بخشی از مقاله
چکیده
این مقاله در نظر دارد تا به موضوع جنگ نرم و ابزارهای آن علیه جمهوری اسلامی ایران بپردازد. و با توجه به مطرح شدن این مسئله از سوی مقام معظم رهبری، و دعوت ایشان به هوشیاری و بصیرت، لازم است شیوهها، ابزار، اهداف و راهبردهای دشمن را در این مسیر شناسایی کنیم. از آنجا که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به خطر افتادن منافع استکبار جهانی و در رأس آن آمریکا، دشمنان اسلام به روشهای مختلف سعی در مبارزه و براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران داشتند. و آنان با استفاده از امکانات ارتباطی- اطلاعاتی برتر و رسانههای مدرن سعی در تضعیف کشور هدف و بدبین ساختن جامعه به کارگزاران نظام و ایجاد شکاف میان سطوح جامعه و حاکمیت کردهاند. و رژیم صهیونیستی و دیگر کشورهای متخاصم غربی با بهرهبرداری از ابزارهای جنگ نرم، مانند رادیو، تلویزیون، کتاب و شبکههای ماهوارهای و ... در راستای تحقق » براندازی سکوت« به عنوان یکی از اولویتهای راهبرد دفاعی- امنیتی خود در ارتباط با ایران تعریف کرده و گسترش محیطهای مجازی تهدیدزا را در دستور کار خود قرار دادهاند. در نتیجه به دلیل پیچیدگی و گستردگی حوزهها و آثار جنگ نرم لازم است جمهوری اسلامی ایران برنامههایی را برای مقابله با جنگ نرم در سه سطح داخلی، منطقهای و بینالمللی طراحی و اجرا کند.
واژگان کلیدی: جنگ نرم، ابزار، جمهوری اسلامی ایران، رسانهها
مقدمه
هر نهضتی آنگاه که به پیروزی میرسد و موانع اولیه را پشت سر میگذارد، از درون و برون خواه و ناخواه با چالشهای جدیدی مواجه میشود. انقلاب اسلامی که در نوع خود تحولی عمیق و جدی بود، آثار آن به یک کشور یا یک منطقه محدود نمیشد و به تبع وضعیت خود، دشمنیهای زیادی در داخل و خارج از کشور به وجود آورد. بنابراین دشمنان انقلاب اسلامی در طول یک دههی اول انقلاب، انواع و اقسام روشهای جنگ سخت را در برخورد با انقلاب و نظام نوپای آن به کار بردهاند. ولی وقتی دشمن از دست یازیدن به جنگ سخت نتیجهی مورد نظر را به دست نیاورد عملاً جبههی جنگ سخت را تعطیل و جنگ نرم را که عاری از خشونت است برنامهریزی کرد. به همین دلیل جنگ سخت را جنگ ابزار و جنگ نرم را جنگ افکار نامیدهاند. گرچه جنگ نرم مانند جنگ سخت قدمت آن به تولد تاریخ بشری باز میگردد، ولی با تحولات علم، تکنولوژی و ارتباطات در این حوزه، شکل آن نیز تغییر کرده است. شکل مدرن به کارگیری جنگ نرم به دهه 70 میلادی باز میگردد. در این دهه آمریکا کمیتهای به نام»کمیته خطر جاری« در اوج جنگ سرد تأسیس میکند. در دهه 80 فعالیت آن گسترده شد و با مشارکت اساتید برجسته علوم سیاسی و مدیران سابقهدار سازمان سیا و پنتاگون به برنامهریزی اقدام میکند. این کمیته در زمان اصلاحات گورباچف جنگ سخت - نظامی- اقتصادی - را علیه شوروی منتفی دانسته و جنگ نرم را برای براندازی جامعه راهبرد -1 دکترین مهار -2 نبرد رسانهای -3 نافرمانی مدنی که در نهایت به فروپاشی شوروی منجر میگردد، مدیریت میکند.
در طول سی سال گذشته غرب به رهبری آمریکا عملاً جنگ نرم مدرن راعلیه جمهوری اسلامی ایران شروع نموده است. جنگ نرم غرب علیه جمهوری اسلامی ایران به دو نوع جهانبینی مادی و الهی باز میگردد. قرآن کریم نیز هزار و چهارصد سال قبل به جنگ نرم تضاد اصلی اسلام و کفر اشاره میکند:»وَیَزاللاُقاتِلُونَکُمْحَتﱠییَرُدﱡوکُمْعَنْدینِکُمْإِنِاسْتَطاعُوا؛ دشمنان با شما در حال جنگ - نظامی- اقتصادی و فرهنگی - هستند تا شما را از دینتان برگردانند اگر بتوانند.« - بقره - 217 / و یا میفرماید:»ولَنْتَرْضیعَنْکالْیَهُودُوَلاَالنﱠصاریحَتﱠیتَتﱠبِعَمِلﱠتَهُم؛ یهود و نصاری از تو راضی نمیشوند تا اینکه تو از دینت دست برداری و به دین آنها درآئی.« - بقره - 120 / دنیای مدرن به جهان بر اساس سکولاریسم و قطع رابطه با ماوراء الطبیعت یعنی خدا، انبیاء، معاد و ... مینگرد. به اعتقاد غرب مدرن، دنیا خودش میتواند خود را تبیین کند. علمگرایی تجربی سکولار خود خدا میشود. این علم تجربی حسگرایی محور است چون خود خدا و معاد را با حس و تجربه نمیتوان اثبات کرد، پس باید کنار گذاشت.
اندیشه علم تجربی پوزیتویستی است. و مدعی تنها ملاک حقیقت علم حسی است و علم دین چون از راه تجربه حسی قابل اثبات نیست، آن را غیر حقیقی میداند و عالم ماوراء را قبول ندارد و به مبارزه علیه آن میپردازد. در نتیجه آثار دینستیزی، بیتقوایی و بیعدالتی و ... را در دنیا به دنبال میآورد. بنابراین دو نوع نگاه .1 نگاه دینی به اسلام .2 نگاه مدرن - غرب - ، امروز شاخ به شاخ یکدیگر شده و جنگ نرم در این حوزه مطرح است. جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب پرچمدار نگاه اندیشه دینی به عالم اسلام و در مقابل غرب به سرکردگی آمریکا با نگاه اندیشه مدرن - لیبرال دموکراسی - به تقابل پرداخته است. و ایران در سه دهه گذشته با قدرت نرم خود و به کارگیری آن علیه غرب و آمریکا باعث ایجاد بحران مقبولیت و محبوبیت برای آمریکا در نظام بینالملل شده است. حس تنفر علیه آمریکا در جهان ایجاد کرده که باید با همین قدرت نرم با آن مقابله و آن را مهار و متزلزل کرد.
.1 مفهومشناسی
.1-1 جنگ سخت
جنگ سخت، مجموعهی اقدامهایی است که دشمن برای مقابله و از میان بردن طرف مقابل به صورت علنی و با ابزار فیزیکی انجام میدهد. محور اساسی این جنگ، اعمال خشونت است که از طریق جنگ و خونریزی، اعمال تروریستی، بمب-گذاری، کودتا و شورشهای محلی صورت میپذیرد. جنگ سخت متکی بر قدرت سخت نظامی- امنیتی است. دشمنان انقلاب اسلامی در طول یک دههی اول انقلاب، انواع و اقسام روشهای جنگ سخت را در برخورد با انقلاب و نظان نوپای آن به کار بردهاند. آنها با این ذهنیت که با توجه به آشفتگیها و درهم ریختگیهای طبیعی دوران اولیه بعد از سقوط نظام پهلوی و فقدان یک نیروی مسلح کارآمد میتوان به سهولت نظام نوپا را از طریق جنگ سخت به زاند درآورد، وارد عمل شدند و همه امکانت خود را در برخورد سختافزارانه برای جلوگیری از قوام و دوام انقلاب و شکست زودهنگام آن به کار گرفتند. - رنجبران: /1388 ص - 25-27
.2-1 جنگ نیمه سخت
دوره نظام دو قطبی، از پایان جنگ جهانی دوم تا مقطع فروپاشی شوروی سابق - 1991م - این جنگ شکل گرفته و متکی بر تهدیدات نیمه سخت بود. در این دوره جنگهای سختی همانند جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با حمایت قدرتهای غربی شکل گرفت و به مدت 8 سال به طول انجامید. جنگ نیمه سخت، تصرف بازارها در رقابت اقتصادی و تصرف حکومتها در رقابت سیاسی را نیز در برمیگیرد.
.3-1 جنگ نرم
مفهوم جنگ نرم در مقابل جنگ سخت است. که امروزه با کارکردهای وسیع در ادبیات سیاسی جامعه حضور پیدا کرده است. برای جنگ نرم تعریف واحدی که مورد اتفاق نظر همهی اندیشمندان و کارشناسان باشد وجود ندارد. در جنگهای نظامی هنگامی که منازعه و درگیری و برتریجویی از عرصه واضح میدان نظامی به حوزه جنگ نرم وارد میشود خیلی چیزها تغییر میکند. در جنگ نرم عملکرد به شیوهی غیر قهری میباشد و از لوازم و تجهیزات و زیر ساختهایی استفاده میشود که بدون توسل به خشونت، قدرت حاکمه را مجاب به کنارهگیری از قدرت میکند. و در سایهی آرامش دشمن سعی میکند با نفوذ در درون جبههی خودی، موجبات تفرقه و استحاله فرهنگی و سیاسی را فراهم کند. نتیجه جنگ نرم، خلع سلاح فکری، اعتقادی، فرهنگی وجایگزینی افکار ارزشهای دشمن در قلب و ذهن و افکار یک ملت رقیب و پیرو خود کردن آنها میتواند باشد. و این زمانی رخ میدهد که دشمن از دست یازیدن به جنگ سخت نتیجه مورد نظر را به دست نیاورده و در واقع در همهی تلاشهای سختافزارانهی خود شکس خورده و مأیوس شده باشد. و در این شرایط عملاً جبههی جنگ سخت تعطیل و جنگ نرم که عاری از خشونت است، برنامهریزی و آعاز میشود. به همین دلیل جنگ سخت را جنگ ابزار و جنگ نرم را جنگ افکار نامیدهاند. - محمدی: /1390 ص - 52-62
.2 ترفندهای عملیاتی جنگ نرم
غرب به سرکردگی آمریکا پس از سه دهه استفاده از روشهای عملیاتی جنگ سخت به این نتیجه رسیده که با به کارگیری شیوههای عملیاتی جنگ نرم به تغییر یا براندازی رژیم در ایران دست یابد. دشمنان اسلام از یک سو میکوشند تا با استراتژی»ایران هراسی« و»اسلام هراسی« به مقابله و انزوای جمهوری اسلامی کمک کنند و از سوی دیگر تلاش میکنند تا با ترویج غربگرایی، مدل بدیل خود را برای یک زندگی اسلامی و سبک حاکمیت اسلامی را در افکار عمومی و اذهان نخبگان جاگیر نمایند. و از این طریق در هر کشور و جامعهای که تفکر انقلاب اسلامی در آن در حال رشد بوده و یا پتانسیل رشد داشته باشد، نوعی رویگردانی و یأس از موفقیت مدل حاکمیت اسلامی و انقلابی را ترویج کنند. و با اجماعسازی جهانی علیه ایران از طریق نهادهای بینالمللی و اعمال تحریمهای اقتصادی از دیگر اقدامات آنان در سطح خارجی به شمار میرود. بنابراین شیوههای عملیاتی آنان متنوع میباشد که مهمترین آنها را میتوان اشاره کرد:
.1-2 القاء یأس و ناامیدی نسبت به آینده کشور
رهبر معظم انقلاب در راستای القای یأس و ناامیدی دشمن میفرمایند:»همیشه دشمنان بیرونی ملت ایران سعی کردهاند این»میکروبها« را درون جامعه ایرانی رسوخ دهند:»شما نمیتوانید« ،»شما قادر نیستید« ،»آیندهتان تاریک است« ،»افقتان تیره است« ،»بیچاره شدید« ،»پدرتان درآمد.« سعی این بوده است که ملت ما را ناامید، کسل، بیاعتماد به نفس، تنبل و چشم به دست بیگانه بار بیاورند - .« بیانات مقام معظم رهبری - مدظلّه العالی - در حرم مطهر امام رضا - ع - : - 1386/01/01 بنابراین از تلاشهای اساسی دشمن به مسخره گرفتن و القای شک و شبهه و تردید در مورد دستاوردهای الگوی توسعه ایرانی- اسلامی در زمینههای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، علمی و تکنولوژیک است. و تمام دستاوردهای ایران اسلامی را تخطئه کرده و نقاط ضعف و منفی را برجسته میکنند. و هدف اینها ایجاد روحیه یأس، ناامیدی، ترس از آینده و در نهایت تزلزل در
