بخشی از مقاله
چکیده
زن جلوه ای از جمال حجّت، ، خلاقیت ، ربوبیّت الهی و رکن اساسی در تعلیم و تربیت است. اگر زنان به این منزلت واقف شوند و در پاسداری از آن بکوشند ، فرآیند تربیتی وشخصیّتی آنان و همه اجتماع سالم مانده و به خوبی پیش می رود. تجربه یملّت های گذشته نیز نشان دهنده ی این نکته است که هر گاه زنان ، بلند ای مقام و رسالت اصلی خود را ترک ننموده و در رشدشخصیّت خود اهتمام ورزیده اند . منزلت و محبوبیّت آنان حفظ شده ،اجتماع در سلامت زیسته و ناهنجاری ها کمتربوده است. بدونشکّ در عصر ما که بعضی نام آن را »عصر برهنگی و آزادی جنسی« گذاشته اند ، و بی بند و باری زنان را جزئی از آزادی او می دانند ، سخن از حجاب گفتن برای این دسته ناخوشایند و گاه افسانه ای است کهتعلّق به زنان گذشته دارد.
ولی مفاسد و مشکلات روز افزون که از این آزادی بی قید و شرط بوجود آمده ، سبب شده کهتدریجاً گوش شنوایی برای این سخن پیدا شود. حجاب و عفاف در دین مبین اسلام ازجایگاه ویژه ای بر خوردار است ، اسلام به عنوان آخرین دین الهی برای حفظ فرد و جلوگیری از انحرافاتی که سر چشمه ی آنها بی حجابی و بیعفّتی و عدم رعایت پوشش صحیح می باشد ، برنامه ای را ارائه داده است که شامل همه ی افراد بشرأعمّ از مرد و زن می باشد چرا که گرایش به پوشش و عفاف یک سعادتمندی است که افراد آن دارای بنیان های اخلاقی و فضایل اخلاقی هستند که نشأت گرفته از دستورات دینی ناب همچون رعایت حجاب و عفاف می باشد. نگارنده در این مقاله بر آن است تا باشفّاف سازی آثار رعایت حجاب و عفاف در جوامعی که به رعایت حجاب و عفاف می پردازند ، به برکات و فواید آن نیز اشاره نماید.
واژگان کلیدی: حجاب ، عفاف ، چشم چرانی ، کنترل نگاه امنیّت، اجتماعی
مقدمه
از جمله مسائلی که در باب حجاب مطرح می شود و بسیاری از دلائل و اهداف و ضرورت و لزوم رعایت حجاب و عفاف را تحت پوشش قرار می دهد ، آثاری است که رعایت یا عدم رعایت حجاب و عفاف در فرد و جامعه به جا می گذارد و به عنوان یکی از مهمترین تفاوتهای جوامع اسلامی با جوامع غیر اسلامی محسوب می شود. این تفاوت اگر چه از نظر شکل ظاهری محسوس استامّا آثار آن نشأت گرفته از عقاید افراد می باشد و سهم بیشتری در تشکیل تمایز بین این جوامع دارد. از این رو اسلام تأکید بسیاری بر حجاب و عفاف دارد و انواع ابعاد آن را به طور صریحمشخّص نموده ، به عبارت دیگر: حجاب به معنای پوشش اسلامی بانوان ، دارای دوبُعد ایجابی و سلبی استبُعد. ایجابی آن ، وجوب پوشش بدن وبُعد سلبی آن ، حرام بودن خود نمایی به نامحرم است و می توان گفت که این دوبُعد باید در کنار یکدیگر باشند تا حجاب اسلامیمحقّق شودعلّامه - سیّدمحمّد حسین فضل االله مجلّه، - آنچه در کنار ابعادمعرّفی شده ی حجاب ، تبیین و تو ضیح حجاب در زمینه ی آثار آن را تکمیل می کند ، اشاره به انواع حجاب است که در قرآن به رعایت سه نوع حجاب اشاره شده است.
انواع حجاب 1 حجاب در پوشش ظاهر
این نوع حجاب مشخص ترین و معروف ترین حجاب محسوب می شود و در نظر بسیاری از افراد ، تن ما نوعی حجاب به حساب می آید که در آیات قرآن به آن اشاره شدهوَلیَضرِبنَاستبِخُمُرِهِنﱠ:»جُیوُبِهِنﱠعَلی..... - «نور - 31/روسری های خود را بر سینه ی خود افکنید - تا گردن و سینه با آن پوشیده شود - همچنین در آیه ای دیگری چگونگی پوشیدن چادر را به زنان آموزش می دهد و می فرمایدأیﱡهَا:»یاالنﱠبِیُلِأزواجِکَقُلبَناتِکَوَوَنِساءِالمُومِنینَیُدنِینَعَلَیهِنﱠجَلابیبِهِنﱠمِنذلِکَ أدنییَعرِفنَأنیُؤذِینَفَلاوَکانَااللهُ غَفوُراًرَحیماً - «احزاب - 59/ای پیامبر به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو چادر های خود را به خویش نزدیک کنند،این کار را برای اینکه شناخته شوند و مورد آزار و اذیت قرار نگیرند ، بهتر است، - اگر خطا و کوتاهی از آنها سر زده توبه کنند - خداوند همواره آمرزنده و رحیم است.
2 حجاب در گفتار
نوع دیگر حجاب در قرآن،حجاب گفتاری زنان در مقابل نامحرم استفَ»خضَعنَلابِالقَولِفَیَطمَعُالﱠذیفِیقَلبِ مَرَضِِ - «أحزاب - 32/پس زنها نازک و نرم با مردان سخن نگویند ، مبادا دلش بیمار - هوس و هوس - است به طمع افتد.
3 حجاب در رفتار
در این نوع طرز از حجاب اسلامی ، پوشش و حریم قائل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم درأنحای مختلف مثل رفتار می باشد و قرآن می فرمایدوَلایَضرِبنَ:»بِأرجُلِهِنﱠلِیَعلَمَیُخفِینَمَازِینَتِهِنﱠمِن - «نور - 31/و آن طور پای به زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود.
آثار حجاب
1 ایجاد آرامش روانی در افراد جامعه
نفس آدمی دریایی از خواستنی ها و تمایلات است.زمانی که به چیزی رغبت پیدا کند همانند دریا ، طوفانی می شود و تنها راه آرام شدن جزر ومدّ دریا ، رسیدن او به خواسته هایش است. لذا برای جلوگیری از چنینموقعیّتمُهلِک و طاقت فرسایی ، حجاب ، داروی درمان کننده و موجود دین است که خود موجب پیدایش آرامش و صفای روحی است.همانطور که یک بانوی تازه مسلمان آمریکایی می گوید: »سلامت روح فرد و جامعه با نوعکیفیّت پوشش زنان رابطه ی مستقیم و غیر قابل انکاری دارد« - آیین بهزیستی ، ج 3 ، ص - 219 با توجه به اینکه ، نبودن حریم میان روابط زن و مرد وآزادی معاشرت های بی بند و بار ، هیجانهای التهاب های جنسی را فزونی می بخشد ، و هر چه بیشتر اطاعت شود همچنین آتشی شعله ور تر و سر کش تر می گردد و این موجب نا آرامی در رفتار و درون انسان می شود. اسلام باتوجّه کامل به قدرت شگرف این غریزه ی آتشین تدابیری أندیشیده که با رعایت حجاب این غریزه کنترل و آرامش روان بر افراد جامعه حاکم می شود.
2 تعدیل غریزه ی جنسی
حجاب ، نقشبسیارموثّری در کاهش تحریکات جنسی در جامعه به عهده دارد. از آنجا که زن از ظرافت ها و زیبایی های درونی خاصّی بر خوردار می باشد ، همواره مطلوب و موردتوجّه مرد بوده و از سویی دیگر غریزه ی خود نمایی و جلوه گری در زنانکششخاصّی بین این دو بر قرار می نماید. باتوجّه به این مسائل ، اسلام برای تعدیل این کشش و روابط بین زن و مرد حجاب را به زن مسلمان توصیه می کند ، تا فضای جامعه پاک و پیراسته از هر گونه عامل تحریک زا باشد.حضرت علی - ع - پوشش را مهمترین عامل تعدیلحسّ زیبایی دوستی و خود نماید می داند. - آمدی ، بیتا ، ج4 ، ص. - 105بنا بر این ، زنموظّف است که غرایزش را تحت کنترل در آورد و سپس تن خویش را در حجاب کامل بگیرد ، زیرا ایننفسانیّت زن است که مرد را به سوی خویش می کشد اسلام با إلتفات ویژه به مسئله ی حجاب و پوشش زنان در محیط کار می خواهد که محیط اجتماع ازلذّت های ناهنجار جنسی پاک شده و راه را جهت حفظ نیروی قدرتمند روحی و جسمی با حضور معنوی در محل کار بگشاید. در مقابل ، بی حجابی و بد حجابی باعث سوق دادنلذّت های جنسی از محیط کار و کادر خانواده به اجتماع می گردد. - مطهری ،1373، ص84 . - 94
3 مبارزه با تهاجم فرهنگی
مبارزه با تهاجم فرهنگی پدیده جدیدی نیست.در طول تاریخ بشر جنگ فرهنگی همیشه وجود داشته است به عنوان نمونه ، فرعون در برابر حضرت موسی به جنگ فرهنگیمتوسّل شد وگفت : می ترسم آیین شما را دگرگون سازد و یا در این سر زمین فساد بر پا
