بخشی از مقاله
چکیده
حجاب و عفاف و یا بهتر بگوییم عفاف و حجاب دو مبحثی هستند که امروزه در کشورمان زبانزد عام و خاص است و بی تردید مطالعه تاریخ اسلام و زندگی معصومین - ع - ما را در درک معانی و مفهوم و تعریف واژگان مورد بحث رهنمون خواهند بود. تأکید خداوند متعال به بحث عفت و پاکدامنی و حجاب و حتی جایگاه آن در سایر ادیان الهی و آسمانی به اهمیت موضوع بعنوان یک ارزش در جوامع دینی و مذهبی صحه می گذارد و با نگرشی در تاریخ انقلاب اسلامی و نگاهی گذرا به تاریخ ماقبل انقلاب ایران قطعاً به ما کمک خواهد کرد تا به نقش برجسته عفاف و حجاب در شکل گیری و حتی پیروزی انقلاب شکوهمنداسلامی و دوران دفاع مقدس پی ببریم.
کلید واژه ها: حجاب ، عفاف ، فلسفه حجاب و عفاف
قدمه
در اینجا لازم است به یک نکته اشاره کنم که متأسفانه در گفتمان نظری تلقی نادرستی از حجاب و عفاف درجامعه فعلی ما مطرح است. بدین صورت که وقتی بحثی از این دو ارزش مطرح است اغلب اینگونه اظهار می نماییم که »:حجاب و عفاف« اما عزیزان در هر بحث و گفتمانی اصول متعارف حکمفرماست و در این مقوله نیز مقدم و مؤخر باید مورد نظر بوده باشند. عفاف و پاکدامنی مقدم بر حجاب می باشد، زیرا اگر عفت و پاکدامنی نباشد و سرشت و نهاد آدمی پاک و مبرا از معصیت و گناه نبوده باشد یقیناً پوشش مورد بحث ما که ما آن را حجاب می نامیم مفهومی نخواهد داشت.
در نهضت خونین حسین بن علی - ع - پایه و اساس امر به معروف و نهی از منکر است و بالطبع عفاف و حجاب در این میان برای همیشه تاریخ در این مجموعه از جایگاه و نقش تاریخی عظیمی برخوردار است ، چرا که خطبه های آتشین حضرت زینب - س - در شام و کوفه نشأت گرفته از عفت و حجاب و تربیت آسمانی اوست که بعنوان سفیر دشت خونین کربلا و سفیر قیام و نهضت حسین برای همیشه تاریخ در سفارتخانه انسانیت ماندگار شد و در نقطه مقابل عایشه همسر حضرت پیامبر اکرم - ص - را داریم که چون عفاف و حجاب او ذاتی و نهادی نبود، نقش او را در مبارزات مخالفان دین اسلام بعد از وفات پیامبر به عینه در تاریخ اسلام می بینیم.
پس اگر در آن زمان زینب تنها بود امروز در ایران و در انقلاب و هشت سال دفاع مقدس ما شاگردان مکتب او را که هر یک زینب وار علم همیشه جاوید آن اسوه پاکی و پاکدامنی، و آن الگوی عفاف و حجاب را بر دوش گرفته و خط بطلان به کشف حجاب و هر قاعده و قانون نگین دیگری در خصوص حذف و لغو عفاف و حجاب در ایران بود کشیدند و امروز اگر هست این امنیت و آزادی برای ما و اگر فرصتی و فضایی است برای گفتن و نوشتن و شنیدن در خصوص عفاف و حجاب به برکت رشادت و حرکت زینب گونه مادران و خواهران این سرزمین است و سخن آخر اینکه ما در این مقاله و گفتمان و یک چیز دیگر نیزدر این خصوص باید توجه و تأکید کنیم که عزیزان وقتی سخن از عفاف و حجاب به میان می آید بی درنگ ما قشر زنان را آماج تیرهای پنداری و گفتاری خود قرار داده و می تازیم و می پردازیم. راستی آیا عفاف و حجاب برای زنان است و راستی در کدام کتاب مقدس و درکدام حدیث و روایت و در کدام کلام بزرگان نوشته اند که مردان مسلمان از این امر تخصیص خورده و مستثنی شده اند؟حال با تعاریفی مختصر از واژگان عفاف و حجاب و موضوعات پیرامون آن دو شما را به ادامه بحث دراین گفتمان جلب می کنم.
تعریف چند واژه
-1 حجاب: حجاب به معنای مانع و فاصله ای بین شخص و دیگران است و در اصطلاح اسلامی و فقهی به معنای پوششی است که قامت زن را از نگاه دیگران محافظت می کند و همچنین است در مورد مردان و پوشش آنها. و مرحوم عمید در فرهنگ لغت خود حجاب را اینگونه تعریف و توصیف نموده که حجاب در لغت به معنی پرده ، چادر ، روپوش و آنچه با آن چیزی را بپوشانند و چیزی که مانع بین دو چیز دیگر باشد و دراصطلاح عام حجاب پوششی است که اعضای بدن را بطور کامل بپوشاند و پوشش بگونه ای نباشد که اعضایی از بدن وی را که زننده نموده و در شرع مقدس اسلام تعیین شده را نپوشاند.
-2 عفاف: همچنان که از ظاهر آن پیداست به مفهوم و معنای عفت، پاکدامنی و بی آلایش بودن و اغلب به معنای حیا و عصمت نیز استعمال می شود و هر چند محدود به زبان نیست، اما همچنانکه شارع مقدس و ائمه معصومین - ع - ذکر کرده بودند حیا به معنای واقعی آن برای همگانزیبا و واجب ، اما در زنان زیباتر و واجب تر. -3 فلسفه حجاب و عفاف: تعریف این قسمت را از کتاب مسأله حجاب استاد دانشمند شهید مطهری برایتان برگزیده ام. در رابطه با فلسفه و حدود حجاب می گوید:»ما برای پوشش زنان از نظر اسلام فلسفه خاص قائل هستیم که از نظر عقل آن را موجه می سازد و از نظر تحلیلی می توان آن را مبنای حجاب در اسلام دانست. در ادامه می فرمایند پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و خودنمایی نپردازد. استاد می فرمایدمهمتر از آن یعنی حجاب ، متانت ، وقار ، عفت وی - زن - است حیثیت و عفت او را مانع از مزاحمت افراد نامحرم و سبک سر شهر کرده است.«
نقش حجاب در تکامل زن از منظر رهبر معظم انقﻻب
رهبر معظم انقلاب در اهمیت عفاف چنین می فرمایند : هر حرکتی که برای دفاع از زنان انجام می گیرد ، باید رکن اصلی آن رعایت عفاف زن باشد . نباید بگذارند عفت زن که مهمترین عنصر برای شخصیت است مورد بی اعتنایی قرار بگیرد . حجاب ، مقدمه ی حفظ عفاف می باشد . ایشان در مفهوم و اهمیت حجاب چنین می فرمایند : باید مسائل ارزشی اسلام در جامعه ما احیاء بشود. مساله ی حجاب مساله ای که اگر چه مقدمه ای است برای چیزهای بالاتر، اما خود یک مساله ی ارزشی است . در اسلام حجابی بین زن و مرد وجود دارد ، این را نمی شود منکر شد. این حجاب هست ؛ این هم طبق حکمتی است کهواقعاً صحیح این حجاب باشد. این که بگویند چناچه زن و مرد در اتاقی هستند که پرده کشیده و دربسته است ، حرام است ؛ یک معنای عمیق و حکیمانه دارد، این درست است .
همه به عنوان یک مرد و یک زن ، به خودشان که مراجعه کنند، تصدیق می کنند که این حکم ، حکم درستی است . کسی نمی تواند انکار بکند و بگوید این حکم ، حکم درستی نیست . این که می گویند زن آرایش کرده و با زینت جلوی مردها و در مجامع مردها ظاهر نشود، حکم درستی است . اسلام معتقد است که مرد و زن باید یک مرزبندی میان خودشان در همه جا در خیابان ، در اداره، در تجارتخانه داشته باشند. میان زن و مرد مسلمان ، حجاب و مرزی تعیین شده است . اختلاط و امتزاج زن و مرد ، مثل اختلاط و امتزاج مردان با هم و زنان با هم نیست . این را باید رعایت کنند. هم مرد باید رعایت کند و هم زن باید رعایت کند . مساله ی حجاب ، به معنای جلوگیری از اختلاط و آمیزش بی قید و شرط زن و مرد در جامعه است این اختلاط ، به ضرر جامعه و به ضرر زن و مرد به خصوص به ضرر زن است .
عفاف عامل تکامل زن
