بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یکی ازانواع گردشگری که موجب رشدسریع و رونق بازارگردشگری شده و بسیار موردعلاقه واستفاده مردم دنیا واقع شده،گردشگری ورزشی است.گردشگری ورزشی منبعی سرشار ازسودو درآمداست و هرکشوری که بتواند شرایط استفاده از این منبع را فراهم کنداز مواهب و مزایای اقتصادی آن بهره مندخواهد شد. استان گلستان با برخورداری از سواحل دریای خزر، جزیره آشوراده، تالاب های بین المللی ، جلگه ها ، دامنه ها ، دشت ها ، کوه ها ، رودخانه ها ،سدها و آبندان ها ، کویر ، جنگل درزمینه توسعه گردشگری ورزشی و جذب گردشگران داخلی و خارجی ازقابلیت ها ی بالایی برخوردار است.
هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل نقش گردشگری ورزشی درتوسعه اقتصادی استان گلستان است. این تحقیق با توجه به نوع هدف کاربردی است؛واز نظرماهیت و روش ، از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی بشمار می رود. جامعه آماری دراین تحقیق اساتید دانشگاه ،کارشناسان ومدیران سازمان ها و موسسات دولتی وخصوصی دردوحوزه گردشگری و ورزشی استان ، گردشگران ورزشی، فعالان اقتصادی است.حجم نمونه براساس فرمول نمونه گیری کوکران217 نفربرآوردشد.
انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد.ابزارسنجش دراین تحقیق پرسشنامه پنج گزینه ای لیکرت است.روایی پرسشنامه توسط تعداد8 نفرازاساتید مجرب و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 0/912 تاییدشد.جهت تجزیه وتحلیل داده ها ازنرم افزار spss و برای اثبات فرضیات ازآزمون کای اسکوئر و آزمونt یک نمونه ای استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهدکه بین گردشگری ورزشی و افزایش اشتغالزایی،رونق اقتصادمحلی، افزایش سرمایه گذاری دربخش گردشگری رابطه معناداری وجود دارد. همچنین گردشگری ورزشی درافزایش درآمد مردم ، ارتقای سطح زندگی مردم ، افزایش قدرت خرید مردم استان تأثیر مثبت و مؤثر دارد.
-1مقدمه
در فرهنگ وادبیات فارسی گردشگری به سفر کردن در اقطار عالم،بمنظور تفرج ،سیاحت ،زیارت و مسافرت به مقصدی و بازگشت به محل سکونت اصلی ،اطلاق می شود و شامل سفرهای کوتاه و موقت به مقصدهای غیراز محل کار و سکونت اصلی به منظورسیروسیاحت نیز می باشد
سازمان جهانی جهانگردی گردشگری را مجموعه کارهایی می داند که یک فرد در سفر و در مکانی خارج از زندگی خود انجام می دهد و بیش از یک سال طول نمی کشد و هدف آن سرگرمی ، تفرج ، استراحت ، ورزش و فعالیت هایی از این قبیل است
بسیاری از کشورها صنعت گردشگری را بهعنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعهی ساختار زیر بنایی میدانند. اگرچه در مناطق مختلف، شرایط متفاوت است ،گر دشگری همواره عامل مهمی برای توسعه اقتصادی بهحساب میآید
گردشگری نهتنها در پیشبرد اقتصاد ملی و درآمدهای ارزی نقشآفرین بوده، بلکه فعالیتی است پاکیزه و عاری از هرگونه آلودگی و درعینحال ایجادکننده مشاغل جدید
ورزش یکی از فعالیت های مهم گردشگران درحین گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزش همراه است
امروزه ورزش نیز از صنایع مهم در دنیا و یکی از متداول ترین عوامل ایجاد انگیزه برای گردشگران است . ایده ورزش به عنوان جذابیت گردشگری جدید نیست ، اما پایه های تئوریک جذابیت های ورزشی اخیرا مورد توجه قرار گرفته است . ورزش هم مانند سایر عوامل جلب کننده ، از جذابیت های گردشگری است با این تفاوت که جلب کننده ای منحصر به فرد است
یکی از سریع ترین بخش های در حال توسعه صنعت گردشگری مسافرت های مرتبط با ورزش و فعالیت فیزیکی بوده است
اکثر گردشگران ورزشی را جوانان تشکیل می دهند . همین امر موجب می گردد که تخصص های کاملا متفاوت و متمایزی از دیگر گونه های گردشگری به وجود آید . هتل داری ، حمل و نقل ، تهیه غذا ، مسائل امنیتی و انتظامی برای جوانان ورزش دوست متفاوت از گردشگران عادی یا گردشگران مسن است
گردشگری ورزشی ، به عنوان سومین صنعت رایج در جهان ، با دوهدف درآمدزایی و اشتغالزایی یکی از منابع مهم هر جامعه در راستای نیل به اهداف اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی قلمداد می شود
گردشگری ورزشی در چند دهه اخیر رشد فراوانی داشته است . بسیاری از کشورها دراین زمینه اقدام به پژوهش ، برنامه ریزی ، سرمایه گذاری و به ویژه بازاریابی می کنند و از این محل توانسته اند گردشگری را در کشور خود توسعه داده واز فواید زیاد آن در زمینه های اقتصادی بهره برداری کنند
گردشگری برای مناطق دارای جاذبههای گردشگری میتواند به مهمترین منبع کسب درآمد تبدیل شود، مشروط بر اینکه برنامهریزی صحیح و همه جانبه توأم با آیندهنگری برای بهرهبرداری منطقی و عملی آن تنظیم و اجرا گردد. استان گلستان که در یک منطقه طبیعی بکر، ساحلی و کوهستانی قراردارد و با داشتن تنوع زیست محیطی ، طبیعت زیبا و سرسبز ، چشم اندازهای منحصربهفرد - دارای بیش از 350 جاذبه طبیعی متنوع - ، توپو گرافی بی نظیر و آب و هوای متنوع و مطلوب می تواند مورد توجه ورزشکاران و گردشگران واقع شده و به عنوان مقصدی برای گذران اوقات فراغت با انگیزه تفریح و استراحت انتخاب شود .
این استان با برخورداری از خلیج گرگان ، جزیره آشوراده ، مناطق ساحلی زیبا ، تالاب ها ی بین المللی - آلماگل ،آلاگل ، آجی گل - ، رودخانه های پرآب - اترک ، قره سو ، گرگانرود - ، آبشارها - کبودوال ، لوه ،زیارت ، شیر آباد ، گلستان ، آق سو و... - ، سدها و آبندان ها ، چشمه ها - گل رامیان ، سفید چشمه ، قلقلی ، زاو و ... - ، غار - کیارام ، شیر آباد - ، جلگه ها و دشت های هموار ، مناطق نیمه بیابانی وسیع ، سایت های پروازی - چراغ تپه ، ترسه ، الهادی و... - ، کوه هاو دامنه ها ، میدان های ملی و بین المللی سوارکاری و صدها جاذبه دیگر توانمندی های فراوانی را برای جذب گردشگر خصوصا گردشگری ورزشی را داراست .
با توجه به پتانسیلهای گردشگری استان گلستان خصوصا گردشگری ورزشی ، تلاش برای سرمایه گذاری و جذب گردشگران با هدف ارتقای این صنعت به مثابه منابع اقتصادی بیشازپیش ضرورت دارد. هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل نقش گردشگری ورزشی در توسعه اقتصادی استان گلستان است.
این پژوهش در پی پاسخگویی به سؤالات زیر شکل گرفته است:
- گردشگری ورزشی تا چه اندازه در توسعه اقتصادی استان گلستان نقش دارد؟
- تأثیر گردشگری ورزشی در افزایش اشتغالزایی در استان گلستان به چه میزان است؟
- نقش گردشگری ورزشی در افزایش درآمد و افزایش قدرت خرید مردم تا چه اندازه است؟
قلمرو و محدوده پژوهش
استان گلستان در محدوده جغرافیایی 53 درجه و 51 دقیقه تا 56 درجه و 22 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 30 دقیقه تا 38 درجه و 8 دقیقه عرض شمالی در بخش شمالی کشور واقع شده است - معاونت برنامه ریزی استانداری گلستان ،. - 3:1390این استان از شمال به جمهوری ترکمنستان، از غرب به استان مازندران و دریای خزر و از جنوب به استان سمنان و از شرق به استان خراسان محدود می شود . استان گلستان بین رشته کوههای البرز، دشتهای جنوبی کشور ترکمنستان، کوههای استان خراسان شمالی و دریای خزر واقع شده است.
کوه شاهوار با ارتفاع 3945 متر بلندترین ونقاط ساحلی با ارتفاع -26 متر پستترین نقاط استان میباشند.مساحت استان 20438 کیلومتر مربع معادل 1/3 درصد از کل مساحت کشور و بیست و یکمین استان از حیث وسعت می باشد. استان گلستان در سال 1376 از استان مازندران جدا و نام گلستان از چشم اندازهای طبیعی استان و همچنین پارک ملی گلستان گرفته شده است.
براساس برآوردهای آماری سال 1392 جمعیت استان برابر با 1847000 نفر می باشد که از این تعداد 968000 نفرآن را جمعیت شهری و879 000 نفر آن را جمعیت روستایی تشکیل می دهد.
توزیع جمعیت در استان گلستان یکنواخت نیست به طوری که بیشتر جمعیت در منطقه ای بین کوهپایه های شمالی البرز تا رود گرگان متمرکز شده اند، زیرا در این منطقه به دلیل بارش زیاد و خاک حاصلخیز شرایط مناسب تری برای زندگی وجود دارد. تراکم نسبی جمعیت استان در سال 1392 معادل 90/4 نفر در کیلومترمربع بوده است . ازنظر ساختار سنی بیش از 70 درصد از جمعیت استان در گروه سنی 15 تا 64 سال ، 25/8 در صد در گروه سنی کمتر از 14 سال و 4/2 درصد در گروه سنی 65 سال و بیشتر قرار دارند . استان گلستان با برخورداری از تاریخ کهن و سکونت اقوام مختلف فارس، بلوچ، کرد، ترک، ترکمن ، قزاق و...از تنوع قومی و فرهنگی خاصی برخوردار بوده به طوری که این تنوع قومی و فرهنگی در شمال کشور، ایرانی کوچک را تشکیل داده که اقوام مختلف با فرهنگ های متنوع به صورت مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی می کنند .
قومیت فارس با 41/73 درصد، ترکمن با 33/37 درصد و قومیت سیستانی با 14/9 درصد بیشترین جمعیت را در استان دارند و حدود 10 درصد بقیه جمعیت را سایر قومیت ها تشکیل می دهند - شعبانی ،148،. - 1389 آثار واسناد تاریخی به دست آمده در استان گلستان نشانگر آن است که از دیرباز جامعه ای اسکان یافته بوده و قدمت آن به شش هزار سال قبل برمی گردد درحقیقت یکی از قدیمی ترین ایالت های ایران و مرکز عمده آریایی ها در شمال ایران بوده است.
آب و هوای استان گلستان تحت تأثیر عوامل گوناگونی چون عرض جغرافیایی، ارتفاع و امتداد رشته کوه های البرز، فاصله از دریا، بیابان ترکمنستان و نیز جلگه سیبری در شمال روسیه، وزش بادهای محلی و ناحیه ای و پوشش متراکم جنگلی از تنوع زیادی برخوردار است - قاسم پور و همکاران ،. - 3:1379 بطوریکه از 13 اقلیم شناخته شده در جهان حدود 7 اقلیم - معتدل مرطوب، معتدل مدیترانه ای، معتدل خشک، معتدل کوهستانی، سردکوهستانی، نیمه خشک وخشک - متعلق به استان گلستان می باشد. تنوع اقلیمی استان گلستان موجبات کشت انواع محصولات کشاورزی - غلات، حبوبات، سبزیجات، محصولات صنعتی، محصولات جالیزی و گروه نباتات علوفهای - را فراهم نموده است. جنگلهای استان از تنوع گونهای بسیار خوبی برخوردار بوده و درواقع یکی از مهمترین و با ارزشترین جنگلهای تجاری وصنعتی کشور محسوب میگردد .
-2مبانی نظری تحقیق
گردشگری ورزشی تعاریف و انواع گوناگونی دارد و صاحب نظران مختلف نیز دیدگاه های متفاوتی در باره آن دارند . یکی از معروف ترین تعریف های گردشگری ورزشی مربوط به گیبسون است
