بخشی از مقاله
چکیده:
آن چه در دنیای امروز در کشورهای توسعه یافته شاهد هستیم تنزل جایگاه کسب و کارها و سازمان های غول پیکرو اهمیت یافتن بنگاه های کوچک و متوسط می باشد ، چرا که در دنیای پر از تغییر و تحول امروزی ، همراه شدن با تغییرات و پاسخگویی به نیاز های روز ، نیازمند انعطاف زیاد و سرعت عمل می باشد که طبیعتا این امر در ابرسازمان های با توجه به ماهیت بزرگ بودن آن به کندی و به سختی قابل انجام می باشد و این در حالی است که بنگاه های کوچک و متوسط علاوه بر منعطف بودن با نوآوری توانایی پاسخگویی به تغییرات را داشته اند و به تبع این توانایی ، بنیان و اساس اقتصاد کشور را در دست گرفته اند که این امر در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به وضوح دیده می شود از این رو هدف ما در این مقاله نشان دادن جایگاه بنگاه های کوچک و متوسط در کشورهای توسعه یافته و اهمیت این بنگاه ها در رشد اقتصادی این کشورها می باشد.
واژگان کلیدی : بنگاه های کوچک و متوسط ، رشد اقتصادی ، اشتغالزایی ، نوآوری و خلاقیت
-1مقدمه
آن چه که تا چند دهه پیش به عنوان امتیاز اقتصادی تلقی می شد عبارت بود از برپایی و فعال نگه داشتن شرکت های بزرگ و به تبع آن دولتی شدن اغلب سازمان ها و چنین هم استدلال می شد که هرچه این شرکت ها بزرگ تر باشند، اقتصاد پویاتر و قدرتمند تر می گردد و این تفکر طی چندین دهه رونق گرفت و بر پایه آن شرکت های غول پیکر پدیدار شدند ، ولی طی تحولات اخیر به ویژه فشارهای جمعیتی نوآوری لحظه به لحظه ،پیچیده تر شدن فرایندهای مدیریتی و تصمیم گیری ونیاز به تصمیم گیری های آنی ، موجب بوجود آمدن تغییرات اساسی شد و به همین جهت امروزه ، اصلاحات اقتصادی از نوع تشکیل و راه اندازی بنگاه های کوچک و متوسط در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه یک رویکرد راهبردی محسوب می شود - کیان پور و تولائی،1393، - 25
به عبارتی آن چه امروزه ما شاهد آن هستیم این است کهبیش تر شرکت هایپر نام و نشان و خبرساز که شناسایی آن ها به راحتی امکان پذیر است در ابتدا با هدف راه اندازی یک کسب و کار کوچک آغازشدند و تنها هدفشان پابرجا ماندن بوده است ، برای نمونه می توان از شرکت گوگل نام برد که ابتدا درسال 1998 توسط دودانشجو با هدف تاسیس یک کسب و کار کوچک بود تا نیازهای خود و دیگر دوستانشان را از طریق آن تامین کنند و تنها در طی6سال گوگل به عنوان یک ابزار کاوش و جستجو اینترنتی در راس صنعت قرار گرفت - بامفورد1 و بروتن2 ،1390، - 4 و بر ایناساس بسیاری از کشورها معتقدند که ، بنگاه های کوچک و متوسط می توانند بنیان و زیر بنای توسعه اقتصادی و منطقه ای باشند - بامین و زرگر،1390، - 127 ، برای نمونه ، طبق اظهارات کمیسیون اروپا در سال 2014، در اتحادیه اروپا بیش از20میلیون بنگاه کوچک و متوسط وجودداردکهتقریبا 99 درصد از کل کسب و کارها را تشکیل داده است . بنابراین میتوان گفت که این بنگاه های کوچک و متوسط هستند کهپیش برنده و باعث رشد اقتصادی ،اشتغال ، نوآوری هستند. - Ivers, Byrne & Byrne,2014,170 -
-2ادبیات تحقیق
-1-2مشخصات بنگاه های کوچک و متوسط
درباره کسب و کارهای کوچک و متوسط تعریف های گوناگونی ارائه شده است ولی باید به این نکته توجه داشت که بدلیل اینکه کوچکی و بزرگی مفهوم نسبی است، بنابراین هیچ تعریف کمی و مقدار قابل قبولی برای آن نمی توان یافت و این تفاوت نه تنها از یک کشور به یک کشور دیگر ممکن است متفاوت باشد بلکه حتی گاهی دریک کشور نیز متغیر است زیرا ممکن است فرمول های مختلفی لازم باشدتا اهداف مختلف و شرایط متفاوت را تامین کند - درینی و دیگران ،1394، - 63 و کارل سون3 و الست روم - 1997 - 4 بیان می کنند که با وجود اینکه تعریف مشخص بنگاه های کوچک و متوسط می تواند بسیار مفید و سودمند باشد اما متاسفانه هیچ اجماعی در مورد تعریف این بنگاه ها به عنوان یک تعریف مشترک درسراسر جهان وجود ندارد - Hu,Qing - & et al,2015,984 اما این بنگاههای کوچک و متوسط که به اختصار SME5 نامیده میشود، ، در منابع مختلف ترجمه شده به فارسی، با عناوین زیر دیده میشود:
-کسب و کارهای کوچک و متوسط
-شرکتهای کوچک و متوسط
-سازمانهای کوچک و متوسط
-مؤسسات کوچک و متوسط
-واحدهای کوچک و متوسط
- صنایع کوچک و متوسط
تعریف
بنگاه ها و صنایع کوچک و متوسط در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد و تابع شرایط اقتصادی و صنعتی حاکم بر آن کشور است اما برخی از معیارهایی که برای تعیین این بنگاه ها - کوچک، متوسط و بزرگ - به کار میروند عبارتند از:تعداد کارکنان ، سرمایه، دارایی کل ، حجم فروش و ظرفیت تولید در این میان رایجترین معیار، تعداد کارکنان است که این نیز ازکشوری به کشور دیگر متفاوت می شود - سایت ویکی پدیا - . از میان تعاریف ارائه شده می توان به تعریفی که کمسیون اروپا در مورد شرکت های کوچک و متوسط ارائه داده است ومقبولیت جهانی یافته است اشاره کرد ،ب نگاه های که دارای 10تا50نفر شاغل می باشند در گروه شرکت های کوچک و آن هایی که بین50تا250نفر می باشند در گروه شرکت های متوسط قراردارند - کریمی،1391،. - 110
البته برای متمایز کردن یک بنگاه کوچک و متوسط از یک سازمان بزرگ علاوه بر ملاک های کمی می توان از مشخصه های کیفی نیز استفاده کرد . برای نمونه کمیته توسعه اقتصادی چهار خصیصه توصیف کننده کسب و کار کوچک را که خصایص کیفی هستند به طور خلاصه ارائه کرده که عبارتند از:
-1 سرمایه توسط یک فرد یا تعدادی از افراد تهیه می شود و مالکیت هم همین شکل است.
-2 محدوده عملیات عمدتا محلی است ، اگرچه بازار لزوما محلی نمی باشد.
-3 شرکت زمانی کوچک است که با بزرگترین رقبا در صنعت خود مقایسه شود .
-4 مدیریت مستقل است زیرا معمولا مدیر شرکت صاحب آن می باشد - هودگتس1 و کوراتکو2، 1389،. - 1:31 همچنین می توان معیارهای زیر را برای کسب و کارهای کوچک و متوسط بیان کرد:
-1 سرمایه گذاری شخصی یا سرمایه گذاری منسجم برای شروع دارد.
-2یک ساختار مدیریتی که برای بهره برداری از مزیت مهارت موسس یا موسسان طراحی شده است.
-3عملکردهایی که براساس تصورات موسسان پیش می روند.
-4در جهت اهداف مشخص موسسان پیش می روند -5تعداد کارمندان از صفر یا یک نفر بوده و به بیش از 50تا100نفر نمی رسد - بامفورد و بروتن،1390،. - 13
در ایران نیز براساس ماده 2آئین نامه اجرایی گسترش بنگاه های کوچک اقتصادی زود بازده و کارآفرین کشور جمهوری اسلامی ایران تمامی واحدهای تولیدی - کالا و یا خدمات - که میزان اشتغال آن ها کمتر از 50نفر باشد بنگاه کوچک نامیده می شود
