مقاله در مورد مصلی های ایران

بخشی از مقاله

مصلی: جای نماز – جایی که در عید فطر و قربان در آن نماز برپا می شود. مصلی مکانی است که در مواقع خاص در آن نماز برگزار می شود.
مثلا جهت برگزاری نماز باران از مکان مصلی بهره می گرفتند، علاوه بر این گفته شده که مراسم تدفین در این مکان برگزار می شده و در پاره ای اوقات از مصلی جهت مراسم اعدام نیز استفاده می شده است. قداست این مکان تا حدی بوده که از ورود زنان حائضه جلوگیری می شده و ممنوعیت داشته است.

اولین مصلی در شهر مدینه بدستور حضرت محمد (ص) دور از دیوارهای شهر ساخته شد، بعد از آن در بیشتر کشورهای مسلمان مکانی دور از حریم شهر و دور از هیاهوی شهر مکانی جهت برگزاری مراسم نماز عیدین (فطر و قربان) و دیگر مراسم مخصوص در نظر گرفته می شد که مصلی نام داشت.

مصلی در واقع زمینی وسیع، شبیه زمین خرمن کوبی است، با دیواری که جایگاه محراب در قسمتی از آن ساخته شده است، و جایگاهی سکویی و بلندتر جهت خطبه امام جمعه در نظر گرفته می شده.
گروهی معتقدند حتی پیش از اسلام جایگاهی شبیه مصلی بوده جهت برگزاری مراسم های مخصوص.

مساجد جمعه که برای شهرهای بزرگ ساخته می شد، بدلیل اینکه گنجایش تمام مومنین آن شهر را نداشت، به این دلیل جهت ادای فرائض دینی و برگزاری نمازهای عید فطر و قربان یا به هنگام دعاهای دستجمعی در موقع شیوع بیماریهایی مثل وبا، طاعون و خشکسالیهای بسیار طولانی، محل لازم بود تا تقریبا تمامی مسلمان بالغ آن شهر بتوانند در آن محل جمع شوند و به نماز و مراسم خاص آن روز بپردازند، که این محل را مصلی نام گذاری کرده اند که این جایگاه عموما در

کنار یا اطراف شهرها بود. بنابراین مصلی، یعنی محل اجتماع خاص و عام، و قطعه زمینی وسیع بوده که محصور یا غیر محصور که بر حسب گنجایش مردم شهر در نظر گرفته می شده و مورد استفاده قرار می گرفته و گاهی بدلیل بی توجهی و عدم استفاده بصورت متروکه در می آمده است. در ایران مصلی بنام عیدگاه ترجمه شده و جای برگزاری جشن ها می باشد که در روز عید

انجام می شده، محلی باز و دلگشا که در آن هیچ گونه ساختمان مسکونی به چشم نمی خورد، و فقط یک کوشک جهت ایستادن امام جمعه در آن ساخته می شده، در صبح روز عید مردم شهر بهترین جامه های خود را برتن کرده و با استفاده از عطر خود را خوشبو کرده، ا... اکبر کنان به سوی مقصد مذکور یعنی مصلی راهی می شدند تا مراسم روز عیدین و نماز عید را در این مکان باصفا و بی ریا برگزار کنند، خالی از هر گونه دلبستگی به دنیا، این مراسم دست کمی از مراسم

احرام حجاج ندارد. با توجه توضیحت داده، می خواهیم چند مصلی را در چند شهر نقد و بررسی کنیم، که ابتدا به شهر بادگیرها، شهر دارالعباده یعنی شهر کویری یزد می رویم، شهری که در دل کویر همچون نگینی می درخشد.

در شهرستان یزد دو مصلای معروف وجود دارد که یکی از آن دو بنام مصلای عتیق می باشد که این محل در سال 860 هـ. ق بر اثر سیل به ویرانه ای تبدیل شد و مسجدی که در این مصلی

ساخته شده بود نیز به خرابه ای تبدیل شده و بازار و محله مصلی را همین سیل ویران گر به تلی از خاک تبدیل کرد، بنیانگذار این مصلی و مسجد، امیر رکن الدین قاضی بود، بنای مسجد این مصلی بسیار وسیع بوده و در کنار آن مناره ای جهت راهنمایی مسافران ساخته شده بود، در این محل شبستاتی دراز توسط امیرمعین الدین اشرف ساخته شد، و آب نرسوباد توسط او به این محل آورده

شد، بعد از آن مرحوم شرف الدین علاءالدوله دستور داد تا زیلوهایی برای آن ببافند، اما همانطور که ذکر شد در سال 860 مسجد و محله مصلی طعمه سیل شده و بصورت ویرانه ای تبدیل شده، اما به این حال هنوز بیشتر مردم یزد، آن ناحیه را به علت دروازه ای که از حصار شهر به سوی مصلی باز می شده، به دروازه مصلی می شناسند و گودال آن منطقه را گودال مصلی و حوضی که در آن جا بوده را به نام حوض مصلی عتیق می شناسند.

می باشد که محدوده آن 75×70 ذراع می باشد که در حال حاضر قسمتی از آن بصورت مدرسه درآمده، که معروف به مدرسه مصلی می باشد. حجره های مدرسه در دو طبقه واقع شده، که طبقه پائین آن بعلت دسترسی به قنات خاکبرداری شده و در آن باغچه ای ساخته شده، که این باغچه در گودی وسط حیاط ساخته شده است و حجره های مدرسه دورادور باغچه ساخته شده است.
نائین
نائین یکی از شهرهای استان اصفهان می باشد که در غرب شهرستان اصفهان واقع شده، در دل کویر، در این شهر تاریخی دو مصلا وجود دارد، یکی مصلای قدیمی بنام مصلی عتیق و دیگری بنام مصلای جدید می باشد.
در جنوب غربی نائین این دو مصلی با فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند. مصلای عتیق (قدیمی) به دلیل مرور زمان بصورت مخروبه درآمده و فقط یکی، دو صفه و گنبد آجری از آن باقی مانده است.
مصلای جدید (بزرگ): این مصلی در غرب مصلای عتیق با فاصله کمی ساخته شده که حدودا 200 سال قبل این محوطه بنا گردیده است. این مصلی که یک سمت آن مقبره شیخ الاسلام است، توسط دیواری دور تا دور آن در زمینی وسیع احاطه شده، در طرف مقبره فضایی سبز با درختان سر

به فلک کشیده احاطه شده که آرامش روحانی به نمازگزاران می دهد. در سوی دیگر مصلی، آب انباری بزرگ ساخته شده جهت استفاده آب و حتی جهت وضو ساختن نمازگزاران. این مصلی بصورت یک قلعه مستحکم می باشد که دیوارهای آن تماما از آجر می باشد و در چهار طرف آن چهار برج ساخته شده، در وسط باغ بقعه ای هشت ضلعی ساخته شده، این مصلی سالهاست که محل نمازگزاری و عبادت گروهی از عرفا بوده. در این بقعه افرادی با اصالت پرآوازه مدفون شده اند از جمله مرحوم حاجی عبدالوهاب نائینی و مرحوم حاجی محمد حسن یزدی. این بقعه در زمان محمد شاه قاجار ساخته شده است.

مساحت این مصلی در حدود هیجده جریب می باشد که دور تا دور آن دیوار آجری به ارتفاع 6 متر به همراه چهار برج زیبا ساخته شده است، داخل محوطه مصلی، باغچه ای از درختان کاج و پسته و انار می باشد. آب مصرفی این باغ توسط چاهی که در مصلی حفر کرده اند تامین می شود.
نمای دیوار از سمت داخل توسط آجر بصورت خفته آراسته تزئین شده است.
ورودی مصلی در جهت شرق جغرافیایی واقع شده، ورودی این بنا را ساختمانی دو طبقه تشکیل داده که سر در آن بسیار تزئین شده است. در طبقه دوم این سردر، سه اتاق ساخته شده که از این اتاقها می توان تقریبا فضای بیشتر شهر و اطراف را نظاره کرد.

در قسمت غرب مصلی آب انبار بزرگی ساخته شده، این آب انبار شامل سه بادگیر به سبک بادگیرهای یزد می باشد، این بادگیرها جهت خنک نگه داشتن آب مخزن آب انبار ساخته شده است. این نوع معماری از معماری اقلیم کویر سرچشمه می گیرد، گرمای کویر با وجود این بادگیرهاست که قابل تحمل می شود.
این آب ابنار دارای دو قسمت پله می باشد که یکی از داخل و جهت مصرف و استفاده افراد خاص می باشد، و پله دوم در خارج بنای آب انبار می باشد که جهت استفاده عموم از آب انبار توسط پاشیرهای تعبیه شده در آب انبار می باشد.

در قسمتی از باغچه مصلی بقعه ای بصورت هشت ضلعی روی سکویی به ارتفاع یک متر از سطح زمین ساخته شده، این بقعه حدودا 30 متر از درب اصلی مصلی ساخته شده است، گنبد این بقعه دو پوسته می باشد، پوسته خارجی و نمای خارجی گنبد توسط آجرهای آبی رنگ ساده ای پوشیده شده، رنگ آبی این کاشی ها واقعا چشم نواز و دل انگیز و آرام بخش می باشد. پوشش زیر گنبد بصورت کاربندی از آج ساخته شده است. ورود به این بنا از هشت ضلع امکان پذیر می

باشد. ساخت این بقعه کاملا برونگر است، مثل تمامی مرقدهای ساخته شده بعد از اسلام که حالتی برونگرا دارند. در داخل بقعه قبر دو تن از شاخص ترین افراد زمان خودش بنام های مرحوم حاج عبدالوهاب نائینی و مرحوم حاجی محمد حسن یزدی می باشد. در اطراف بقعه کتیبه های وجود دارد که با خط بسیار زیبا نوشته شده اند. این مصلی در دل کویر یک محل آرام بخش برای دلهای خسته می باشد، روحانی بودن این مکان با ورود به آن حس می شود و انسان با ورود به این مکان احساس پاکی و صفا می کند و با ورود به این محل دیگر احساسی از خشکی کویر در ذهنش نمی ماند، این محل مثل آغوش گرم و لطیف است در دل کویر.

مشهد:
این شهر مقدس دو مصلی معروف دارد که یکی بنام مصلای طرق و دیگری بنام مصلای مشهد است، ابتدا چند نکته ای درباره موقعیت تقریبی چند مصلی در چند شهر یادآور می شوم، در این خصوص باید بگویم که مصلای مشهد، زمین محصور شده ای است که تقریبا در یک کیلومتری دروازه پائین خیابان واقع شده، اما مصلای طرق جزیی از یک دشت است که در چند کیلومتری جنوب غربی مشهد می باشد، مصلای یزد هم در ابتدای دروازه شهر می باشد که مخروب شده و دیگری درست در مرکز شهر یعنی میدان میر چخماق می باشد که امروز معروف به مدرسه مصلی یزد می باشد.

مصلای همدان واقع در تپه ای عریان در جنوب شهرستان همدان می باشد. مصلای اصفهان در خارج از شهر و در نزدیکی دروازه طوقچی می باشد. و مصلای تهران هم در بهترین مرکز تهران یعنی نزدیکی میدان آرژانتین واقع شده است. با این تفاصیل این قبیل مکانها که به ندرت مورد استفاده واقع می شده، پس از مدتی متروک شده، و هرگز در ردیف بناهای مهم تاریخی قرار نگرفته اند.

مصلای طرق: این مصلی مرکب است از یک تالار چهار گوشه که بر بالای آن گنبدی ساخته شده است و جلوی آن ایوانی مرتفع به سبک ایوانهای شرق ایران ساخته شده که در انتهای ایوان محرابی تعبیه شده. این بنا در سال 837 هجری قمری بنا شده است.
مصلای طرق بنای عظیم و زیبایی است که در کمال دقت ساخته شده است، این بنا بدلیل مرور زمان و عوامل جوی و توجه نشدن و رسیدگی نادرست، قسمتی از آجرچینی قسمت بالای آن مجاور با لبه ایران و نیز دیوارهای پشت بنا فرو ریخته و همانطور که در عکسهای صفحه بعدی مشاهده می شود، این بنای زیبا، قسمتی از طاق ایوان و چند قسمت از بدنه اصلی این بنا در جلو و عقب بنا بر اثر فرسایش فرو ریخته و تخریب شده و این مصلی بصورت متروکه و بلا استفاده واقع شده، مثل بعضی از مصلاهای متروک دیگر در دیگر شهرهای ایران.

مصلای مشهد: این مصلی در یک کیلومتری پائین خیابان دروازه، در زمان شاه سلیمان صفوی در سال 1078 هـ. ق ساخته شده، که گرداگرد این بنا توسط دیواری محصور شده، و در قسمت قبله، ایوان بلندی ساخته شده که جایگاه قبله را نشان می دهد.
در دو طرف ایوان این مصلی، دو رواق وجود دارد که هر دو دارای گنبد هستند، این رواقها جهت تقویت و استحکام بنای اصلی و تکیه گاه بنا محسوب می شوند. طاق این مصلا (طاق ایوان مصلی) همانطور که در تصویر صفحه بعد مشخص است، چون بیشتر از طاق مصلای طرق در مقابل

فشارهای ناشی از سنگینی خود، مقاومت کرده و به وضع بسیار خوبی باقی مانده است و تخریب آن نسبت به طاق ایوان مصلای طرق بسیار ناچیز است، نمای این بنا توسط کاشی های معرق تزئین شده که زیبایی خاصی به مصلی داده، در خراسان تا عصر تیموریان دوگونه مسجد وجود داشته، یکی مسجد – ایوان است که در ترکیب دو ایوانه خود مسجد بزرگ جامع سبک خراسانی را بوجود آورده و دیگری که اساسا مرکب از شبستانی گنبددار و دارای ایوانی رفیع است، که در مساجد با اهمیت کمتر و شبستان مصلاها و مراقد پدیدار می شود.

در داخل این بنا در بعضی از قسمتها بوسیله گچ پوشانده شده و در قسمتی از آن مقرنس کاری و گچ بری شده است. رنگ آمیزی فقط بر روی محراب و کتیبه بزرگی که دورتادور لبه ایوان است، انجام شده. این کتیبه علاوه بر رنگ آمیزی با کاشیهای معرق تزئین شده است. این کتیبه ها توسط معمار زمان خودش محمد رضا الامامی الاصفهانی نوشته شده است. این بنا توسط حاج شجاع بنای اصفهانی ساخته شده، همانطور که در تصویر محراب مشاهده می شود، اسم این استاد در قسمتی از محراب حک شده است.

در قسمت تحتانی، تزئینات لبه طاق ایوان در هر طرف نه بیت شعر فارسی به خط نستعلیق به رنگ زرد بر زمینه آبی نوشته شده ست، عبارات اشعار به متن زیر می باشد:
«بدور سلیمان شد کامکار
فلک بارگاه و کواکب چشم
بتوفیق فرمان ده کن فکان
بالهام حی الذی لایموت
ابوصالح آن صدر دین کز ازل
بسر کاری و سعی حاجی ملک
ز بس سعی کرد از سر صدق گشت
چو مستغنی از بهر تاریخ آن
بگوش دلم گفت پیر خرد
که هست از وجودش جهان را نظام
سکندر وقار و قباد احتشام

بتابید معمار بیت الحرام
بفرمان نواب عالی مقام
بود دولتش تا ابد مستدام
که در کارها باشدش اهتمام
باندک زمانی مصلی تمام
نهادم بصحرای اندیشه گام
بود این بنا مجمع خاص و عام»

«نوشته حاجی شجاع اصفهانی که بنا و معمار این عمارت می باشد.»
«و کتیبه محمد حسین مشهدی می باشد» نوشته 1087 هـ. ق

تهران:
تهران این شهر پرآوازه، این شهر بزرگ با جمعیتی چند میلیونی و مردم غیور که در تمامی عرصه های مذهبی و سیاسی و انقلابی حماسه آفریدند. با توجه به این وسعت و جمعیت عظیم، می بایست مصلای آن نمونه تمام مصلاهای دنیا باشد، و جایگاهی باشکوه و بزرگ در عین سادگی، زیبا و چشم نواز باشد. و موقعیت آن می بایست طوری باشد که تقریبا مورد استفاده عموم مردم تهران واقع شود.

از ابتدای انقلاب تا به حال بیشتر نماز جمعه ها در دانشگاه تهران واقع در خیابان انقلاب برگزار می شده، و محلی که در آن فقط جهت برگزاری نماز عیدین مورد استفاده می شده، منطقه ای بود مابین خیابان شهید بهشتی (منطقه عباس آباد) و بزرگراه رسالت، این منطقه در حال حاضر طوری طراحی شده که بعد از این تمام مراسمات از جمله نماز جمعه و نماز عیدین و دعای باران در این

محوطه، یعنی مصلی تهران برگزار شود. این محوطه بزرگ بر خلاف دیگر مصلاها، که در بیرون یا در کنار دروازه شهر واقع می شدند و دور از هرگونه ساختمان مسکونی بوده، درست در دل شهر یعنی منطقه ای که به تمامی نواحی جغرافیایی شهر دسترسی دارد ساخته شده است، و این منطقه در اطراف خودش برجهای عظیم و میدانهای بزرگ و بزرگراهها و شاهراههایی، دارد، که این موضوع می تواند این مصلی را با دیگر مصلاها از نظر موقعیت و کارکرد متفاوت کند، چرا که این

مصلی علاوه بر انجام فرائض عبادی، جایگاهی جهت انجام امور سیاسی و بیدار کردن مردم تهران از شیطنت و نیرنگ دشمنان اسلام می باشد، و از نظر موقعیت در ایران جایگاهی مهم را بر عهده دارد.

مصلاي تهران, در ضلع شمال شرقي تهران واقع شده, كه در قسمت شمال شرقي اين محوطه ايستگاه متروي مصلي تعبيه شده جهت اياب و ذهاب بهترين وسيله بشمار مي رود, چونكه با استفاده از اين وسيله, ترافيك سطح شهر به حد چشمگيري كاهش مي يابد. در قسمت غرب و جنوب مصلي جهت رفت و آمد سطح شهري ايستگاههاي اتوبوس شركت واحد مستقر شده, با تعداد دستگاه كافي و گنجايش لازم جهت انتقال مردم به تمام نقاط شهر. مصلي دربرگيرنده

شاهراههاي شمال و غرب و شرق و جنوب مي باشد كه مردم به راحتي مي توانند به آن دست پيدا كنند و از اين محيط استفاده كنند. دفتر مصلي در قسمت جنوبي زمين واقع شده كه مشرف است به خيابان شهيد بهشتي. موقعيت مصلي به اين شرح است كه از شمال مجاور بزرگراه رسالت (غرب به شرق) – و از جنوب مجاور خيابان شهيد بهشتي و از شرق مجاور با خيابان

آهنچي و از غرب دقيقا هم جوار بزرگراه مدرس مي باشد با اين توصيف مي بينيم كه چطور راه دسترسي از تمام جهات جغرافيايي تهران به اين محوطه آسان مي باشد.

طبق كروكي و نقشه اي كه در صفحه بعد مي باشد ملاحظه مي كنيد كه راه دسترسي به اين منطقه چقدر آسان است, بطور مثال, بزرگراه رسالت ارتباط شرق و غرب تهران به اين منطقه مي باشد, و خيابان آفريقا و بزرگراه مدرس ارتباط شمال و جنوب تهران را فراهم مي كنند, و راههايي مثل بزرگراه جهان كودك نقش فعالي در مورد ارتباط با شمال تهران را نسبت به مصلي به نمازگزار مي دهد, و خيابان شهيد بهشتي از طريق خيابان مفتح مي تواند ارتباط ديگري جهت رسيدن به قسمت جنوبي تهران مي باشد.

جهت اياب و ذهاب بعلت وسعت زمين و كثرت مراجعه كنندگان مي بايست طرحي عاقلانه ريخت تا نمازگزاران جهت رفت و آمد, با مشكلي مثل ترافيك مواجهه نشوند, و حتي المقدور ترافيك كمتري بوجود آيد. به اين خاطر با توجه به كروكي و نقشه صفحه بعد مشاهده مي كنيد كه در شمال مصلي در مجاور بزرگراه رسالت, ايستگاه مترو ساخته شده, كه همانطور كه قبلا ذكر كردم اين مسئله (راه آهن شهري) بهترين وسيله اياب و ذهاب بشمار مي رود, چرا كه بدون هيچ گونه

ترافيك در سطح شهر و بدون آلودگي صوتي و آلودگي هوا جمعيت عظيمي از نمازگزاران را جابه جا مي كند. در طرف ديگر مصلي يعني شمال غرب مصلي محوطه اي وجود دارد بنام پاركينگ بيهقي, اين جايگاه جهت پارك ماشين هاي شخصي مي باشد, در اين مكان (پاركينگ) جهت ارائه خدمات به مردم, فروشگاههاي زنجيره اي ساخته شده و تقريبا يك مركز خريد مجهز مي باشد براي استفاده بهينه مردم و نمازگزاران. در همان قسمت يعني در بيرون پاركينگ بيهقي, ايستگاههاي اتوبوس شركت واحد مستقر هستند, جهت اياب و ذهاب سطح شهري كه اين ايستگاهها به تمام نقاط شهر يعني شمال, جنوب, شرق و غرب خدمت رساني مي كنند.

مصلي در سال 1365 هـ. ش توسط شركتهاي ساختماني معتبر داخلي و خارجي مورد بررسي قرار گرفت تا بهترين پيشنهاد جهت ساخت مصلي مورد استفاده قرار گيرد, با توجه به اينكه موقعيت اين مصلي با ديگر مصلاهاي شهرهاي ايران فرق داشت, اين امر باعث مي شد كه در طرح ريزي و ساخت اين منطقه بسيار دقت شود, كه هم با ساختار اصلي يعني مصلي بودن تفاوتي نداشته باشد و هم بتواند در خور شهري زيبا مثل شهر تهران باشد.

در ابتدا چندين شركت طرح پوشش موقتي, مثل پوشش نماز جمعه دانشگاه تهران را پيشنهاد كردند, اما با توجه به وسعت زياد زمين, اين طرح نمي توانست جوابگو باشد و بصورت دائم مورد استفاده قرار گيرد. اين طرح به خودي خود باطل اعلام شد, و در اين زمان طرحهايي ديگري ارائه شد. از جمله اين طرحها, كه معماران توصيه كردند, پوششهايي سبكي بودند كه با اصول پيچيده تر و كامل تري طراحي شده بود, اما اين طرح بعلت استفاده از تكنيكهاي پيشرفته صنعتي, مخارج

سنگيني را دربرداشته و لزوم وارد كردن مصالح خارجي را ايجاب مي كرد, كه اين نوع خرجها بي هوده شايسته چنين بناي مذهبي نبود, گذشته از آن براي نگهداري و حفظ اين پوشش در دراز مدت نيازمند به تكنولوژي غرب بود, كه اين موضوع با اهداف اسلام و خودكفايي مغايرت داشت, اين طرح هم مردود اعلام شد. در بعضي از پيشنهادها معماران پوششهاي ساختماني سبكي را ارائه كردند كه اين نوع پوشش از نظر بيننده ثبات و پايداري را القا نمي كرد. گذشته از آن مشاهده چنين پوشش هايي و سيستم هايي, احساس وابستگي به تكنولوژي غير رايج را براي بيننده بوجود مي

آورد. نوعي ديگر پوشش پيشنهاد شد, مثل پوشش مصلاي اهواز, اگر كمي دقت كنيم به تصوير صفحه بعد كه نمايي از پوشش مصلاي اهواز مي باشد, مي توان دريافت كه اين پوشش براي زميني به وسعت 300×200 متر مربع كه بوسيله سيستم خرپايي به فضايي سرپوشيده تبديل شده است, و روي آن پوشش سبكي تعبيه شده است, البته بايد متذكر شوم كه اين نوع پوشش

در لحظه اول فضايي مطلوب براي نمازگزار ايجاد مي كند, بطوري كه بيننده احساس ابري سبك بالاي سرش را به خود تلقين مي كند, اما همين پوشش از چشم انداز دور, مثل يك مجموعه صنعتي به نظر مي آيد كه هيچ گونه ارتباطي با حالات روحاني محل نماز ندارد. البته بايد متذكر شوم كه اين نوع پوشش با آب و هواي اهواز مناسب است, اما اين نوع پوشش چادري براي اقليم تهران به هيچ وجه مناسب نيست.
با توجه به طرحهاي داده شده چندين طرح ديگر داده شد مثل گنبدي يكپارچه و عظيم بر روي همچنين زميني با وسعت پانصد هزار متر مربع, و ديگر طرحي كه ارائه شد دقيقا تقليد از ميدان نقش جهان اصفهان بود كه هيچ كدام از طرحهاي مذكور بيشتر آنها از كشورهاي خارجي و معماران خارجي بود مورد تاييد واقع نشد.

همانطور كه قبلا ذكر شد, مصلي يك محل ساده و بدور از هرگونه تشريفات و تزئينات بي مصرف و اضافي بايد باشد, نمونه اين سادگي را مي توان در نقشه و طرح اوليه خانه كعبه, ديد اين بنا كه در زمان حضرت ابراهيم (ع) ساخته شد, فقط بصورت يك مكعب ساده بود, كه بعدها انسانها به آن و اطراف آن چيزهاي زينتي افزودند كه مورد نظر اسلام نبود و نيست. يا مثل مسجد قبا كه رسول اكرم (ص) اولين نماز جمعه را در آن اقامه فرمودند, اين بنا فضايي چهارگوشه و ساده, با سقفي از

برگهاي درخت خرما ساخته شد, اين محل ساده محل راز و نياز با خدا مي باشد. با توجه به نكات ذكر شده اولين اصل يعني سادگي و بي پيرايگي ايجاب مي كند كه اين مكان مقدس (مصلي) سمبل واقعي خلوص و عاري از هرگونه مسايل دنيوي و تعلقات باشد. در ضمن بايد يادآور شوم,

اين مكان در عين سادگي بايد امكانات اوليه آسايش نمازگزاران را در برابر عوامل جوي و طبيعي را داشته باشد. با توجه به مراسم حج و محرم شدن مسلمانان و لباس احرام آنها مي توان دريافت كه حج مظهر سادگي و كناره گيري از مسايل دنيوي است, و رفتن بسوي خدا بدون هيچ تعلقي, و اين امر با كندن پوشش عادي شروع شده و با به تن كردن لباس ساده اي بنام لباس احرام دنبال مي شود, تا انسان بدون هيچ چيز وسيله مادي به سوي خالق خود قدم بردارد, با اين توضيحات

مي توان دريافت كه جو مصلي هم سعي دارد چنين حالتي و روحيه اي را به نمازگزار القا كند, و او را از هرگونه مسائل دنيوي برهاند و فقط و فقط به خداوند بزرگ فكر كند نه چيز ديگر.