بخشی از مقاله
چکیده
ایران دارای فرهنگ و تمدن بزرگی است و این تمدن با روح اسلام آمیخته است به طوریکه روح قانون در تار و پود آن از گذشته وجود داشته و با ورود اسلام به ایران کامل گردیده است.قوانین کشور به منظور نشان دادن سبک زندگی اسلامی ایرانی، صرفا خلاصه در قوانین حقوقی و کیفری کشور نمی باشد بلکه از سایر قوانین من جمله قوانین مطبوعات ، رسانه ها ، صدا و سیما و وزارت ارشاد و آموزش و پرورش و... نیز نشات می گیرد به طوریکه در برخی موارد تاثیر این قوانین به مراتب در سبک زندگی ایرانیان و علی الخصوص قشر جوان تاثیر گذاری بیشتری داشته است.
این مقاله پس از بیان چگونگی ورود قوانین مختلف مذکور در زندگی ایرانیان مسلمان ،به بررسی نحوه تاثیر گذاری این قوانین بر روی سبک زندگی قشر مخصوصا جوان جامعه ایران می پردازد نتایج حاصل شده پس از بررسی جامعه آماری مورد بررسی در برخی از موارد مانند نحوه پوشش ، موارد مالی، برخی ازتعهدات و مسولیت های مدنی و کیفری، تا حدودی گواه عدم تطابق با قوانین فرهنگ اسلامی ایرانی بوده است.
مقدمه
ایران دارای فرهنگ و تمدن بزرگی است و این تمدن با روح اسلام آمیخته است به طوریکه روح قانون در تار و پود آن از گذشته وجود داشته و با ورود اسلام به ایران کامل گردیده است. تاسیس نهادهای قانونی در جوامع و حفظ آن نیازمند وجود یک نظام دادرسی مبتنی بر ضمانت اجرایی قوانین مدنی و کیفری می باشد. در ایران ، نظام دادرسی را می توان در تمدن شش هزار ساله ای ایرانی یافت که شامل موارد ذیل است:
- 1 نظام دادرسی عیلامی که متاثر از قوانین حمورابی بوده است.
- 2 نظام دادرسی آریا و اقوام هند و ایران که تحت تاثیر تعلیمات دینی قبل از ظهور زرتشت بوده است.
- 3 نظام دادرسی قومی و منطقه ای مادی و پارسی که در امپراطوری هخامنشی توسعه یافت
- 4 نظام دادرسی پس از حمله اسکندر و حکومت سلوکیان
- 5 تاثیرات حقوقی آیین زرتشت در عصر ساسانیان
- 6 نظام دادرسی پس از سقوط ساسانیان که با حمله اعراب و گسترش دین اسلام در ایران شکل گرفت.
- 7 دوران پس از انقراض خلافت اموی و شروع خلافت عباسی که در این دوران فقه اهل سنت توسعه یافت
- 8 سقوط خلافت عباسی و توسعه تدریجی فقه شیعه
- 9 حکومت صفوی و اعلام مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران
- 10 انقلاب مشروطیت و تاثیر گذاری بر حقوق ایران
- 11 انقلاب اسلامی ایران و تغییرات کلی در نظام اجرایی و قضایی قوانین اسلامی در کشور
آنچه مشخص است اینست که اسلام پس از ظهور در جزیره العرب و ورودش به ایران تحولی عظیم در جامعه ایران نیز به وجود آورد.چرا که اسلام راهی است نمایان و روشن که سعادت و کمال انسان را می طلبد جهان هستی را می شناساند و جایگاه انسان را در این عرصه مشخص می کند . هدف اصلی آفرینش او را بیان می کند و برنامه زندگی انسان را که مبتنی به سعادت فردی و اجتماعی وی است را شرح می دهد و طرز فکر اسلامی را به صورت واقعیتی مجسم در زندگی وی جلوه گر می سازد در این مقاله سعی شده است که پس از تعریف سبک زندگی ،انواع آن، نوع سبک موجود در ایران کنونی بیان گردد قانون و انواع آن مطرح شود و جایگاه قانون در سبک زندگی ایرانیان با توجه به دستورات اسلام و با در نظر گرفتن آیات قرآن و روایات و نظر فقهای عظام بیان شود ، میزان تطابق سبک زندگی اکنون ایشان با موازین اسلامی سنجیده گردد که این مباحث در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
روش شناسی
پس از مطالعات کتابخانه ای و گرد آوری مطالب مورد نیاز با توجه به قران، کتب احادیث ، روایات و فقهی، نمونه آماری از بین جوانان و کودکان برخی خانواده ها سالم و بزه کاربا استفاده از پروند های حوزه قضایی و با توجه به نظر مددکاران اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد.
یافته های تحقیق
مفهوم سبک زندگی
مفهوم سبک زندگی از جمله مفاهیم رایج در علوم اجتماعی و جامعه شناسی است که در واقع به چگونگی تاثیر گذاری محیط بر روی شیوه زندگی می پردازد. در اکثر تعریف های سبک زندگی می توان دو مفهوم را مشاهده کرد که در تعریف سبک زندگی در نظر گرفته شده است؛ و در واقع هر دوی این مفاهیم هم، به واژه »سبک« باز می گردد: اول، مفهوم وحدت و جامعیت و دوم، مفهوم تمایز و تفارق. بدین معنی که سبک زندگی حاکی از مجموعه عواملی است که کم و بیش به طور نظام مند با هم ارتباط داشته و یک شاکله کلی فرهنگی و اجتماعی را پدید می آورند. این پیوستگی، اتحاد و نظام مندی این کُل را از کُل های دیگر متمایز می کند.
واژه سبک در فرهنگ لغت به معنای روش و شیوه انجام دادن کار می باشد و زندگی به معنای حیات زیست و زنده بودن می باشد بنابراین با توجه به معنی لغوی و مفهوم آن سبک زندگی را می توان شیوه و روش زندگی فرد در حوزه ها ی مختلف زندگی او اعم از فردی یا اجتماعی تعریف کرد. باید دانست که سبک زندگی هر جامعه ای متاثر از فرهنگ آن جامعه می باشد . فرهنگ، حقیقت و هویت معنوی ملتهاست که ساختار کیفی زندگی یک ملت را مشخص می نماید؛ به گونهای که زندگی کمّی و کیفی او را تحت تأثیر قرار میدهد. و از آنجا که جامعه ایران جامعه ای اسلامی است بنابراین مستلزم فرهنگی اسلامی است.
در تعریف فرهنگ اسلامی باید گفت که فرهنگ اسلامی مجموعهای از اعتقادات و اصول اسلامی، آداب و رسوم، اخلاق و ارزشها و قوانین است که از وحی سرچشمه گرفته شده است. در هر فرهنگ و جامعهای، اصول خاصی به عنوان هنجار و فرهنگ آن ملت مطرح شده است که ممکن است در فرهنگ و جامعهای دیگر ضدفرهنگ تلقی شود؛ اما در این بین برخی از اصول فرهنگی جهانشمول هستند. و برخی خاص هر فرهنگ و مذهبی. عامل مهمی که فرهنگ یک جامعه را می تواند تحت تاثیر قرار دهد و به تبع بر روی سبک زندگی اثر گذارد رسانه ها می باشند چرا که رسانه نقش تعیینکنندهای را بر عهده دارد.
رسانهها میتوانند با تقویت میراث مشترک فرهنگی و تمدنی بشریت به گسترش پیوندهای جهانشمول میان افراد و اعضای جامعهی جهانی همت گمارند.قوانین حاکم بر رسانه ها و مطبوعات اگر بر مبنای موازین شرعی و مطابق با فرهنگ غنی ایرانی باشد در پیشرفت سبک زندگی ایرانی موثرتر است چرا که ورود رسانه های غربی به خاطر عدم تطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی ضررهای زیاد و حتی جبران ناپذیری به پیکر خانواده ها و به تبع اجتماع می گذارد.
قوانین حاکم بر سبک زندگی ایرانی
قوانین حاکم در کشور ما یا از قران ، روایات و اجماع فقهای عظام گرفته شده است و یا با در نظر گرفتن عقل به عنوان یکی از منابع اربعه استنباط احکام اصولی فقه با موازین شرعی مطابقت دارد.این قوانین صرفا در قوانین حقوقی و کیفری کشور خلاصه نمی شود بلکه از سایر قوانین من جمله قوانین مطبوعات ، رسانه ها ، صدا و سیما و وزارت ارشاد و آموزش و پرورش و... نیز نشات می گیرد به طوریکه در برخی موارد تاثیر این قوانین به مراتب در سبک زندگی ایرانیان و علی الخصوص قشر جوان تاثیر گذاری بیشتری داشته است. اگر بتوان قران و اموزه های آن را سرلوحه زندگی ایرانیان و مخصوصا جوانان نمود بسیاری از مشکلات امروزه که در تغییر سبک زندگی و تا حدودی تاثر پذیری آن از جوامع غربی حاصل شده است را حل نمود .
در این راستا آنچه مشخص است اینست که برای تحقق سبک زندگی اسلامی وقرآنی این نکته مهم واساسی رانباید فراموش کرد ، راهکارهایی که بنا است ارائه شود ، در مرحله اول باید مبتنی برآموزه های قرآنی باشد . لذا برهمین اساس در گام اول و در یک جهاد همه جانبه برای کاربردی کردن آموزههای قرآن کریم در متن زندگی تمام ارگانها باید درعرصه حضوری فعال داشته باشند . استفاده کاربردی از آموزههای تربیتی قرآن و مباحث مرتبط در علوم مدیریت، برنامهریزی و ... باید با هدف اصلاح و ارتقاء سبک زندگی و در قرآنی کردن لایههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی مردم باشد .
