بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اینکه صنعت گردشگری نیازمند نوآوری است و هنر نقاشی سه بعدی نیز یکی از مدرن ترین هنرهای دنیاست و شهر شیراز پتانسیل لازم برای اجرای این هنر به منظور توسعه گردشگری هنری را دارد، پژوهش حاضر با عنوان نقاشی سه بعدی، دستاوردی در جهت توسعه گردشگری هنری از منظر کارشناسان در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز بیست ساله است لذا اهداف و سوالات پژوهش در جهت شناسایی نقش نقاشی سه بعدی در توسعه گردشگری هنری در شهر شیراز و همچنین شناسایی راهکارهایی برای موفقیت تلفیق گردشگری هنری و نقاشی سه بعدی است. این پژوهش درزمره پژوهش های توصیفی- پیمایشی قرار داشته و از منظر هدف، کاربردی و از نظر روش کیفی است.
پس از بررسی پیشینه تحقیق، به منظور تعیین نقش نقاشی سه بعدی در توسعه گردشگری هنری در شهر شیراز و شناسایی راهکارها از منظر کارشناسان با استفاده از روش گلوله برفی، با کارشناسان و هنرمندان مصاحبه به عمل آمده که داده ها در مصاحبه سی ام به اشباع رسید و نتایج حاصل از آن به صورت کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهدکه بعد فرهنگی مهمترین نقش را در توسعه گردشگری هنر محور با تاکید بر نقاشی سه بعدی ایفا می کند. همچنین راهکارهای مرتبط با سیاست گذاری موثرترین راهکارهایی هستند که باید در نظر گرفته شوند؛ لذا مهمترین مسئله در حمایت نکردن از هنر نقاشی سه بعدی، مقوله سیاست گذاری و راهبردهای مدیریتی است. شهر شیراز نیز به دلیل فرهنگی و تاریخی بودن و همچنین داشتن هنرمندان جوان و خلاق پتانسیل های لازم را برای اجرای هنر نقاشی سه بعدی دارد.
واژه های کلیدی : گردشگری فرهنگی، گردشگری هنری، نقاشی دیواری، نقاشی سه بعدی، شیراز
-1 مقدمه
گردشگری هنری یکی از شاخه های پر جاذبه صنعت گردشگری است که در سراسر دنیا مخاطبان زیادی دارد. هنر نقاشی سه بعدی نیز یکی از جدیدترین و به روز ترین سبک های نقاشی است که امروزه طرفداران زیادی را جذب کرده است؛همچنین شهر شیراز به دلیل داشتن سابقه شکوهمند هنر و ادب و شناخته شدن به عنوان پایتخت فرهنگی ایران، ظرفیت های بالقوه ای برای گسترش و تلفیق گردشگری هنری و نقاشی سه بعدی دارد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ این سوالات است که از نقطه نظر کارشناسان و هنرمندان، نقاشی سه بعدی در توسعه گردشگری هنری چه نقشی می تواند ایفا کند؟ و چه راهکارهایی را می توان برای رونق گردشگری هنر محور با تاکید بر نقاشی سه بعدی در شهر شیراز پیشنهاد داد؟.
-2 مبانی نظری
1؛-2گردشگری فرهنگی و گردشگری هنری
گردشگری فرهنگی شامل بازدید و تجربه گردشگر از گالری های هنرهای معاصر، وقایع جاری - جشنواره های هنری... - ، رقص های محلی، صنایع دستی، گویش ها و زبان های محلی خواهد بود. لذا می توان گفت گردشگری تاریخی- فرهنگی نوعی از گردشگری است که در آن به جستجو، آموزش و تجربه درباره ی فرهنگ حال و گذشته جامعه خود و دیگران می پردازد - رنجبریان و زاهدی، 1384 ؛ اشرفی ریزی و کاظم پور، . - 1391 همچنین گردشگری هنری در پی شناخت هنرهای ملل دیگر و آگاهی از آنان است - پاپلی یزدی، . - 74 :1385 گردشگری فرهنگی فرصتی ایجاد می کند که می توان آن را در جهت گسترش و بهبود عوامل فرهنگی و هنری به کار برد. شکل گیری گردشگری فرهنگی و هنری در یک منطقه بستگی به امکانات فرهنگی و ارائه جذابیت های موجود، پشتیبانی محلی و منطقه ای از گردشگری فرهنگی در ساختار اجتماعی و سازمانی و همچنین و جاذبه های فرهنگی و هنری در ارتباط با هم دارد - سقایی و پاپلی یزدی، . - 57 :1386
گردشگران هنری به عنوان دریافت کنندگان انواع مختلف محصولات هنری، در گردشگری هنری مشارکت می کنند و طبق گفته کرایس گراتونٌ و پیتر تیلورٍ در حقیقت می توان آنها را مصرف کنندگان فرهنگ معاصر قلمداد کرد - هیوگزَ، . - 53 :2003 این نوع از گردشگران به همراه گردشگران میراث بخش اصلی بزرگتری را تحت عنوان گردشگری فرهنگی ایجاد می کنند. هیوگز این نوع از گردشگران را بر اساس مفهوم و درجه مشارکت و درگیر شدن آن ها در هنرهای مکان مورد بازدید به دو گروه اصلی تقسیم می کند:
- 1گروه اصلی اول،» گردشگران هنری مرکزیُ «،گردشگرانی که قصد اولیه و اصلی آنها هنر است.گروه اول کسانی هستند که به منظور دیدن هنرهای مختلف سفر می کنند؛ این گروه را می توان به دو دسته کوچک تقسیم کرد: اول، »گردشگران هنری تک هدفهِ «،گردشگرانی که هنر، تنها و اصلی ترین انگیزه آن ها از سفر کردن است مثلا فقط و فقط دیدن یک نمایش و یا اجرای هنری. در حقیقت این افراد گردشگران با تک انگیزه هنر هستند؛ و دوم، » گردشگران هنری چند هدفهّ«،گردشگران هنری چند نیتی که برای آنها هنر درست به اندازه دلایل دیگر برای سفرشان حائز اهمیت است.
- 2 گروه اصلی دوم، »گردشگران هنری ثانویهْ«، گردشگرانی که هنر را به صورت ثانوی در سفرهای خود تجربه می کنند. این گروه گردشگرانی هستند که با انگیزه های غیر هنری سفر می کنند اما حین بازدید از مقصد، هنر یا اجرای نمایشی هنری را تجربه می کنند؛ این گروه را نیز می توان به دو دسته کوچکتر تقسیم نمود: اول »گردشگران هنری ضمنیَ« که در حقیقت برای آنها دلیل اصلی برای بازدید از یک مقصد گردشگری چیزی به غیر از هنر است اما مثلا دیدن یک نمایش تئاتر پس از ورود آنها به مقصد به عنوان یک برنامه ضمنی، برنامه ریزی شده است؛ و اما گروه دوم را می توان » گردشگران هنری تصادفی ٌ« نامید. این گروه از گردشگران کسانی هستند که پیش از رسیدن به مقصد هیچ گونه علاقه ای نسبت به هنر و شرکت در اجراهای هنری از خود نشان نمی دهند و تصمیم برای انجام چنین کاری را پس از رسیدن به مقصد می گیرند . بر اساس گفته ملانی اسمیتٍ، به طور کلی چنین استنباط می شود که گردشگران هنری بیشتر آن نوع از افرادی هستند که زمانی که در محل زندگی خود هستند هم به طور منظم از جاذبه ها و رویدادهای هنری بازدید و استقبال می کنند - هیوگز، . - 2003 حال بر اساس تعاریف ارائه شده توسط هیوگز به صورت خلاصه می توان گردشگران هنری را به انواع زیر تقسیم کرد:
این طبقهبندی به افراد فعال در گردشگری هنری کمک میکند تا انگیزههای پیچیده و فرایندهای تصمیمگیری گردشگران هنری را بفهمند و همچنین این شناخت به سازمانهای فعال در این حوزه نیز کمک میکند تا محصولات مناسبی را طراحی کرده و تلاشهای بازاریابی خود را هدفمند سازند. بدون شک، گردشگری هنری برای مکانها و مقاصد دارای منافعی است. با فروش بلیت و کسب مخارج بیشتری که معمولاً همه گردشگران فرهنگی دارند، میتوان درآمد بیشتری تولید کرد. همچنین از آنجا که رویدادهای هنری در شب اجرا میشود میتوان بر تعداد اقامتهای شبانه افزود. عرضهی یک تصویر شاداب هنری، تصویر ذهنی مقصد را بهبود میبخشد و آن را مکان جذابتر و جالب تری برای بازدید، زندگی و حتی کار میکند. علاوه بر این، مکانهای هنری نقش بسیار مهمی در راهبردهای بازساخت شهری ایفا میکنند. با این وجود، در درون این بخش، تنشهایی نیز وجود دارد. افرادی که در حوزه هنر فعالیت میکنند اغلب دارای اولویتهایی متفاوت با بخش گردشگری هستند. زمان طراحی اجراها و نمایشها نیز عموما ناکافی است که در این حالت امکان گنجاندن آنها در بستههای تعطیلاتی گردشگری هنری، امکانپذیر نخواهد بود.
2؛-2 هنر خیابانی و نقاشی دیواری
دیوارنگاشته خام، نقاشیخط های دیواری، یادگاری روی دیوار مانند یادگار نویسی های مرسوم، دیوارنوشته های مبهم و نامنظم، شعارهای دیواری که از نقوش خطی و نوشتارهای نامنظم و مبهم شکل گرفته اند را نقاشی دیواری یا گرافیتی می گویند - مهاجری، . - 140 :1384 گرافیتی و نقاشی دیواری بخشی از هنرهای خیابانی است و منظور از هنر خیابانی بخشی از
