بخشی از مقاله
چکیده:
مهمترین هدف هر سازمان دستیابی به بالاترین سطح بهره وری ممکن یا بهره وری بهینه است و یکی از راه های به خدمت در آوردن افراد، ترغیب آنها به توسعه معنویاتشان و ایجاد زمینه آن توسط رهبران می باشد. برخورداری مدیران از هوش معنوی بیشتر باعث آرامش خاطر و رضایت باطن در کارکنان می شود و می توان گفت پرورش مثبت هوش معنوی و مدیریت موثر بر عملکرد کارکنان پایدارترین منبع توسعه محسوب می شود.هدف این پژوهش بررسی آثار هوش معنوی در محیط کار می باشد. روش این پژوهش کتابخانه ای و با استفاده از مطالعه کتابها و مقالات داخلی و خارجی مربتط با این موضوع انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که معنویت به طور مثبت بر عملکرد سازمانی تاثیر می گذارد. افزاش خلاقیت،رضایت،عملکرد تیم و تعهد سازمانی در سازمانهایی که تلاش می کنند از آثار معنویت در محیط کار است و نتایج تحقیقات متعددی نشان داده است که رهبری معنوی آثار متعددی بر عملکرد کارکنان و در نتیجه بهره وری و کارآمدی بیشتر سازمان داشته باشد.
کلید واژه ها: هوش معنوی،رهبری معنوی،عملکرد شغلی
مقدمه:
امروزه عصر رقابت و پیچیدگی است و همه سازمانها با هم سروکار دارند و اغلب دارای رفتارهای غیرقابل پیش بینی هستند. مهمترین هدف هر سازمان دستیابی به بالاترین سطح بهره وری ممکن یا بهره وری بهینه است. عوامل کارآمد در بهره وری عبارتند از: سرمایه،ابزار،روشهای انجام کار و نیروی انسانی. نیروی انسانی ماهر و کارآمد یکی از ابزارها برای رسیدن به اهداف سازمان است زیرا نیروی انسانی نقش مهمی در افزایش یا کاهش بهره وری دارد - درویش, شعبانی و قاسم پور, - 1390 و یکی از راه های به خدمت در آوردن افراد، ترغیب آنها به توسعه معنویاتشان و ایجاد زمینه آن توسط رهبران می باشد هوش معنوی جنبه های بیرونی هوش درونی و معنویت را تلفیق می کند و ظرفیت خارق العاده ای در فرد ایجاد می کند به گونه ای که می تواند معنویت را به شکلی کاربردی مورد استفاده قرار دهد - اسهرلوس و داداشی خاص, . - 1391
هوش معنوی باعث می شود تا فعالیتهای روزمره و روتین زندگی با احساس آگاهی و حضور قلب و درک قدر و ارزش مسائل زندگی همراه باشد و حس تقدس را در انسان زنده کند و حتی در مواجه شدن با مقولات ماورائی را تسهیل می کند - سیدنقوی, رفعتی الاشتی و خانزاده, - 1391 .هوش معنوی موضوع جدیدی است که مطالب نظری و یافته های پژوهشی تجربی در مورد آن اندک است. پژوهش های مختلف نشان داد که میان هوش معنوی و هدف زندگی،رضایت از زندگی و سلامت همبستگی بالایی وجود دارد. و هدف بسیاری از روانشناسان بکارگیری صحیح ،تقویت و پرورش هوش معنوی در افراد می باشد ،زیرا افزایش و تقویت معنویت در بین کارکنان باعث افزایش رضایت شغلی و سلامت روان می گردد - قاسمی پیربلوطی, احمدی, علوی و علوی, - 1393 و از آنجا که سلامت روان کارکنان ارتباط نزدیکی با عملکرد کاری آنها دارد از این رو فراهم آوردن محیط کاری سالم در تمام سازمانها خصوصا دانشگاه ها از اهمیت زیادی برخوردار است.هدف این پژوهش بررسی آثار هوش معنوی در محیط کار می باشد.
هوش مفهومی مجرد و انتزاعی و غیرقابل رویت است و آنچه بوسیله روانشناسان مورد مطالعه قرار می گیرد خود هوش نیست بلکه آثار هوش است. از طرف دیگر هوش یک توانایی خاص نیست بلکه مجموعه ای از توانایی های مختلف مانند دقت،ادراک،یادگیری،حافظه و .... می باشد. - انتصار فومنی, صالحی و کاکاوند, - 1384 در فرهنگ لغت وبستر هوش شامل توانایی فهمیدن،به کار بردن دانش ماهرانه و مورد استفاده قراردادن نتایج تعریف می شود. انسان از چند نوع هوش تحت عنوان هوش چندگانه برخوردار است که با - هوش جسمانیٌ که شامل آگاهی جسمی و نحوه استفاده ماهرانه از آن است، آغاز می شود. هوش بعدی هوش منطقی یا هوش عقلانیٍ است، هوشی که در حال حاضر بیش از سایر هوش ها در سیستم های آموزشی مورد توجه قرار می گیرد. پس از هوش منطقی یا عقلانی سطح دیگری است که به هوش هیجانیَ اختصاص دارد. آخرین لایه هوش معنویُ است. هوش معنوی هدایت و معرفت درونی، حفظ تعادل فکری، آرامش درونی و بیرونی و عملکرد همراه با بصیرت، ملایمت و مهربانی را شامل میشود - . - www.parsmodir.com
مک گریور در تعریف هوش معنوی می گوید"هوش معنوی توانایی عمل همراه با آگاهی و ترحم را دارد ،در عین حال سلامت و آرامش درونی و بیرونی - بردباری - را صرف نظر از شرایط حفظ می کند - با عزت و شریف زاده, - ,1391 هوش معنوی را می توان توانایی دانست که به ما قدرت می دهد و رویاها و تلاش و کوشش برای بدست آوردن آن رویا را می دهد.با استفاده از هوش معنوی به حل مشکلات با توجه به جایگاه،معنا و ارزش آنها می پردازیم. به اعتقاد ویلیسورد - - 2002 هوش معنوی بیشتر به مفهوم توانایی رفتار با حکمت می باشد. این هوش کالبدی جهت تشخیص و سازماندهی مهارتها و توانایی ها ی مورد نیاز است به صورتی که کاربرد معنویت موجب افزایش میزان انطباق پذیری مشخص شود. تفاوت مذهب و معنویت:
برخی معنویت را برخاسته از درون انسان ها می دانند و می گویند معنویت چیزی فراتر از قواعد مذهبی است و مربوط به جریان معنابخشی و خودیابی درونی است که بدون توجه به مذهب افراد در وجود آنها شکل می گیرد. - آقایی ,اله وردی و باغبانی آرانی , . - 1390 همچنین می توان معنویت را به معنی تمایل تحقیق درونی و ذاتی موجود در هر فرد برای رسیدن به کمال،درک معنی غایی و هدف اصلی زندگی تعریف کرد. معنویت مترادف با مذهب نیست. بر اساس تحقیق راف که میان مذهب و معنویت تفاوت قائل شد احساس می شوند که مذهب یک مفهوم نهادی است که شامل آیین های مذهبی وفاداری به اصول دینی و مراسم مذهبی استوار است.اما معنویت اغلب در ارتباط با انگیزه های عمیق درون افراد و روابط عاطفی آنها با خدای خود است.به عبارت دیگر می
