بخشی از مقاله
چکیده
واژه پولشویی فرایندی را ترسیم میکند که در خلال آن، پول کثیف و در واقع پول حاصل از عمل یا اعمال مجرمانه تطهیر میشود به گونهای که به پول به ظاهر م شروع و بدون هیچ اثری از جرم من شاء، تبدیل می شود.با وجود اینکه پول شویی یک جرم ثانویه می باشد، اما اهمیت آن به حدی می باشد که، چهارچوبها و مقررات منطقه ای و بین المللی قابل ملاحظه ای در زمینه مبارزه با پولشویی تدوین شده است که مهمترین آنها عبارتند از: کنوانسیون وین 1988، کنوانسیون استراسبورگ1990، توصیه های چهل گانه گروه ویژه اقدام مالی 1990، و ا صالحیه ها و متمم های آن 1996، 2001، 2012،2004،2003 و د ستور العمل های سه گانه اتحادیه اروپا 2001،1991و 2005 و کنوانسیون سرکوب تامین مالی تروریسم 1999 و کنوانسیون پالرمو .2000 از آنجایی که موقعیت جغرافیایی کشور ما به گونه ای می باشد که ریسک پولشویی در آن بالا می باشد، مطالعه و بررسی این کنوانسیونها کمک شایانی در زمینه مبارزه با این جرم و به اقتصاد سالم تر و پویا تر کمک خواهد کرد.
کلمات کلیدی: پولشویی، انواع پول، انواع پولشویی.
مقدمه
پول شویی پدیده ای مخرب جهانی می با شد، که خود عامل ایجاد جنحه ها و جتایت های دیگری می با شد، از این رولازم می باشد که یک عزم هگانی در مبارزه با این پدیده مخرب شکل بگیرد. در این راهکار لازم می باشد ابتدا بامفاهیم لغوی و ا صطلاحی این واژه آ شنا گردیم. سپس به برر سی ا سناد منطقه ای و بین المللی در این زمینه پرداخته ایم، در ادامه کار سازمانهایی را در این مقوله به مبارزه خواهند پرداخت را معرفیی می نماییم، و در انتهاء به بررسی اینمقو.له در جمهوری اسلامی ایران از لحاظ جایگاه ایران، قوانین خواهیم پرداخت.
تبار شناسی پولشویی
پول شویی به نقل و انتقالهای متقلبانهای اطلاق می شودکه در درآمدهای نام شروع و حا صل از جرم و جهت م شروع جلوه دادن و در نتیجه دور نگه داشتن آنها از معرض کشف و مصادره صورت میگیرد. این پدیده که در پی گسترشجرایم سازمان یافته بویژه بصورت فراملی و بینالمللی مورد توجه جرم شناسان قرار گرفته است، آثار نگران کنندهایرا به همراه دارد. - شمس ناتری، 1382 ،ص - 87در این زمینه ماده 2 قانون مبارزه با پولشوئی مصوب دوم بهمن 1386 پولشویی را بدین گونه جرم انگاری نمودهاست:
الف تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیتهای غیرقانونی با علم به این که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.
ب تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان کردن من شأ غیرقانونی آن با علم به این که به طور م ستقیم یاغیرم ستقیم نا شی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب بهنحوی که وی م شمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آنجرم نگردد.
ج اخفاء یا پنهان یا کتمانکردن ماهیت واقعی، منشأ، منبع، محل، نقل و انتقال، جابهجایی یا مالکیت عوایدی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باشدپولشویی یا تطیهر پول، فعالیتی مجرمانه در مقیاس بزرگ، گروهی، مستمر و دراز مدت است که می تواند از محدودهسیا سی یک ک شور نیز فراتر رود. همین ادله سبب گردیده ا ست که هنجارهای بین المللی فروانی در این باب شکلگیرد که، طبق ماده 17 قانون نمونه مبارزه با »پولشویی «و درآمدهای حاصل از جرم - 2000 - تهیه شده توسط UNDCP، که مبتنی بر سیستم حقوقی عرفی - - Common Low است، جرم پولشویی عبارت است از:
الف - تح صیل، نگه داری یا ا ستفاده از مالی با علم به این که آن مال به طور م ستقیم یا غیر م ستقیم در نتیجه ارتکاب فعل یا ترک فعلی حا صل شده در ک شور مربوطه جرم تلقی می شود و مجازات آن حداقل، به مدت یک سال حبس است و اگر آن فعل یا ترک فعل در خارج از کشور واقع شده، براساس قانون کشور مربوط جرم محسوب و به موجبقوانین ک شور اخیر حداقل مجازات آن حداقل به مدت یک سال حبس ا ست و اگر آن فعل یا ترک فعل در خارج ازکشور واقع شده، براساس قانون کشور مربوط جرم محسوب و به موجب قوانین کشور اخیر حداقل مجازات آن یک
سال حبس است.
ب - معاونت به شخص دیگر به منظور:
- تبدیل یا انتقال مالی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از آن افعال یا ترک افعال حاصل شده تا منشاء غیر قانونی آن مال پنهان یا مخفی شود، یا این که به هر شخص که به نحوی مرتبط با ارتکاب آن جرم بوده کمک شود تا مشمول اثارو تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نشود.
ج - - مخفی یا پنهان کردن ماهیت حقیقی، منشاء و محل وقوع، نقل و انتقال، جابجایی یا مالکیت مالی که به طورمستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه آن افعال یا ترک افعال تحصیل شده است.با مقایسه این تعاریف و همچنین تعریف به عمل آمده در ماده 1-1 در قانون نمونه مبارزه با پولشویی تهیه شده توسطUNODCCP مشخص می شود که:
- 1 فعل یا ترک فعلی که منشا تحصیل مال یا وجه بوده باید در کشور محل پولشویی جرم شناخته شده باشد و حداقلمدت مجازات آن جرم - جرم منشا - نیز به میزان تعیین شده در قانون مبارزه با پولشویی کشور و یا بیشتر از آن باشد. بهعبارت دیگرف تنها تطهیر درآمدهای نا شی از جرایمی م شمول قانون مبارزه با پول شویی ا ست که مجازات آن ها ازحداقل تعیین شده در قانون مزبور - به طور مثال یک سال حبس - بیشتر و یا به همان میزان باشد. در غیر این صورت، تبدیل یا تغییر ماهیت غیر قانونی درآمدهای حاصل از جرم، مشمول قانون مبارزه با »پولشویی« نخواهد بود.
- 2 از سوی دیگر، برا ساس تعاریف، جرم پول شویی با ارتکاب فعل واقع می شود و در هیچ یک از م صادیق و نمونه های مذکور در تعاریف، با ترک فعل نمیتوان جرم پول شویی را واقع ساخت - البته غیر از بع ضی جرایم مرتبط که در این مقاله توضیح داده شده است - . به این منظور، لازم است شخصی که قصد پولشویی دارد یکی از افعال مذکور در قانون را مرتکب شود، یعنی درآمدهای حا صل از جرم را تح صیل، نگه داری یا مورد ا ستفاده قرار دهد یا با ابزار اطلاعات واهی و غلط ماموران و مجریان قانون را نسبت به منشاء غیر قانونی وجوه گمراه سازد، آنها را اغفال نمایدیا در مقام بیان اطلاعات، ماهیت واقعی، منشأ، محل وقوع، نقل و انتقال، جابجایی یا مالکیت مالی، را که مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم حاصل شده است، مخفی و پنهان سازد.
- 3 نکته سوم این ا ست که در جرم پول شویی علم و ق صد مرتکب ضروری ا ست تا عنا صر جرم کامل شود و جرممحقق گردد. بنابراین، مرتکبان جرم پول شویی، اعم از مبا شر و معاون باید آگاه با شند که مال مورد نظر از راه ارتکاب جرم حاصل شده و با این اقداماتی که مرتکب یا مرتکبان واقع میسازند منشاء غیر قانونی و مجرمانه تحصیل وجه یا مال پنهان و پوشیده شود وظاهراً مالکیتقانونی نسبت به آن مال یا وجه برقرار میگردد. البته از طرفی، ارتکاب همینعملیات و اقدامات دلالت بر وجود عمل و قصد مرتبک میکند و مدعی باید ناآگاهی و یا عدم وجود قصد دلیلارتکاب عملیات و اقدامات خود را بر دادگاه اثبات و آشکار سازد تا از این طریق عدم وجود قصد پولشویی بر دادگاهثابت شود.. - - Blacks, UN. Convention, Art.b; Levin, money.hutm, 2000با توجه به تعریف فوق ملاحه میشود که پولشویی دایره گستردهای را به خود اختصاص میدهد که میتواند از سویمرتکب جرم ا صلی من شاء درآمد نام شروع و یا هر شخص دیگری ارتکاب یابد که از مجرمانه بودن درآمدها و اموالمذکور آگاهی دارد. از طرف دیگر با توجه به اینکه درب سیاری از موارد پول شویی بخش قابل توجهی از چرخه جرایمسازمان یافته ا ست، لذا از ماهیت پیچیده و م ستمری برخوردار میبا شد و در ب سیاری از موارد درآمدهای حا صل از
