بخشی از مقاله
چکیده
مدیران معماران جامعه خود هستند و هر تلاشی که در جهت توسعه توانمندی آنان انجام شود در سطوح خرد - سازمانها - و کلان - حکومتها - موثر و تعیین کننده خواهد بود. توجه کافی به این مهم و پرداختن به برنامه های توسعه مدیران سازمانها و - جوامع - را از تنگنای کمبود مدیران اثربخش رهایی خواهد بخشید. رویکرد شایستگی" یکی از جدید ترین و مهم ترین رویکردهایی است که به عنوان تفکری موثر برای رویارویی با این تغییرات مطرح شد - کرمی 1391، به نقل از نوکا و آهایزو، - 2008 درحالیکه مدیران نقش مهمی در خلق مزیتهای رقابتی و تحقق اهداف استراتژیک سازمانها ایفا می کنند، چگونگی ایفای این نقش به نحو اجتناب ناپذیری به قابلیت ها و شایستگی های مدیران وابسته است. شایستگی مدیریتی چیست؟ چگونه میتوان آن را توسعه بخشید؟ روشها و رویکردهای این امر کدامند؟ این مقاله سعی دارد که بامروری بر مطالعات پیشین به این که فرایند توسعه مدیر بر اساس شایستگی چگونه است بپردازد.
مقدمه
در دنیای پرتلاطم کسب و کار کنونی، سازمان ها در تلاش و رقابت هستند تا شایسته ترین مدیران را به عنوان یک مزیت رقابتی، شناسایی، جذب و حفظ کنند. در شرایط پیچیده و متحول جامعه امروز، برنامه های توسعه قابلیت های مدیران در سطوح مختلف مدیریت که به منظور کارایی و اثربخشی فعالیت های آنان انجام می گیرد، مهم ترین و ارزشمندتریت هدف و رسالت سازمان ها محسوب می شود.
در همه سازمانها گزینش، آموزش و تربیت حرفه ای مدیران خوب و اثربخش یکی از مشکلات اساسی است. مشاغل مدیریتی نوعا پیچیده بود وانجام موفقیت آمیز و اثربخش آن در سازمان، نیازمند مجموعه ای شایستگی ها، مهارت ها، توانایی ها و ویژگی های خاص می باشد - موسی زاده و عدلی، - 1388 شایستگی نقطه عطف مهمی است که روشن می سازد برای عملکرد موفقیت آمیز چه چیزهایی مورد نیاز است - مرتضی کرمی 1391، به نقل از ازکلیک و فرمن، . - 2006 بنابراین رویکردهای مبتنی بر شایستگی در زمینه مدیریت نیز هر روز بیشتر می شود؛ چرا که این رویکردها خیلی از مسائل و مشکلاتی را که در روش های سنتی وجود دارد حل می کند - کرمی 1391، به نقل از احدزی و همکاران، - 2004 از شایستگی برای افزایش عملکرد یک سازمان و کارکنان و بازدهی مزیت رقابتی استفاده می شود.
- مرتضی کرمی - 1391 به علاوه استفاده از شایستگی ها روشی است براییکپارچه کردن استراتژی منابع انسانی با استراتژی سازمان و اضافه کردن عملکرد ارزش به سازمان. مدل های شایستگی به مرتبط کردن رفتار افراد با استراتژی های، اهداف و ارزش های سازمانی کمک می کند و در سطح سازمانی نیز برای هدایت تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد - کرمی 1391 ، به نقل از ویکراماسینگ و زویزا، . - 2009 در نتیجه تغییرات متعدد در زمان های اخیر مانند: ماهیت پویای محیط رقابتی، مسطح شدن ساختارهای سازمانی، جهانی شدن سازمان ها و مواردی دیگر، نیاز سازمان ها به مدیران شایسته و نیاز به رویکردهای جدید را بیش از پیش آشکار ساخته است .
مفهوم توسعه مدیران
در محیط پیوسته در حال تغییر، مدیریت موفق بدون توسعه شخصی مداوم غیرممکن می شود. بنابراین توسعه و پرورش مدیران از الزامات توسعه سازمانها است و هر توسعه و تغییری در سازمان مستلزم توسعه و پرورش مدیران سازمان است. توسعه مدیریت اقدامی است که عملکرد مدیریت را از طریق افزایش دانش یا مهارت های مدیر و با تغییر نگرش وی بهبود می بخشد. براساس تعریف دیگر، توسعه مدیریت عبارتست از تمرکز بر پرورش و ارتقای شایستگی ها و قابلیت های مدیران به منظور توانمندسازی آنها در انجام اثربخشی وظایف شغلی شان - فرزیان پورو دیگران،. - 1393 هاریسون توسعه و پروروش مدیریت را فرایندی برنامه ریزی شده تعریف می کند که برای تضمین اثربخشی مدیران در کل سطوح سازمان، برآورده ساختن اهداف سازمان و افزایش توان استراتژیک از طریق تجارب و ایجاد محیطی آموزشی معمولی می گردد - فرزیان پورو دیگران،. - 1393
در تعاریفی که از " توسعه مدیریت" شده به پرور ش کارکنان یا توسعه سازمان توجه بیشتری شده است . در تعریف - هیوجن و نیجس - 1993 که به توسعه سازمان گرایش دارد، توسعه مدیریت عبارتست از: یک فرایند منظم و آگاهانه برای کنترل توسعه منابع مدیریتی در سازمان برای تحقق اهداف و راهبردها . طبق تعریف - جانسن و همکاران - 2001 توسعه مدیریت سیستمی از رویه های پرسنلی است که در آن یک سازمان تالش می کند تا از در دسترس بودن به موقع نیروهای کیفی و با انگیزه برای سمتهای کلیدی اطمینان پیدا کند.
مزایای توسعه مدیران
محیط کنونی، سازمانها را هر چه بیشتر به شیوه های جدید مدیریت سوق می دهد و گرایش به سبک های توسعه ای یکی از گزینه ها است از مزایای استفاده از روشهای توسعه مدیران می توان به خلاصه چنین گفت که باعث:
- استفاده بهینه از امکانات موجود
- چرخه تحول شخصی
- شناسایی عوامل صحیح توسعه در سازماو افراد
- بذیرش روزافزون تغییرات مورد نیاز در سازمان
- تشخیص مسائل مهم سازمان
- افزایش یکبارچگی در خط مشی ها و فعالیتهای سازمان
- بهبود تصویر حرفه ای و آینده ساز از نقش مدیر
اهمیت و ضرورت توسعه مدیران
ضروری است بدانیم که لازمه بقا و تداوم حیات در وضعیت متلاطم محیطی، مستلزم داشتن مدیرانی با ویژگیهای شخصیتی توسعه یافته است واین امر فراهم نمی گردد مگر از طریق اجرای روشهای درست تشخیص شایستگی ها که براساس نیازهای فردی و سازمانی بوجود می آید.
انواع روشهای توسعه مدیران
خودآموزی از طریق مطالعه کتاب، مقالات یا شرکت در دوره های آموزشی آنلاین، سخنرانی با محوریت استاد بصورت شرکت در کلاس، کنفرانس، سمینار، یادگیری اجتماعی بصورت انتقال دانش از همکار به همکار دیگر در شبکه های اجتماعی درون و برون سازمانی، منتورینگ از سوی مدیر مستقیم و کوچینگ از سوی سایر مدیران شرکت یا کوچ ههای مستقل خارج از شرکت یادگیری تجربی با محوریت یادگیرنده بصورت چرخش شغلی، مشارکت در اجرای پروژه های فرابخشی یا فراسازمانی از روشهای توسعه مدیران می باشد که به شکل خلاصه جدولی در زیر به تفکیک ذکر شده است.
