بخشی از مقاله
چکیده مقاله :
حیوانات با اشکال گوناگون و تنوع فراوان و شگفتی های عظیم ,توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کنند.نگرانی فعالان و حامیان حقو.ق حیوانات در خصوص استفاده های متعدد ار این موجودات در علوم مختلف از جمله پزشکی ,صنایع ,فضا و...طرفداران رفاه جانوران و دلسوزان حیوانات را بر ان داشته تا تلاش بیشتری در زمینه وضع قوانین راجع به حقوق ناشناخته انان بنمایند.برخی انسان ها بر این عقیده اند که جاندارانی غیر از انسان ها به دلیل نداشتن سطحی از فهم و ادراک و یا دست کم ,داشتن سطح ضعیفی از ان ,هرگز احساس ناراحتی و درد ندارند و از طرفی حیوانات هیچ حقی جز غذاخوردن و گاها"" خوابیدن نمی توانند داشته باشند.
این مقاله با رد این ادعا ,اثبات می کند که حیوانات نیز دارای سطحی از شعور می باشند که ما را بر ان می دارد که حقوقی را در حقشان رعایت نماییم و با بهره مندی از روش توصیفیBتحلیلی درصدد پاسخگویی به این سوالات است که سهم یک حیوان از زندگی اش به چه میزان است ؟ایا حیوانات نیز فهیم و تربیت پذیرند ؟و ما انسان ها در قبال حیوانات به لحاظ شرعی ,عقلی ,و وجدانی تا چه اندازه مسولیم ؟ به گواهی ایات و سخنان پیشوایان اسلام ,حیوانات نیز از سطحی از شعور مطابق با وجود حیوانی خود بهره مندند و دارای احساسات و عواطف اند ,از همین روی حرمت دارند.انسان ها نیز در برابر بهره برداری از ان ها به رعایت احترام و حق حیات انان مکلف هستند و حقوقی بر عهده دارند. در این مقاله سعی بر ان است تا حقوق حیوانات را امیخته با صلح در پرتو دین مهرورزی ,دین محبت و مهربانی ها ,دین تمام خوبی ها ,اسلام ,پیش کش جوامع صلح دوست و صلح طلب نماییم.
مقدمه
اصل رعایت حقوق موجودات زنده و عدم وارد آوردن درد و رنج برآن ها ,باید مشابه آنچه درمورد انسان بدان معتقدیم ,مورد توجه قرار گیرد.احساس درد و رنج به فهم و شعور نیاز ندارد.همان طور که وارد آوردن درد و رنج بر یک نوزاد انسان - که به صورت بالفعل فاقد قدرت فهم و شعور است - پسندیده نیست ,آزار دیدن و دردکشیدن حتی یک موش آزمایشگاهی هم نباید مطلوب باشد.ما انسان ها با هدف نهایی جلوگیری از امراض ,تسکین آلام و دردهای انسان و کسب لذت و منافع بیشتر برای نسل بشر و برخی حیوانات مورد علاقه اش ,آزمایشاتی برروی حیواناتی که به طور معمول به دلیل شکل و اندازه ,مورد علاقه غالب افراد نیستند انجام می دهیم که این حیوانات ,اجبارا" و بی هیچ مجوز وموافقتی دچاردرد و انواع شکل های آزار و آسیب می شوند.
اکثر قریب به اتفاق این حیوانات را پستانداران تشکیل می دهند ,موجوداتی با سیستم عصبی بسیارتکامل یافته که قادربه احساس درد, اضطراب ,استرس ,کسلی ,خستگی ,اندوه ,افسردگی ,تشنگی ,گرسنگی وسایر حالات ناخوشایند می باشند.قوانین حمایت ازانسان درتحقیقات پزشکی چنین عنوان می دارند که کسب اجازه فرد یا قیم وی برای اینگونه موارد اجباری است و تنها در صورت کسب چنین مجوزی می توان به این تحقیقات مبادرت ورزید. این درحالی است که مسلما" هرگز نمیتوان حیوانات را راضی نمود تا باخواست خود درتحقیقات مشارکت نموده واین موجودات قیّمی قانونی نیز ندارند.
درحقیقت قریب به تمامی حیوانات استفاده شده درامور پژوهشی, هرگز از نتایج چنین تحقیقاتیBهرچند بسیارارزشمندB بهره مند نخواهند شد و اجبارا" می بایست نه تنها درد, بلکه سایراشکال رنجش را نیز متحمل شوند. - احمدی نور بخش,بی تا: - 4 در دین اسلام جان هر جانداری مادامی که عامل ضرر بر انسان نباشد ,محترم است و این احترام منشا وضع قوانین حقوقی درباره حیوانات گشته است. در این مقاله به برخی ازآن حقوق اشاره می گردد.براساس حکمت و مبانی دین اسلام تمامی موجودات عالم هدفمند خلق شده اند و براساس همین آموزه ها حیوانات به عنوان تشکیل دهنده بخش عظیمی از موجودات آفرینش دارای ویژگی هایی هستند.در ادامه به متن ,ترجمه و بخشی از مفاهیم مرتبط با آن پرداخته می شود.
-1 شعور حیوانات ,حقوق حیوانات
آن روزهای نه چندان دور را کاملا" به یاد دارم که عصر یکی از روزهای دل انگیز تیرماه همراه ورود برادرم به خانه ,مهمان کوچکی نیز وارد خانه مان شد ,جوجه کوچکی که سال ها کنار ما زندگی کرد و روزهای خوشی را کنار هم داشتیم.هر روز که می گذشت و بزرگ و بزرگ ترمی شد من از نزدیک شاهد رفتارهایی حاکی از درک و فهم این مخلوق الهی بودم.تنها ,به هنگام گرسنگی غذا می خورد و در هنگام سیری هرگز و به هیچ وجه لب به غذا نمی زد.حتی اگر لذیذترین غذاها را برایش فراهم می نمودم.جالب آنجا بود که در زندگی آدم هایی را می دیدم که در وقت سیری اگر گرسنه نبودند باز هم در تکاپوی خوردن بودند!زندگی اش آمیخته با نظام جالب و شگفت آوری بود که نشانه سطحی از فهم و شعور در این امانت الهی بود.
بدیهی است که همه جانوران از نوعی شعور,که البته با یکدیگر متفاوتند برخوردار می باشند.به عنوان مثال وقتی سگی تربیت می شود و صاحبش ,یا دزد یا گرگ را می شناسد و حتی می تواند برای صاحبش به شکار برود ,یا اسب تربیت می شود ,و یا فُ ک و اسب آبی حتی با انسان بازی می کنند و یا کبوتر تربیت شده پس از رهایی به لانه برمی گردد و یا حتی نامه بر می شود و...,از نوعی شعور برخوردار است.
جالب است بدانیم نه تنها جانداران ,بلکه همه مخلوقات از نوعی شعور برخوردار هستند.چنان چه درعالم مشهود و معمول می بینیم که برای گیاهان موسیقی می گذارند و می گویند درک می کند و حتی ثابت شده که رفتار صاحبش را درک می کند.لذا توصیه شده که اگر با گیاهان با ملاطفت و مهربانی رفتار می شود,رشد بهتری خواهند داشت.و درعالم غیرمعمول دیده ایم که حتی سنگ ریزه تسبیح می کند و یا چوب خشکی که پیامبر - ص - بر آن تکیه می داد از فراقش ناله می کند و در احادیث آمده است که مکان نمازگزار مومن و سجاده اش به هنگام وفات از فراق او می گریند و این ها همه دال بر برخورداری از نوعی شعور است.
