بخشی از مقاله
چکیده
از آنجا که دانشگاهها پیشرو و الگو در جامعه هستند، تردیدی نیست که باهدف گذاری و شروع آموزش و برنامه ریزی از جامعه فرهیخته دانشگاهی میتوان راه های دستیابی به توسعه پایدار را هموار نمود. علاوه بر اسناد و قوانین فرادست ملی و جهانی مبنی بر لزوم حفظ محیطزیست و لزوم توسعه پایدار و دستورالعملهای موجود برای مدیریت سبز، در کشور ما، به تازگی مبحث "مدیریت سبز" بهطورجدی مطرح گردیده است. در این خصوص چندی پیش شیوه نامه و دستورالعملی توسط وزارت علوم، تحقیقات فناوری تنظیم و به طور یکپارچه و همزمان به دانشگاه ها، پارک های علم و فناوری ابلاغ شد.
دستورالعمل اجرایی مذکور وزارت عتف، به علت یکپارچگی حوزه فعالیت و مشابهت های ساختاری و تشکیلاتی دانشگاه ها، دارای مزایای زیادی نسبت به دستورالعمل های فرادست مثل دستورالعمل های عمومی ابلاغی سازمان حفاظت محیط زیست - که دربرگیرنده واحدهای صنعتی و خدماتی نیز میباشد - بوده و لذا میتواند علاوه بر کاربری بهتر، به ارزیابی بهتر و دقیقتر دانشگاه ها نیز کمک نماید.
لذا، امروز این امکان فراهم میشود که واحدها و مؤسسات علمی سرآمد و برجسته، تجربیات و پیشرفت های خودشان در اجرای مدیریت سبز را به دیگر واحدهای آموزشی و پژوهشی منتقل کنند و توسط ارزیابیهای استاندارد و بر اساس معیارهای شفاف و کمی، نقاط ضعف و قوت خود را شناخته و ضمن استفاده از تجربیات و راهبردهای دانشگاه هایی مثل دانشگاه فردوسی مشهد - با بیش از یک دهه پیشینه در اجرای مدیریت سبز، برگزیده در سطح ملی و با رتبه قابل توجه در سیستم رتبه بندی دانشگاه های سبز در سطح بین المللی - ، از فرصت های تعامل، همفکری و همسویی پیش رو، در جهت ارتقای کیفیت دانشگاهها بهعنوان الگو و پیشرو جامعه بهره بگیرند.
.1 مقدمه
دانشگاهها به عنوان یکی از نهادهای پیش برنده اهداف توسعه پایدار، رویکردها و گرایش های مختلفی را اتخاذ کرده اند که مطالعه تجربیات آنان مسیر را برای ادامه کار و طرح ریزی در یک بستر دانشگاهی هموارترمیسازد. توسعه پایدار را میتوان تکامل سطح زندگی و رسیدن به شرایط آرمانی در حوزه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانست که تحقق مفاهیم آزادی، عدالت، پویایی اجتماعی، توسعه انسانی و رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به همراه میآورد. - محمودی نژاد و همکاران، . - 1388
همچنان که شدت تهدید اقدامات بشر علیه طبیعت و محیطزیست فزونی یافته است، نگرش به مدیریت پایدار و نیاز به آموزش گسترده و همه جانبه افراد درازای مسئولیتی که در برابر محیطزیست دارند نیز محسوس -تر شده است. از دیدگاه توسعه پایدار محیط آموزشی مانند دانشگاه میتواند پیوندی قوی و مؤثر با موضوعات اجتماعی -فرهنگی از طریق بالا بردن سطح آگاهی دانشجویان نسبت به محیطزیست بهروزآوری - کامل نیا، . - 1394 جامعه از یک دانشگاه انتظارات خاصی را دارد چراکه در آن نسلی تربیت میشوند که ارکان اصلی هر کشور را به عهده میگیرند.
لذا، یکی از اهداف دانشگاه سبز ، علاوه بر آموزش، پژوهش و کارآفرینی، تقویت مهارت های اجتماعی با تأکید بر اصول توسعه پایدار است. تقویت این روحیه میسر نیست مگر اینکه دانشجو در محیطی قرار گیرد که این اصول به صورت عملی به او آموزش داده شود؛ یعنی او خود را در محیطی ببیند که این اصول در آن به صورت کامل در آن اجرا میشود. لذا؛ ضروری است که در محیط دانشگاه برنامه هایی تدارک دیده شود که در آن ابعاد اصلی توسعه پایدار در آن دیدهشده است.
ابعاد توسعه پایدار و یا بهعبارتیدیگر محورهای مدیریت سبز در دانشگاه شامل موارد ذیل می باشد: الف: مدیریت منابع در دانشگاه؛ ب: کاهش هزینههای عمومی و جاری؛ ج: کاهش پسماند و پساب و به طبع آن اثرات و پیامدهای زیستمحیطی؛ د: تربیت نسل آینده با رویکرد مسئولیتپذیری زیستمحیطی و اجتماعی و ه: ارتقا نظام آموزشی با رویکردهای نوین همچون بهرهبرداری از فنآوری سبز و جدید هر یک از ابعاد یادشده نیاز به برنامهریزی کوتاهمدت و بلندمدت و اجرا و نظارت دقیق دارد.
