بخشی از مقاله
چکیده:
اعتیاد به مواد مخدر در تمامی جوامع به یک بلاي خانمان سوز تبدیل شده است،بلایی که روز به روز قربانیان بیشتري را به کام مرگ فرو می برد و هجمه هاي سنگینی به اقتصاد،فرهنگ، سلامت روح و روان افراد و جامعه وارد می کند . جوانان که نیروي محرکه ي جامعه و قشر بسیار مهم و حائز اهمیت در تمام ادوار و جوامع بوده و هستند بیشترین قربانیان مواد مخدراند، مقاله ي حاضر در صدد است که به صورت خاص به بررسی نقش و جایگاه خانواده و دوستان همسال در گرایش جوان به مواد مخدربپردازد همچنین به بررسی اثرات مواد مخدر، بررسی عوامل دخیل در گرایش جوان به اعتیاد و ارائه ي پیشنهاداتی به والدین براي پیشگیري از گرایش جوانان به مواد مخدرپرداخته است.روش نگارش این مقاله توصیفی-تحلیلی است و براي نگارش آن از منابع اینترنتی و مقالات مختلف بهره گرفته شده است.
واژگان کلیدي:اعتیاد،خانواده،دوست همسال،جوان
مقدمه
اعتیاد به عنوان یک عامل مهلک و مخرب که نتایجش می تواند اثرات بسیار منفی و سویی در زمینه هاي اقتصادي،سیاسی و فرهنگی جامعه داشته باشد در هر جامعه اي مطرح است و معمولا گروهی که در برابر این پدیده ي خطرناك بیش از سایر گروه ها آسیب پذیر است همانا گروه جوان یک جامعه می باشد.بنابراین براي حل و رفع این بحران باید تدابیري اتخاذ کردزیرا جوانان یک جامعه بدون شک از امیدهاي اصلی براي پیشرفت و ترقی آن کشور هستند.گام اول براي رفع و ریشه کن کردن این بحران شناسایی علت گرایش افراد به مواد و بررسی عوامل دخیل در اعتیاد است،سپس باید به بررسی نهادها و گروه هایی پرداخت که افراد مخصوصا قشر جوان تحت تاثیر آنها هستند و زمان بیشتري را در این نهادها یا گروه ها سپري می کنند که طبق تحقیقات و پژوهش ها خانواده و گروه همسال مهمترین نهادها و گروه هایی هستند که افراد تحت تاثیر آنها و در بسیاري از خصوصیاتی و ویژگی هاي شخصیتی به آنها شبیه هستند.بنابراین باید آموزش هاي صحیح از خانواده آغاز شود و خانواده برانتخاب دوست توسط فرزندان خود تسلط و اشراف کامل داشته باشند و از قبل آموزش و آگاهی هاي لازم در خصوص مضرات مواد مخدر را به آنها داده باشند.
اعتیاد چیست؟
اعتیادیعنی وابستگی» به موادبه گونه اي که کاملاً مضربه حال شخص واجتماع باشد « وموادبه هرنوع ترکیب شیمیایی که باعث تغییردرکارکردمغزشودگفته میشود،این تغییرمیتواندبه صورت هیجان،افسردگی،رفتار ناهنجار ، عصبانیت ها یااختلال درقضاوت باشد.] عنایتی،[1389اعتیادیک »بیمارى اجتماعی«است که عوارض جسمی وروانی دارد وتازمانیکه به علل گرایش »بیمار«توجه نشود،درمان جسمی وروانی فقط براى مدتی نتیجه بخش خواهد بودوفردمعتاد دوباره گرفتار » مواداعتیادآور«میگردد]گل،[1388اعتیادبه موادمخدربه عنوان یک مشکل اجتماعی پدیده ایست استعماري که علاوه برزمینه هاي ناسالم اجتماعی،اقتصادي،سیاسی وفرهنگی،زمینه هاي شخصیتی،روانی وتربیتی نیزدرچگونگی ابتلاءبه آن ازاهمیت زیادي برخورداراست. امروزه وسعت این مشکل درجهان چنان گسترده است که لودوین گلوینسم شناس معروف گفته است که اگرغذارامثتثنی کنیم هیچ ماده اي درروي زمین نیست که به انداره موادمخدراین چنین آسا ن وارد زندگی ملت ها شده باشد. ] اورنگ، 1367،ص : [12
جوان کیست؟
ازدیدگاه جامعه شناسان وروانشناسان جوانی ازاوایل خردسالی شروع وبه زمانیکه فردنضج اجتماعی وروحی یافته وعناصررشددراوتکامل پیداکرده باشدختم میشود. ] رضوي، 1353 ،ص : [15به طورکلی وقتی صحبت ازگروه جوانان میشودبه نظرکارشناسان یونسکومقصودافرادبین 15 تا 20 سال هستندکه گروه وسیعی ازجمعیت جهان یعنی حدود 8/5 درصدازجمعیت کشورهاي پیشرفته و 10/9 درصدازجمعیت کشورهاي درحال توسعه راتشکیل می دهند. براساس گزارش جلسه 1980 یونسکو،تحقیقات اجتماعی رفتاري نشان داده که رفتارهاي ناشی ازمصرف نابجاي داروهاي اعتیادآوروموادمخدروالکل،بزهکاري جوانان،خودکشی وافسردگی،شایع ترین اختلالات رفتاري جوانان نقاط مختلف جهان بوده است وهمچنین مشخص شده که بیشترنابهنجاري هاي اجتماعی درمیان جوانان به علت مصرف موادمخدروالکل میباشد. ]فرجاد،1374،ص [ 151:
آثارمصرف موادمخدر:
-1روي مغزتاثیرمیگذارد.تفکرراکندکرده وواکنش راآهسته میسازد و باعث ایجاداحساس شادي موقت وخیال بافی میگردد.
2روي بدن تاثیرمیگذارد و باعث احساس رخوت وشل شدن عضلات،ضعیف شدن تنفس،کاهش ضربان قلب وفشارخون میگردد.
3به شدت اعتیادآوراست.
4باعث تغییرات ظاهري نامناسب میشود:رنگ پوست افرادمعتادبه موادمخدر کدرولب هاي آنهاتیره میشود به مدت سوءتغذیه ناشی ازکاهش اشتهاافرادمعمولاًدجارکاهش، بافت عضلانی وکاهش وزن میشود.
5باعث اختلالات روانی میگردد.
-6باعث ایجادبیماري هاي افسردگی،شیدایی ویامخلوطی ازآنهامیگردد،این علائم به صورت تحریک پذیري،انبساط خلق وافسردگی دیده میشودافرادمعتاددچاراختلالات خواب نیزمیگردند.
7 همچنین معتادان تزریقی به بیماري هاي خطرناکی مبتلامیشوند.تزریق موادمخدرموجب ایجادبیماري هاي وخیمی مثل ایدز،هپاتیت Bوهپاتیت C وسایربیماري هامی شود.عفونت بافت قلب،کزازوعفونت هاي پوستی وآبسه جلدي دراین افرادشایع است.] عنایتی،[1389
عوامل دخیل در گرایش جوان به مواد مخدر:
-1خانواده-2دوستان-3فشار هاي روحی-4عدم آگاهی از خطرات مصرف مواد مخدر-5بیکاري-6در دسترس بودن مواد-7فقر-8بیماري هاي جسمی-9زندگی در محل آلوده-10اعتماد به نفس پایین و.......
اکنون به بررسی 2 عامل بسیار مهم در گرایش جوان به مواد مخدرمی پردازیم این 2عامل عبارت اند از: - 1دوستان همسال - 2خانواده
دوستان همسال:
عوامل اجتماعی گوناگونی نظیرخانواده،مدرسه،رسانه هاي گروهی،فساداجتماعی،نحوه گذران اوقات فراغت وگروه همسالان درگرایش جوانان به موادمخدرمؤثرند؛اماباتوجه به تحقیقات انجام شده دراین زمینه اکثرتحقیقات نقش گروه همسالان رابیشتردانسته اندونتایج آنهاحاکی ازاین واقعیت است که گروه همسالان درگرایش افرادبه موادمخدربیشترین تاثیرگذاري رادارند چراکه بدون شک یک دوست منحرف به راحتی قادراست که رفیق خودرااغفال نماید. یک فردجوان اغلب تحت تاثیراعمال،رفتار،گفتاروافکاردوستان خودقراردارد،به طوري که خواسته هاي آنان راخیلی سریع می پذیردوبدون مقاومت به توقعات آنهاپاسخ می دهد و درهمین دوستی ها و معاشرت هاي نادرست با دوستان وهمسالان ناباب است که نوجوان یاجوان براياولین باربه خواهش دوست خودکه بایک بارهیچ اتفاقی نمی افتدجواب مثبت میدهد.] اورنگ، 1367 ص [111:
