بخشی از مقاله
توسعه یادگیری تأملی در فرآیند آموزش و تدریس
چکیده
همه پیشرفتها و سیر صعودی بشر امروزی به نحوی به یادگیری وی مربوط میشود. این بدان معناست که انسان از طریق یادگیری، رشد فکری مییابد و از طرفی، خود یادگیری نیز از رشد فکری تاثیر میپذیرد؛ نتیجتاً میتوان این گونه گفت که پیشرفتهای بشری مدیون رویدادی به نام یادگیری است. جهت رسیدن به این مهم، یادگیری تأملی از جمله روشهایی میباشد که به افراد کمک کند تا پیشرفت شایانی در زندگی خود ایجاد کنند. در این مقاله با استفاده از روش مطالعات نظری کوشیده شده تا تعاریف، اصول، روشهای ارتقای یادگیری تأملی، استراتژیهای تسهیل یادگیری تأملی مورد بررسی قرار گیرد.
واژههای کلیدی: یادگیری، آموزش، تدریس، تأملی، یادگیری تأملی
مقدمه
1
یکی از مهمترین ویژگیهای آدمی قابلیت او برای یادگیری است. سازندهگرایان یادگیری را فرایند فعالی میدانند که طی آن یادگیرنده اصول, مفاهیم و حقایق را برای خود کشف میکند. مشارکت فراگیر در فرآیند آموزش از راهبردهای یادگیری فعال است و آموزش از طریق تأمل از شیوههای آموزش فعال محسوب میشود که با فعالیت فرد جهت ارتقای توانمندی و شایستگی حرفهای مرتبط است. ریشه شیوههای فعال آموزش به زمان سقراط بر میگردد. وی یادگیری تاملی (Reflective Learning) را از طریق سؤالات بحث برانگیز تقویت مینمود. پرسشگری سقراطی به عنوان یکی از اولین استراتژیهای ثبت شده آموزش به منظور درگیر کردن یادگیرندگان در یادگیری فعال و ترویج تفکر انتقادی مطرح شده است.
مواد و روشها
پژوهش حاضر از روش تحلیلی مقایسهای با استفاده از مطالعات پیشین و کتابخانهای در جهت ارائه تعاریف کاربردی از یادگیری تاملی انجام پذیرفت و در مرحله دوم به بررسی مزایا و معایب یادگیری تأملی برای بهبود یادگیری پرداخته شد.
تعاریف
یادگیری تاملی فرایند بررسی وکشف درونی موضوع است که به واسطه تجربه مورد توجه قرار گرفته است, خود فرد معنا را تولید و واضح میسازد و در نتیجه دیدگاه مفهومی فرد تغییر مییابد .(Vachon & Leblans, 2011)
یادگیری تأملی به عنوان فرایند ارتباطی به منظور یادگیری عمیق در نظر گرفته میشود و در اشکال مختلف از قبیل تامل فردی (سازندهگرایی درونزاد) یا مشارکتی (سازندهگرایی اجتماعی) وجود دارد .(Park & Son, 2011)
یادگیری تاملی یا یادگیری بازتابنده به معنی فکر فعال, مداوم و در نظر گرفتن دقیق دانش که فرد مطالعه میکند و در جستجوی معانی عمیقتر و درک جوهر هسته از چیزی برای تبدیل شک به درک و درک به عمل است ( Dewey, .(1938
Reflection یک اصطلاح عمومی برای کسانی است که فعالیتهای فکری و عاطفی که در آن افراد درگیر در کاوش تجربیات خود میشوند که منجر به فهم و درک جدید میشود .(Boud & Miller , 1996)
یادگیری تاملی فرایندی است که در آن شخص بصورت عمیق تجربه خود را از طریق بررسی درونی درک میکند، بنابراین میتواند رفتار یا عملکرد خود را ارتقا بخشد .(Tashiro et al., 2012)
اصول
ریشه لاتین لغت Reflection به عمل خم شدن یا بازگشت به عقب برمیگردد. در زمینه شناخت ذهنی تأمل به عنوان فرایندی در نظر گرفته میشود که زمانی که افکار ما به عقب بازگشت میکند اتفاق میافتد. تأمل یک فرایند شناختی است که طی یک یادگیری تأملی اطلاعات جدید و تجربیات با ساختارهای موجود دانش و مدلهای ذهنی ترکیب شده و یادگیری معنادار را ایجاد میکند .(Bernard et al., 2012)
