بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق با هدف، بررسی نقش حمایت سازمانی ادراک شده و پیامدهای آن انجام شده است. در راستای دستیابی به هدف مذکور سعی شده است تا مرور مستند بر ادبیات موضوعی مربوط به حمایت سازمانی ادراک شده انجام شود تا مبنایی برای بررسی و مطالعات بیشتر درخصوص موضوع، فراهم گردد. در روش شناسی این تحقیق، از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده گردیده است. حمایت سازمانی ادراک شده، زمانی در سازمان ها بیشتر نمایان می گردد که ارتباط و تعاملات بین کارکنان و سازمان بیشتر صورت می پذیرد. وقتی سازمان و مدیران آن از کارکنان در جنبه های مختلف حمایت می کنند، در کارکنان خود زمینه جبران این حمایت را فراهم می نمایند به عبارتی کارکنان تمایل دارند نسبت به گذشته در قبال این حمایت، متعهدتر عمل نمایند و یا رفتاری اختیاری و بدون اجبار در انجام بهتر وظایف خود بروز نمایند. اثر حمایت سازمانی ادرا ک شده در ایجاد رفتارهای مناسب کارکنان مؤثر بوده و موجب افزایش کارایی، ارتقاء انگیزش و در نهایت افزایش بهره وری سازمان می گردد.
کلیدواژه ها : حمایت سازمانی ادراک شده، ابعاد حمایت سازمانی ادراک شده، رفتار شهروندی سازمانی .
مقدمه و بیان مسئله
حمایت سازمانی ادراک شده، نتیجه نوع رابطه بین کارکنان و سازمان است. مبنای این رابطه در انواع تعاملات بین کارکنان و سازمان صورت میگیرد، ریشه دارد. طبق تئوری مبادله اجتماعی ارتباط مبادله ای بین دو طرف معمولا فراتر از مبادله اقتصادی بوده و شامل تعاملات اجتماعی نیز می شود. از دیدگاه پژوهشگران سازمانی، ارتباط بین کارکنان و مدیران فقط از منابعی مانند پول، خدمات و اطلاعات نشات نمی گیرد بلکه منابع شخصی و احساسی مانند تایید، احترام و حمایت را نیز در بر میگرد. در طول زمانی میزان حمایتی که سازمان از خود نشان می دهد در کارکنان احساس الزام جبران این حمایت را ایجاد می کند.
به زعم گایو و یوآن - 2012 - 1 زمانی که کارکنان این احساس را ادراک کنند که سازمان دلواپس خوشبختی آنهاست و نیروهای خود را مورد مساعدت و حمایت قرار می دهد - حمایت سازمانی - ، خود را جزیی از سازمان دانسته، سازمان را معرفخودشان می دانند و نسبت به سازمان احساس پایبندی و وفاداری می کنند. هنگامی که ادراک افراد از حمایت سازمانیافزایشپیدامی کند، آنها برای عملکرد بهتر نه تنها انگیزه بالاتری پیدا می کنند و سختتر کارمی کنند، بلکه ادراکآنهاازعواملتهدید کننده و تنش زا نیز کاهش پیدا می کند؛ چرا که آنها سازمان را بعنوان حامی خود، قادر به رویارویی با شرایط و عوامل آسیب رسان می بینند؛ این در حالی است که خود توان مقابله با چنین عواملی را به تنهایی ندارند - حسینی و همکاران، . - 1392تحقق اهداف سازمان، مستلزم این است که همه افراد سازمان در راستای آن اقدام نمایند و این امر مستلزم روحیه همکاری داوطلبانه می باشد، لذا یکی از چالشهای اساسی مدیریت، امروزه در سازمان ها، نحوه جلب این همکاری است.
بهبود، توسعه و اثر بخشی هر چه بیشتر سازمان ها، با ارائه ی راهکارهای بدیع در جهت رفع مشکلات امکان پذیر می باشد. یکی از حوزه های پر طرفدار در رشتهی مدیریت، مدیریت رفتار سازمانی می باشد که با تمرکز بر نیروی انسانی، به سازمان کمک می کند تا به اهداف عالی خود برسد. نیروی انسانی به عنوان یکی از ارزشمندترین سرمایه های سازمانی، مهمترین مزیت رقابتی برای سازمان ها قلمداد می شود لذا در صورت حمایت مدیران و رهبران سازمان از کارکنان، پیامدهای مثبتی نظیر رضایت شغلی، رفتار شهروندی و تعهد سازمانی نصیب سازمان خواهد گردید.به زعم ایسلام2 و دیگران - - 2013 یکی از مشکلاتی که در حال حاضر مدیران سازمان ها با آن روبه رو هستند حفظ کارکنان کلیدی و متخصص است، با افزایش حمایت سازمانی نه تنها تعهد سازمانی بالا می رود، بلکه نیت ترک سازمان نیز به شدت کاهش می یابد - حریری و همکاران ، . - 1392
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
به زعم ابراهیمی بلوط بازه - 1388 - در عصری که سازمانها و محیط های کاری هر روز با چالش ها و فشارهای زیادی روبه رو هستند و کارکنان این سازمانها بار کاری فراوانی را تحمل و با مشکلات، دست و پنجه نرم میکنند، حمایت سازمانی شاید مرهم مناسبی برای این چالشها و فشارها باشد - حریری و همکاران ، . - 1392ایده حمایت سازمانی ادراک شده برای نخستین بار توسط آیزنبرگر و همکاران - 1986 - به طور رسمی در ادبیات سازمانی مطرح شده است. به تعریف آنها، رفتارهای حمایت کننده رهبران وهمچنین جوسازمان ، می تواند موجبات فراهم آوردن حمایت سازمانی ادراک شده شود که منظور از حمایت سازمانی، احساس و باورهای تعمیم یافته افراد در این راستاست که سازمان نسبت به همکاری و مساعدت و حمایت اعضای خود ارزش قایل، و نگران و دلواپس خوشبختی و آینده آنهاست.
در پی آن، صاحب نظران به تحلیل چگونگی شکل گیری حمایت سازمانی توجه خاص نموده اند و علاوه بر آن به بررسی تاثیرات و پیامدهای حمایت سازمانی درحوزه های فردی و سازمانی پرداخته اند - زکی، . - 1385حمایت سازمانی، احساس و باورهای تعمیم یافته افراد در این راستاست که سازمان نسبت به همکاری و مساعدت وحمایت اعضای خود ارزش قائل است و نگران و دلواپس خوشبختی و آینده آ نهاست - عریضی سامانی و دیگران، - 1390براساس نظریه حمایت سازمانی گونه های عمومی، موجب رفتارهای مطلوبی در سازمان می شود: انصاف و مساوات ، حمایت سرپرست، پاداشهای سازمانی و زمینه های شغلی، خاستگاه عوامل مذکورسازمان است و در نهایت موجب افزایش حمایت سازمانی می گردد و علاوه بر این عوامل می توان متغیرهای جمعیتی را نیز به آنها افزود - آیزنبرگر3 و همکاران ، 1986، به نقل از زکی ، . - 1385
در خصوص اهمیت موضوع تحقیق لازم به ذکر است که افراد در سازمانها به عنوان عضو فعال سازمان به ایفای نقش میپردازند و احساس خشنودی و رضایتمندی خواهند کرد . برخی دیگر به دنبال این احساس می کوشند در پی فرصت های مناسبی باشند تا با کسب آموزش های لازم و مورد علاقه خود، بتوانند نقش های خود را در سازمان به خوبی ایفا نمایند. کارکنانی که میزان زیادی از حمایت سازمانی ادراک شده را تجربه می کنند، این احساس را دارند که می باید با توجه به رفتارها و نگرش های مناسبی در سازمان ایفای نقش کنند تا عمل آنها در راستای منافع سازمان متبوعشان باشد و بدین وسیله حمایت سازمان را جبران نمایند - آیزنبرگر و همکاران ، . - 1997منظور از انصاف، احساس مساوات نسبت به استفاده و اجرای روشهای توزیع منابع میان کارکنان می باشد که بدان عدالت رویهای نیز اطلاق می شود. رعایت انصاف و مساوات به منظور تصمیم گیری برای توزیع منابع، تاثیرات فزاینده ای برحمایت سازمانی ادراک شده دارد. حمایت سرپرست از آن جهت مورد توجه است که رفتار و کنش سرپرست به
