بخشی از مقاله
چکیده:
توسعه نیافتگی و محرومیت مسائل بسیار مهمی هستند که باعث مهاجرت روستاییان به شهرها می شود. و این دو عامل در قاچاق کالا بخصوص در بندر گناوه تاثیر فراوان دارند. چون وقتی روستائیان روستاهای اطراف بندر گناوه به شهر مهاجرت می کنند. چون اکثرشان بیکار هستند به دام قاچاقچیان کالا می افتند و قاچاق کالا در بندر گناوه رو به فزونی می رود.این تحقیق با این فرض مورد بررسی قرار می گیرد که توسعه نیافتگی و محرومیت در روستاها بر قاچاق کالا تاثیر فراوان دارند.بی تردید می توان گفت استفاده از منابع نگاشته شده و موجود در کتابخانه ها، آرشیوهای دانشگاهی، سازمانها و ارگانهای مختلف و نیز بهره گیری از مطالعات میدانی، مشاهده و مصاحبه با دست اندرکاران همراه با سایر اطلاعات آماری و نقشه در پژوهشها نه تنها ضروری است بلکه الزامی بودن آن را همگان تایید می کنند.
لذا در این تحقیق تا آنجایی که توان و امکان استفاده از موارد فوق وجود داشته دریغ نشده است. شایان ذکر است که در زمینه مورد تحقیق ما، تحقیق و پژوهش قابل توجهی انجام نشده شاید به خاطر اینکه مهاجرت روستائیان را عاملی در قاچاق کالا نمی دانند.این تحقیق در پی آن است که راهکارهایی مناسب را برای جلوگیری از قاچاق کالا مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. امید است توضیحاتی که در این مقاله ارائه می شود رهنمودی برای توسعه و پیشرفت روستاهای بندرگناوه و زدودن غبار محرومیت از چهره این روستاها و جلوگیری از مهاجرت آنها و دامن زدن به پدیده قاچاق کالا باشد.
واژگان کلیدی:توسعه نیافتگی، محرومیت، روستا، قاچاق کالا، مطالعه، شول
مقدمه:
محرومیت در محافل علمی گاهی به توسعه نیافتگی تعبیر می شود و آن را فقدان یا کمبود بخشی از امکانات معیشتی، رفاه جمعی و دسترسی می دانند. بانک جهانی نیز محرومیت زدایی را مترادف با توسعه می داند. و اصولاً آنچه در مقوله های مربوط به توسعه مورد موافقت صاحبنظران است در محتوا چیزی جز محرومیت زدایی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و سیاسی مناطق عقب افتاده نیست. به عبارت دیگر چنان که از محتوای عبارات مربوط به توسعه بر می آید، هدف از توسعه را برطرف نمودن عدم تعادلهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بین جوامع محروم و برخوردار در سطوح ملی، منطقه ای و محلی می دانند.گروهی نیز محرومیت را کمبود و یا فقدان نیازمندیهای خانوادگی، اجتماعی و دسترسی در جوامع تعریف کرده اند. بعضی محرومیت زدایی را در مناطق روستایی از طریق توسعه کشاورزی مناسبترین راه می دانند و بعضی طرق اقتصادی - اجتماعی را برای رفع محرومیت از جوامع فقیر پیشنهاد می کنند.
گروهی دیگر توسعه را در کل مطرح می کنند و تاکید خاصی بر مشارکت جوامعروستایی - بدون هیچ پیش شرط - دارند. برخی نیز آن را ازطریق توسعه اجتماعی - توسعه صنعتی-شهری - ممکن می دانند، اما حرکت ساکنان مرفه تر روستایی را در روند توسعه، مغایر با توسعه اجتماعی ذکرمی کنند. در عین حال وسیله رسیدن به هدف توسعه اجتماعی را تاسیس نهادهای غیر متمرکز در بخشها، مناطق ورشته های اقتصادی متفاوت می دانند. نمونه های فراوانی از روستاهای کشور خودمان وجود دارد که اکثر تاسیسات رفاه جمعی در آنها ایجاد شده است. اما مهاجرت ساکنان به خارج از روستا همچون گذشته و حتی با شدتی زیادتر ادامه یافته است. عده ای دولتها را مسؤول توسعه و محرومیت زدایی روستایی می دانند و گروهی توسعه مشارکتی را شرط اول توسعه پایدار دانسته اند. این نظرات همچنان در بین طراحان مسائل توسعه روستایی دست به دست می گردد، در حالی که برای جمع کثیری از جوانان و تحصیل کردگان کشورهای جهان سوم پرسشهای زیر همچنان وجود دارد:
-توسعه به معنی کاربردی آن چیست؟
-توسعه از کجا و چگونه شروع می شود؟
- مسئولیت توسعه با کدام گروه یا سازمان است؟
- پایداری توسعه چگونه حاصل می شود؟
و سئوالات پرشمار و گوناگون دیگری که پاسخ به تمامی آنها تنها در عرصه عمل و یا توجه به تنوع زیر بناهای محرومیت و توسعه نیافتگی مناطق محروم قابل دستیابی است و در نهایت به نظر می رسد شروع محرومیت زدایی در مناطق روستایی طریقی را می طلبد که طی آن فهرستی از اقدامات درجه بندی شده اما هماهنگ را پیگیری نماید و در تمامی اقدامات مربوط به آن ، آحاد جامعه نیازمند روستایی مشارکت داشته باشد؛ از تفکر تا بهره برداری و تقسیم دستاوردهای آن.منطقه مورد مطالعه ما یعنی روستای شول که از توابع بندرگناوه است همانند بقیه روستاهایی که در اطراف این بندر قرار در محرومیت قرار دارد و توسعه و پیشرفتی در آن صورت نگرفته و به همین خاطر افراد موجود در آن اکثراً برای زندگی و یافتن کار به گناوه مهاجرت می کنند و بخاطر عدم وجود سرمایه و پیدا کردن کار در کنار دریا به فعالیت می پردازند.
که یا امتیاز ورود کالای ملوانی خود را به قیمت ناچیز به لنج داران واگذار می کنند و یا به ورود کالاهای قاچاق به بندر کمک می کنند. و بعضی از لنج داران سودجو هم در هر نوبت چندین تن کالا را در قالب کالای ملوانی وارد بندر می کنند در حالی که سود حاصل از آن به جیب ملوان نمی رود.در مورد توسعه و پیشرفت مناطق روستایی و محروم یکی از کسانی که فعالیت مجدانه ای داشته دکتر سید حسن حسینی ابری از دانشگاه اصفهان است که در منطقه بشاگرد استان سیستان و بلوچستان در دهه 70 فعالیت های فراوانی کرده و بقیه روستاشناسان که در این مورد کتابها و مقالات بسیاری را به رشته تحریر درآورده اند. ولی شاید به جرات می توان گفت که در مورد تاثیر توسعه نیافتگی و محرومیت روستاهای مناطق بندری بر قاچاق کالا فعالیت علمی چندانی انجام نشده شاید بخاطر اینکه مسائل و مشکلات روستایی را موثر بر قاچاق کالا نمی دانند.ما در این تحقیق در پی آن هستیم که ارتباط محرومیت و توسعه نیافتگی روستاهای مناطق ساحلی با قاچاق کالا را مورد بررسی قرار دهیم.
موقعیت جغرافیایی روستای شول:
روستای شول در ساحل شمالی خلیج فارس بین 29 درجه و 48 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 35 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد.از لحاظ ساختار سلسله مراتب نظام اداری و سیاسی روستای شول از روستاهای دهستان حیات داود از بخش مرکزی شهرستان گناوه و در شمال این شهرستان است. روستای شول از شمال به روستای کمالی از جنوب به مال عبدعلی از شرق به کوههای چره زن، تاوه چال و رودخانه دره گپ از غرب روستای بوالفتح و احمد حسین محدود می شود.ارتفاع روستای شول از سطح دریا 50متر فاصله آن تا شهر گناوه 30کیلومتر و تا بوشهر مرکز استان 178 کیلومتر است و بر اساس سرشماری نفوس و مسکن 1385 این روستا دارای 1229 نفر جمعیت می باشد.
وضعیت کار و توسعه در روستای شول:
اکثر مردم روستای شول به کار کشاورزی و دامداری و بافتن قالی وگبه مشغول هستند. و اکثر آنها از همین راه امرار معاش می کنند.
