بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف ارزیابی میزان تحقق جنبه های تعلیم و تربیت در نظام آموزش و پرورش ایران مطالعه موردی از دیدگاه دانشجویان در سال 95 انجام شده است، روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع ارزیابی می باشد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر کرمان بودند. روش جمع آوری اطلاعات نمونه گیری تصادفی ساده بوده؛ ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته ارزیابی جنبه های تعلیم و تربیت از دیدگاه دانشجویان استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در آمار توصیفی به درصد –فراوانی – میانگین و انحراف معیار نیاز است و در آمار استنباطی از آزمون T تک متغیره استفاده می شود. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که جنبه های تعلیم و تربیت از دیدگاه دانشجویان تحقق یافته است ، به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تعلیم و تربیت نیاز ضروری بشر است به گونهای که در طول حیات خود، پیوسته بدان نیازمند است.
مقدمه
آموزش دارای سطوح مختلف می باشد، گاهی به صورت سطحی است و در آن صرف "انتقال مفاهیم و دانش" و گاهی از سطح انتقال صرف مفاهیم به دیگران فراتر می رود و منجر به تأثیر عمیق تر و به اصطلاح"یادگیری" می گردد . با این حال، گستره تأ ثیرگذاری آموزش در بعد شناختی و ذهنی یادگیرنده است . هرچند تأ ثیر در بعد شناختی و ذهنی یادگیرنده، زمینه ساز تأثیرگذاری در بعد رفتاری و نگرشی وی نیز می باشد - بناری،. - 1390 تعلیم و تربیت فرایندی تعالی جویانه، تعاملی، تدریجی، یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی که به منظور هدایت افراد جامعه به سوی آمادگی برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد، زمینه های مناسب تکوین و تعالی پیوسته هویت ایشان را در راستای شکل گیری و پیشرفت جامعه صالح اسلامی فراهم میآورد - سند تحول بنیادین آموزش و پرورش،. - 1390 تربیت انسان، همچون خود انسان، امری بسیار پیچیده و غامض است .
امر تربیت مشتمل بر انواعی چون :تربیت عاطفی، تربیت اخلاقی، تربیت اجتماعی، تربیت هنری و دیگر موارد تربیت است - شکوهی،1999؛ به نقل از معروفی و همکاران،. - 1392 بررسی روند توسعه منابع انسانی و آموزش و پرورش در سه دهه ی اخیر نشان داده است که مشکلات ناشی از افزایش هزینه ها و کاهش کیفیت ، سه نیاز اساسی را در میان نیازهای دیگر در تعلیم و تربیت غالب کرده که شامل:-1 توجه بیشتر به کیفیت آموزش و پرورش ،-2 صرف منابع مالی بیشتر برای تولید مواد آموزشی مناسب و تربیت معلمان صالح و توانا ،-3 بهبود و اصلاح مدیریت وامور اداری و البته، پشتیبانی معنوی و علمی از نظام آموزش و پرورش.
اجرای یک برنامه مبتنی بر طراحی کیفیت آموزش و پرورش، مستلزم اطلاعات آموزشی جدید می باشد و تقویت تصمیم گیری توسط افراد و مقامات، مستلزم تعیین مجدد اختیارات و مسؤولیت های آموزشی خواهدودب. نهایتاً این که حتی اگر یک نظام اطلاعات آموزشی به خوبی طراحی و اجرا گردد، آثار آن بر کیفیت آموزشی به واسطه ی زمینه ی سازمانی که در آن عمل می کند، تعیین خواهد شد - معینپور،. - 1382 زبان تعلیم و تربیت در دنیای امروز، زبانی جهانی است، هر چند که مضمون آن بر اساس فرهنگ ها می تواند محلی و بومی باشد.
در قرن جدید، جهان به دستاوردهای تازه ای نایل شده و تعلیم و تربیت نیز ، از حیث روش ، محتوا و اهداف ، شکل دیگری به خود گرفته است. مسلما یکی از مهم ترین ارکان پیشرفت هر جامعه، آموزش و پرورش آن جامعه است و تجربه نشان داده که چگونگی وضعیت آموزش و پرورش در کشورهای مختلف، در مسیر رشد و یا انحطاط هر کشور در طول حیات تاریخی آن، تاثیرگذار است. جامعه پیشرفته، قطعا از سیستم آموزشی مدرن و مترقی برخوردار است و این سیستم مترقی، مسلما در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی مذهبی و اخلاقی تاثیرگذار است. نظر به اینکه از راه تعلیم و تربیت می توان موجبات رشد فردی و رفاه جمعی را فراهم نمود ، این جریان در زندگی انسانی نقشی مهم دارد .
به طور کلی پرورش استعدادهای فردی ، تحکیم پایه های زندگی جمعی ، گسترش آرمان های دموکراتیک و ایجاد تفاهم میان افراد انسانی در سایه ی تعلیم و تربیت صورت می گیرد . تربیت به معنای پرورش دادن و پروراندن است و پروراندن هر چیزی به کمال رساندن آن است و تمام قابلیتها در آن شکوفا گردد . تربیت انسان پرورش دادن جسم و روح او است به گونه ای که به کمال شایسته خود برسد . به عبارت دیگر تربیت در انسان به معنای فراهم آوردن زمینه رشد و پرورش استعدادهای درونی و قوای جسمانی و روانی او برای وصول به کمال مطلوب است .
این کار در واقع عملی است آگاهانه با هدف رشد دادن ، ساختن ، دگرگون کردن و شکوفا نمودن استعدادهای مادر زادی شود. هر مکتبی بر اساس هدفی که طرح تربیتی مخصوصی را دنبال می کند و بر اساس اغراض و هدفهای خود انسان را برای وصول به آن اهداف در خدمت می گیرند . از این رو تعریف تربیت در اصطلاح هر مکتبی از دیدگاه آن مکتب نسبت به انسان است ، مکتبهایی که طرح ترکیبی دارند به خاطر عدم شناخت ابعاد مختلف آدمی به تمام استعدادهای او توجهی نکرده ، بلکه منکر عمق و وسعت ابعاد وجودی انسان هستند تنها مکتب اسلام است که جنبه ها و ابعاد و استعدادهای گوناگون انسان توجه کامل نموده است.
تربیت در دیدگاه اسلام ایجاد زمینه رشد در جنبه های مختلف ، عقلی ، فکری ، اعتقادی اخلاقی ، عاطفی ، روانی ، فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی و ارائه راه درست ایدیشیدن، نیکو زیستن به گونه ای که آدمی را از مرحله حیوانیت به مرتبه کامل انسانی برساند، می باشد، به بیان دیگر تربیت ، به معنای فراهم آوردن زمینه فکری برای به فعلیت رساندن قوا و استعدادهای آدمی و تعدیل غرایض در جهت رساندن انسان به هدف نهایی خود که مقام قرب خداوند و خلیفه الهی است می باشد.
