بخشی از مقاله
چکیده
مفاهیم اساسی توسعه پایدار از مسائل بسیار مهم علوم انسانی و دیگر ابعاد زندگی بشری در این زمان را شامل میشود. امروزه بسیاری از توانمندیهای بشر در ساخت تمدنی، به توسعهی همه جانبه و هم زمان مربوط میشود. در همین راستا اندیشمندان به این نتیجه رسیدهاند که توسعهی تک بعدی و یا نامتوازن، به مراتب پرخطر بوده و میتواند جامعه را دچار التهابات و اضطراب ناشی از آن نماید. همچنین آگاهی از ویژگیهای فرهنگی یک سرزمین و ارزشهای موجود در آن خود عامل مخربی در جامعه پذیری توسعهی پایدار خواهد بود. در این مقاله، ضمن تبیین مفاهیم توسعه و توسعهی پایدار، به ارتباط فرهنگ جامعه و الزامات توسعه پایدار پرداخته شده است و ضرورت نگاه جامع تر به توسعهی پایدار و عدم نگاه صرفا" مادی به آن، هدف این تحقیق میباشد.
-1 مقدمه:
یکی از موضوعات اساسی و کلیدی که در چند دهه اخیر در حوزه علوم اجتماعی مطرح و از گستردگی و اهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار شده بحث توسعه است به لحاظ همین گستردگی و اهمیت پردامنه این موضوع مفهوم توسعه توجه اندیشمندان رشته های مختلف علوم اجتماعی و فرهنگی را به خود جلب نموده و با گذشت زمان و گسترش و تخصصی شدن حوزه های مختلف علوم ،یک دانش میان رشته ای شده است.
مبحث توسعه با رشد و توسعه اقتصادی در دو قرن گذشته، مخاطرات زیست محیطی فراوانی را بر طبیعت و اخیرا بر تعلیم و تربیت و فرهنگ افراد جامعه انسانی تحمیل نموده و تردیدهای جدی در هزینه ها و موهبت های توسعه بوجود آورده که این چالشها، ناپایداری برنامه های توسعه را تداعی نموده و ضرورت تعمیق مفهوم توسعه پایدار را در بطن مطالعات برنامه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و صنعتی متبلور نموده است. - حافظی پور، - 1395
-1 مفاهیم توسعه:
توسعه به مفهوم تحول کیفی، گذار از دوره ای به دوره دیگر مستلزم ایجاد تغییر همه جانبه در ابعاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و... است. توسعه، فرایندی در هم تنیده و دارای وظایفی گسترده و بخش های محیطی مرتبط با زندگی اجتماعی انسان¬ها است و به معنای فراهم شدن زمینه های لازم برای پیدایی ظرفیت ها و قابلیت¬های عناصر مختلف در اجتماع و میدان یافتن آن¬ها برای دستیابی به پیشرفت و افزایش توانائی¬های کمی وکیفی است.
توسعه پایدار، نیازمند استفاده از همه ظرفیت وتوانایی¬هااست . لازمه سیاست توسعه پایدار، داشتن شاخص¬های اندازه گیری برای نیل به اهداف آن است. با توجه به اینکه کشور ایران از جمله کشورهایی است که دارای چشم انداز بیست ساله می باشد بر این اساس در این مقاله مفاهیم توسعه پایدار و شاخص آن برای تحقق سیاست های چشم انداز کشور تبیین شده است. لذا در این تحقیق یافته¬ها نشان می¬دهد سیاست های توسعه پایدار تابعی است از شاخص های رشد و تعالی انسان ها در ابعاد مختلف با تاکید بر عوامل ارزش¬های فرهنگی در هر جامعه¬ایی است. - گودرزوند چگینی، - 1394
-2 مفاهیم توسعه پایدار:
اصطلاح توسعه پایدار یا توسعه پایا - Sustainable development - اولین بار توسط باربارا وارد- - B.Ward._Cocoyoe 1970 - در اعلامیه کوکویاک درباره محیط زیست و توسعه بکار رفت. بدنبال آن پس از گزارشهای باشگاه رم - modoze 75 - و بنیاد هامرشولد - Daghammarskjold-75 - بتدریج توسعه پایدار در طی سالهای دهه 1980 و از زمانی که اتحادیه بینالمللی برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی - - IUCN-82 ، راهبردهای جهانی از محیط زیست و منابع طبیعی با هدف کلی دستیابی به توسعه پایدار را از طریق حفاظت از منابع حیاتی - زنده - را ارائه کرد، مورد توجه جدی و اساسی اندیشمندان و متفکران توسعه قرار گرفت. - گروه واژه گزینی -
با گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه - WCED - موسوم به گزارش براندتلند - Our common future 87, Brandt land report - در سال 1987 برای اولین بار به طور رسمی مجموعهای از پیشنهادها و اصول قانونی جهت دستیابی به توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه فراهم آمد. سپس موضوع توسعه پایدار در کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست و توسعه - UNCED-92 - در شهر ریودوژانیرو - بعنوان اجلاس زمین - بطور گستردهای مورد توجه قرار گرفت و اداره و بهرهبرداری صحیح و کارا از منابع پایه، طبیعی و مالی و … برای دستیابی به الگوی مصرف مطلوب در صدر برنامههای جهانی قرار داد. موضوع توسعه پایدار در کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست و توسعه - UNCED-92 - در شهر ریودوژانیرو - بهعنوان اجلاس زمین - بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفت و بر اساس نتایج این اجلاس، اهداف اساسی مبتنی بر مفهوم توسعه پایدار بدین شرح اعلام شد:
1. تجدید حیات رشد اقتصادی
2. تغییر کیفیت رشد اقتصادی
3. برآورده ساختن نیازهای ضروری اولیه
4. اطمینان از سطح پایداری جمعیت
5. حفاظت از منابع طبیعی و ارتقاء منابع
6. جهت گیری مجدد دانش فنی - دانش بومی -
7. محیط زیست و تصمیمگیری اقتصادی
8. جهت گیری مجدد روابط اقتصادی و بینالمللی
9. اقدام در جهت مشارکتی ساختن توسعه
