بخشی از مقاله
چکیده
خانواده سنگ بنای اجتماع می باشد و تنها با خانواده های سالم، استوار و صالح، می توان انتظار جامعه ای سالم، استوار و صالح را داشت. در جامعه ایرانی به دلیل اینکه در دین اسلام که دین اکثر مردم ایران است به خانواده تأکید زیادی شده است بنابراین جامعه ایرانی خانواده را بسیار مقدس میداند و در تحکیم و بقای آن کوشش زیادی میکنند. دراسلام تشکیل خانواده را که به واسطه عقد نکاح مشروع زن و مرد به وجود میآید، مایه تکامل و بهروزی دانسته و محیط خانوادهای که بر اساس معیارهای دینی پایهریزی ×شده باشد را جایگاه آسایش جسم و جان و آرامش روح و روان میداند. همچنین به کارکردها و انواع خانواده میپردازد. از مجموع موضوعات و معارف اسلامی چنین بر می آید که در میان نهادهای اجتماعی، خانواده در تربیت و تکامل آدمی بزرگترین نقش و وظیفه را بر عهده دارد. اسلام می خواهد زن و مرد در کمال صفا و صمیمیت و حسن نیت در جوار هم زندگی کنند و محیط خانه از هر جهت برای تربیت نسل خوب و شایسته آماده باشد.
مقدمه
خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار میگیرد دارای اهمیت شایان توجهی است. اولین تأثیرات محیطی که فرد دریافت میکند از محیط خانواده است و حتی تأثیرپذیری فرد از سایر محیطها میتواند نشأت گرفته از همین محیط خانواده باشد. خانواده پایه گذار بخش مهمی از سرنوشت انسان است و در تعیین سبک و خط مشی زندگی آینده ، اخلاق ، سلامت و عملکرد فرد در آینده نقش بزرگی بر عهده دارد.
عواملی چون شخصیت والدین ، سلامت روانی و جسمانی آنها ، شیوههای تربیتی اعمال شده در داخل خانواده ، شغل و تحصیلات والدین به وضعیت اقتصادی و فرهنگی خانواده ، محل سکونت خانواده ، حجم و جمعیت خانواده ، روابط اجتماعی خانواده و بینهایت متغیر دیگر در خانواده وجود دارند، شخصیت فرزند ، سلامت روانی و جسمانی او ، آینده شغلی ، تحصیلی ، اقتصادی ، سازگاری اجتماعی و فرهنگی ، تشکیل خانواده او و غیره را تحت تاثیر قرار میدهند.
اهمیت خانواده:
نوزاد در خانواده به دنیا میآید و اولین تعاملات خود را با محیط آغاز میکند. در این کانون اولیه اولین تأثیر و تأثرات متقابل آغاز میشود و کودک کم کم در فرآیند رشد و اجتماعی قرار میگیرد. همانطور که روان شناسان معتقدند سالهای اولیه کودکی نقش بسزایی در رشد شخصیت و آینده او دارد. بیشتر طرحوارهها و شناختهای کودک از خود ، اطرافیان و محیط در این دوران شکل میگیرد. میزان سلامت جسمانی و روانی کودک بسته به ارتباطی است که خانواده با وی دارد و تا چه حد تلاش میکند نیازهای او را برآورده سازد. کودکانی که در این سنین از لحاظ عاطفی و امنیتی در خانواده تأمین نمیشوند به انواع مشکلات مبتلا میشوند.
مشکلات این کودکان اغلب با شیطنتها ، دروغگوییها و حرف نشنیدنهای ساده شروع میشود و با توجه به وضع نابسامان خانواده به بزهکاریها و جنایات بزرگسالی منتهی میشود. سخت گیری زیاد والدین یا بیتوجهی آنها ، یا ننر و لوس بار آوردن کودک و برآورده ساختن کلیه نیازهای منطقی و غیر منطقی او ، شخصیت سالمی را به بار نخواهد آورد. سلامت خود خانواده ، تعادل شخصیتی والدین و آشنایی آنها به اصولی که میتواند محیط خانواده را سالمتر سازد، بسیار حائز اهمیت است سخت گیری زیاد والدین و خانواده در این دوران و همچنین سهل گیری و آزاد گذاری آنها فرزند را موجودی سرکش ، طغیانگر و متزلزل بار خواهند آورد.
از این گذشته این دوران ، دوران الگو گیری و همانند سازی و لازم است خانواده الگوهای مناسبی را برای نوجوان خود فراهم سازند. میزان حضور خانواده در اجتماع نیز در این اهمیت بسزایی دارد. هابز معتقد است که بسیاری از نوجوانان پریشان حال و آشفته به خانوادههایی تعلق دارند که از زندگی اجتماعی مجزا و بیگانهاند. خانواده در عین حال که کوچکترین واحد اجتماعی است، مبنا و پایه هر اجتماع بزرگ است. افراد سالم جامعه ، افراد موفق و افراد فعال اجتماعی از داخل خانوادههای سالم.بیرون آمدهاند و افراد ناسالم پرورش یافته خانوادههای ناسالم هستند.
بیان مسئله:
خانواده با نحوه تعامل خود با کودکان امروز و زنان و مردان فرداست که به شخصیت اجتماعی آنان و بالتبع به شخصیت اجتماع شکل می دهد.در ارزیابی انواع خانواده ها در میان روانشناسان نهایتا آنان به ضرورت تعامل متعادل اعضای خانواده با یکدیگر و بویژه کودکان رسیده اند.بر مبنای تعریف این کارشناسان تربیتی خصوصیات خانواده متعادل باید در رفتار همه خانواده ها تجلی یابد.بر این مبنا ، خصوصیات خانواده متعادل را می توان در دو زمینه ارتباط با همسر و ارتباط با فرزندان مورد بررسی قرار داد.
انحرافات خانواده ، عدم سلامت روانی خانواده ، مشکلات اقتصادی و اجتماعی خانواده از لحاظ تأثیری که روی اعضاء خود دارد افراد پیوند میان خانواده و اجتماع هستند. افراد پرورش یافته در خانواده وارد اجتماع میشوند و .جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد ویژگیهای سالم یا ناسالم خود را که در خانواده دریافت کرده وارد اجتماع میکنند. از این لحاظ سلامت یک جامعه به سلامت خانوادههای آن وابسته است لامارک و لوپله و دیگران ، خانواده را مهمترین کانونی میدانند که جامعه از آن تغذیه میکنند.
به این ترتیب فرد در کنار تأثیری که از اجتماع خود میپذیرد با توشهای که از خانواده خود دریافت کرده است محیط پیرامون خود را تحت تأثیر قرار میدهد. چنین اجتماعی و سیاسی یک جامعه نیز نقش دارند. به این - تأثیراتی علاوه بر مسائل پیرامونی جزئی بلکه بر مسائل کلان اقتصادی ترتیب به نظر میرسد که اصلاح یک جامعه ، پیشرفت و ترقی آن از جنبههای مختلف تأثیر اصلاح خانواده ، توجه افراد به اهمیت خانواده و آموزش آنهاست تعریف واژه های تحقیق خانواده: »خانواده« گروه کوچکی است که فاصل بین فرد و جامعه قرار گرفته است.صاحب نظران تعریف های متعددی برای 1-خانواده ارائه کرده اند، ولی هر تعریف بهبُعدی از خانواده توجه داشته است؛ از این روی شاید مناسب باشد که خانواده را با توجه به ویژگی های اساسی آن تعریف کنیم الف- از عمومی ترین سازمان های اجتماعی است که براساس ازدواج بین یک مرد و یک زن شکل می گیرد.
مفهوم سلامت خانواده
درهر خانواده افراد با مفاهیم، آرزوها ، آرمانهای اجتماعی آشنا میشوند و سعی میکنند تا خود را برای بهبود محیط و موقیعتهای پیرامونی بسازند. پس این نشان دهنده اهمیت خانواده برای ما است. در ایران هم که خانواده به عنوان رکن اصلی جامعه بر شمرده میرود. برای مردم بسیار ارزشمند و مقدس است. یکی از مهمترین دلایل مقدس و ارزشمند بودن خانواده در بین مردم ایران به خاطراعتقادات آنها است.
