بخشی از مقاله
چکیده نوآوری به عنوان راهی نو برای خلق ارزش شناخته شده است و به مثابه خون حیاتبخشی است که در رگ سازمانهایی که چشم به رشد و بقا و توسعه محصولات و خدمات خود دوختهاند، میجوشد. نوآوری برای کسب مزیت رقابتی و موفقیت بلندمدت شرکتها نقش حیاتی دارد. نوآوری استراتژیک به عنوان یکی از انواع نوآوریها میتواند شرکتها را در پیشرو بودن و تصاحب سهم بزرگتری از بازار و در نتیجه کسب سود بیشتری از بازار کمک نماید. پژوهش حاضر ضمن برشمردن انواع نوآوریها، به بررسی ضرورت نوآوری استراتژیک و شناسایی عوامل بر نوآوری استراتژیک در کسب و کارهای با فناوری پیشرفته میپردازد و در نهایت به ارائه راهکارها و پیشنهادهایی میپردازد.
مقدمه
همزمان با بیحد و مرز شدن دنیای رقابت، متناسب با آن چالش رقابت نیز توسعه مییابد Liningstone & Palich - ، . - 1998 از آنجا که ما در حال حاضر در دهه ارزش هستیم، نوآوری در معادله رقابت اهرم مهمی است. نوآوری استراتژیک به تضمین این مورد کمک میکند که بنگاهها درون تله پیروی کورکورانه از »بهترین عملکرد« و »هوس های مدیریتی« نیفتند و که در هیچ موردی نمیتواند موجب مزیت رقابتی شود. زیرا تمام رقبا، موارد مشابهی انجام میدهند.
به منظور موفق شدن در یک بازار رقابتی سازمانها باید بکوشند تا در مسیر چشمگیر و پایدار یگانه باشند . - Jacob & et al, 2005 - برخی سازمانها ممکن است احساس کنند که جستجوی شکافها، یک هدف بسیار بلند پروازانه است و با رشد ساده و اندک کسبوکار قانع شوند. با این تجربه نشان داده است که تمرکز بر کوتاه مدت،نوعاً تنها منافع کوتاه مدت به بار میآورند درحالیکه تیمهای کاری آرزو دارند شکافهای چشمگیری را جستجو کنند تا هم ایدههای بزرگ را شناسایی کنند و هم ایدههای تجربی منحصربهفرد را ایجاد نمایند.
- Palmar & Kaplan, 2007 - نوآوری استراتژیک بنیادی و تغییرات سازمانی ذاتی، مستلزم و نیازمند آن است که طرحهای ذهنی بازیگران سازمانی، سازمان و استراتژی، دستخوش یک انتقال و حرکت شوند به طوری که بتوانند چیزهایی را در راههای جدید بدون آنکه به گذشته مقید باشند، ببینند.در زمینه تغییرات سازمانی، تفسیرهای عوامل اثرگذار به ارتباطات میان افراد، یک نکته تعیین کننده است. با توجه به طبیعت نوپای نوآوری استراتژیک و رابطه متقابلی و دیالوگی برای فرایندهای تغییر درکی از شرایط ممکن برای یک حرکت و انتقال در مدلهای ذهنی برای درک پیشینه خود نوآوری استراتژیک مهم است.
با توجه به موارد فوقالذکر بررسی نوآوری استراتژیک در سازمان و در نظر گرفتن آن به عنوان یک عامل پیروزی در دنیای رقابت و پیچیده امروزی، بسیار مهم و حیاتی است. به همین سبب با دنبال کردن ادبیات پژوهشی در این باب و یافتن عوامل نوآوری استراتژیک، میتوان با پرورش دادن آنها سازمان را در عرصه خود به کامیابی شگرفی رساند. کما اینکه به نظر میرسد در دنیای امروز نوآوری استراتژیک و پیگیری استراتژیهای جدید عاملی اجتنابناپذیر در بقای شرکت و سودآوری است.
مطالعه حاضر کوشش میکند با شناسایی عوامل موثر و ابعاد نوآوری استراتژیک در کسبوکار های مبتنی بر فناوری پیشرفته - که از نظر رشد و سودآوری سهم بزرگی در تجارت جهانی دارند - ، به سازمان کمک نماید تا با ایجاد و تقویت این عوامل، به یک مزیت رقابتی پایدار دست یابد. انواع نوآوری اندیشمندان متفاوتی به دستهبندی نوآوری از منظرهای متفاوتی پرداختهاند، به طور مثال برخی یکی از روشهای فهم نوآوری را توجه به آن در دو بعد دانستهاند: بعد نخست دستهبندی نوآوری با توجه به ماهیتی که تغییر میکند.
لذا از این بعد میتوان نوآوری را به نوآوری در محصول، خدمت، فرایند، سازمان و بازار تقسیم نمود. بعد دوم جهت تقسیمبندی نوآوری، میزان جدید بودن و تازگی نوآوری است. این میزان تازگی میتواند از تغییر تدریجی تا تازگی تدریجی در یک سر طیف، تا نوآوری رادیکال که تغییرات و تازگیهای تخریبکنندهای دارد، در سر دیگر طیف متغیر باشد - طالبی، . - 1385 مطالعات قبلی اظهار میکنند که نوآوری حاصل بهکارگیری ایدههای بزرگ میباشند. ایدههایی که در شرکت انقلابی به پا کرده و بازار را به هم میریزد. اما اغلب شرکتهای نوآور بین نوآوریهای بزرگ - نوآوریهای رادیکال یا استراتژیک - و نوآوریهای کوچک - تدریجی - تعادل ایجاد میکنند . - Guenon, 2005 -
در دستهبندی دیگری بیان میشود که نوآوری دارای سه دسته است: نوآوری مستمر: که تغییرات مختصری را در رفتار یا محصول دربر میگیرد. نوآوریهای مستمر پویا: که تغییرات اساسی در رفتار مصرفکننده همراه با تغییرات مختصری در محصول در بر میگیرد. نوآوریهای غیر مستمر: که تغییرات اساسی در رفتار مصرفکننده و محصول به همراه دارد . - Berghman, 2012 - گروه دیگری نیز نوآوری را از منظر کاربردی دستهبندی میکنند:
نوآوری بنیادی: این نوآوری منجر به خلق بازارهای جدید میشود.
نوآوریهای توسعه عملکرد - محصول - : وقتی نوآوری در محصولی به وجود میآید، شرکتها تلاش میکنند تا کاربرد این محصول جدید را افزایش دهند.
نوآوری تجدید ساخت تکنولوژی: تجدید ساخت تکنولوژی مستلزم واردکردن مواد یا تجهیزاتی از دیگر حوزههای صنعت برای تولید هر محصول جدید است.
نوآوری نامگذاری در تبلیغ و برچسب کالا: نوآوری در برچسب کالا، ایجاد تمایل به خرید یک محصول در خاصی دربر میگیرد.
نوآوری در فرایند: نوآوری در فرایند تولید باعث میشود که شرکت مزیتهایی بر رقبا به دست آورد که عبارتاند از افزایش سرعت فرایند تولید و افزایش قابلیت انعطاف تولید از یک محصول به محصول دیگر .
نوآوری در طراحی: یکی از مسائل مهم در طراحی، قابلیت انعطاف است. به این معنی که کالا با توجه به شرایط بازار و تغییر علایق مصرفکنندگان، قابلیت تعدیل داشته باشد.
نوآوری در زمینه تجدید فرموله سازی: تجدید فرمول سازی شامل تغییر در ساختار محصول فعلی بدون تغییر در اجزای آن است.
نوآوری در ارائه خدمات: مطالعات نشان میدهد هزینه جذب یک مشتری هفت برابر هزینه حفظ آن است. بنابراین نوآوری در خدمات یکی از مسائل مهم در رقابت است.
نوآوری در بستهبندی: تغییر بستهبندیعموماً باعث تغییر در میزان خرید کالا و یا میزان استفاده از آن در یک دوره زمانی و بازشده بازارهای جدید بر روی کالا میشود . - Kadama, 2002 -
چهار بعد نوآوری نوآوری محصول: تغییر در آنچه - محصول/خدمات - سازمان ارائه میدهد.
نوآوری فرایند: تغییر در روشی که سازمان محصولات/خدمات خود را تولید کرده است، ارائه میدهد. نوآوری موقعیت: تغییر در محتوا و زمینهای که سازمان محصولات و خدمات خود را عرضه میکند.
نوآوری پارادایم: تغییر در مدلهای ذهنی و تجاری اساسی، مدلهایی که آنچه را سازمان انجام میدهد، بیان میکند - Tanya . - & Bonnici, 20013 جدول 1 ابعاد نوآوری را نشان میدهد.
