بخشی از مقاله
چکیده:
پرسش از ماهیت حقوق شهروندی نیازمند مطالعه رابطه این مفهوم با دیگر مفاهیم اساسی علوم اجتماعی و حقوق است. چه آن که می توان پیوستگی بیشتری میان حقوق شهوندی و آزادی های اساسی سراغ گرفت. هم از این روی مقاله پیش روی به بررسی این ارتباط از زوایای مختلف پرداخته است و ماهیت حقوق شهروندی را مجالی برای تبلور آزادی های اساسی شهروندان در برابر قدرت دولتی معرفی می کند. در واقع حقوق شهروندی در شمار آن گروه از مفاهیم است که آن را می توان از زوایای گوناگون علوم انسانی مورد مطالعه قرار داد. در واقع این مفهوم را می توان باز زایش مفاهیم بنیادین در علوم اجتماعی و فلسفه دانست که در راستای تحقق عملی تبلور یافته است.
واژگان کلیدی: آزادیهای اساسی، حقوق شهروندی، دولت، مردم، سیاست.
طرح مساله:
پرسش از ارتباط میان آزادی های اساسی و احقاق حقوق شروندی در زمره پرسش های چالش برانگیز ارتباط میان دولت و ملت است. پاسخ پیش روی اسن پرسش مرکزی مطالعه آزادی های اساسی و راهکار های تحقق آن در قوانین اساسی است. مطالعه حقوق شهروندی، آزادی های عمومی/اساسی و قانون اساسی را می توان به مثابه پژوهشی سیاسی-حقوقی در نظر گرفت. مطالعه آزادی های اساسی به مثابه نماد و تجلی احقاق حقوق شهروندی می توان در قانون اساسی هر کشور رصد نمود. وجه دیگر آزادی های اساسی به مثابه حقوق شهروندی خود را در چارچوب مشارکت سیاسی و یا به تعبیر درست تر آزادی بر در عرصه سیاسی نشان می دهد.
تمامی شهروندان حق دارند که مشخصا یا توسط نمایندگانشان در شکل گیری آن مشارکت نمایند. بنابراین آزادی مدنی بر آزادی سیاسی متکی است، به عبارت دیگر قانون حافظ آزادی مدنی است، زیرا ثمره آزادی سیاسی است. از آنجا که تمامی شهروندان در شکل گیری قانون هم مقصد هستند، این می تواند پایه آزادی همه باشد. اعلامیه سال 1793 نیز در ماده نهم می گوید: » قانون باید حافظ آزادی های عمومی و فردی در مقابل فشار آنهایی که حکومت می کنند باشد«اما در همان حال که قانون آزادی ها را پایه ریزی می کند، حدود آنها را نیز تعیین می کند، این حد و حدود خود تشکیل دهنده آزادی ها در مفهوم روسویی هستند، ماده پنج بیانیه 1789 چنین اظهار نموده که هر چیزی که توسط قانون منع نشده نمی توان از انجامش جلوگیری کرد و نمی توان کسی را به انجام آنچه که حکم نشده مجبور ساخت و اما محدودیت ها، اولین محدودیت عبارت از مقابله به مثل است: که هر کسی » از همان حقوق بر خوردار است - « ماده 4 بیانیه . - 1789
و نیز محدودیت به عنوان » اعمال مضر به جامعه - « ماده » - 5 نظم عمومی - « ماده - 10 یا » سوء استفاده « ، »مواردی که توسط قانون وضع شده« یا سوء استفاده » در مواردی که توسط قانون تعریف شده « بنابراین این حد و حدودها بنا به تعریف قابل تغییر خواهد بود و می تواند تابع اراده عمومی باشد که توسط قانونگذار اظهار شده است. این اصل قانونی شامل بزه ها و کیفر ها می شوند - ماده - 8، همچنان که شاما آزادی عقیده نیز هستند. - ماده - 10بنژامین کنستانت ، آزادی قدیمی ها را در مقابل آزادی جدیدی ها قرار می دهد. آزادی قدیمی ها توسط یونانی ها با دموکراسی مستقیم به اجرا درآمد ، آزادی جدید آزادی فردی است . آزادی سیاسی ، زاییده نظام نمایندگی است ، امکان مداخله در بحث سیاسی برای حق رأی محدود نشده است، مجموعه ای از آزادی های عمومی به عنوان آزادی های سیاسی تلقی شده اند که مبنایی برای حقوق شهروندی و حفظ آزادی ها می باشد. - آرلت هیمن-دوآ، همان، صص - 41-73
سخن پایانی ارتباط حقوق شهروندی و حقوق بشر است که در این میان حقوق شهروندی را به عنوان بستری برای تحقق حقوق بشر تحت قوانین دولتی می دانند. نکته شایان توجه در هم آمیخته دیدن حقوق بشر و حقوق شهروندی اهمیت علمی دارد، زیرا تنها به عنوان شهروند می توان به حقوق پایه ای انسانی خود دست یافت . حق مصونیت جسمی ، شخصی و وجدانی ایده ای انتزاعی و توصیه اخلاقی بی پشتوانه ای خواهد بود. در مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر دیده می شود که راه حمایت حقوق بشر را از راه قانون دانسته است و حاکمیت قانون را وسیله حمایت از حقوق بشر می داند ، بدون تردید حاکمیت قانون ، نوع حاکمیت در درون هر نظام و در محدوده مرزهای ملی کشورهای مختلف باشد. هم از این روی مطالعه حقوق شهروندی به عنوان رعایت حقوق بشر در قوانین داخلی یک دولت را می توان ذیل بررسی آزادی های اساسی مندرج در قانون آن دولت توضیح داد.
حقوق شهروندی:
مفهوم فرد،به مثابه انسان انتخابگر واجد آزادی، که با گسترش مدرنیزم و مردم سالاری برجسته گردید مقدمه ای برای پیدایش مفهوم شهروند و حضور آن در قواعد و قوانین و سرانجام هویت انسان معاصر،به مثابه انسان واجد حقوق تضمین شده از سوی دولت، بود. مفهوم شهروندی که عموما در شمار مفاهیم جهان مدرن قرار می گیرد آمیزه ای از وظایف، مسئولیت ها و حقوق شهروندان در مقابل یکدیگر، نظم عمومی، زندگی جمعی و دولت یا هیات حاکمه است. مجموعه این حقوق و مسئولیت ها حقوق شهروندی نامیده می شود که به طور ویژه بر آزادی و برابری
