بخشی از مقاله
چکیده
امروزه مسئله تاثیر معماری خوابگاههای دانشجویی بر رشد علمی دانشجویان مورد توجه است. به بیان دیگر آیا امروزه خوابگاههای دانشجویی در رشد علمی دانشجویان پسر ساکن در خوابگاههای دانشگاهها موثر هستند؟ بررسیهای به عمل آمده حاکی از آن است که تحقیقات اندکی در خصوص خوابگاههای دانشجویی انجام گرفته است، نامناسب بودن محیط خوابگاه میتواند تأثیر جدی بر رشد علمی دانشجویان داشته باشد، این در شرایطی است که با توجه به ازدیاد دانشجویان در هر اتاق و ثابت بودن مساحت اتاقها انجام بازنگری و تحقیقات جامع در این خصوص نیاز است، با توجه به بررسیهای جامع در این خصوص، به نظر میرسد شرایط محیطی خوابگاه از نظر مساحت اختصاص داده شده به هر دانشجو بر رشد علمی موثر است.
پژوهش حاضر با تمرکز بر شرایط محیطی خوابگاه از نظر مساحت اختصاص داده شده به هر دانشجو بر رشد علمی مد نظر قرار داده شد. روش تحقیق پژوهش حاضر با بهرهگیری از منابع موجود در بستر مطالعات کتابخانهای و بررسی مقالات و سایتهای اینترنتی، مشاهدات میدانی، توزیع پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آماری آنان به وسیله نرم افزار SPSS، انجام مصاحبه با متخصصین امر و مصاحبه حضوری با دانشجویان اقدام شده است که در این راستا میتوان به مساحت ویژه مورد نیاز دانشجویان با توجه به امکاناتی نظیر سرویس بهداشتی، حمام، قفسه کتابخانه،کمد، تختخواب، میز تحریر اذعان کرد.
واژگان کلیدی: خوابگاه دانشجویی، مساحت اتاق، استاندارد طراحی،کیفیت زندگی، رشد علمی
مقدمه
امروزه دانشجویان به دلیل نقش مهمی که در اداره آینده کشور به عهده دارند، یکی از قشرهای مهم جامعه محسوب میگردند، از این رو پیش بینی اسکان این قشر در دوران تحصیلاتشان باید در اولویت برنامهریزیها قرار گیرد، با توجه به مطلب ذکر شده آیا خوابگاههای دانشجویی میتوانند در رشد علمی دانشجویان پسر ساکن در خوابگاههای دانشگاه موثر باشند؟ برای نیل به نتیجه این سوال، پژوهش حاضر با تمرکز بر شرایط محیطی خوابگاه از نظر مساحت اختصاص داده شده به هر دانشجو بر رشد علمی مد نظر قرار داده شد. روش تحقیق پژوهش حاضر با بهره گیری از منابع موجود در بستر مطالعات کتابخانهای و بررسی مقالات و سایتهای اینترنتی، مشاهدات میدانی، توزیع پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آماری آنان به وسیله نرم افزار SPSS، انجام مصاحبه با متخصصین امر و مصاحبه حضوری با دانشجویان اقدام شده است. متاسفانه خوابگاههای دانشگاههای کشور مابا بیش از پانصد هزار دانشجو، هم اکنون صرفاً در کسوت مرکزی اجتماعی ظاهر میشوند که تنها بخش اندکی از نیازهای ساده و اولیه دانشجویان را برآورده میسازند، این در حالی است که خوابگاههای دانشجویی در دانشگاههای معتبر جهان ابزاری برای رشد علمی دانشجویان محسوب میشوند.
سوال
آیا خوابگاههای دانشجویی در رشد علمی دانشجویان پسر ساکن در خوابگاههای دانشگاه موثر هستند؟
فرضیه
به نظر می رسد شرایط محیطی خوابگاه از نظر مساحت اختصاص داده شده به هر دانشجو بر رشد علمی موثر است.
اهداف تحقیق
بهبود رشد علمی دانشجویان خوابگاهی
روش تحقیق
در راستای جمع آوری منابع و بدلیل کمبود منابع فارسی و جدید بودن این موضوع،از طرق زیر نسبت به جمع آوری منابع مطالعاتی تحقیق اقدام شد:
-بررسی و مطالعه و بازبینی کتب و مقالات؛
-مطالعه و بررسی سایتهای اینترنتی در ارتباط با موضوع؛
-مشاهده و بازدید میدانی از خوابگاههای دانشجویی دانشگاه فنیحرفهای - آموزشکده فنی پسران - و آزاد ایلام؛
-تهیه پرسشنامه و توزیع آنها در بین دانشجویان خوابگاههای دانشگاه فنی حرفه ای - آموزشکده فنی پسران - و آزاد ایلام و تجزیه و تحلیل آماری آنان از طریق نرم افزار SPSS؛
-انجام مصاحبه با روانشناسان مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاههای فنیحرفهای - آموزشکده فنی پسران - و آزاد ایلام برای به دست آوردن اطلاعاتی در مورد رشد یا افت تحصیلی، مشکلات و نیازهای دانشجویان ساکن خوابگاه و نیز پی بردن به مشکلات خوابگاههای مورد مطالعه از دیدگاه کارشناسان مربوطه؛
-انجام مصاحبه به صورت گفتگوی حضوری راجع به شرایط خوابگاه با دانشجویان ساکن خوابگاه؛
-جمعبندی، تفسیر و تعمیم اطلاعات برای موضوع مورد مطالعه و نیز تجزیه و تحلیل دادههای به دست آمده.
روش تحقیق پژوهش حاضر نیز دارای رویکردی تحلیلی B توصیفی است که با بهرهگیری از منابع موجود و در بستر مطالعات کتابخانهای و اسناد و مدارک موجود به بررسی و بازنگری این موضوع پرداخته است و پس از بیان پیشینه تاریخی آن به ارائه رابطه در این زمینه میپردازد.
ضرورت تحقیق
تعداد زیاد دانشجویان خوابگاهی در هر اتاق و از طرفی کم بودن مساحت اتاقهای خوابگاه با توجه به ثابتبودن تعداد دانشجویان در هر اتاق سبب گردیده دانشجویان با زندگی در خوابگاه با مشکلاتی از جمله عدم تمرکز، مطالعه کم، شلوغی، سر و صدای زیاد و در نتیجه کاهش رشد علمی مواجه گردند، این در حالی است که تأمین خوابگاه در محدوده وظایف اجتماعی تعلیم و تربیت میباشد، اکثر خوابگاههای موجود در دانشگاههای دولتی و آزاد ایران از امکانات لازم جهت رفع نیازهای دانشجویان چه از لحاظ جسمی و چه از لحاظ روحی و روانی برخوردار نیستند و شرایط مطلوبی را برای زندگی دانشجویان فراهم نمیکنند.
ادبیات موضوع
سیستمهای اقامتگاهی دانشجویان متنوع است؛ نظیر کوی دانشگاه، محلهی دانشجویی، آپارتمانها و سوییتها و شهرک دانشگاهی - کریم پورفرد، . - 4 :1386
پیشینه تحقیق
در مورد بررسی خوابگاههای دانشجویی با رویکرد تاثیر معماری خوابگاههای دانشجویی بر رشد علمی دانشجویان پسر در ایران تحقیق خاصی صورت نگرفته است همچنین جستجو در درگاههای اینترنتی و سایتهای بینالمللی تحقیقی با چنین رویکردی یافت نشد، متاسفانه موضوع خوابگاه از پشتوانه علمی خوبی در کشور ایران برخوردار نیست، تحقیقات اندکی درباره جوانب مختلف زندگی در محیط خوابگاه انجام شده است.
خوابگاه
خوابگاه چیزی است میان روشهای مختلف اسکان که نه خانهی خانوادگی است، نه هتل و اقامتگاههای تجاری، در حالیکه به هر دو پهلو میزند. از نظر معماری همه آنها در یک رده قرار میگیرند، اما یک رده با مدلهای مختلف - . - Allen, 1971: 3
تعریف لغوی خوابگاه
جای استراحت. جای لمیدن. جای دراز کشیدن. اتاق خواب. خیمه خواب. شبستان - فرهنگنامه دهخدا - . - خا - - اِمر. - = خوابگه -1: جای خواب-2 محلی برای خوابیدن یک عده. ؛در a خار داشتن کنایه از: بی قرار بودن - فرهنگنامه معین - .
تاریخچه
از زمانی که هسته خانواده پدید آمده، خوابگاه و سرپناه جایی بوده است که اعضای یک خانواده به صورت گروهی سالهای بسیاری از عمر خود را در آنجا به سر میبردهاند. در زمان یونانیان و رومیان باستان نیز، برای پروش فضایل و خصلتهای مردانگی در نوجوانان، آنان را در مدارس شبانه روزی جای میدادند. این آموزشگاهها کودکان و نوجوانان را برای زندگی آماده میکردند. در سدههای میانه نیز در دیرها و مؤسسات مربوط به کلیساها، نوجوانان و جوانان به صورت شبانه روزی به فراگیری و کار میپرداختند و نظام خوابگاهی همچون نظام آموزش و پرورش روزانه، نقشی اساسی در پرورش جوانان داشت - پاکی،. - 6 :1386
سابقه خوابگاه در مراکز علمی اسلامی ایران نیز به یکهزار سال قبل بر می گردد،هیچ مدرسهای در عالم اسلامی بدون حجره نمی-ساختند - محمودیراد و آراسته،. - 46 :1383 در آغاز پیدایش دانشگاهها در اروپا، دانشجویان به طور معمول از جاهای دوردست گرد هم میآمدند و در نتیجه به خوابگاه نیاز مبرمی وجود داشت - پاکی،. - 6 :1386 سابقه ایجاد خوابگاههای دانشجویی به دانشگاه بولونیای ایتالیا در قرن 12 برمیگردد، در آن زمان صدها دانشجو از نقاط مختلف جهان برای کسب علم رهسپار شهر بولونیا میشدند - محمودیراد و آراسته،. - 45 :1383 در آمریکا که بسیاری از دانشکدهها و دانشگاهها در فضای دور از نقاط پرچمعیت و صنعتی برپا شدند، ضرورت ساخت خوابگاه دانشجویی نخست به عنوان یاری به جامعه دانشجویان مطرح شد، ولی اندک اندک در معنا و مفهوم خوابگاه تحولی بنیادین پدید آمد و از ضرورت خدمات کمکی به دانشجو به ضرورت پرورش او جهت کسب مهارتهای زیستن با یکدیگر تبدیل شد. بدین ترتیب خوابگاه دانشجویی از تعبیر محل تنگ و فشرده خواب خارج شده و در کنار سایر ابزار آموزشی و پژوهشی دانشگاهی، جایی برای خود یافت - پاکی،. - 6 :1386
تاریخچه خوابگاه های دانشگاه فنی حرفهای - آموزشکده فنی پسران - و آزاد ایلام
دانشگاه فنی و حرفهای به عنوان تنها دانشگاه متولی آموزش عالی فنی و حرفهای در کشور، از سال 1390 با مجوز رسمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کار خود را آغاز کرده است. دانشکدهها و آموزشکدههای فنی و حرفهای به عنوان واحدهای زیرمجموعه این دانشگاه، سابقهی بیش از چهل سال فعالیت آموزشی داشته و از اولین مراکز آموزش عالی کشور هستند، تأسیس این دانشگاه و تفکیک آن از وزارت آموزش و پرورش به سال 90 بر میگردد، اولین خوابگاه تاسیسی دانشگاه فنی حرفهای آموزشکده فنی پسران ایلام، مجتمع خوابگاهی شماره 1 در سال 1384 با 170 نفر دانشجو شروع بهکار نمود - صیادی، معاونت دانشجویی: . - 1394 دانشگاه آزاداسلامی واحد ایلام در تاریخ 1378/6/20 با 5 رشته کاردانی و با تعداد 235 نفر دانشجو فعالیت خود را آغاز کرد. اولین خوابگاه تاسیسی این دانشگاه، مجتمع خوابگاهی الزهرا در سال 1381 با 37 نفر دانشجو دختر خوابگاهی شروع بکار کرد - ملکی، معاونت دانشجویی: . - 1394
