشور و یکی از منابع مهم کسب ارز می باشد و در این راستا شهر مشهد به دلیل جذب تعداد گردشگران و زائران داخلی و خارجی قطب اقتصادی شرق کشور محسوب می شود. از این رو بررسی نقش و جایگاه صنعت گردشگری مذهبی در آرمان شهر ایرانی-اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا هدف اصلی تحقیق بررسی حوزه تاثیر صنعت گردشگری مذهبی در آرمان شهر ایرانی-اسلامی در مناطقی از مشهد که دارای بافت مذهبی می باشند است.
روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل خبرگان کسب و کارهای گردشگری منطقه که شامل سرمایه گذاران، ارائه دهندگان خدمات در بخش گردشگری، کارشناسان و مدیران مرتبط با حوزه کسب و کار گردشگری و نیز صاحبان صنعت ساخت و ساز میباشد. برای اجرای پژوهش تعداد 286 نفر نمونه از طریق نمونهگیری تصادفی انتخاب شدهاند. به منظور گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شدهاست.
ضریب پایایی پرسشنامه 0/89 و روایی همزمان آن 0/78 گزارش شده است. تجزیه و تحلیل دادهها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS انجام پذیرفته است. نتایج نشان میدهد توجه به ایجاد فرصت های جدید در کنار فرصت های طبیعی و موجود در شهر منجر به اشتغالزایی ، افزایش سرمایه گذاری داخلی، افزایش سرمایه گذاری خارجی بسیار کمک کرده و در نهایت به رشد اقتصادی و رشد ساختمان های مدرن و افزایش توریست نسبت به سایر کشورهای منطقه منجر میگردد.
-1 مقدمه
در دنیای پر شتاب و پر تغییر کنونی، هر کشور برای رشد اقتصادی نیازمند شناسایی دائم فرصت ها است. با توجه به اینکه صنعت گردشگری در بسیاری از کشورها نمودی از هویت فرهنگی یک کشور و یکی از منابع مهم کسب ارز است توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصادی تک محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است - . - Mcintosh, 1995 گردشگری و گذران اوقات فراغت به شیوهای جدید، پدیدی همزمان و جزو جدایی ناپذیر جامعهی صنعتی و حلقهای مهم در باز تولید آن است - مومنی، . - 1384 گردشگری مذهبی یکی از قدیمیترین گردشگری های گذشته و در حال حاضر در سراسر جهان است - . - Ajit,2004 و بر اساس برآوردی 26 درصد از کل جریان های گرشگری جهان را به خود اختصاص داده است - . - ICEP,1997
بدین ترتیب مشهد جزو شهرهای مقدس جهان - جغرافیای زائران - است که در پرتو جهان بینی پدید آمده و سرشت و شکل گیری فضایی و زندگی اجتماعی - اقتصادی خود را کاملا تحت تاثیر عامل مذهبی فرهنگی و گردشگری برخاسته از آن شکل داده است. براساس آمارها بیش از 50 درصد از زائران و گردشگران در شهر مشهد در منازل شخصی و واحدهای مهمان پذیر اسکان می یابند. که بر این اساس بهرمندی از سیستم گردشگری و صنعت ساختمان سازی از اهمیت زیادی برخوردار است.
با توجه به اینکه صنعت ساختمان در برگیرنده منافع اقتصادی و رشد محیطی می باشد به این صورت که با افزایش ساخت، بلاخص توجه به ساخت های مدرن و نیاز محیط و گردشگر می تواند علاوه بر ایجاد کارافرینی به عنوان نیروی محرک و سازنده اقتصادی، عامل پویایی گردشگری نیز باشد. از این رو شناسایی فرصت های طلایی در عرضه ساختمانسازی در حوزه گردشکری مشهد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
محققان با بررسی مسائل مهم کلانشهر ها از جمله حوزه صنعت ساختمان ومهندسی دریافته اند این شهرها دارای ظرفیت واقعی برای کارافرینی در این حوزه هستند.لکن نکته مهم در اینجا تغییر رویکرد از بخش عمومی به خصوصی است - پرتز، - 1995 چراکه بخش خصوصی از کارآمدی بالاتری برخوردارمی باشد.خلق و حمایت کسب وکار ارزشمند اقتصادی بر اساس مزیت رقابتی درست استوار است. - پرتز،. - 1995 لذا این تحقیق با هدف بررسی نقش وجایگاه صنعت گردشگری مذهبی درآرمان شهر ایرانی-اسلامی شهر مشهد بویژه مناطقی که دارای بافت مذهبی تری برخوردارند می پردازد که پس از گردآوری داده ها، انواع فرصت های کسب و کار شناسایی و در نهایت بر حسب اهمیت اولویت بندی گردید. و در پایان نیز راهکارها و پیشنهادهایی ارائه شده است .
-2 چارچوب نظری
-1-2 تشخیص فرصت
فرصت کسب و کار به موقعیتی اطلاق می گردد که در آن فرد بر این باور است که با ترکیبی نو از منابع می تواند به سودی نائل گردد - . - Lumpkin,2004 بر اساس تعریف مادسن و پیترسون تشخیص فرصت عبارت است از: تصور و درک احتمال کسب سود از طریق تاسیس و ایجاد کسب و کار جدید و بهبود قابل توجه در کسب و کار موجود، بر اساس این تعریف کلی و وسیع تشخیص فرصت هم قبل از تاسیس یک بنگاه و هم بعد از تاسیس آن می تواند در سراسر حیات بنگاه اتفاق بیفتد - . - Rae,2007
-2-2 فرصت در صنعت گردشگری
گردشگری یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد دنیا است.همراه با رشد سریع آن، یک گوناگونی در محصولات و مقاصد گردشگری رخ داده است، که متعاقبا تقاضا برای انواع جدید گردشگری، از قبیل گردشگری طبیعی، تاریخی، مذهبی و. . . ایجاد می شود - لرد کیپانیذر و دیگران، - 2005 موضوع اتخاذ رویکرد جدید در بهره برداری از منابع یکتا در مناطق و نیز گسترش فرهنگ سفر در میان مردم - به عنوان یک روند جدید - باعث تعریف رویکردهای جدید و افزایش فرصت در صنعت گردشگری شده است.
-3-2 گردشگری مذهبی
گردشگری مذهبی در زمره قدیمی ترین و پررونق ترین گردشگری های گذشته و حال سراسر جهان قرار دارد - . - Ajit,2004که دشواری های اقلیمی یا بدی آب و هوا نیز مانع آن نمی شود - منشی زاده، - 1384و قدمت آن به قدمت خود فرهنگ دینی می رسد. مدارک و مستندات تاریخی موجود از تمدن های عظیم بین النهرین و مصر و دیگر سایر آثار و قرائن بر جای مانده از روزگاران پیش از تاریخ، از دیرباز از سفرهای مذهبی هزاران نفر از انسان ها حکایت می کنند، به طوری که توده های متراکم انسانی از هزاران سال قبل به منظور انجام فرایض دینی هر رنجی را بر خود هموار می کردند و راهی سفرهای دور و دراز می -شدند .
