بخشی از مقاله
چکیده
امنیت ، یکی از اصلی ترین نیازهاي انسان براي رسیدن به کمال و مهمترین شرط یک زندگی سالم اجتماعی می باشد. هدف این پژوهش بررسی جایگاه امنیت در سبک زندگی اسلامی است و با روش کتابخانه اي صورت گرفته است.از آنجایی که سبک زندگی ، تجلی طرز تفکر و معرفت و منش فردي است و با توجه به این که قرآن سنت دو منبع عمده شناخت به شمار می آیند بنابر این براي شناخت جایگاه امنیت در سبک زندگی اسلامی به امنیت از منظر قرآن و سنت پیامبر و ائمه اطهار پرداخته می شود .ابتدا اهمیت امنیت و سپس اقسام امنیت مانند امنیت جانی،فکري، آبرو ، مالی و و ناموسی در قرآن و سنت مطرح می گردد.سرانجام عوامل موثر در ایجاد امنیت مانند عدالت،ایمان و حکومت مورد بررسی قرار می گیرد و چون حکومت عاملی مهم در تامین امنیت می باشد ، درباره اقدامات امنیتی پیامبر در مدینه بحث می شود که این مهمترین اقدامات شامل پیمانهاي امنیتی،پیمانهاي برادري،جهاد صلح می باشد.در آخر این نتیجه به دست می آید که با توجه به اهمیتی که قرآن براي امنیت قائل است و آنچه که در سنت پیامبر دیده می شود، امنیت نقش اساسی در سبک زندگی اسلامی دارد.
واژههاي کلیدي: امنیت،سبک زندگی،قرآن،سنت
مقدمه
امنیت همواره به عنوان یکی از نیازهاي اساسی هر جامعه انسانی مطرح بوده است، زیرا وجود این پدیده در سطح جوامع نظم و بقاء را به عنوان مهمترین کارکرد اساسی خود بوجود می آورد .همچنین یکی از نیازهاي فطري انسان بوده و با ذات او آمیخته شده است . شواهد تاریخی نیز گویاي آن است که هر زمانی در جامعه اي آرامش و امنیت حکم فرما بوده است، آن جامعه رو به پیشرفت نهاده و در سایه این آرامش بسیاري از دستاوردهاي علمی بشر رشد و ترقی کرده است.با توجه به اهمیت امنیت، انجام پژوهش در باره آن نیز ضروري به نظر می رسد. یکی از زمینه هایی که می تواند مورد پژوهش واقع شود سبک زندگی و به ویژه سبک زندگی اسلامی است.
سبک زندگی در حوزه مطالعات فرهنگی، به مجموعه رفتارها و الگوهاي کنشهاي هر فرد که معطوف به ابعاد هنجاري و زندگی اجتماعی باشد اطلاق می شود و نشان دهنده کم و کیف نظام باورها و کنشهاي فرد است .سبک زندگی را می توان در تمامی کنش ها و رفتارهاي فرد و در تعاملات و ارتباطات وي با دیگران، طبیعت و به طور کلی محیط اجتماعی اطراف وي که معمولا قابل مشاهده، توصیف و اندازه گیري است، ملاحظه و مشاهده کرد.موضوع سبک زندگی به دلیل گستره نفوذ تحلیلش درباره عقاید، عادات، انتخابهاي مردم از یک سو و قدرت هنجارآفرینی اش از سوي دیگر، اهمیت زیادي دارد .همچنین، ادیان الهی درباره موضوعات مرتبط با آدمی و بسیاري از رفتارهاي وي ، احکام و دستورالعمل دارد .
بنابراین نگاه هنجاري دین به سبک زندگی آدمیان، پیگیري این موضوع از نگاه دیندارانه را می طلبد - علاسوند،. - 1392سنت یعنی فعل و تقریر معصومین علیهم السلام - مظفر1403ق: - 57پس از قرآن، به عنوان دومین منبع شناخت دین به شمار می رود، که تبیین و تفسیر کلیات قرآن را بر عهده دارد، بنابراین براي شناخت سبک زندگی اسلامی باید به این منابع رجوع کرد. در واقع قرآن به عنوان اصلی ترین منبع شناخت و رسول خدا وائمه به عنوان الگو هاي سبک زندگی اسلامی هستند.از آنجایی که هدف این مقاله بررسی جایگاه امنیت در سبک زندگی اسلامی است براي این منظور به امنیت از منظر قرآن و سنت پرداخته می شود.
-2مبانی نظري
1-2 سبک زندگی
سبک زندگی عبارت است از روشنوعیِ زندگی فرد، گروه یا فرهنگ - وبستر، 2004 - یاشیوه زندگی یا سبک زیستن که منعکس کنندة گرایش ها و ارزش هاي یک فرد یا گروه است، عادات، نگرش ها، سلیقه ها، معیارهاي اخلاقی، سطح اقتصادي و ... که با هم، طرز زندگی کردن فرد یا گروهی را می سازد - لغت نامه رندم هاوس، . - 1987 معناي سبک زندگی در تعریف اول، بیشتر یک توضیح واژه به واژه و در تعریف دوم، بیان معناي اصطلاحی است که امروزه در ادبیات علوم انسانی و اجتماعی رواج یافته است. سبک زندگی فرد، تجلیرفتاريِ مکانیسم روحی، عادات فکري و معرفت او است. سبک زندگی امري است که همه رفتارها و تجربیات انسانی را براي واحد هدایت می کند و خود به واسطه خوي ها و منش فردي شکل می گیرد - ولمن، . - 1981براي دست یافتن به علوم و معارف اسلامی و حکمی از احکام شرعی، ادله اربعه؛ یعنی، کتاب،سنّت، عقل و اجماع مورد نیاز است - حیدري، ، . - 276:1387 سنت یعنی فعل و تقریر معصومین علیهم السلام - مظفر1403ق: - 57پس از قرآن، دومین منبع شناخت دین است، که تبیین و تفسیر کلیات قرآن را بر عهده دارد بنابراین براي شناخت سبک زندگی اسلامی باید به این منابع رجوع کرد. در واقع قرآن به عنوان اصلی ترین منبع شناخت و رسول خدا وائمه به عنوان الگو هاي سبک زندگی اسلامی هستند.
2 -2 امنیت
امنیت - حالت مصدر - برگرفته از واژه امن است. امن ضد ترس و به گفته برخی نقیض آن است . امنیت در لغت حالت فراغت از خطر و هرگونه تهدید یا حمله و یا آمادگی براي رویارویی با هر تهدید و حمله را گویند. در اصطلاح سیاسی و حقوقی به صورت امنیت فردي و امنیت اجتماعی، امنیت ملی و امنیت بین المللی به کار برده می شود - آلن بیرو، - 142:1370 .امنیت فردي و اجتماعی، یکی از اصلی ترین نیازهاي انسان براي رسیدن به رشد و کمال است.امنیت اجتماعی حالت فراغت همگانی از تهدیدي است که کردار غیرقانونی فرد یا گروهی در تمام یا بخشی از جامعه پدید آورد.امنیت نخستین و مهمترین شرط یک زندگی سالم اجتماعی است.
امیرالمؤمنین علی - ع - درحدیثی فرموده اند: بدترین جا براي سکونت جایی است که ساکنین درآن امنیت نداشته باشند. امام صادق - ع - نیز دراین باره فرموده اند: سه چیز است که عموم مردم بدان نیازمندند: امنیت و عدالت و فراوانی نعمت - فرهنگ معارف و معاریف، ج 2،. - 523 : 1379ویل دورانت-مورخ و محقق مشهورغرب- در کتاب تاریخ تمدن این نکته را متذکرگردیده و می گوید:ظهورتمدن هنگامی امکان پذیراست که هرج و مرج و ناامنی پایان پذیرفته باشد؛زیرا فقط هنگام از بین رفتن ترس است که کنجکاوي و احتیاج به ابداع و اختراع به کار می افتد و انسان خود را تسلیم غریزه اي می کند که او را به شکل طبیعی به راه کسب علم و معرفت و تهیه ي وسایل بهبود زندگی سوق می دهد - تاریخ تمدن،ویل دورانت،ج 1،. - 5 : 1378علماي علم جامعه شناسی براي امنیت انواعی را قائل شده اند که از آن جمله می توان به: امنیت شغلی،امنیت سیاسی، اقتصادي، فرهنگی و... اشاره کرد که هریک مقوله اي جداگانه بوده و درجایگاه خود نیازمند بررسی
