بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری ورزشی صنعتی پیشرو در اکثر کشورهای دنیاست که با رشد پیش بینی شده ای معادل 10 درصد در سال در حال اوج گیری و توسعه است. با توجه به قابلیت ها وظرفیت های فراوان درجذب گردشگرورزشی در ایران و منافع مختلف ورزشی، اقتصادی، اجتماعی،وسیاسی کشور، لزوم توجه به مباحث مختلف مدیریتی، بازاریابی، وسرمایه گذاری در توسعه و رشد این صنعت نوین در کشور ما ضروری به نظر می رسد.
هدف از این مقاله بررسی جایگاه صنعت گردشگری در روند توسعه اقتصادی کشور می باشدکه به 2 عامل مهم تأثیرگذار در این راستا -1 اهمیت صنعت گردشگری در جهت سود آوری اقتصادی کشور-2 و چالشها و موانع موجود در راستای تحقق برنامه ها ، و استفاده از تمامی قابلیت ها وظرفیت نیروی انسانی که می تواند در تحقق این هدفها به پیشرفت کشور منجر گرددپرداخته شده است.
-1 مقدمه
جهانگردی پدیده ای است که از دیر باز در جوامع مختلف انسانی وجود داشته اما با ورود به عصر مدرن به صورت یک صنعت درآمده است. کشف سرزمین های جدید، تبادل آداب و رسوم و فرهنگ ، توسعه علوم و توسعه تجارت تنها بخشی از فواید گردشگری است. جهانگردی را می توان به دسته های مختلفی چون جهانگردی ورزشی، فرهنگی، سیاسی، تجاری ، تفریحی و علمی تقسیم نمود. توسعه فن آوری در قرن بیستم، انقلاب بزرگی در صنعت گردشگری به وجود آورده و به دنبال آن مراکز و خدمات گردشگری و فعالیت های مرتبط با آن توسعه یافته است. سازمان جهانی جهانگردی 1 انتظار دارد که تعدادجهانگردان تا سال2010 میلادی حدود یک میلیارد و با رشدی حدود%4/3 تا سال2020 ،1/6 میلیارد افزایش می یابد.
سیمون بیان می دارد که درآمد حاصل از جهانگردی در سال 2010 حدود هزار میلیارد دلار و در سال 2020 حدود دو هزار میلیارد دلار پیش بینی می شود که یکی از سطوحی که سریعترین رشد را در بحث جهانگردی به خود اختصاص می دهد، جهانگردی ورزشی است. بر اساس برآوردها و بررسی های بعمل آمده در حال حاضر مسافرت های ورزشی 4/5 تریلیون دلار از سهم توریسم جهانی را به خود اختصاص داده وپیش بینی می شود که تا سال 2011 ، رقم فوق الذکر، 10 درصد افزایش داشته باشد. صنعت جهانگردی فعالیتی است چند وجهی که برای توسعه آن دستگاهها، نهاد ها و سازمان های متعددی نقش ایفا می کنند.
اثرات اقتصادی جهانگردی بر کسی پوشیده نیست .از بعد اقتصادی تعداد جهانگردان در سال 2000 قریب به700میلیون نفر بوده که حدود 476 بیلیون دلار هزینه نموده اند. در کشورهای صنعتی جهانگردی 4 تا 6 درصدو جهانگردی ورزشی 1 تا 2 درصد از تولید ناخالص ملی را شامل می شود. بسیاری از کشورهای توسعه یافته، باسرمایه گذاری فراوان، این صنعت را به عنوان یکی از منابع درآمد اصلی خود مبذول نموده اند.
چرا که طبق نوشته انجمن بازرگانی ورزشی حضورهر جهانگرد به منزله ورود حداقل 1000دلار به چرخه اقتصاد و اشتغال است. بطوریکه الاین - - 2001 در آمریکا بمنظورارتقاء سطح جهانگردی بیش از 500 رشته مرتبط با جهانگردی در مدارس،کالج ها و دانشگاههای آمریکا تدریس می شود،که این مسئله نشان دهنده نقش آموزش در رشد و ارتقای جهانگردی و جهانگردی ورزشی است. از آنجائیکه اقتصاد کشور ایران ، اتکاء شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام دارد و متغیر های کلان اقتصادی با دنباله روی از قیمت جهانی نفت در طول زمان دچار نوسانات شدیدی می شود ، و با توجه به جوان بودن کشور و بالا بودن نرخ بیکاری ، توسعه صنعت جهانگردی در کشورمان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
1-1بیان مسئله
اصولا گردشگری تاثیرفراوانی برکارکردهای اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی، وسیاسی کشورها برجا می گذارد، زیرا گردشگری اشتغال ایجاد می کند، سرمایه های اقتصادی را برجریان می اندازد و به دنبال افزایش تقاضا برای سفر به داخل کشور امنیت داخلی را افزایش می دهد. در طی 60 سال اخیر، از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که به یکی از بخش های اقتصادی با سرعت بالا در جهان تبدیل شده است. چنانکه این صنعت در طی سال های 2006-1950، گردشگری بین المللی با نرخ رشدسالانه 6/5 درصد، از25 میلیون گردشگر درسال 1950 به حدود 846 میلیون نفر در سال 2006 افزایش یافت.
براساس پیش بینی های wto تا سال 2020، تعداد گردشگران ورودی در سطح جهان به 1/5 میلیارد نفر خواهد رسید - آقاسی زاده، :1387 ص . - 83-78 در ایران نیز با توجه به منابع بالقوه فراوان برای جذب گردشگر وهمچنین درک فواید صنعت گردشگری تلاشهایی برای توسعه ی این صنعت صورت گرفته است که از جمله آنها می توان به طرح ملی توسعه گردشگری وطرح جامع استانی اشاره کرد. اما با این وجود وبا توجه به این نکته که کشورما جز ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری وجز 5 کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری وجز 3 کشور اول جهان از نظر تنوع صنایع دستی - زنگی آبادی ودیگران، :1385ص - 1 اما در عمل هنوز نتوانسته به موفقیت چشمگیری در این صنعت در عرصه جهانی دست یابد.آمارها نیز بیانگر این موضوع است که سهم ایران از درآمد صنعت توریسم کمتر از یک درصد است.
-2 مبانی نظری
-1-2گردشگری
واژه توریسم نخستین بار در سال 1811 ، در مجله ای انگلیسی به نام Sporting Magazine - مجله ورزشی - بکار برده شد. در آن زمان این لغت به معنای مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از مناظر طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت - محلاتی،. - 20 :1380 از آن زمان تاکنون معانی وتعاریف متعددی از طریق صاحب نظران ارائه شده است. در این جا به ارائه تعریف گردشگری که از طرف سازمان ملل، بر اساس پیشنهاد کنفرانس بین المللی ترانسپورت و گردشگری آن سازمان در رم، به تصویب رسیده می پردازیم:
"گردشگر کسی است که به منظور تفریح، بازدید از نقاط دیدنی، معالجه، تجارت، ورزش یا زیارت، به جایی غیر از مکانی که در آن اقامت دارد سفر می کند، مشروط براین که حداقل مدت اقامت او از 24 ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد" - مرادی،: 1374 . - 5 گردشگری عبارت است از گذران اختیاری مدتی از اوقات فراغت خود در مکانی غیر از محل سکونت دائمی به قصد بهره برداری از لذت های گردشگری - صدرموسوی،. - 130:1386
-2-2توریسم ورزشی
سفری است که به دلایل غیر تجاری به صورت رسمی و بر پایه تفریح یا تماشای ورزش، تشویق ورزشکاران حضور در رویدادهای ورزشی، به صورت کوتاه مدت یا تعریف شده در داخل یا خارج از کشور صورت می گیرد. - مجتبوی ، . - 17:1386 ازتوریسم ورزشی می توان به عنوان واژه ای پیچیده نام برد. پیچیدگی آن ناشی از ترکیب دو صنعت نوظهور در معادلات اقتصادی عصر جدید می باشد. گیبسون توریسم ورزشی را اینگونه تعریف می کند :"مسافرتی تفریحی است که که در آن یک شخص به طور موقت ،به خارج از محیط زندگی خود به منظور ورزش کردن ، تماشای فعالیت ورزشی یا لذت بردن از رویدادهای ورزشی مسافرت می کند".
