بخشی از مقاله
نظام آموزشی چین
• ساختار نظام آموزشي
o آموزش پيش دبستاني
o آموزش پايه
o آموزش همگاني
o آموزش پيش دانشگاهي
o مقطع آموزش ابتدايي
o مقطع آموزش متوسطه
o آموزش عالي
o آمار تحصيلي
o مؤسسات پايه
o آموزش بزرگسالان
o آموزش غير رسمي
o آموزش فني حرفه اي
o آموزش اقليت هاي قومي
o آموزش معلمان
o تكنولوژي آموزشي
نظام آموزشي چين
آموزش پيش دبستاني
آموزش پيش دبستاني همواره به عنوان يكي از مقاطع آموزشي كشور چين مدنظر قرار داشته است. در نواحي شهري، آموزش پيش دبستاني عمدتاُ در كودكستان ارائه گرديده و مدت زمان سه ، دو يا يك سال به طول مي انجامد گفتني است كه مراكز فوق بصورت تمام وقت، پاره وقت و يا پانسيوني فعاليت مي نمايند. در نواحي روستايي آموزش پيش دبستاني عمدتاً بصورت كلاس هاي نگهداري اطفال و كودكستان هاي فصلي است. در مناطق باستاني، قومي، دور افتاده و فقيرنشين كشور علاوه بر آموزش پيش دبستاني طبيعي و معمول، آموزش غير معمول با اشكال مختلف از قبيل مراكز فعاليتي كودكان، مراكز تفريحي و مراكز آموزشي متحرك «كاروان» فعاليت دارند. در اين مقطع ، كودكان رده سني3 تا 6 سال به كودكستان نزديك خانه خودرفته و درآنجابه تعليم موضوعات اصلي و زبان بومي خود مبادرت مي نمايند. آن ها بازي مي كنند، مي رقصند و آواز مي خوانند. در اين مقطع به كودكان ارزش حقيقت، مهرباني و زيبايي آموخته مي شود در كشورچين آموزش كودكان جدي گرفته مي شود زيرا شخصيت هر فرد طي سال هاي اوليه شكل مي گيرد. طي سالهاي اخير، سياست آموزشي پيش دبستاني با توسعه چشمگيري روبرو بوده است. به نحوي كه مطابق آمار بدست آمده طي سال 1998، كشور چين از بيش 180000 كودكستان با 24000000 دانش آموز برخوردار مي باشد. طبق اين آمار نرخ افرادي كه در دورة يكساله آموزش پيش دبستاني شركت دارند به 70% بالغ مي گردد. طي سالهاي اخير برنامه هاي آموزش پيش دبستاني در شهرهاي بزرگ و متوسط كشور گسترش يافته است. اين در حالي است كه برنامه هاي آموزش پيش دبستاني در نواحي روستايي، دورافتاده و فقيرنشين نيز از رشد چشمگيري
برخوردار بوده است به نحوي كه طي سال 1998، از ميان 11 استان جنوب غربي و شمال غربي كشور بالغ بر 9/39 درصد از كودكان نواحي فقيرنشين از برنامه هاي آموزش پيش دبستاني سه ساله دولتي و 7/66 درصد نيز از برنامه هاي يكساله آموزش پيش دبستاني بهره مند گرديده اند. از جمله مهم ترين مزاياي كودكستان ها و مراكز پيش دبستاني كشور چين به تركيب امور مراقبتي و آموزشي كودكان در جهت رشد بدني، اخلاقي، فكري و زيبايي شناسي كودكان در اجزاء موزون و آمادگي آنان جهت بهره برداري از آموزش مدرسه اي ضابطه مند اشاره نمود. فعاليتهاي آموزشي
مراكز پيش دبستاني در ساختاري متشكل، هدفمند و چند جانبه از آموزش هدايت كننده به سوي تقويت و توانمندسازي و رشد ذهني كودكان سازمان يافته است. علاوه بر پرداختن به فعاليتهاي تفريحي كودكان كه بخش اصلي فعاليتهاي مراكز پيش دبستاني است، فراهم سازي محيط مناسب جهت ايجاد شرايط و فرصتهايي جهت مواجه واقعي كودك با مسائل و مشكلات زندگي و تقويت درك معاني از اهم اهداف اينگونه مراكز محسوب مي گردد. در جهت ارتقاء كيفيت مديريت مراكز پيش دبستاني، دولت به اتخاذ سري قواعد دسته بندي شده مشتمل بر« نظام مديريتي و
نظام كاري كودكستانها» بر پايه اصول علمي مديريتي مبادرت نموده است. دولت چين همچنين به طراحي نظام ها و قوانيني در جهت ارزيابي كيفيت كاري معلمين و برآورد توانايي هاي آنان اقدام نموده است.
ساختار آموزش پيش دبستاني
سال تحصيلي تعدادمدارس تعداد كل دانش آموزان ثبت نامي تعداد دانش آموزان دختران ثبت نامي تعداد كل معلمان
1990 172322 19722300 9369200 749600
1991 164465 22092900 10383600 768900
1992 172506 24282100 11408700 815000
1993 165197 25525400 11975900 836000
1994 174657 26302700 12301000 861756
1995 180438 27112328 12676034 875063
1996 187324 26663270 12413017 888596
هدف مقطع آموزش پيش دبستاني ايجاد آمادگي ك ودكان جهت ورود به مراكز آموزش ابتدايي است.
طول دوره آموزش بر 1 سال مشتمل مي گردد كه از سن 5 سالگي آغاز مي گردد. هر كلاس درسي 30 دقيقه به طول انجامده و بر 12 ساعت كلاسي هفتگي مشتمل مي گردد.
اولويتهاي آموزشي
از جمله مهمترين اولويتهاي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني در كشور چين مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- توسعه سرمايه گذاريهاي خارجي در حوزه آموزش پيش دبستاني
بخش آموزش پيش دبستاني(ويژه كودكان رده هاي سني 6-1 سال )با آينده درخشاني روبرو
است. طبق آمار بدست آمده تاكنون بيش از 20 مؤسسه زنجيره اي پيش دبستاني در پكن تأسيس گرديده كه هر يك از مراكز متعددي در سطح شهر برخوردارمي باشند . مراكزي از قبيل مركز مراقبتي كودكان شرق، مركز مراقبتي كودكان Body Care وابسته به آمريكا و مركز مراقبتي
Fun Dazzle هر يك از روش مديريتي آموزشي خاص خود استفاده مي نمايند .مركز مراقبتي كودكان شرق كه در سال 1998 به عنوان تنها مركز تخصصي خصوصي در زمينه آموزش كودكان در پكن داير گرديد هم اكنون از 5 شعبه در سطح شهر پكن برخوردار مي باشد كه 4مركز به نگهداري
و آموزش كودكان رده هاي سني 6-1 سال و 1 مركز به آموزش زنان باردار اختصاص دارد.لازم به ذكر است كه تاكنون مبلغي بالغ بر10 ميليون يوان (معادل 2/1 ميليون دلار ) جهت راه اندازي و فعاليت اين مراكز سرمايه گذاري گرديده است. در اين مركز سيستم بهره گيري از والدين جهت ارائه برنامه هاي آموزشي ( Teacher as Parents ) كه در كشورهاي غربي مورد استفاده بوده به كار گرفت
ه شده و به تدريج به روش چيني تغيير وضعيت داده است.
طبق آمار بدست آمده طي سال 1999 ، تعداد30 مركز مراقبتي كودكان در26 شهر مختلف چ
ين داير گرديده است.مؤسسه چند مليتي Body Care كه مركزيت آن در كشور آمريكا قرار دارد، از سال 1998 به فعاليت خود به صورت رايگان جهت برگزاري دوره هاي آموزش تغذيه و بهداشت كودك در پكن مبادرت نموده است. درسال 1999 موسسه فوق به منظورتوسعه فعاليتهاي مراقبتي كودكان به تاسيس نخستين مركزمشاوره درخصوص تغذيه و بهداشت كودكان مبادرت نمود .مؤسسه فوق همچنين به تاسيس دو مركز جهت آموزش والدين در زمينه تغذيه ، هوش و روانشناسي كودك در پكن مبادرت نموده است.گفتني است كه كليه معلمين اين مراكز از زنان برخوردار از مدارك تحصيلي بهداشت و آموزش كودكان متشكل مي گردد. مؤسسه فوق همچنين مركر ديگري در شهر داليان داير نموده است .طبق آمار بدست آمده ، از سال 1999 تاكنون مبلغي بالغ بر 13ميليون دلار با مشاركت با نك آمريكايي DDB و شركت Body Care در اين زمينه سرماي
ه گذاري شده است . درسال1994، مؤسسه آموزش كودكان Fun Dazzle با هدف آموزش كودكان ازطريق سرگرمي و تفريح درچين آغاز به فعاليت نمود. اين مؤسسه به ارائه خدمات مختلفي ازقبيل سرگرمي ،آموزش وتغذيه به كودكان مبادرت مي نمايد.
استفاده از سرگرميها ي آموزنده براي كودكا ن به منظور تقويت نيروي آموزشي آنان بخش اعظمي از روش تدريس اين مؤسسه راتشكيل مي دهد .درمرحله نخست، اين مؤسسه 12 ميليون يوان (معادل45/1 ميليون دلار)جهت دايرنمودن 1مركز در شهرپكن و 1 مركز در شانگهاي سرمايه گذاري نموده است .
اين مؤسسه اميدوار است بتواند 80 مركز در شهرهاي مختلف چين داير نمايد. اين در حاليست كه در حال حاضر كليه اين مؤسسات به دليل بالا بودن هزينه هاي مختلف و پايين بودن درآمد والدين از درآمد ناچيزي برخوردار بوده و اميدوارند با افزايش نرخ در آمد مردم و افزايش آگاهي آنان نسبت به اهميت آموزش پيش دبستاني در آينده از بازار كار خوبي برخوردار گردند. درحال حاضر در كشورچين 20 ميليون خانواده برخوردار از كودكان رده هاي سني 3-1 سال وجود دارند كه تا سال 2005 هفت در صد به اين رقم افزوده خواهد شد.بنا به اعتقاد كارشناسان ، دركشوري كه هرخانواده ازحق برخورداري از 1 فرزند بهره مند مي باشد، 30 درصد هزينه هاي خانواده متعلق به كودك خا نواده مي باشد كه اين رقم خود به جذب سرمايه هاي فراواني در بخش آموزش پيش دبستاني منتهي
مي گردد. به واسطه توسعه مراكز فوق طي سالهاي اخير دولت چين به اتخاذ تدابيري در جهت ساماندهي اين مراكز مبادرت نموده است.
علي رغم قوانين ومقررات تبيين شده توسط شهرداري پكن براي اين گونه ، مقررات سرمايه گذاري دراين خصوص همچنان با مشكلات زيادي مواجه مي باشد كه بايد مد نظر قرار گيرد.چراكه اغلب روشهاي آموزشي بكار گرفته شده دراين مراكز از كشورهاي غربي اتخاذ گرديده وتغيير آن بر اساس فرهنگ چيني چالش بزرگي براي اين مراكز فراهم آورده است.
2- تأ مين سلامت و بهداشت كودكان
از سال 2002، آموزش چگونگي تأمين سلامت كودكان در كليه مهدهاي كودك و مدارس پيش دبستاني شهر شانگهاي بعنوان برنامه درسي ويژه گنجانده شده است. گفتني است كه در صورت موفـقيت آميز بودن ، برنامه فوق در ساير مراكز آموزشي كودكان كشور نيز به مورد اجرا گذارده خواهدشد.
لازم به ذكر است كه طرح مذكور با همكاري سازمان جهاني KidsSafe براي نخستين بار در كشورچين به مورد اجرا گذارده شده است. طبق آمار بدست آمده، 1/26 درصد مرگ و مير كودكان در چين بر اثر جراحات وارده از طريق سوانح مختلف بوده است كه جان كودكان را تهديد مي كند.بر اساس آمار ، در شهر شانگهاي 45/3 نفر از هر يكصد هزار كودك در اثر غرق شدن و 93/1نفر در اثر تصادف رانندگي جان خود را از دست مي دهند.طبق اين آمار 52 در صد از جراحتها هنگامي رخ مي دهد كه كودكان همراه خانواده خودمي باشند. اين آمار و ارقام سبب گرديده تا توجه والدين به
تضمين سلامت وامنيت كودكان جلب شده و اجراي برنامه آموزشي فوق نيز در اين راستا مي باشد.
3- اجباري سازي درس انگليسي در دوره هاي آموزش پيش دبستاني
باتوجه به روند رو به افزايش علاقه والدين به آماده سازي فرزندان خود براي آينده ، درس انگليسي در مهدهاي كودك شهرهاي بزرگ كشور چين به ويژه شهر پكن به صورت اجباري در آمده و در
بسياري از مهدهاي كودك، از معلمين انگليسي و كانادايي جهت تدريس دروس انگليسي بهره برداري مي گردد. بنابر آمار منتشره، بيش از 3 هزارموسسه آموزش زبان خارجي، در كشور چين فعاليت دارند كه در آمد آنها بر10ميليارد يوان (معادل 2/1 ميليارد دلار آمريكا) بالغ مي گردد.
معضلات آموزشي
از جمله مهمترين مشكلات پيش روي آموزش مقطع پيش دبستاني مي توان به افت راندمان نظام آموزش پيش دبستاني اشاره نمود. در قانون آموزش و پرورش چين بطور واضح آمده است كه آموزش و پرورش كودكان پيش دبستاني نخستين مرحله آموزش و پرورش و بخش مهمي از برنامه هاي آموزشي دولت است . اين نوع آموزش در ”برنامه اجرايي ارتقا آموزش و پرورش چين طي قرن 21 ” پيش بيني شده و در آن آمده است كه آموزش و پرورش كيفي و توانمند بايد از مقطع آموزش پيش دبستاني آغاز گردد.اين در حاليست كه از سال 1995 تا 2001 تعداد مراكز آموزش پيش دبستاني و شمار كودكان تحت تعليم اين مراكز با سير نزولي مواجه بوده است. تعداد مراكز آموزش پيش دبستاني سراسر چين از 180 هزار باب به 110 هزار باب و شمار كودكان حاضر در اين مراكز نيز از 112 / 27 ميليون نفر به 218 / 20 ميليون نفر و نسبت كودكان رده هاي سني3 تا 6 سال از 41 درصد به 34 درصد كاهش يافته است .علت اصلي اين مسئله آنست كه برخي از دولت هاي محلي به آموزش وپرورش پيش دبستاني اهميت نداده و بر اين عقيده اند كه آموزش و پرورش پيش دبستاني بخشي از آموزش اجباري محسوب نمي گردد . در زمان اجراي كوچك سازي ساختار اداري دولت ، برخي از سازمانهاي اداري مرتبط با آموزش پيش دبستاني حذف شده و آموزش كودكستاني تحت نظارت دولت قرار نگرفته است ، برخي از دولتهاي محلي نيز، مقطع آموزش پيش دبستاني را وارد عرصه بازار خصوصي نموده و مبادرت به قطع بودجه مدارس پيش دبستاني نمودند. بدين ترتيب حقوق معلمين مدارس پيش دبستاني و هزينه آنان تامين نگرديده است. بلكه آنان جهت تامين بودجه مورد نياز خود به كارهاي ديگر روي آوردند . به علت كمبود بودجه حتي تعدادي از مدارس پيش دبستاني به بخش خصوصي فروخته شده و يا به انبار تبديل گرديده اند . با توجه به وضعيت پيش آمده و جهت جلوگيري از بروز لطمات بيشتر به بخش آموزش پيش دبستاني ، ادارات مربوطه دولتي در حال تدوين مقرراتي جهت ” اصلاح ساختار و توسعه آموزش پيش دبستاني ” مي باشند.
آموزش پايه
از زمان اعلام « قانون آموزش پايه جمهوري خلق چين» طي سال 1986، برنامه هاي آموزش پايه 9 ساله، بوسيلة دولتها، در سطوح مختلف به اجرا درآمده است. با توجه به آمار سال 1998، نرخ ثبت نام مدارس ابتدايي بر 9/98% و نسبت فارغ التحصيلان مدارس ابتدايي كه به ادامه تحصيلات خود در مقطع متوسطه (شامل فني، حرفه اي) مبادرت مي نمايند بر 3/94% بالغ مي گردد. برنامه هاي آموزش پايه، 90% از جمعيت ملي و مقطع مقدماتي متوسطه 73% از اين جمعيت را تحت پوشش قرار داده است. در نواحي شهري و شهرهاي بزرگ و نواحي ساحلي كه از نظر اقتصادي
پيشرفته اند، گسترش جامع آموزش مقطع تكميلي متوسطه (Senior) نيز به وقوع پيوسته است. علاوه بر اين دولت چين اهميت زيادي به گسترش همگاني آموزش پايه در نواحي روستايي و فقيرنشين و اقليت نشين كشور قائل است. طي سال 1987، وزارت اقتصاد به صدور مصوبه «اعمال تغييراتي در نحوه ادارة آموزش پيش دانشگاهي در نواحي روستايي» مبادرت نمود. در حال حاض
ر، براي بخش ها، شهرها و روستاهايي كه توانايي اداري آنها توسط مسؤولان شهر يا بخش مورد تاييد قرار گرفته است، امكانات آموزش پيش دانشگاهي دولتي فراهم آمده است. تلاش هايي در جهت يكپارچگي، توسعه آموزش و ارتقاء كيفيت نيروي كار به عمل آمده است. گفتني است كه تلاش هاي مذكور به واسطه توسعة اقتصاد محلي و پيشبرد فرهنگ، اخلاق و ارتقاء سطح زندگي شهروندان چيني به سطح استاندارد صورت مي گيرد. از اين روي آموزش روستاييان و اقتصاد محلي از پيشرفت چشمگيري برخوردار بوده است. در حال حاضر بالغ بر 2/95% از مدارس ابتدايي، 6/87% از مدارس مقدماتي متوسطة (Junior) و 5/71% مدارس تكميلي متوسطه ( Senior ) در شهرهاي كوچك و روستاها واقع گرديده اند. از سوي ديگر وزارت آموزش و وزارت اقتصاد مبادرت به اجراي « طرح ايالتي آموزش پايه درنواحي فقيرنشين» نموده اندكه از سال 1995 تا 2000 به طول مي انجامد. دولت مركزي نيز به تخصيص بودجه اي ويژه بالغ بر 9/3 ميليارد RMB علاوه10 ميليارد RMB تامين شده توسط دولت هاي محلي جهت توسعه شرايط مدارس در نواحي فقيرنشين مبادرت نموده است.
سال تحصيلي در مقاطع آموزش ابتدايي و متوسطه به دو ترم تحصيلي تقسيم مي گردد. سال تحصيلي در مقطع ابتدايي بر38 هفته آموزش ترميك با يك هفته اضافي به عنوان رزرو و 13 هفته تعطيلات مشتمل مي گردد. سال تحصيلي در مقطع مقدماتي متوسطه (Junior) نيز بر39 هفته آموزشي و يك هفته اضافي به عنوان رزرو و 12 هفته تعطيلات مشتمل مي گردد. سال تحصيلي در مقطع تكميلي متوسطه (Senior) نيز بر40 هفته آموزشي با يك يا دو هفته رزرو و 10 تا 11 هفته تعطيلات مشتمل مي گردد. ايام آموزشي در مقاطع ابتدايي و متوسطه، برپنج روز از هفت روز هفته مشتمل مي گردد. در پاييز 1993 ، مدارس ابتدايي و متوسطه به اجراي « برنامه تحصيلي تمام وقت مدارس ابتدايي و متوسطه به صورت آزمايشي» مبادرت مي نمودند. در اين برنامه آموزشي، موضوعات درسي خود به دو دسته دروس دولتي و دروس محلي تقسيم شده وعناوين محلي توسط دولت هاي استاني مطابق با نيازهاي محلي ارائه مي گردد. برنامه درسي مقطع تكميلي
متوسطه (Senior) نيز خود شامل دو بخش دروس تئوريك و علمي است كه عناوين درسي تئوريك نيز خود به دو دسته عناوين اجباري و عناوين اختياري تقسيم مي گردد.طي سال 1999، وزارت آموزش چين به طراحي سيستم برنامه تحصيلي پيش دانشگاهي جديد براي قرن بيست و يكم مبادرت نمود. مطابق سيستم مذكور كليه كودكان رده سني 6 سال مناطق شهري و كليه كودكان رده سني 7 سال مناطق روستايي و فقيرنشين ملزم به حضور در مدارس ابتدايي مي باشند.
مطابق سيستم مذكور همچنين در مناطق برخوردار از مدارس مقدماتي متوسطه (Junior) كليه فارغ التحصيلان مقطع ابتدايي مي بايد بدون شركت در هيچ آزمون ورودي در كلاس هاي درسي حضور يابند. اين در حالي است كه فارغ التحصيلان مقطع مقدماتي متوسطه (Junior) در صورت تمايل به ادامه تحصيل در مقطع تكميلي متوسطه (Senior) ملزم به شركت در آزمون ورودي محلي، قبل از ورود به اين مقطع مي باشند، علاوه بر اين طي دوره آموزش پايه، حضور در آزمون هاي پايان ترم، انتهاي سال تحصيلي و پيش از فارغ التحصيلي الزامي است. زبان چيني و رياضيات از جمله عناوين درسي اجباري جهت فارغ التحصيلي دانش آموزان مي باشند و اين در حالي است كه ساير عناوين درسي منحصرا در جهت سنجش دانش آموزان ارائه مي گردد.
قانون آموزش پايه
قانون آموزش پايه از اول جولاي 1986 به اجرا در آمده است. در اين قانون بايد هر دانش آموز از 9سال آموزش رسمي برخوردار گردد. جهت برآوردن اين نياز، كودكان ملزم به گذراندن آموزش پنج سال دوره ابتدايي و آموزش چهار ساله دوره مقدماتي متوسطه و يا آموزش شش سال ابتدايي و آموزش سه ساله مقدماتي متوسطه مي باشند. امروزه در كشور چين، نظام 6 و 3 سال متداول تر است (مورد دوم). اما برخي مسائل و مشكلات مانع تحقق فوري اين دوره نه ساله مي گردد. از اين روي در قانون آموزش و پرورش پيش بيني هايي در نظر گرفته شده است كه بر طبق آن مناطق كشور به سه قسمت شهرها و نواحي كه از لحاظ اقتصادي پيشرفت كرده اند، شهرهاي كوچك و روستاهايي كه پيشرفت نسبي داشته اند و مناطقي كه از لحاظ اقتصادي عقب مانده اند تقسيم مي گردد. در نواحي اول و دوم دوره نه ساله آموزشي در اغلب موارد متداول است. آمارها نشان مي دهد در مناطقي كه 91 درصد جمعيت را درخودجاي داده اند آموزش پايه متداول است. طبق آمارهاي به دست آمده طي سال 1994،8/44 درصدازكودكاني كه به سن مدرسه رسيده اند واردمقطع آموزش ابتدايي شده وهرساله2 درصداز دانش آموزان مبادرت به ترك تحصيل مي نمايند.80 درصداز دانش آموزان مقطع ابتدايي نيزبه مدارس مقدماتي متوسطه راه مي يابندكه اين رقم نشان دهنده 75 درصد ازجمعيت اين گروه سني دركل كشور است. درمناطق عقب مانده كه 25 درصد از جمعيت را درخود جاي داده است براي اجراي برنامه هاي آموزش پايه زمان بندي هاي مختلفي وجود دارد. بطور خلاصه آموزش نه ساله (اجباري) در حال همگاني شدن بوده و به عنوان قانون باقي نخواهد ماند. در پايان اشاره بدين نكته الزامي است كه مهمترين عامل افزايش هز
ينه هاي آموزشي در كشور چين ترك تحصيل دانش آموزان است. مدارس كمك هزينه هايي از مقامات محلي دريافت داشته و به دانش آموزان اهدا مي نمايند. بررسي هزينه مدارس ابتدايي و مقدماتي متوسطه در يكي از شهر هاي بزرگ كشور نشان مي دهد كه طي سال 1994 ميانگين هزينه دانش آموزان ابتدايي 4/95 يوان و دانش آموزان مقاطع مدقماتي و تكميلي متوسطه بر 5/155 يوان و 3/257 يوان بالغ مي گردد.
آموزش همگاني
با اجراي نظـام آموزش فراگير در كشورچيـن مردم اين كشـور به تدريـج به ايـن نتيجه رسيده اند كه دانشجويان تنها در صورت احراز امتيازات بالا و آموزش هاي گسترده تر در قلمرو هاي مختلف قادر به ارتقاي توانايي هاي خود در جامعه رقابتي امروز مي باشند .در نظام جديد به كليه توانايي هاي ذهني، جسماني و فيزيكي فرد اهميت داده شده و به شكلي برابر نگريسته مي شود كه كاملاً با روش يادگيري و آموزش در گذشته متفاوت است. در حال حاضر، در مدارس ابتدايي و متوسطه متون آموزشي و برگه هاي آزمون به منبع كليدي تعليم و تربيت افراد مبدل گرديده و خلاقيت، نو آوري و قابليت انطباق دانش آموزان و ارتقاي توانايي هاي رقابتي آنان به عنوان راهگشاي ورودي آنان به دانشكده ها و دانشگاه ها مطرح گرديده است. به دستور كميته مركزي حزب كمونيست و شوراي دولتي چين از 3 سال پيش نظام جديدي به مورد اجرا در آمده است. در اين نظام بر اين نكته تأكيد گرديده است كه دانش آموزان بايد علاوه بر پيشبرد قابليت هاي ذهني و انجام تكاليف درسي، به سلامت جسماني، فيزيكي و تربيت بدني نيز اهميت قائل گردند. .آنچه مهم مي نمايد اين است كه كشورچين با توجه به گشودن درهاي خود به روي دنياي خارج، در حال حاضر، نيازمند نيروهاي كارآزموده با توانايي هاي همه جانبه جهت حضور درصحنه جهاني است . اعمال اصلاحات و سياست درهاي باز ، تغييرات اساسي در نظام هاي ارزشي چين ايجاد نموده، شيوه زندگي را تغيير داده و تحولي جدي در كشور به وجود آورده است.به عنوان مثال در دانشگاه پكن كه از جمله معتبرترين موسسات آموزش عالي كشورچين محسوب مي گردد، يك سوم از دانشجويان به طور تمام وقت تحصيل نموده و يك سوم ديگر نيز غير از كسب تحصيل به كسب تجربه و فعاليت در بازار كار نيز مبادرت مي نمايند. به اعتقاد اين دسته از دانشجويان، جهت ورود به بازار اشتغال و دستيابي به موقعيت و جايگاه شغلي بهتر، كسب مهارت در آموزش زبان خارجي و رايانه ضروري است. از اين روي، طي سالهاي اخير، برنامه هاي آموزشي مختلفي در زمينه هاي گوناگون براي كاركنان و دانشجويان در نظر گرفته شده است تا از اين طريق به ارتقاء مهارت هاي خود در كليه جنبه ها نائل آيند .آمار نشان مي دهد كه سالانه از هر13 شهروند چيني، 1 نفر به گذراندن دوره هاي آموزش مهارتهاي شغلي نائل مي آيد و اين درحالي است كه اين افراد علاوه بر گذراندن دوره هاي حرفه اي شغلي و كارآموزي به ورزش هاي گوناگون و فعاليت هاي تفريحي چون كوهنوردي و
تور گروهي نيز مي پردازند. علاوه بر اين ، دانشجويان دانشگاههاي چين در كنار فعاليت هاي متوازن ذهني و فيزيكي با برخورداري از ميليون ها يوان از دستاوردهاي علمي و فني به نوآوري و خلاقيت تشويق شده و به تقويت توانايي هاي خود در زمينه هاي علمي و فني مبادرت مي نمايند . لذا حضور داشجويان در سطح جامه و در مقاطح مختلف تحصيلي و شغلي مانند ادارات اجرايي وتجاري، بخش بيمه، خبرنگاري و گزارشگري مشهود است. با وجود چرخش اقتصاد متمركز و برنامه ريزي كشور چين به سمت اقتصاد باز، شهروندان چيني به فعاليت در بازار كار و پرداختن به امور تجاري مي پردازند. ثمره نظام آموزش و پرورش جامع امروزي،حضور مستمر نيروهاي مستعد جوان در بازار كار و تحصيل چين و ارتقاي قابليت رقابتي آنان با جامعه جهاني است.
راهكار افزايش دانش همگاني شهروندان چيني
اغلب شهروندان چيني در يافتن كتب مناسب علمي براي فرزندان خود با مشكل مواجه بوده و از اين بابت ابراز نگراني مي نمايند . به اعتقاد برخي از آنان، با مراجعه به كتابخانه هاي بزرگ ، سري كتابهايي در زمينه هاي گوناگون علمي در قفسه ها وجود دارد كه برخي از آنها يا براي فهم ع
امه مشكل بوده و يا از اشتباهات زيادي برخوردار بوده وخشونت را ترويج مي نمايند . طي سال 2001، انجمن علوم و فنون چين و ساير سازمان هاي كشور، مبادرت به تلاش گسترده اي در جهت همگاني نمودن علوم در ميان شهروندان چيني نمودند كه از سال 1949 ، گسترده ترين كوشش دولت در اين راستا به حساب مي آمد . طي 50 سال اخير و از زماني كه نرخ بيسوادي در اين كشور ( طي سال 1949 ) بر90 درصد بالغ مي گرديد، انجمن علوم و فنون چين به تلاش در زمينه ايجاد جاذبه و تعميم علوم يا دانش علمي Scientific Knowledge مبادرت نموده است . علي رغم آنكه در اين زمينه اقدامات عمده اي صورت گرفته ، تعميم دانش در شهرها و روستاهاي كشور با موفقيت چنداني توام نبوده است، چراكه بسياري از زمينه هاي علمي از عموميت مطلوب در ميان عامه مردم برخوردار نگرديده است . از سوي ديگر درك رشته هاي علمي براي عموم مردم كار دشواري بوده و به سختي مي توان آنها را تعميم داد. اين درحاليست كه از يك دهه پيش، انجمن علوم و فنون چين با هدف بهره گيري از استانداردهاي تحقيقاتي بين المللي و تلاش در جهت دستيابي شمار بيشتري از مردم به دانش و علوم و آشنايي با آن بررسي هاي گسترده اي را انجام داده است . گفتني است كه در اين گونه بررسيها ، نظرات شهروندان عامه چيني در خصوص موضوعات علمي نظير اينترنت، دانش مولكولي ، راديواكتيو و فرايند تحقيقات علمي يا “ دي ان اي ” DNA مد نظر قرار داشت . درميان پاسخ دهندگان 80 در صد به آگاهي از فرايند تحقيقاتي و بيش از نيمي از آنان نيز به آشنايي مختصر با راديو اكتيو و علوم مولكولي اذعان داشتند.درحدود 20 در صد از آنان نيز از اطلاعاتي درخصوص اينترنت و دي ان اي برخوردار بودند . در اين قبيل بررسي ها محققين دريافتند كه مردم بتدريج برمسائلي چون محيط زيست و آلودگي محيط اطراف خود ، مواد غذايي و استفاده بهينه از منابع طبيعي توجه نموده و 2/68 در صد از آنان از بياباني شدن تحت عنوان مساله جدي محيط زيست ياد مي كنند . اين در حاليست كه اغلب آنان از اطلاعاتي درخصوص موضوعات پزشكي و علمي پيشرفته مانند فناوري “ شبيه سازي انسان “ بي بهره بودند. بنا به نتايج بررسي هاي فوق ، تنها 4/1 در صد از پاسخ دهندگان از دانش كافي طبقه بندي شده و منسجم در خصوص علوم برخوردار بوده و اين ميزان درمناطق روستايي از نواحي شهري ني
ز پايين تر بوده است . از جمله مهمترين دلايل فقدان آگاهي و دانش مردمي در خصوص علوم مي توان به عدم وجود نهاد يا سازمان ويژه در جهت تعميم علوم و تعليم و تربيت در ميان عامه مردم اشاره نمود. به گفته كارشناسان چيني آموزش علوم و تعميم آن در كشور بايد بر اساس مقررات مشخص و توسط موسسات و نهادهاي پژوهشي و نه توسط سازمان هاي خاص و مختلف صورت گيرد و اين در حالي كه بر عهده گرفتن چنين مسئوليتي از سوي چنين نهادها و موسساتي كاري دشوار است، چراكه محققين اين كشور مبالغ زيادي جهت انجام كارهاي علمي وسيع از دولت
دريافت نموده و از زمان كافي جهت تعميم علوم در كشور برخوردار نمي باشند . از اين روي ، تعميم و تداول دانش در ميان شهروندان چيني در سطح بسيار پاييني قرار داشته و عامه مردم نيز خود
از فرصت محدودي در جهت دستيابي به علوم و مقوله هاي علمي برخوردار مي باشند . در واقع بايد اذعان داشت كه روح علمي در ميان شهروندان چيني چندان ريشه دار نيست . به علاوه كارشناسان از فشارهاي وارده بر دانشجويان و دانش آموزان مدارس تحت عنوان نقطه و عا
مل منفي و محدود كننده در تعميم و تداول علوم مختلف در كشورياد مي كنند . در دانشگاه ها و مدارس كشور نيز ،تب مدرك گرايي شديدي وجود داشته و از سوي ديگر كودكان جهت اخذ مدارك دانشگاهي تحت فشار خانواده ها قرار دادند .از اين روي طي سال 2001 تحت چنين فشارهايي بالغ بر 2ميليون دانشجو به دانشگاه ها راه يافتند. رقابت در اين زمينه همچنان بالا است. با وجو
ديكه دانشجويان ملزم به برخورداري از آمادگي لازم در جهت گذراندن مواد امتح
اني و آزمون هاي مشكل مي باشند، با اين حال از زمان كمتري جهت پرداختن به فراگيري علوم به طور علمي و گسترده و طبقه بندي شده بهره مند مي باشند . ظرف 5 سال اخير ، وزارت آموزش و پرورش چين اقدام به فعاليت گسترده اي در جهت تقويت بنيه علمي دانشجويان آغاز نموده و به غير از شرايط مورد نياز جهت حضور در آزمون هاي علمي ، مهارت هاي علمي آنان را نيز مد نظر قرار داده است . با اين حال دانشمندان و متخصصان اذعان دارند كه در اصل و زير بناي آزمون دانشگاهي تغييري اعمال نگرديده و لذا اجراي برنامه آموزشي ياد شده از نتايج محدودي برخوردار بوده است. بنا به اظهارات برخي از دانشجويان، در دوران تحصيل در دانشگاه حتي از فرصت مطالعه يك رمان( رماني با بار علمي ستگين) برخوردار نبوده اند. دليل اين اظهار نظر ساده است. زيرا آنان از فرصت يادگيري بيشتر برخوردار نبوده و تمامي محور توجه آنان بر آمادگي جهت شركت در آزمون ورودي دانشگاه و يا آزمونهاي دانشگاهي بوده است. دانشجويان صرفاً به كتابهايي كه در اختيار آنان قرار داده مي شود ، بسنده كرده و خود فاقد خلاقيت و انديشه مستقل ،خلاق، مبتكر و مبدع هستند . اين در حالي است كه همگاني و متداول نمودن علوم در كشور نيازمند انديشه و طرز تفكر مستقل و كسب دانش فراتر از آن چيزي است كه در كتب درسي لحاظ گرديده است. بسط و توسعه علوم در كشور، نيازمند انديشه مستقل و خلاق دانشجويان و معلمان است و بدون آن مردم تنها به درك و فهم مطالبي روي مي آورند كه بيشتر جنبه كليشه اي و غير علمي داشته و يا ازطريق رسانه ها به آنان ديكته شده است. ضمن آنكه فاصله علمي بين مناطق روستايي و شهري در كشورچين نيز خود معلول سطح پايين آموزش و پروش در مناطق حاشيه اي و روستايي كشور است. گزارشات واصله خود حاكي از آن است كه ميليونها كودك چيني در اتمام دوره هاي آموزشي 9 ساله ناتوان بوده و معلمين مدارس در جهت ارتقاء سطح علمي دانش آموزان حتي از كتاب و لوازم كافي بي بهره مي باشند. علاوه بر اين رسانه هاي همگاني چين نيز جهت منداول و مرسوم نمودن دانش در كشور كار چنداني انجام نداده اند . زيرا گزارشگران و سردبيران بسياري از مجلات و مطبوعات چين خود از دانش چنداني برخوردار نبوده و فاقد نوآوري و ابتكار و خلاقيت جهت بسط و توسعه علوم در كشور مي باشند . آنان يا از وحدت نظر در نگارش مقالات علمي برخوردار نبوده و يا به نگارش مضامين و موضوعات علمي همگاني توجهي نشان نمي دهند .به هر صورت به رغم چنين وصفي و وجود اين گونه موانع در كشور ، بسياري از دانشمندان و محققان اعتقاد دارند كه شهروندان چيني قادر به ارتقاء سطح علمي و دانش خود در زمينه هاي مختلف از طريق اصلاح نظام آموزش و تعليم و تربيت مي باشند .
برخي از كارشناسان نيز بر ادامه روند اصلاحات در نظام آموزش و پروش تاكيد دارند. آنان بر تعميم و بسط و توسعه برنامه هاي علمي همگاني از طريق تلويزيون تاكيد مي ورزيده و اعتقاد دارند كه پخش برنامه هاي علمي خارجي مانند “ ديسكاوري “ به تداول علمي در كشور كمك ميكند .
از سوي ديگر پيشنهاداتي در جهت پرورش نويسندگان و گروه هاي علمي و تربيت افراد زبده در اين زمينه مطرح گرديده است. پيوستن كشورچين به سازمان تجارت جهاني به توسعه اصلاحات در
موسسات علمي و تحقيقاتي كشور منجر شده و موجب مي گردد تا ارتباط اينگونه موسسات و نهادها با عموم مردم گسترش يابد . بنا به اعتقادكارشناسان، همگام با رشد اقتصادي كشور، اعمال تغييرات اساسي و ايجاد تحولات گسترده در نظام علمي كشور الزامي است. چراكه اتخاذ چنين سياستي به تدريج به بسط و توسعه علوم در ميان عامه مردم و بازتر شدن اذهان آنان منجر گردد .در اين ميان نقش رسانه هاي گروهي و مطبوعات درجهت بهبود و ارتقاء كيقيت علمي شهروندان چيني از اهميت زيادي برخوردار گرديده است ، چراكه ايستگاه هاي تلويزيوني با پخش
برنامه هاي علمي به روند بسط و توسعه دانش در چين مساعدت نموده و نشريات با نگارش مطالبي از اين دست به هرچه سريعتر شدن روند آن كمك مي كنند.
آموزش پيش دانشگاهي
تاريخچه
تا قبل از پايه گذاري جمهوري خلق چين در سال 1949 ، آموزش پيش دانشگاهي در چين بسيار عقب افتاده بود . طي سال 1946 كه سال اوج توسعة آموزشي محسوب مي گردد؛ كشور چين تنها از 1300 مدرسه پيش دبستاني، 289 هزار مدرسه ابتدايي و 4266 هزار مدرسه متوسطه برخوردار بود. پس از سال 1949 دولتهاي محلي و مركزي كشور توجه عمده اي به آموزش پيش دانشگاهي معطوف داشته و به تخصيص منابع مالي، انساني و مادي زيادي به حوزه آموزش مبادرت نمودند. در سال 1978، با پذيرش سياست اصلاح و گشايش درهاي كشور به دنياي بيرون، آموزش پيش دانشگاهي وارد عصر نويني از پيشرفت گرديد. طي سال 1985، كميتة مركزي حزب كمونيست چين به صدور بيانيه اي با عنوان « تصميماتي در خصوص تغييرات ساختار آموزشي» مبادرت نمود كه بر اصل پاسخگوي حكومتهاي محلي در خصوص ارائه برنامه هاي آموزش پيش دانشگاهي استوار بود. سياست گذاري جديد، به عنوان انگيزه اي براي حكومتهاي محلي به ويژه بخش ها و شهرستان ها مطرح بود. طي سال 1986، كنگره خلق چين مبادرت به اعلان قانون آموزش پايه در جمهوري خلق چين نمود. بر اين اساس، آموزش پيش دانشگاهي بر پايه قانوني محكم بنا گرديد. طي سال 1993، كميتة مركزي حزب كمونيست چين و مجلس ايالتي متفقاً به صدور اعلامية «راهنمايي هايي در خصوص تغييرات و پيشرفت آموزشي كشور چين» مبادرت نمودند. اعلاميه مذكور در جهت روشن شدن جهت ها و سياست هاي اساسي ويژه آموزش پيش دانشگاهي طي قرن بيست و يكم صادر گرديد. در اوايل سال 1999، مجلس ايالتي همچنين به تصويب راهكار عملي جهت احياء آموزش طي قرن بيست و يكم» مبادرت نمود. راهكار فوق كه توسط وزارت آموزش طراحي و قاعده بندي يافته بود بر استراتژي تقويت چين در حوزه علوم، فن آوري و آموزش استوار بود. هدف اصلي ارائه راهكار فوق طراحي برنامه كار تغييرات و توسعة آموزش بين دو قرن بر اساس «قانون آموزش جمهوري خلق چين» و اعلاميه « راهنمايي هايي در خصوص
تغييرات و پيشرفت آموزش در چين» بود. در ژوئن سال 1999، كميتة مركزي حزب كمونيست چين و مجلس ايالتي متفقاً به اعلان مصوبه تعميق تغييرات آموزشي و پيشبرد كامل كيفيت آموزش مبادرت نمودند. لازم به ذكر است كه مصوبه مذكور در جهت بنا نهادن آموزش اساسي سوسياليستي با خصوصيات چيني طي قرن بيست و يكم صادر گرديد. طي 50 سال اخير، از زمان پايه گذاري جمهوري خلق چين، آموزش پيش دانشگاهي در چين به موفقيت هاي فراواني نائل آمده است به نحوي كه مطابق آمار بدست آمده در پايان سال 1998، كشور چين از 181400 مدرسه پيش
دبستاني با 24030300 دانش آموز، 609626 مدرسة ابتدايي با 139538000 دانش آموز، 63940 مدرسة مقدماتي متوسطه (Junior) با 53630300 دانش آموز و 13900 مدرسة تكميلي متوسطه (Senior) (سه سال آخر متوسطه) با 9380000 دانش آموز و 1535 مدرسه استثنايي با 358400 دانش آموز برخوردار مي باشد.
نهادهاي مركزي
دولت مركزي به تعيين خط مشي آموزش پيش دانشگاهي مبادرت مي نمايد و اين در حالي است كه مسووليت مديريت مراكز سطوح مختلف آموزشي بر عهده دولت هاي محلي مي باشد. وزارت آموزش نيز به طبقه بندي قوانين، سياست ها و برنامه ريزي كلي و اجزاء اساسي سيستم آموزشي كشور مبادرت مي نمايد. گفتني است كه نظارت مستقيم وزارت آموزش در جهت پايه ريزي اصول ويژه آموزش معلمان، آموزش در مناطق فقير و اقليت نشين و نظارت كلي بر عملكرد ادارات آموزش محلي صورت مي گيرد.
دولت هاي ايالتي نيز عهده دار مسووليت اجراي كامل برنامه هاي آموزش پيش دانشگاهي در حوزة حكومتي خود مي باشد. كه از آن جمله مي توان به طراحي و گسترش سياست ها و برنامه ريزي آموزشي در مدارس محلي ابتدايي و متوسطه، سازماندهي، ارزيابي و اجراي سياست هاي ويژه آموزش پايه، ارائه برنامه هاي آموزشي ويژه مناطق فقير و اقليت نشين و تامين كمك هاي مالي مناطقي از كشور كه هزينه هاي آموزشي كافي برخوردار نمي باشند، اشاره نمود. دولتهاي محلي نيز عهده دار مسؤوليت اصلي آموزش پايه مشتمل بر مديريت مسائل مالي آموزشي، انتصاب و مديريت معلمان و رؤساي مدارس و تعيين خط مشي هاي آموزشي مراكز آموزش ابتدايي و متوسطة مي باشند. حكومت مركزي نيز به تشويق مشاركت فعال شهروندان چيني جهت احداث و ادارة مراكز آموزش ابتدايي و متوسطه (مشتمل بر مراكز آموزش پيش دبستاني) مبادرت مي نمايد. دولت چين عهده دار مسؤوليت جذب مشاركت كليه اقشار و بخش هاي جامعه در جهت ارتقاء سطح كيفي و كمي برنامه هاي آموزشي مي باشد. مراكز پيش دبستاني، مدارس ابتدايي و متوسطه به واسطه برقراري اتحاد و همكاري ميان مؤسسات و كميته هاي محلي يا روستايي مورد حمايت واقع شده، شوراهاي آموزشي شكل گرفته و مبادرت به جلب حمايت بخش هاي گوناگون اجتماعي براي مدارس مي نمايند.
مقطع آموزش ابتدايي
اين مقطع شامل مقطع آموزش پيش دبستاني و ابتدايي است. مهد كودك ويژه كودكان زير رده سني سه سال و پيش دبستاني ويژه كودكاني است كه وارد سه سالگي شده و در شش سالگي وارد مدارس ابتدايي مي گردند. مقطع آموزش ابتدايي از كلاس اول شروع و بسته به نظام آموزشي تا كلاس پنجم يا ششم ادامه مي يابد. سال تحصيلي به دو ترم تقسيم مي شود كه هر ترم شامل 19 هفته و در مجموع مدت دو ترم 38 هفته آموزشي در طول سال است. همچنين يك هفته اضافي (مثلا براي روزهاي برفي در چين) هم در نظر گرفته اند و 13 هفته باقيمانده ويژه تعطيلات است.طي مقطع ابتدايي، دانش آموزان ملزم به گذراندن دروس متنوعي نظير زبان چيني، رياضيات و مطالب اخلاقي و همچنين ورزش و فعاليتهاي فوق العاده مي باشند. گفتني است كه يادگيري زبان خارجي (انگليسي) طي سال هاي آخر اين دوره در زمره دروس اختياري است.
ساختار آموزش ابتدايي
سال تحصيلي تعداد مدارس تعداد كل دانش آموزان ثبت نامي تعداددانش آموزان دختر ثبت نامي تعداد كل معلمين تعدادمعلمين زن
1990 766072 122413800 56555200 5581810 2408800
1991 729158 121641500 56546400 5532300 2422700
1992 712973 122012800 56856000 5526500 2458500
1993 696681 124212400 58159000 5551600 2506900
1994 685588 128226233 60353001 5611324 2569827
1995 668685 131951477 62410771 5664057 2640040
1996 645983 136150042 64670134 5735790 2718842
تعداد ساعات درسي اختصاص يافته به دروس دورة ابتدايي
مواد درسي تعداد ساعات درسي در مناطقي كه دورة ابتدايي6 سال است تعداد ساعات درسي در مناطقي كه دورة ابتدايي5 سال است
اخلاق 204 170
زبان چيني 1666 1598
رياضيات 986 952
علوم اجتماعي 204 170
علوم طبيعي 272 238
ورزش 544 340
موسيقي 408 340
هنر 408 340
كار 136 102
مقطع آموزش متوسطه
دوره آموزشي اين مقطع 6 سال به طول انجاميده و به دو مقطع آموزش متوسطه و آموزش تكنيكي و حرفه اي تقسيم مي گردد. هر يك از اين دوره ها خود شامل دو مرحله آموزشي دوره سه ساله مقطع مقدماتي متوسطه و دوره سه ساله مقطع تكميلي متوسطه مي باشد كه گاهي اوقات در قالب دوره هاي 4ساله و 3 ساله بطول مي انجامد. شرط ورود به آموزش عالي قبولي در آزمون مقطع تكميلي متوسطه و آزمون ورودي دانشگاه هاي كشور مي باشد. در نظام پذيرش دولتي رقابتي فشرده جهت قبولي در دانشگاه هاي معتبر وجود دارد. مقطع مقدماتي متوسطه تا سه يا چهار سال ادامه يافته و در اكثر موارد مقطع تكميلي متوسطه نيز شامل يك دوره سه ساله است. سال تحصيلي مقطع مقدماتي متوسطه بر 39 هفته و يك هفته اضافي مشتمل مي گردد. در دوره مقدماتي متوسطه دروس متنوعي نظير شيمي، فيزيك، زيست شناسي، تاريخ، جغرافيا و زبان هاي خارجي ارائه مي گردد. هم چنين دروس تربيت بدني مورد تشويق قرار مي گيرد. مقطع تكميلي متوسطه نيز بر40 هفته و يك يا دو هفته اضافي مشتمل مي گردد. طي مقطع تكميلي متوسطه دانش آموزان دروس تخصصي علمي و علوم انساني را مي آموزند. دانش آموزاني كه از مدارس مقدماتي متوسطه فارغ التحصيل مي گردند از مجوز ورود به مراكز متوسطه فني و حرفه اي برخوردار مي گردند. در اين مراكز آموزشي برنامه هاي آموزشي دو تا چهار سال ادامه مي يابد گفتني است كه اغلب كشاورزان، كادر مديريتي و تكنيكي و كارگراني كه از مهارت كافي برخوردار نمي باشند در مدارس متوسطه فني وحرفه اي آموزش مي بينند. گروه سوم كارگران ماهري مي باشند كه جهت كسب مهارت هاي عملي و توليدي در اين مدارس ثبت نام مي نمايند.
آموزش كامپيوتر درمدارس ابتدايي و متوسطه
وزارت آموزش چين مصمم است كه از سال 2001 ظرف 5 تا10 سا ل به تعميم آموزش از راه دور از مدارس ابتدايي و متوسطه سراسر چين مبادرت نمايد.در اين راستا،تا انتهاي سال 1999، بالغ بر60 هزارمدرسه آموزش ابتدايي و متوسطه به ارائه برنامه هاي آموزشي كامپيوتر مبادرت نمودند .درحال حاضر، در بيش از 20 هزار مدرسه ابتدايي و متوسطه كشور دروس كامپيوتري تدريس مي گردد. تعداد كل 3000مدرسه ابتدايي و متوسطه نيز به ايجاد شبكه كامپوتري خود مبادرت نموده اند.دركشورچين بطورمتوسط به ازاي هر121 دانش آموز يك دستگاه كا مپيوتروجود داشته و ازكل 200 ميليون دانش آموز كشور 30 ميلون نفر به گذراندن دوره هاي آموزش كامپيوتر نائل مي آيند .از جمله مهمترين اهداف دراز مدت آموزش كامپيوتر در مدارس ابتدايي و متوسطه مي توان به موارد ذيل اشاره نمود،
1- دستيابي كليه مدارس تكميلي متوسطه سراسر كشور و مدارس مقدماتي متوسطه مناطق شهري، به امكانات كامپيوتري تا قبل از سال 2001
2- ارائه دروس كامپيوتري در كليه مدارس متوسطه كشور تا قبل از سال2005
3- راه اندازي 2شبكه كامپيوتري بين مدرسه اي و اتصال90 درصد از مدارس ابتدايي و متوسطه به اين شبكه كامپيوتري ظرف 5 تا 10 سال آتي
آموزش عالي
در كشور چين، هدف اصلي آموزش عالي تربيت متخصصان جهت توسعه بخش هاي مختلف كشور است. دانشگاه هاو دانشكده ها و مؤسسات آموزش عالي به ارائه برنامه هاي چهار يا پنج ساله و همچنين دوره هاي تخصصي دو تا سه سال مبادرت مي نمايند. آندسته از دانش جوياني كه اولين به اتمام نخستين دوره نائل آيند از مجوز حضور در دوره هاي بعدي برخوردار مي گردند.
ساختار آموزشي
از جمله مؤسساتي كه به اهداف آموزش عالي تحقق مي بخشند مي توان به دانشگاه ها، دانشكده ها و مؤسسات فني وحرفه اي اشاره نمود. دانشگاه ها عهده دار آموزش، تحقيقات علمي و خدمات اجتماعي مي باشند. دانشگاهاي چين به چند دسته تقسيم مي گردند. برخي از دانشگاه ها مستقيما تحت نظارت وزارت آموزش عالي قرار داشته و تعدادي از آن ها نيز توسط شهرداريها و استانداريها اداره مي گردند. علاوه بر اين تعدادي ديگر نيز توسط مراكز محلي شهر
ها مورد نظارت واقع مي گردند.قوانين ثبت نام در دانشگاه هاي چين بسيار دشوار است تا بدين وسيله نظارت بر كيفيت روند ثبت نام دانشجويان حاصل گردد. آن دسته از دانش آموزاني كه از مراكز آموزش متوسطه فارغ التحصيل شده اند مي توانند پس از قبولي در آزمون ورودي به دانشگاه بروند. سال تحصيلي در مؤسسات آموزش عالي تمام وقت به دو ترم تقسيم مي شود گفتني است كه برخي از دانشگاه ها نيز از سه ترم تحصيلي برخوردار مي باشند. ترم اول از اوايل سپتامبر و ترم دوم از اواسط فوريه آغاز مي گردد. هر ترم شامل بيست هفته آموزش بوده و دانشجويان پن
ج روز در هر هفته به كلاس مي روند. علاوه بر تعطيلات تابستاني و زمستاني، دانشجويان روز اول سال نو و سه روز نيز در روز جهاني كار و روز ملي تعطيل مي باشند. در طول ترم تعطيلات ديگري وجود ندارد.
سال تحصيلي دانشگاهي
شروع كلاسها از ماه سپتامبر تا ماه ژوئن مي باشد.تعطيلات آموزشي از اول جولاي تا 31 آگوست به طول مي انجامد.زبان آموزشي دانشگاه هاي كشورچيني، انگليسي و پرتقالي است.
مقاطع آموزشي
مقطع آموزش كارداني
حداقل زمان لازم جهت اتمام اين دوره سه سال مي باشد.دانش آموزاني كه به اتمام مقطع تكميلي متوسطه ظرف مدت زمان 2 سال مائل آيند مي توانند پس از قبولي در آزمون ورودي به اين مقطع وارد شوند كه توسط مؤسسات تخصصي و پلي تكنيك برگزار مي گردد.
مقطع آموزش كارشناسي
مقطع كارشناسي مشتمل بر يك دوره 4 ساله آموزشي براي دانشجويان در دانشگاه ها يا دانشكده ها مي باشد و اين در حالي است كه مدت زمان تحصيل در دانشكده هاي پزشكي و برخي از مؤسسات پلي تكنيك 5 ساله مي باشد..آندسته از دانش آموزاني كه به اتمام مقطع تكميلي متوسطه طي 3 سال نائل آيند مي توانند پس از قبولي در آزمون ورودي در اين دوره ادامه تحصيل دهند. دانشگاه ها، مؤسسات تخصصي و پلي تكنيك ها ارائه دهنده برنامه هاي آموزشي اين مقطع مي باشند.
مقطع آموزشي كارشناسي ارشد
تحصيلات اين مقطع از سال 1978 آغاز شده و از سال 1981 به بعد دانشجويان ميتوانند پس از گذراندن از دو ونيم تا سه سال تحصيلي مدرك كارشناسي ارشد دريافت دارند.دوره كارشناسي ارشد شامل كار عملي، نوشتن ودفاع از پايان نامه / تز مي باشد. عمده دانشجوياني كه از مدرك كارشناسي برخوردار مي باشند در اين مقطع پذيرفته مي شوند. طبق آمار بدست آمده، طي سال 1999 ، از بالغ بر 85 هزار دانشجوي مقطع كارشناسي ارشد و دكتري گزينش و ثبت نام به عمل
آمده است. در اين ميان ، شمار دانشجويان درحال تحصيل مقطع كارشناسي ارشد بر 65 هزار نفر بالغ مي گردد كه در مقايسه با سال قبل نشانگر 4/19 درصد افزايش است. طبق آمار بدست آمده طي سال 2001 ، شمار داوطلبان ورود به مقطع كارشناسي ارشد بر319 هزار نفر بالغ مي گردد كه درمقايسه با سال 2000، 45 هزار نفر معادل 45/16 درصد افزايش داشته و بالاترين ركورد در تاريخ كشور چين به شمار مي آيد. گفتني است كه از ميان اين داوطلبان بالغ بر 8/84 درصد از
مدرك علمي كارشناسي برخوردار بوده و 9/65 درصد نيز به رده هاي سني كمتر از 25 سال تعلق دارند. دانشجويان پسر2/65 درصد از داوطلبان را تشكيل داده و تعداد كادر آموزشي نيز بر 185 هزار نفر بالغ مي گردد.
مقطع آموزشي دكتري
دانشنامه دكتري حداقل ظرف مدت زمان سه سال تكميل مي گردد. دانشجويان اين مقطع ملزم به ارائه رساله آموزشي در جهت اثبات برخورداري توانايي انجام تحقيقات مستقل و تلاش خلاق و چشمگيري در رشته تحصيلي مربوطه مي باشند.گفتني است ، تنها دانشجوياني كه از مدرك كارشناسي ارشد يا مدرك معادل آن برخوردار مي باشند، در اين مقطع پذيرفته مي شوند.
مقطع آموزشي فوق دكتري
در خلال اجلاس20 آوريل2002 پكن، موفقيتها و تجارب بدست آمده در زمينه پيشرفت نظام فوق دكتري ظرف 16سال اخير، مورد بررسي و ارزيابي قرارگرفته و برنامه 5 سال آينده فوق دكتري چين طي" دهمين برنامه 5 ساله " (2001 ـ 2005 ) تدوين گرديد. ازسال 1985، كشور چين به طراحي و تبيين نظام فوق دكتري مبادرت نموده و ظرف16 سال اخير به موفقيتهاي چشمگيري دست يافته است.
تاكنون تعداد947مركز پژوهشهاي علمي فوق دكتري در310 دانشگاه و انستيتو تاسيس گرديده است. لازم به ذكر است كه بالغ بر7 هزار پژوهشگر دراين مراكز فعاليت مي نمايند.در حال حاضر، اغلب فارغ التحصيلان دوره هاي فوق، به عنوان پروفسور و پژوهشگراستخدام شده و برخي ازآنان نيز رياست شعبه اي از علوم را برعهده دارند. در حال حاضر، تعداد مراكز پژوهشهاي علمي فوق دكتري در موسسات بزرگ دولتي بر 256 ايستگاه بالغ گرديده و بيش از400 پژوهشگر فوق دكتري به فعاليت در مراكز فوق مبادرت مي نمايند. در راستاي اجراي دهمين برنامه 5 ساله ، كشورچين به تدوين برنامه ذيل در جهت پيشرفت نظام فوق دكتري مبادرت نمود:
1- افزايش تعداد دانشجويان فوق دكتري جديد و تعداد پژوهشگران مراكز پژوهشهاي علمي به دو برابر تعداد فعلي تاسال 2005
2- افزايش تعداد پژوهشگران فوق دكتري به 12 تا 15 هزار نفر تا سال 2005
3- گسترش تعداد مراكز پژوهشهاي علمي به 1000 مركز
4- افزايش تعداد مقالات علمي دانشجويان فوق دكتري مراكز پژوهشهاي علمي ساليانه به 30 هزار مقاله در سال تا اواخردهمين برنامه 5 ساله
5- افزايش تعداد دست آوردهاي مهم تحقيقات علمي بر بيش از5000 مورد
افزايش نسبت تبديل دستاوردهاي علمي فوق دكتري به توليد به ميزان 30 درصد
مدارك علمي
مدرك كارشناسي به آندسته از فارغ التحصيلاني اعطا مي گردد كه واحد هاي درسي من جمله پايان نامه تحصيلي خود را به پايان رسانده باشند.
مدرك كارشناسي ارشد نيز به آندسته از فارغ التحصيلان دانشگاه ها، دانشكده ها و مؤسسات تحقيقاتي اعطا مي گردد كه به گذراندن واحد هاي درسي و دفاعيه پايان نامه خود نائل آمده باشند.
مدرك دكتري به دانشجويان مقطع دكتري دانشگاه ها، دانشكده ها و مؤسسات تحقيقاتي در صورتي اعطا مي گردد كه آنان در كليه آزمون هاي كتبي و شفاهي مورد پذيرش قرار گيرند.
آموزش عالي آزاد
در سپتامبر 1992 نخستين دانشگاه آزاد كشور چين در شانگ هاي افتتاح گرديد. از جمله مهمترين رشته هاي ارائه شده در اين دانشگاه مي توان به علوم كاربردي، كامپيوتر، تجارت بين الملل و حسابداري اشاره نمود.
آموزش عالي كوتاه مدت
دانشكده هاي آموزشي ويژه كشاورزان و كارگران و مدارس مكاتبه اي توسط كارخانه ها، استانداريها، شهرداريها و مقامات محلي اداره مي شوند. علاوه بر اين بخش هاي صنعتي نيز نقش مهمي در آموزش تكنسين ها ايفا مي نمايند. دانشكده هاي مذكور از نقش بسزايي در ارتقاء سطح علمي كارگران و كشاورزان برخوردار مي باشند.درحال حاضر دوره هاي آموزش كوتاه مدت در بسياري از رشته ها نظير ادبيات چيني، خوشنويسي، اقتصاد، معماري، داروسازي، هنر و ورزش هاي چيني در طول ترم و نيز هنگام تعطيلات ارائه مي گردد. دانشجويان خارجي مورد تشويق قرار مي گيرند تا در دانشگاه هاي چين ادامه تحصيل داده و به اخذ مدارك كارشناسي ارشد و دكتري نايل آيند. و از دانشجويان فارغ التحصيل نيز درخواست مي گردد تا به كشور بازگشته و تحصيلات
خود را ادامه دهند. در برخي مؤسسات آموزش عالي زبان هاي خارجي نيز تدريس مي گردد.در كشور چين مؤسسات آموزش عالي نقش مهمي در تحقيقات علمي ايفا مي نمايند. تا پايان سال 1997، بالغ بر 176400 نفر به دريافت مدرك كارشناسي و 3172700 نفر به دريافت مدرك كارشناسي ارشد نائل آمده اند. كليه مؤسسات آموزش عالي كشور مجهز به آزمايشگاه هاي
علمي مي باشند. در كشور چين 3409 موسسه تحقيقاتي و 153 مركز علمي فعاليت دارد كه 416 موسسه به موضوعات مهم مي پردازند. دانشگاه هاي چين مستقيما تحت نظارت كميسيون آموزشي كشور، وزارتخانه ها، كميسيون هاي استاني و شهري اداره مي گردند. علاوه بر اين جهت نظارت بر سطح كيفي آموزش هاي ارائه شده در دانشگاه ها آزمون ورودي مشكلي برگزار مي گردد. شرط اصلي راه يابي فارغ التحصيلان مراكز آموزش متوسطه به مؤسسات آموزش عالي پذيرش در آزمون سراسري ماه جولاي است.سال تحصيلي دانشگاه ها عموما به دو ترم تحصيلي و در برخي دانشگاه ها به سه ترم كه در اول ماه سپتامبر آغاز مي گردد قابل تقسيم است. دانشجويان براي جشن بهار مدت يك ماه تعطيل بوده و كلاسهاي درس در اواسط ماه فوريه آغاز مي گردد. هر ترم تحصيلي نيز حدوداً 20 هفته بطول مي انجامد. در اكثر دانشگاه هاي كشور دوره هاي آموزش كوتاه مدت به خارجيان ارائه مي گردد. با افزايش تبادل فرهنگي چين با كشورهاي ديگر، بسياري از افراد مايل به ادامه تحصيل در اين كشور مي باشند. اين دوره ها خود به توسعه زبان چيني در بسياري از موضوعات درسي نظير: ادبيات، خوشنويسي، اقتصاد، معماري حقوق، داروسازي، طب سوزني، هنر و انواع ورزش هاي چيني مي گردد. دوره هاي مذكور طي سال تحصيلي و در زمان تعطيلات ارائه شده و تا مدت 4 تا 20 هفته ادامه مي يابد. شهريه تحصيلي دوره هاي آموزش فوق بر حسب مدت زمان دوره و نوع موسسه متغير است.
آموزش عالي فني و حرفه اي
پس از پايان مقطع آموزش متوسطه، مدارس فني در سطوح غير دانشگاهي آموزش هايي را در 400 رشته تخصصي ارائه ميدهند كه بر صنايع سبك ونساجي، الكترونيك، موتور سازي وبازرگاني مشتمل مي گردد. دوره آموزش عالي حرفه اي مدت زمان 2 سال به طول انجاميده كه در نهايت به فارغ التحصيلان ديپلم اعطا مي گردد. در واقع آن دسته از افرادي كه پس از مراكز آموزش متوسطه به آموزش فني-حرفه اي مي پردازند جهت كسب مشاغل خاص آماده مي شوند.
تحقيقات علمي و آموزشي
آموزشهاي ارائه شده در دانشگاه هاي چين كاملا مطابق برنامه هاي آموزشي است كه بر
كنفرانس، مباحثه آزاد كلاسي، كلاسهاي آموزشي و مشاوره اي مشتمل مي گردد. همزمان با آغاز كلاسهاي درسي آموزش هاي ديگر من جمله تدريس تئوريك، بازديد علمي، تدريس عملي و تحقيقات اجتماعي نيز ارائه مي گردد. جهت ارتقاء سطح علمي دانشجويان، كتابخانه هاي دانشگاه فعال مي باشند تا دانشجويان اهل تحقيق و مطالعه پرورش يابند. كليه مراكز آموزش عالي با تجهيزات پيشرفته مجهز شده اند تا برنامه هاي آموزشي قابل اجرا باشند. اجراي تحقيقات علمي در مراكز دانشگاهي چين نقش موثري در توسعه تكنولوژي و شكوفايي ساختار اقتصادي كشور به
همراه داشته و دانشگاه ها و دانشكده ها نيز نقش مهمي در انجام تحقيقات علمي ايفا مي نمايند. به طور كلي مي توان گفت كه در دانشگاه هاي كشور چين برنامه هاي آموزشي طبق برنامه ها و سر فصل هاي آموزشي ارائه شده و به سخنراني ها، بحثهاي كلاسي، دروس آزمايشگاهي، تمرين ومشاوره مشتمل مي گردد. تحقيقات علمي دانشگاه ها اهميت بسزايي در توسعه علم و تكنولوژي كشور دارد. تعداد 3402 موسسه تحقيقاتي در دانشگاه هاي كشور فعاليت دارند تا نياز هاي مختلف كشور را مرتفع سازند. از سال 1984 دولت 104 آزمايشگاه و 58 مركز تحقيقاتي در دانشگاه هاي كشور تاسيس نموده و هزينه هنگفتي جهت اجراي طرح هاي تحقيقاتي در نظر گرفته است.
نظام اداري- آموزشي
كميسيون آموزشي كشور از جمله مهم ترين نهادهاي دست اندركار رسيدگي به امور دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي كشور است كه عهده دار مسووليت نظارت بر مؤسسات آموزشي بجز مدارس نظامي و نظارت بر برنامه هاي آموزشي، انتشار كتب درسي و تدوين قوانين ويژه به دانشگاه ها مي باشد.
نهادهاي مركزي آموزش عالي
دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري كه در دانشكده ها، دانشگاه ها و مؤسسات تحقيقاتي برگزار مي گردد تحت نظارت، مديريت و سازماندهي وزارت علوم قرار دارد. علاوه بر اين وزارت كشور و وزارت علوم عهده دار مسئوليت توسعه سياست گذاري، اصلاح ومديريت آموزش عالي كشور مي باشند. دانشگاه هاي خصوصي نيز بسرعت در حال گسترش مي باشند.
سياستهاي آموزشي
پس از پايه گذاري جمهوري خلق چين طي سال 1949، دولتها و حزب كمونيست چين به تاكيد بر اجراي سياست هايي در جهت توسعه آموزش عالي مبادرت نمودند. به نحوي كه پس از جلسه يازدهم كميته مركزي حزب كمونيست چين، ساختار آموزش عالي كشور با تغييرات ساختاري و توسعه مشهودي مواجه گرديد. طبق آمار بدست آمده طي سال 1998، 1984 مؤسسة آموزش عالي فعاليت دارد كه بر 1022 مؤسسة آموزش عالي عمومي و 962 مؤسسة آموزش عالي بزرگسالان مشتمل مي گردد. تعداد كل دانشجويان ورودي طي اين سال بر 1083600 نفر، تعداد دانشجويان مراكز آموزش عالي رسمي بر 3408800 نفر، تعداد ورودي هاي جديد مؤسسات آموزش عالي بزرگسالان بر 1001400 و كل دانشجويان مؤسسات آموزش عالي بزرگسالان بر 2822200 نفر بالغ مي گردد. از تعداد كل مؤسسات آموزش عالي بالاتر از كارشناسي بالغ بر 72500 موسسه (15000) به مقطع PHD و 57300 موسسه به مقطع كارشناسي ارشد تعلق دارد. تعداد كل ثبت نامي دانشجويان مقطع بالاتر از كارشناسي بر 198900 نفر طي سال 1998 بالغ مي گردد. طي سالهاي 1990 تا 1998، تعداد دانشجويان كالج ها و دانشگاه هاي كشور از رشد 67 درصدي برخوردار بوده است به نحوي كه تعداد دانشجويان و از 3729000 نفر بر 6231000 بالغ گرديده است. تعداد دانشجويان بالاتر از كارشناسي ارشد نيز 114% رشد داشته و از 93000 نفر بر 198900 نفر بالغ گرديده است. در پايان سال 1997، نرخ ثبت نامي مؤسسات آموزش عالي بر 07/9% بالغ گرديد.
فرهنگ دانشگاهي
با بررسي مستقيم فرهنگ دانشگاهي بر دانشجويان، توسعه و آموزش، دانشگاه هاي چين تاك
يد عمده اي پرورش فرهنگ سالم دانشجويي دارند چرا كه نقش مهمي در شخصيت آن ها دارد.اغلب دانشگاه هاي چين به سازماندهي فعاليتهاي گسترده اجتماعي در جهت بهبود فرهنگ دانشجويي مبادرت مي نمايند. از جمله اين فعاليتها مي توان به انجام آزمايشات علمي، برقراري تبادلات دانشجويي، برگزاري مسابقات ورزشي و انجام فعاليتهاي رفاهي و اجتماعي اشاره نمود. علاوه بر اين دانشگاه هاي كشور امكان پرداختن به هنرهاي نمايشي، رقابتهاي ورزشي و بازد
يد از آثار تاريخي را براي دانشجويان خارجي فراهم مي سازند. با مشاركت در اين گونه فعاليتها، دانشجويان خارجي با فرهنگ چيني آشنايي يافته و نرخ تبادل اساتيد و دانشجويان چيني افزايش مي يابد.
شرايط ورود به دانشگاه هاي دولتي
احراز حداقل نمره 380-280 و بالاتر (براي برخي از دانشگاه ها) جهت پذيرش در دانشگاه هاي دولتي كشور چين الزامي است. به پنج دسته از دانشجويان خارجي اجازه ورود داده مي شود، دانشجويان دوره كارشناسي زير رده سني 25 سال با تحصيلات كامل متوسطه، دانشجويان زير رده سني 35 سال كه حداقل دو سال از دوره كارشناسي را گذرانده باشند، دانشجويان زير رده سني 45 سال برخوردار از مدرك كارشناسي ارشد، داوطلبان زير رده سني 35 سال براي مقطع كارشناسي ارشد، داوطلبان مقطع دكتري زير رده سني 40 سال كه از مدرك كارشناسي ارشد برخوردار مي باشند. گفتني است كه جهت پذيرش دانشجويان خارجي در رشته هاي علوم، مهندسي، كشاورزي و داروسازي برگزاري آزمون مربوطه در سفارت خانه متبوع الزامي است.علاوه بر اين دانشجويان ملزم به ارائه گواهي نامه معاينه بدني مي باشند كه توسط مسئولان قرنطينه جمهوري خلق چين براي دانشجويان خارجي صادر مي گردد.
از جمله مهم ترين سازمان هايي كه به ارزيابي مدارك دانشگاهي مبادرت مي نمايند، مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
- كميته ارزيابي مدارك دانشگاهي كشور
- انجمن آموزش چيني براي مبادلات دانش جو در سطح بين المللي
پذيرش تحصيلي
ورود به دانشگاه از طريق ثبت نام صورت مي گيرد و كميته پذيرش استان ها تحت نظارت وزارت آموزش عهده دار اين مسئووليت مي باشد. بورس تحصيلي نيز براساس شرايط جسماني واخلاقي دانشجويان اعطا مي گردد. كمك هزينه هاي ويژه اي نيز به اقليتها و داوطلبان خارجي دانشگاه هاي چين اعطا مي گردد. آزمون هاي سراسري دانشگاهي به مدت ده روز در اوايل ماه جولاي برگزار شده كه داوطلبان مي توانند در يك يا دو گروه آموزشي انساني/ فني / مهندسي شركت نموده و از مؤسسات ودانشگاه هاي مورد نظر خود به ترتيب اوليت تقاضاي پذيرش نمايند. نتايج آزمون جهت ثبت نام از افراد تعيين كننده است علاوه براين قبل از پذيرش در خصوص رفتار اجتماعي و اخلاقي دانشجويان تحقيقاتي صورت مي گيرد. دربرخي از مؤسسات آموزش عالي دانشجويان ملزم به برخورداري از شرايط جسماني خاصي مي باشند. اخيراً كشور چين آموزش عالي را به صورت آزاد ارائه مي دهد. دانش جويان شهريه اي نمي پردازند و مي توانند ازخوابگاه هاي دانشجويي استفاده نمايند. هم چنين به دانشجوياني كه بامشكل مالي مواجه مي باشند دارند بورس تحصيلي يا يارانه اختصاص مي يابد. خوابگاه مهم ترين بخش زندگي دانشجويي است كه توسط دانشجويان و از طريق اتحاديه دانشجويي نظارت مي گردد. گفتني است كه اين اتحاديه تحت نظارت فدراسيون دانشجويان چين فعاليت مي نمايند. نظام آموزش عالي كشور در حال اصلاح بوده و طي سال هاي اخير دانشجويان بيشتري از بورس تحصيلي برخوردار گرديده اند. طبق سياست هاي آتي كسور اين روند ادامه يافته و نهايتاً نظام اعطاي كمك هزينه تحصيلي به تصويب رسيد. آندسته از دانشجوياني كه به تسلط بر زبان چيني نائل نيامده و يا سطح زباني آن ها بسيار پايين است ملزم به يادگيري زبان چيني ظرف مدت يك تا دو سال در حد ابتدايي و دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد و بالاتر نيز ملزم به گذراندن دوره 2 ساله تكميلي آموزش زبان چيني مي باشند.
پذيرش دانشجويان خارجي
شرايط پذيرش دانشجويان خارجي در جدول ذيل درج گرديده است:
مدت تحصيل شرايط رده سني مقطع تحصيلي
4-5 سال دانشجويان خارجي ملزم به برخورداري از مدركي معادل فارغ التحصيلان مراكز آموزش متوسطه چين بوده و جهت ورود به دانشگاه ملزم به پذيرش در آزمون ورودي آن مي باشند. زير رده سني 25 سال مقطع كارشناسي
3-2 سال اگر چنانچه داوطلب طي همان سال از يكي از دانشگاه هاي چين فارغ التحصيلان گرديده و دانشجوي موفقي باشد اساتيد دانشگاه او را معرفي نموده و شركت در آزمون ورودي براي وي ضروري نيست. زيررده سني 35 سال مقطع كارشناسي ارشد
3 سال برخورداري از مدرك كارشناسي ارشد يا معادل آن و معرفي نامه از سوي چند تن از اساتيد زير رده سني 40 سال مقطع دكتري
2-1 سال برخورداري از مدرك معادل فارغ التحصيلان مراكز آموزش متوسطه چين زير رده سني 55 سال دوره آموزش زبان چيني
2-1 سال برخورداري از سطوح آموزشي بالاتر از دانش جوي سال دوم زير رده سني 35 سال آموزش همگاني
كمتر از يك سال برخوداري از مدرك كارشناسي ارشد يا دانشجوي مقطع دكتري زير رده سني 45 سال آموزش پيشرفته
كمتر از 1 سال برخورداري از درجه استاد ياري زير رده سني 55 سال تحقيقات
4 تا 20 هفته برخوداري از مدرك معادل فارغ التحصيل مراكز آموزش متوسطه چين زير رده سني 60 سال آموزش كوتاه مدت
در آغاز سال تحصيلي 2003 ، دانشگاهها وكالجهاي مختلف چين ، به پذيرش مجموع 6 /2 ميليون دانشجوي جديد مبادرت نمودند كه اين رقم نسبت به سال گذشته 000/ 800 نفر افزايش نشان مي دهد. اكثر دانشجويان جديد در رشته هاي فني ،مهندسي ، مديريت ، هنر و پزشكي پذيرش گرديده اند. كشور چين در نظر دارد، طي برنامه 5ساله دهم ( در فاصله سالهاي2005-2001 ) تعداد كل دانشجويان شاغل به تحصيل را به 16 ميليون نفر افزايش دهد كه دراين صورت پذيرش بيش از 11 ميليون دانشجوي جديد در مراكز دانشگاهي الزامي است. طبق پيش بيني هاي به عمل آمده در برنامه فوق، پيش بيني گرديده 15 درصد كل دانش آموزان مدارس متوسطه به دانشگاه راه خواهنديافت ، كه در آن صورت، سالانه بيش از 600 هزار دانشجو از دانشگاهها فارغ التحصيل خواهند شد .
نظام ارزيابي تحصيلي
نمرات آزمون ورودي دانشگاه هاي كشور چين بر مبناي درصد ارزيابي مي گردد كه حداكثر نمره 500 است. حداقل نمره لازم جهت ورود به دانشگاه و يا دانشكده تربيت معلم بين 280 تا 370 نمره متغير مي باشد.اين در حالي است كه نظام اصلي نمره دهي كه عمدتاً توسط مؤسسات آموزش عالي مورد استفاده قرار مي گيرد از سال 1976 به شرح ذيل بوده است:
بالاترين نمره: 100-90
نمره قبولي: 60
پايين ترين نمره: 59-0
برخي از مؤسسات آموزش عالي نيز از معيار نمره بندي 5 براي عالي، 4براي خوب، 3
براي متوسط، 2 براي ضعيف و 1 براي بد استفاده مي نمايند.
معيار نمره دهي
معيار نمره دهي در نظام آموزش عالي كشور چين بر تقسيم بندي ذيل استوار مي باشد:
نظام پنج تايي نظام چهار تايي
A < عالي A < عالي
B < خوب B < خوب
C <متوسط C < ضعيف
D < ضعيف D < مردود
F < مردود
لازم به ذكر است كه در اكثر موارد جهت اعطاي نمره از حروف لاتين (A ,B , C , D ) در عوض معادل آن ها در زبان چيني استفاده مي شود. اغلب نمرات عددي از 100- 0 تعيين وبرخي از دروس نيز بر مبناي قبول يا ردي ارزيابي مي گردند.
تغييرات و اصلاحات آموزشي
كانون توجه به نظام آموزش عالي چين اصلاح نگرش هاي روشنفكرانه در كشور و ايجاد حس رقابت ميان دانش جويان در كليه زمينه هايي است كه منجر به پيشرفت كشور مي گردد. مطابق چنين سياستي آينده كشورمتكي به نسل جوان است تا در قرن جديد آن را رهبري نمايد. از آنجاييكه سيستم اقتصادي چين كاملا متمركز است از اين روي سيستم آموزشي كشور نيز با آن هماهنگ شده و به صورت متمركز با ادارات و دولتهاي محلي و مركزي ويژه آموزشي درآمده است. از جمله عمده ترين نقيصه هاي اين سيستم مي توان بر تمركز عمده مسؤوليت بر عهده حكومت مركزي و عدم برخورداري مدارس از، اختيارات و انعطاف پذيري لازم جهت ارائه برنامه هاي آموزشي متناسب با نيازهاي اجتماعي اشاره نمود. از سوي ديگر از آنجاييكه برنامه هاي آموزشي بصورت جداگانه توسط گروه هاي آموزشي مركزي و ادارات محلي برنامه ريزي مي گرديد از اين روي ساختار آموزشي كشور غيرمنطقي و از هم گسسته بوده و تعداد زيادي روش هاي منفرد آموزش عالي وجود داشت كه با يكديگر تداخل داشته و برخي از مؤسسات آموزش عالي نيز از كيفيت آموزشي بسيار پاييني برخوردار بودند. از اين روي، تغيير ساختار آموزشي مؤسسات آموزش عالي سياست كليدي به شمار مي آمد. از جمله مهم ترين تغييرات اعمال شده در ساختار آموزش كشور مي توان به اعمال تغييراتي در سياست هاي برنامه ريزي آموزشي، مديريت، سرمايه گذاري. استخدام و موقعيت شغلي معلمين اشاره نمود. از جمله ديگر تغييرات كلي اعمال شده بر ساختار آموزش عالي كشور مي توان به تسهيل رابطه ميان دولت، جامعه و آموزش عالي كه به شكل گيري سيستم جديد آموزشي منجر گرديد اشاره نمود. در ساختار جديد آموزشي حكومت مركزي عهده دار مسؤوليت برنامه ريزي كلي و مديريت كلان آموزشي است و اين در حالي است كه مؤسسات آموزش عالي پيرو قانون بوده و در عين حال از اختيارات كافي جهت برنامه ريزي آموزشي مطابق با نيازهاي جامعه بهره مند مي باشند.با اعمال تغييرات در سياست هاي برنامه ريزي آموزشي، سيستم قديمي كه بر اتخاذ تصميمات حياتي توسط حكومت مركزي استوار بود، نقض گرديده و سيستم جديدي با مركزيت دولت به وجود آمد. با اعمال چنين اصلاحاتي، سياست توسعة آموزش عالي با مشاركت نيروهاي اجتماعي تشويق و مورد حمايت واقع گرديد. با اعمال تغييراتي در سيستم مديريت آموزشي روند، ارتباطي ميان دانشگاهها، دولت و جامعه به تدريج تسهيل شد. لازم به ذكر است كه ارتباطات مذكور به واسطه تعديل، مشاركت و ادغام صورت پذيرفت. در اين اثنا، سيستم آموزشي در دو سطح مختلف طرح ريزي گرديد. به عبارت ديگر دولت هاي محلي و مركزي از مسؤوليت هاي متفاوتي در حوزه برنامه ريزي آموزشي و طرح ريزي كلي و مديريتي برخودار گرديدند. نتيجتاً، سياست تداخل آموزشي لغو شده و در عين نظارت كامل دولت، قدرت بيشتري به مؤسسات آموزش عالي محول گرديد. علاوه بر اين اختيار بيشتري جهت برنامه ريزي آموزشي با
توجه به قوانين جامعه و قانون ها به مؤسسات واگذار گرديد. از سال 1992، تعداد 251 مؤسسه آموزش عالي در هم ادغام شده و به 135 مؤسسه كاهش يافته است. تعداد 87 مؤسسة آموزش عالي بزرگسالان نيز ادغام گرديده است. علاوه بر اين از تعداد 177 مؤسسة آموزش عالي 43 موسسه به وزارت آموزش، 44 موسسه به ادارات مركزي آموزش و 90 موسسه به دولتهاي محلي تعلق گرفت. همچنين 168 مؤسسة آموزش عالي كه مستقيماً تحت نظارت اداره مركزي آموزش قرار داشته تحت نظارت دولت محلي قرار گرفت. 8 مؤسسه آموزش عالي نيز كه توسط ادارات تخصصي ايالتي نظارت مي گرديد، تحت نظارت كميته هاي آموزشي ايالتي قرار گرفت. 317
مؤسسة آموزش عالي توسعه يافته و برنامه ريزي آموزشي بصورت بين موسسه اي خصوصي در آنها به مورد اجرا گذارده شده است 241 مؤسسة آموزش عالي نيز در قالب 5218 پروژه سرمايه گذاري به فراهم سازي امكانات آموزشي مناسب در سطوح مختلف مبادرت نموده اند. علاوه بر
اين فرآيند ارتباطي ميان مؤسسات آموزش عالي و جامعه تقويت گرديده و ظرفيت دانشجويان مؤسسات آموزش عالي افزايش يافت. سيستم مالي نظام قديم آموزشي نيز كه بر اساس وابستگي كامل به دولت پايه ريزي گرديده بود، به سيستم جديد تغيير يافته و سيستم جديد با قابليت جذب سرمايه از محل كانالهاي گوناگون با مسؤوليت عمده دولت به تدريج پايه ريزي و تكميل گرديد. با تغيير سيستم جذب، حقوق و موقعيت شغلي افراد نيز تغيير يافت. به عبارت ديگر با اعم
ال سياست هاي جديد جذب دانشجو، كليه شهروندان چيني بدون توجه به وضعيت اقتصادي از امكانات آموزشي عالي بهره مند شده و سيستم جديد خودپرداز هزينه تحصيلات آموزش عالي داير گرديد. به موجب چنين سياستي هزينة تحصيلي دانشجويان موفق بصورت كمك هزينه هاي دانشگاهي، اخلاقي و وام تحصيلي، ارائه فرصت هاي شغلي پاره وقت به دانشجويان مواجه با فقر اقتصادي تامين گرديده علاوه بر اين، پايه گذاري آموزشي بر استعدادهاي خلاق استوار گرديد. با اعمال تغييراتي در ساختار نظام اداري داخلي، تغييراتي در نظام كاركنان و نحوة تقسيم نيروي كار به وقوع پيوست. در ابتدا بر اساس دلايل منطقي، حدود ساختار سازمان مشخص شده، كادر آموزشي تنها به فكر انجام وظيفه و رفع مسؤوليت نبوده، انتصابات و دستيابي به فرصت هاي شغلي با موفقيت هاي شخصي فرد تعيين شده و اجراي مكانيسم تقويت و تشويق به ايجاد شوق و جديت در آموزش منجر گرديد. از جمله ديگر تغييراتي كه در ساختار آموزش عالي كشور چين اعمال گرديده مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1 . تشكيل هستة ثابت آموزشي در مؤسسات آموزش عالي
در مؤسسات آموزش عالي، اين عقيده به صورت غالب درآمده است كه پرورش استعدادها به عنوان رسالت اصلي نظام آموزشي كشور مطرح بوده، توجه به برنامه هاي آموزشي آهنگ اصلي توسعه كشور را پر طنين تر ساخته و تغيير در ساختار نظام آموزشي پايه مقدم بر هر تغيير ديگري است. طي سالهاي پايان دهه 1980 تا ابتداي دهه 1990، بودجه كافي ويژه حوزه آموزش و تقويت بنيه علمي دانشجويان و اساتيد وجود نداشت. از اين روي بحران افت تحصيلي به صورت ناگهاني نمايان شد. به منظور توقف اين روند، كميته آموزش ملي سابق، به اجراي برنامه اي فعال و ارائه نظريات و راهنمايي هاي خود در خصوص ارزيابي ابعاد مشكلات و ارائه راهكارهايي جهت بر طرف نمودن مشكلات مبادرت نمود. بنابر مفاد برنامه يكپارچة كميته آموزش ملي، ادارات آموزش اجرايي نيز عهده دار سياست گذاري ها و فعاليت هايي در جهت توقف سير افت تحصيلي در منطقة تحت حكومت خود مي باشند.
2 . تكميل و بازنگري فهرست عناوين رشته هاي دانشگاهي و اصلاح ساختار كلي سياست برنامه ريزي آموزشي
طي سال 1997 كميتة آموزش ملي سابق، اقدام به اجراي دور جديد بازنگري فهرست عناوين دوره هاي كارشناسي مبادرت نمود. روند مذكور در جهت پيگيري سياست علمي و استانداردسازي رشته ها و تطابق آنها با يكديگر، به مورد اجراء درآمد. بازنگري فوق در جولاي سال 1998 و پس از تحقيقات 1 ساله به پايان رسيد. متعاقب اين بازنگري تعداد كلي رشته هاي تحصيلي از 504 رشته به 249 رشته كاهش يافت. بعدها، وزارت آموزش، به توسعه ايده اصلي بازنگري طرح آموزشي
رشته هاي كارشناسي در مؤسسات آموزش عالي مبادرت نموده و روند بهبود و اصلاح طرح آموزشي در سطح كارشناسي مؤسسات آموزش عالي به صورت موفقيت آموزي شكل گ
رفت. در حال حاضر، با توجه به برنامه ريزي وزارت آموزش، كليه مؤسسات آموزش عالي تحت پوشش دور جديد طرح بازنگري آموزشي قرار گرفته اند لازم به ذكر است كه آخرين طرح بازنگري آموزشي در پاييز سال 1999 به مورد اجراء گذارده شد.
3 . ورود به مرحله كليدي تغييرات آموزشي
طي سال 1994، طرح آموزشي كميتة آموزش ملي سابق با عنوان « طرح تغييرات برنامه ها و محتواي آموزشي مؤسسات آموزش عالي» به مورد اجرا درآمد. گفتني است كه طرح مذكور بر پايه گذاري 211 پروژه بزرگ و نزديك به 1000 پروژة كوچك آموزشي تاكيد دارد. طرح فوق بر كليه حوزه
هاي آموزشي از قبيل ايدئولوژي آموزشي، محتواي آموزشي، ساختار برنامه آموزشي و متدولوژي آموزشي مشتمل مي گردد. جهت هر چه بهتر صورت گرفتن طرح فوق گروه مشورتي با هدف اعمال تغييرات محتوايي برنامه هاي آموزشي مشتمل بر اساتيد با تجربه محلي كليه رشته هاي تحصيلي تشكيل شد. در حال حاضر طرح مذكور از بيست ميليون عضو در برنامه كاري خود برخوردار بوده كه به اجراي يكصد برنامه جديد پرورش استعدادها و احداث 1000 مركز آموزشي مبادرت مي نمايند. طي سال 1997، كميته ملي جايزه هاي آموزشي تشكيل گرديد كه با مشاركت كميتة آموزش ملي سابق به اعطاي 422 جايزه ملي مبادرت نموده اند. علاوه بر اين پژوهش ملي در جهت مقايسه نرم افزارهاي آموزشي طي سالهاي 1995 و 1997 صورت گرفته و بانك نرم افزار آموزشي با كيفيت بالا ايجاد گرديد.
4 . پرورش استعدادهاي رشته هاي آموزشي پايه
در اواخر دهة 1980، رشته هاي پايه مؤسسات آموزش عالي با مشكلات عديده اي از قبيل بودجه بسيار كم، گروه اساتيد بسيار متغير و كاهش آشكار توانايي دانشجويان مواجه بود در نتيجه، توسعة درازمدت فن آوري و كيفيت آموزش استعدادهاي مراكز آموزش عالي با مخاطره مواجه گرديد. در آن اثنا بود كه كميتة آموزش ملي سابق به راه اندازي مباني آموزش رشته هاي پايه مبادرت نمود. تا پايان سال 1998، 84 اصل آموزشي ويژه دانشجويان با استعداد رشته هاي علوم پايه، 51 اصل ويژه رشته هاي پايه هنري، 45 اصل ويژه رشته هاي مهندسي و 13 اصل ويژه علوم اقتصادي با موفقيت تنظيم گرديد. متعاقب اصول فوق بسياري از فارغ التحصيلان برجسته مدارس متوسطه و دانشگاه ها جذب بازار كار شده و توانايي دانشجويان و ميزان ابتكار اساتيد بر خلاف گذشته افزايش يافت.
5 . طرح ارتقاء آموزش فرهنگي دانشجويان و كشف روشهاي جديد پرورش استعدادهاي درخشان
طي سال 1995 كميته آموزش ملي سابق تصميم به ارتقاء سطح آموزش فرهنگي دانشجويان گرفت. در راستاي اجراي اين طرح، ارتقاء سطح فرهنگي دانشجويان، ارتقاء سطح ايدئولوژيك و اخلاق و كيفيت فرهنگي، بهبود كيفيت كار و وضعيت جسماني و روحي بصورت منظم با يكديگر تلفيق گرديد. طي اين طرح، دانش نظري، كار عملي و ارتقاء سطح توانايي دانشجويان مدنظر قرار گرفته و كيفيت آموزشي در سطح بالايي تقويت گرديد. گفتني است كه 52 مؤسسة آموزش عالي
بصورت آزمايشي در اين طرح مشاركت داشتند. گفتني است كه مؤسسات فوق به مشخص نمودن برنامه مطالعة اجباري، تقويت آموزش كلاسي، ارائة سخنراني ها و سازماندهي انواع فعاليتهاي فرهنگي در جهت پيشبرد برنامه توسعه مبادرت مي نمايند. تعدادي از مؤسسات آموزش عالي تنها به بررسي نيازهاي اساسي و ارزيابي استاندارد برنامه توسعه مبادرت نمودند و اين در حالي است كه ساير مؤسسات اقدام به تطابق پرورش استعدادها و برنامه هاي آموزشي در سايه نيازهاي جديد نمودند. پس از 3 سال بررسي آزمايشي، وزارت آموزش به تصويب لايحة « بررسي نظرات مختلف در خصوص ارتقاء فرهنگي دانشجويان»، تشكيل مبادرت نمود. كميتة جهت دهنده آموزش فرهنگي و تصويب 32 اصل از « اصول ارتقاء آموزش فرهنگي دانشجويان» اجراي چنين اقداماتي خود حاكي از اين بود كه ارتقاء آموزش فرهنگي دانشجويان به طور كامل در سراسر كشور به مورد اجرا درآمده است.
6 . احياء برنامه هاي آموزش عالي كوتاه مدت 3-2 ساله در قالب طرح تغييرات آموزشي
كميتة آموزش ملي سابق به طراحي 216 برنامه آزمايشي در جهت اعمال تغييراتي در ساختار نظام آموزش و تقويت دوره هاي كوتاه مدت 3-2 سالة آموزش عالي در سطح ملي مبادرت نموده، احداث كالج هاي آزمايشي به شكل موفقيت آميزي افزايش يافته و تعدادي از رشته ها و كالج ها با هدف ارائه برنامه هاي آموزشي كوتاه مدت تشكيل يافته است. در حال حاضر شرايط و تجهيزات
آموزشي كالج ها از رشد عمده اي برخوردار گرديده و روند تغييرات آموزشي سرعت يافته است. از سوي ديگر توانايي كلي در زمينة فراهم سازي تجهيزات آموزشي، به طور قابل ملاحظه اي تقويت
شده و موفقيت هاي مهمي در اين زمينه كسب شده است. طي تغييرات آموزش عالي كوتاه مدت 3-2 ساله تجربيات و موفقيت هاي بزرگي بدست آمده كه در روند توسعة آموزش عالي فني حرفه اي مفيد مي باشد. طي سالهاي اخير سياست كلي كشور فعالانه به توسعه آموزش عالي فني حرفه اي و فراهم سازي موقعيتهاي جديد جهت توسعة دوره هاي آموزشي كوتاه مدت 3-2 ساله تاكيد مي نمايد.
7 . پايه گذاري سيستم مديريت كلان جهت ارتقاء كيفيت آموزش عالي و ايجاد پيشرفت پايدار
در سال 1993، ادارة آموزش عالي كميتة آموزش ملي به بررسي طرح سنجش آموزشي مبادرت نمود. اين طرح با هدف كمك به مؤسسات آموزش عالي و در جهت شناسايي ايدئولوژي جهت
دهندة دانشگاهي، ارتقاء شرايط دانشگاهي و نوساماني زير بناي ساختار آموزشي تعميق بخشي روند اصلاحات آموزشي، ارتقاء سطح مديريت و راه اندازي سيستم اجرايي خود محور به مورد اجرا درآمد. از اين روي با اجراي طرح مذكور كيفيت آموزشي كشور به طور مداومي پيشرفت نموده و اثر بخشي دانشگاهي افزايش مي يابد. سنجش آموزش در مقطع كارشناسي بر اصل پيشبرد اصلاحات و احداث دانشگاه همزمان با سنجش آن استوار مي باشد. سه فرم سنجش آموزشي وجود دارد كه از آن جمله مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
نخستين فرم سنجش آموزشي ويژه آندسته از دانشگاه هايي است كه از پايه آموزشي نسبتا ضعيف و سابقه كوتاه آموزشي در مقطع كارشناسي برخوردار مي باشند. دومين فرم سنجش آموزش عالي ويژه سنجش آندسته از دانشگاه هايي است كه از پايه سطح آموزشي و سابقه نسبتا بالاي آموزشي در مقطع كارشناسي برخوردار مي باشند. آخرين فرم سنجش آموزشي ويژه آندسته از دانشگاههايي است كه از لحاظ سطح كيفي بين دو سطح عالي و ضعيف قرار دارند. از سال 1994، تعداد 146 مؤسسة آموزش عالي با پاية ضعيف و سابقه كوتاه مدت آموزشي در مقطع كارشناسي به گذراندن سطح پايين سنجش به صورت گام به گام مبادرت نموده و تعداد 10 دانشگاه كليدي نيز به سنجش در سطح عالي مبادرت نموده اند. پيشرفت طرح سنجش آموزشي به علت بازتاب مؤثر گروه هاي آموزشي اداره كننده مؤسسات آموزش عالي و اجراي قانون « توسعة كيفيت آموزش عالي» چشمگير بوده است.
8 . تاكيد بر اهميت تحقيقات تئوريك آموزش عالي و اصلاح جهت گيري آموزش تئوريك با آموزش علمي
در ابتداي سال 1993، هم گام با سه دپارتمان ديگر، دپارتمان آموزش عالي كميتة آموزش ملي متفقاً به تشكيل تيم تحقيقاتي جهت اجراي « تحقيقات تئوريك آموزش عالي سوسياليستي» مبادرت نمودند. طرح مذكور با تأكيد بر ارائه برنامه هاي آموزش عالي با حروف چيني و پايه گذار
ي چنين نظام آموزشي به مورد اجرا درآمد. تيم مذكور به انجام تحقيقات تئوري خود با حمايت دپارتمانهاي اداري، در سطوح مختلف مبادرت نمود. پس از 4 سال تلاش، چندين موفقيت تحقيقاتي من جمله طراحي «كليدهاي آموزش عالي تئوريك با حروف چيني» حاصل گرديده و در سيستم آموزش عالي نفوذ عمده اي پيدا كرد. پس از تحقيقات، در ساية گسترش ساختار مدرنيته سوسياليستي و اصلاحات آموزش عالي و ورود به هزارة جديد، وزارت آموزش نيز به تشكيل تيم تحقيقاتي جهت اجراي طرح « آموزش عالي چين در قرن بيست و يكم» مبادرت نمود. گفتني است كه تيم تحقيقاتي فوق به انجام تحقيقات تئوريك آموزش عالي سوسياليستي با حروف چيني مبادرت مي نمايد.
9 . تصويب قوانين ويژه مديريت آموزش عالي
در 29 آگوست سال 1998، طي چهارمين كنفرانس و نهمين نشست كميتة مجلس ملي « قانون آموزش عالي جمهوري خلق چين» به تصويب رسيد. گفتني است اين قانون از اول ژانويه سال 1999 به مورد اجراء درآمده است. قانون آموزش عالي نخستين مدرك قانوني آموزش عالي در قوة مقننه كشور است. تصويب قانون فوق به استانداردسازي ارتباط اجتماعي پيچيده خارجي و داخلي برنامه هاي آموزش عالي و فعاليتهاي آن منجر گرديده است.
10 . تضمين تعميق بيشتر اصلاحات از طريق توسعة شرايط آموزشي
طي سالهاي اخير راه حل هايي جهت افزايش بودجه و بهبود شرايط آموزشي ابداع گرديده است. درحال حاضر، تخصيص طرح وام بانك جهاني، با بودجه كل 70 ميليون دلاري جهت ارتقاء وضعيت امكانات آزمايشگاهي رشته هاي پايه مؤسسات آموزش عالي از جمله اين راه حل ها مي باشد. دولتهاي محلي در سطوح مختلف، به اقدامات جدي در جهت افزايش بودجه مؤسسات آموزش عالي محلي مبادرت نموده اند گفتني است كه اين اقدامات عمدتا درجهت ارتقاء ساختار رشته ها، پايه ها، برنامه هاي آموزشي، آزمايشگاه ها و كتابخانه هاي مؤسسات آموزش عالي و در جهت توسعة شرايط مادي اين مؤسسات صورت مي پذيرد.
11. ارتقاء تكنولوژي، آموزش و تحقيقات در مؤسسات آموزش عالي
طي سالهاي اخير، پيشرفت هاي چشمگيري در خصوص پرورش استعدادها، دانش، علوم و تكنولوژي كشور صورت گرفته و مؤسسات آموزش عالي به اجراي تحقيقات عملي و توسعه در سايه بناي اقتصادي كشور مبادرت مي نمايند. در اين اثنا همچنين تلاشهاي عمده اي در جهت تقويت ساختار اقتصادي و اجراي تحقيقات پايه صورت گرفته است. علاوه بر اين، مؤسسات آموزش عالي به احداث پارك هاي علمي و اجراي پروژه هاي تكنولوژي بالا به صورت مشترك با حوزه صنايع مبادرت مي نمايند.
كادر آموزشي
طي سالهاي پاياني دهه 1980 تا ابتداي دهه 1990، مشكلات عمده اي نظير سن بالاي اساتيد، كمبود اساتيد جوان و توانايي پايين كادر آموزشي، به طور مشهود، در ساختار كادر آموزشي مؤسسات آموزش عالي كشور نمايان گرديده است. جهت تغيير شرايط، گروه هاي آموزشي اداري به اجراي سياست هاي متفاوتي در سطوح مختلف و مؤسسات آموزش عالي مبادرت نموده و انواع اقدامات را به عمل آوردند. پس از گذشت 10 سال، طي تلاشهاي مداومي، كليه اين قبيل مشكلات بصورت اوليه برطرف گرديداز جمله مهم ترين اصلاحات به عمل آمده در ساختار كادر آموزش عالي كشور مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- با تعداد فراوان اساتيد جوان كه به عرصه آموزش عالي كشور وارد شدند، ساختار سني اساتيد تنظيم شده و تيم هاي پشتيباني آموزشي و تحقيقاتي به واسطه ارتقاء سطح علمي اساتيد جوان تشكيل گرديد. بدين ترتيب تعداد اساتيد بالاي رده سني 45 سال در كادر آموزشي تمام وقت از 27/63% طي سال 1991 به 56/75% طي سال 1998 افزايش يافت.
2- سياست هاي مربوط به پيشبرد شرايط اتخاذ گرديده و ساختار كادر آموزشي تنظيم گرديد. تعداد اساتيد تمام وقت با مهارت كاري بالا از 99500 نفر طي سال 1991 به 152600 طي سال 1998 افزايش يافت.
3- نسبت اساتيد برخوردار از مدارک علمي PHD و کارشناسي ارشد مؤسسات آموزش عالي افزايش يافته و ساختار درجه مدرك تحصيلي اساتيد تنظيم گرديد. به نحوي که تعداد اساتيد تمام وقت برخوردار از مدرك علمي دکتري و کارشناسي ارشد از 04/18% طي سال 1991 به 75/27% طي سال 1998 افزايش يافت.
4- در نهايت ساختار جذب اساتيد تربيت شده از طريق آموزش ضمن خدمت تنظيم گرديد. بر اين اساس طرح آموزش با مدرك ضمن خدمت، انتخاب اساتيد جهت حضور در مراکز علمي خارج و انجام مطالعات پيشرفته و تحقيقات مشترك پيشنهاد گرديد. علاوه بر اين با به كارگيري دانشجويان فارغ التحصيل مراکز آموزش عالي خارج از كشور، ساختار کادر آموزشي کشور تقويت شده و توسعه يافت.
دستاوردهاي آموزشي
از جمله مهمترين دستاوردهاي مقطع آموزش عالي كشور چين مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- احداث مراكز آموزش عالي خارجي وابسته به دانشگاههاي چين
با توسعه مراكز آموزش عالي در كشور چين و ارتقاء كيفيت علمي و آموزشي دانشگاهها و استقبال بي سابقه دانشجويان خارجي از تحصيل در دانشگاههاي كشور ، طي سالهاي اخير، تعدادي از دانشگاههاي معتبر اين كشور از طريق مشاركت با كشورهاي خارجي به افتتاح مدارس و مراكز آموزش دانشگاهي چيني در خارج از كشور مبادرت نموده و برخي نيز به صورت مستقل و انحصاري، توسط دانشگاههاي چين راه اندازي گرديده و به فعاليت آموزشي مي پردازند. طبق آمار منتشره از سوي وزارت آموزش عالي چين، تاكنون بيش از 20 دانشگاه چيني مبادرت به راه اندازي مؤسسات آموزشي وابسته در خارج از كشور نموده اند كه طي سالهاي آتي برتعداد آن افزوده خواهدشد. ورود مراكز علمي – آموزشي چين به صحنه رقابت بين المللي پس از عضويت اين كشور در سازمان تجارت جهاني ، و افزايش روز افزون راه اندازي اينگونه مراكز آموزشي در خارج از كشور ، وزارت آموزش چين را بر آن داشت كه به وضع قوانين و مقررات ويژه دانشگاهي مبادرت نمايد.
مطابق چنين قوانيني، دانشگاههاي چيني مستقر در خارج از كشور ملزم به دريافت مجوز فعاليت از وزارت آموزش چين و مراعات قوانين و مقررات كشوري در كليه مراحل آموزشي مي باشند. علاوه بر اين ، دانشگاه هاي فوق هم چنين ملزم به تدريس دروس آموزشي مطابق سيستم آموزشي كشور و احراز حمايتهاي قانوني لازم از كشور خارجي مربوطه مي باشند. درغير اين صورت، مدارك صادره از سوي اينگونه مراكز از نظر وزارت آموزش عالي چين فاق اعتبار مي باشند.
2- افزايش تعداد دانشجويان جديد
از سال 2001 ، با اجراي مصوبه شوراي دولتي، مبني بر افزايش تعداد دانشجويان ثبت نامي، دانشگاه هاي كشور،پذيراي تعداد بيشتري از دانشجويان بوده اند.گفتني است كه برنامه فوق به منظور پرورش افراد توانا و مستعد در جهت مدرنيزه سازي چين پيش بيني شده است. طبق آمار بدست آمده، طي سال 2000 ، از بالغ بر6 /4ميليون نفر دانشجوي جديد، دردانشگاه هاي سر
اسر چين ثبت نام بعمل آمده و در اين ميان دانشگاه هاي عادي از 2/2 ميليون، دانشگاه هاي بزرگسالان از 47/1ميليون و ساير آموزشگاه هاي عالي از900 هزار دانشجوي جديد ثبت نام به عمل آورده اند. دراين اثنا، آموزش عالي حرفه اي نيز با سرعت زيادي به پيش مي رود، به نحويكه بالغ بر07/1ميليون دانشجوي جديد به آموزشگاه هاي عالي حرفه اي راه يافته اند و اين درحاليست كه اين رقم نسبت به سال گذشته، 400 هزار نفر افزايش نداشته است.
3- افزايش پذيرش دانشجو
مطابق آمار بدست آمده،پيش بيني مي گردد طي سال2003، بالغ بر35/3 ميليون دانشجوي جديد از سوي دانشگاههاي مختلف كشورچين پذيرش گردند كه اين تعداد نسبت به سال 2002 ،150 هزار نفر افزايش خواهد داشت. به عبارت ديگر، در سال2002 از مجموع 27/5 ميليون نفر شركت كننده كنكور سراسري، تعداد 2/3 ميليون نفر به دانشگاهها راه يافتندكه از اين تعداد، 64 /1ميليون دانشجو در مقطع كارشناسي و باقي درمقاطع كارشناسي ارشد و دكتري پذيرش شدند.طي اقدامات به عمل آمده ، دولت چين در تلاش جهت افزايش نرخ ساليانه داوطلبين ورود به دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي ، از 15 در صدفعلي به23 درصد طي سال2010 مي باشد.
4- استقبال از دانشجويان خارجي
كشور چين به منظورمساعدت به تقويت تبادلات آموزشي دو جانبه و چند جانبه همچنان از تحصيل دانشجويان خارجي در اين كشور استقبال مي نمايد. به گفته وزارت آموزش چين همزمان با اين روند، تلاش درجهت آموزش زبان چيني به عنوان يك زبان خارجي به خارجيان افزايش يافته و با پيوستن كشور به سازمان تجارت جهاني ، اين كشور به توسعه سياستهاي آموزش و پرورش چين در صحنه جهاني مبادرت نموده است . بنا بر تحقيقات به عمل آمده توسط اداره مبادلات و همكاري هاي بين المللي وزارت آموزش وپرورش، سياست فوق مورد استقبال خارجيان قرار گرفته و نهادها و موسسات آموزش عالي به گشايش هر چه بيشتر درهاي خود به روي خارجيان و افزايش خدمات آموزشي مبادرت نموده اند. طي چند سال اخير، همچنين شمار دانشجويان خارجي كه جهت
تحصيل و يادگيري دوره هاي آموزشي كوتاه مدت، دراز مدت و كسب مدارك دانشگاهي به كشورچين مهاجرت نموده اند، افزايش يافته است. به نحويكه طي سال 2002 ميلادي، از تعداد 52 هزار دانشجوي خارجي در مراكز آموزش عالي كشور چين ثبت نام به عمل آمد. اين در حاليست كه طي سال 1950، نخستين گروه دانشجويان خارجي مشتمل بر33 نفر از اروپاي شرقي به
كشورچين سفر كردند. از سال 1950 تا 2000 ، اين كشور از مجموعا 407 هزار دانشجوي خارجي متعلق به 160 كشور ثبت نام به عمل آورده است.
با اعمال سياست اصلاحات و درههاي باز ، شمار دانشجويان خارجي مستقر دركشورچين، افزايش چشمگيري داشته است. طي سال 1978 ،كمتر از 10 هزار دانشجوي خارجي در چين به تحصيل مبادرت نموده اند كه اين رقم طي سال 1992 بر14 هزار، طي سال 1996 بر41 هزار و طي سال 2001 بر52 هزار بالغ مي گرديد. بنا بر تحقيقات به عمل آمده، دليل اصلي افزايش شمار دانشجويان خارجي، ثبات اجتماعي و توسعه اقتصادي كشور چين مي باشد.كسب مدارك علمي كارشناسي ارشد و دكتري از جمله مهمترين اهداف دانشجويان خارجي در چين است.
5- تقويت و توسعه دانشگاه ها
طي سالهاي اخير، كشورچين درصدد توسعه دانشگاه هاي اين كشور و تطبيق اين مراكز با دانشگاه هاي برتر جهان و ارتقاء فرايند آموزش عالي دركشور است. اخيرا درمراسمي درپكن، " جيانگ زمين " رئيس جمهوري خلق چين اظهار داشت كه توسعه دانشگاه هاي كشور، نمايانگر تقويت نظام آموزشي چين است. وي كه درمراسم نودمين سالگرد دانشگاه " چينگ هوا " (Tsinghua) پكن سخن مي گفت، از نهادهاي علمي كشورخواست كه درصدد دستيابي به آخرين وجديدترين دستاوردهاي علمي وفني بوده و همچنان به پژوهش هاي علمي وفني بپردازند." جيانگ زمين " همچنين اظهار داشت كه حزب كمونيست خود تاكنون هزاران فارغ التحصيل ازاين دانشگاه داشته و به تقويت نظام آموزش عالي دركشور بسيار اهميت مي دهد.كارشناسان آموزشي خارجي و چيني نيز درموافقت با رئيس جمهور، اظهار داشته اند كه نهادهاي علمي عالي رتبه كشور، از نقش حياتي در پيشرفت ابداعات فني و تقويت رقابت ميان نهادهاي علمي كشور با ساير نهادهاي جهاني برخوردار مي باشند. به عقيده كارشناسان كشور، دانشگاه هاي پيشرو، ملزم به تقويت نهادهاي تحقيقاتي خود، كسب آخرين مفاهيم آموزشي جامعه جهاني و تقويت نقش خود درفرايند جهاني شدن اقتصاد مي باشند. بنا به اعتقاد آنان، دانشگاه هاي كشور، ملزم به توسعه صنعت فن آوري پيشرفته و هدايت روند ابداعات و نوآوري ، ايفاي نقش كليدي در زمينه فن آوري پيشرفته و تقويت نيروهاي كليدي قدرت چين دربازار رقابت جهاني مي باشند.
" پان يون خه" (pan yunhe) رئيس دانشگاه " جه جيانگ " درشرق چين، اظهار داشت كه دانشگاه هاي برتركشور نيازمند سرمايه گذاري در جهت ارتقاء قدرت رقابت با بهترين مراكز پژوهشي جهان مي باشند. علاوه بر اين، پان افزود كه كشور چين از روند تقويتي چندين دانشگاه برتركشورحمايت خواهد نمود.كشورچين درصدد اختصاص مقادير قابل توجهي درجهت پيشبرد، توسعه وتقويت 100 دانشگاه برتر كشور است كه از آن جمله ميتوان به دانشگاه هاي چينگ هوا،پكن، جه جيانگ و دانشگاه فودان شانگهاي اشاره نمود. از سوي ديگر، فرآيند اصلاحات
نظام آموزشي كه از سال 1995 در اين كشور آغاز گرديده ، نتايج پرباري براي كشور در زمينه هاي مختلف به بار خواهد آورد. با توجه به اصلاحات فوق، شمار دانشجويان مراكز آموزش عالي كشور بر 6 /4 ميليون تن بالغ مي گردد. اين در حاليست كه ميزان فوق، طبق آمار رسمي كشور طي سال1999ميلادي، تنها بر2 ميليون و 800 هزار نفر بالغ مي گرديد.
طي سال2002ميلادي، مقامات آموزشي كشور اظهار داشتند كه از تعداد بيشتري از دانشجويان ثبت نام به عمل خواهد آمد، چراكه تجربيات5 سال اخير، اهميت دانشگاه ها به عنوان مراكز مهم رشد اقتصادي كشور را به اثبات رسانده است.
آمار تحصيلي
طبق آمار بدست آمده طي سال2003، تعداد دانشجويان متقاضي ادامه تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد به بالاترين رقم (797هزار نفر) بالغ مي گردد كه نسبت به سال 2002 از رشد 7/27 در صدي برخوردار بوده است. طبق آمار منتشره از سوي وزارت آموزش چين ،2/48 در صد متقضيان فوق (384هزار نفر) به دانشجويان مقطع كارشناسي تعلق دارد. وزارتخانه فوق در نظر دارد، از مجموع متقاضيان، تعداد 217 هزار نفر را پذيرش نمايد كه اين رقم نسبت به سال 2002، 33 در صد افزايش خواهد داشت. از جمله دانشگاههاي كشور كه از محبوبيت بيشتر نزد متقاضيان برخوردار مي باشند مي توان به دانشگاههاي پكن، فودان،ووهان ،جه جيانگ،سي چوان، نانجينگ ، جونگ شان ،چين هوا و جي لين اشاره نمود. از جمله استانهاي پر متقاضي نيز مي توان به استانهاي پكن ، شانگهاي ، جيانگسو، هوبي شانسي، ليائونينگ ،گواندنگ ، سي چوان، شندونگ و هونن اشاره نمود. از جمله پرمتقاضي ترين رشته ها ي تحصيلي نيز ميتوان به رشته هاي مديريت بازرگاني، حقوق و علوم كامپيوتري اشاره نمود.
بر اساس سرشماري سال 1990 كل جمعيت كشور 510000،130، 1 نفر مي باشد كه از اين
تعداد 19000،039،1 نفر به قوم اصلي (91320000 نفر) متعلق به 55 مليت اقليت كشور مي باشند. در جدول زير افراد رده سني 6 سال و بالاتر طي سال 1990 طبق سطوح آموزشي تقسيم است.
سطح كل ×1000 درصد
دانشكده و دانشگاهدانشكده هاي كوتاه مدت 61409620 62%97%
مراكز آموزش متوسطه فني و حرفه ايمراكز مقدماتي متوسطهمراكز آموزش متوسطه
280/72600/1320.263 73/1%30/7%50/26%
مدارس ابتدايي 210،420 27/42
بي سواد و كم سوادكل جمعيت افراد رده سني 6 سال و بالاتر 204850994090 2061100000
نرخ ثبت نام ناخالص آموزش و پرورش سطوح مختلف آموزش (طي سال 1996 )
اولين سطح : 120 درصد
دومين سطح : 71 درصد
سومين سطح : 7/5 درصد
نرخ ثبت نام افراد ورودي، و فارع التحصيلان سطوح مختلف آموزش برمبناي 1000طي سال 1993
سطح ورودي ×1000 فارغ التحصيل ×1000 ثبت نام ×1000
دانشكده و دانشگاهدانشكده هاي كوتاه مدت 386536 296272 417،111،118
مراكز آموزش متوسطه تخصصيمراكز آموزش متوسطه هاي فني و حرفه اي 899349/1 756880 580،2064،3
مدارس حرفه ايمراكز آموزش متوسطه دولتي 6642،283 5002،317 739،1569،6
مدارس مقدماتي متوسطه مراكز مقدماتي متوسطه فني و حرفه ايمدارس مقدماتي متوسطه (استثنايي) 14،7892672 342،111451 408225625
مدارس ابتداييمدارس ابتدايي استثنايي 23،53532 415،1811 124،212163
طي سال2002 بالغ بر 27/5 ميليون دانش آموز در آزمون كنكور حضور يافته و 75/2 ميليون دانشجوي جديد وارد دانشگاه هاي مختلف شدند. به عبارت ديگر، تعداد داوطلبين نسبت به دانشجويان پذيرفته شده 2 بر1 بوده است و اين در حالي است كه تا 10 سال قبل تنها 4 ميليون داوطلب در آزمون كنكور حضور يافته و تنها 750 هزار دانشجو به مراكز آموزش عالي راه پيدا مي كردند. طي سال1992 نيز بالغ بر18/2 ميليون دانشجو به تحصيل در مراكز آموزش عالي دولتي مبادرت مي نمايند و اين در حالي است كه در حال حاضر تعداد دانشجويان شاغل به تحصيل بر 19/7 ميليون نفر بالغ مي گردد. طي سال 1992 شمار دانشجويان مقطع كارشناسي ارشد نيز بر 94 هزار نفر بالغ مي گرديد كه اين رقم طي سال 2001 بر 390 هزار نفر و طي سال2002 بر590 هزار نفر بالغ گرديد. ظي10 سال گذشته، تعداد مراكز آموزش معلمان (MBA)بر 2 باب بالغ مي گرديد كه درحال حاضر بر 62 باب افزايش يافته و تعداد دانشجويان آن نيز به 30 هزار نفر بالغ مي گردد . طي سال 2001 ، 24 دانشگاه من جمله دانشگاه پكن و دانشگاه چينگ هوا مبادرت به پذيرش دانشجو در سطح كارشناسي ارشد رشته اداره عمومي (MPA) نمودند و اين درحاليست كه در حال حاضر تعداد 2400 دانشجو در اين رشته تحصيل مي نمايند.
طبق پيش بيني هاي به عمل آمده ظرف3 سال آتي، ميزان كل دانشجويان ثبت نامي در كشورچين افزايش خواهد يافت . براين اساس تنها در سال 2000 ، از بالغ بر 3 ميليون دانشجوي جديد ثبت نام به عمل آمد. طي سال 2003 ميلادي ، برنامه ثبت نام دانشجويان جديد در سطح
آموزشگاههاي حرفه اي نيز توسط دولتهاي محلي و استانها تعيين و ارائه مي گردد. طبق آمار موجود ، ميزان دانشجويان جديد ثبت نامي طي سال 2000 بر 8/2 ميليون نفر بالغ مي گردد كه از اين ميان 6 /1 ميليون دانشجوي جديد به آموزشگاههاي عالي عمومي تعلق دارند. اين رقم در مقايسه با دوران مشابه سال 1999، 510 هزار نفر فزوني يافته و 47 در صد افزايش داشته است. طبق آمار همچنين بالغ بر16/1 ميليون دانشجوي جديد به تحصيل در آموزشگاهها ي عالي بزرگسالان مبادرت نموده اند كه اين رقم نيز نسبت به سال 1999، 16 در صد فزوني داشته است. علاوه بر اين، پذيرش دانشجويان جديد در آموزشگاههاي عالي عمومي طي سال 1999 بر49 در
صد بالغ گرديد كه در مقايسه با سال 1998 ، 13 در صد افزايش داشته است. به دنبال افزايش شمار دانشجويان جديد، مشكلاتي چون شرايط نامناسب تحصيل و زندگي با توجه به امكانات ناكافي دانشگاهها پديدارگرديده است. روند پيشرفت آموزش فني و حرفه اي كندتر شده و برخي از آموزشگاههاي عالي به دريافت هزينه هاي تحصيلي بيشتري از دانشجويان مبادرت نموده اند. وزارت آموزش و پرورش چين بر آن است كه به لحاظ توسعه نظام آموزشي، به رفع مشكلات مذك
ور نائل آيد. به طور كلي مي توان گفت كه شمار دانشجويان آموزشگاههاي عالي كشور چين بر17 ميليون نفر بالغ مي گردد كه اين رقم،2درصد از جمعيت رده هاي سني17 تا 22 سال را شامل مي گردد . در واقع نتيجه فوق، حاصل از تقسيم بندي استانداردهاي آموزش و پرورش بين المللي است . به طور كلي، تاكنون مراكز آموزش عالي6 گانه ذيل به تصويب دولت رسيده است :
1- آموزشگاه عالي عادي كه بالغ بر3 ميليون و 8/173 هزار نفر به آموزش بي واسطه در اين آموزشگاهها و1ميليون و 5/489 هزار نفر به آموزش مكاتبه اي، آموزش شبانه و آموزش ويژه تابعه ي آموزشگاههاي فوق مبادرت مي نمايند.
2- آموزشگاه هاي عالي بزرگسالان من جمله دانشگاه هاي ويژه كارمندان ، دانشكده هاي روستايي ، دانشكده هاي ويژه كادر اداري ، دانشكده هاي آموزش وپرورش ، دانشكده هاي مكاتبه اي و دانشگاه راديو و تلويزيون كه بالغ بر1ميليون و 235 هزار نفر به تحصيل در اين دانشكده ها مبادرت مي نمايند.
3- دانشگاه نظامي كه بالغ بر169 هزار دانشجو به تحصيل در آن مبادرت مي نمايند.
4- آموزشگاه هاي عالي اجتماعي تحت نظارت و سرمايه گذاري دولت كه بالغ بر94 هزار نفر به تحصيل در اين مراكز مبادرت مي نمايند.
5- دانشگاه راديويي- تلويزيوني كه از 25 هزار دانشجو برخوردار مي باشد.
6- شمار دانشجوياني كه به شركت در آزمونهاي خود آموزشي آموزش عالي مبادرت مي نمايند، نيز بر 15/9 ميليون نفر بالغ مي گردد. گفتني است كه گواهينامه هاي تحصيلي آموزشهاي6 گانه فوق، مورد پذيرش دولت بوده و ميزان كل دانشجويان آنها بر56/15ميليون نفر بالغ مي گردد. بنا به اظهارات آقاي جي بائوچنگ، بر اساس تقسيم بندي استانداردهاي آموزش و پرورش بين المللي، ميزان دانشجويان چيني كه به ورود به مقطع آموزش عالي نائل آمده اند، درصد بالاتري از ميانگين ساير كشورهاي در حال رشد جهان را شامل مي گردد. اين امر، درحقيقت موفقيت تاريخي كشور چين ظرف2 سال اجراي سياست درهاي باز و اعمال اصلاحات محسوب مي گردد.
هزينه هاي دانشجويي
نرخ هزينه تحصيل دانشجويان خارجي
شهريه رشته هاي هنري كارشناسي ، زبان آموزانكارشناسي ارشددكتريدوره هاي كوتاه مدت 1700-3200 دلار3700-2200 دلار4200-2700 دلار600-350 دلار
شهريه رشته هاي علوم ، تكنولوژي، كشاورزي ، دارو سازيرشته هاي ورزشي و هنري كارشناسي ، آموزش همگانيكارشناسي ارشددكتريدوره هاي كوتاه مدت 6400-1800 دلار7400-2600 دلار8400-2900 دلار1200-350 دلار
شهريه خوابگاه نيز بر 2- 3 دلار براي هر نفر (در اتاقي مشترك با توالت و حمام) مشتمل مي گردد.
شهريه تحصيلي 50 -30 دلار براي موضوعات هنري و 80- 50 دلار براي رشته هاي علوم، زراعت،
دارو سازي، ورزش وغيره مي باشد.هزينه غذاي دانشگاه نيز بر40- 60 دلار در ماه براي دانشجويان خارجي و 30 - 20 دلار براي دانشجويان چيني بالغ مي گردد.
تسهيلات و امكانات دانشجويي
عمده دانشگاه هاي كشور از خوابگاه هاي دانشجويي و سالن هاي غذا خوري برخوردار مي باشند كه كليه دانشجويان مجاز به استفاده از اين امكانات مي باشند. گفتني است كه امكاناتي نظير خوابگاه و سالن غذا خوري عمدتا در محوطه دانشگاه احداث مي گردد.
مؤسسات پايه
عنوان "مؤسسات پايه " در خصوص مراكز برگزيده آموزشي كشور در كليه سطوح تحصيلي من جمله سطوح ابتدايي، مقدماتي و تكميلي متوسطه و آموزشي عالي بكار مي رود. مدارس اصلي از اولويت تامين بودجه و مزيت ثبت نام بهترين دانش آموزان برخوردارمي باشند. در مقاطع ابتدايي و مقدماتي متوسطه اين مفهوم مشابه "مدرسه خصوصي " در كشور آمريكا است. ورود به چنين مدارسي مستلزم قبولي در آزمون ورودي مي باشد. ميزان موفقيت اين نوع مدارس بر حسب تعداد فارق التحصيلان پذيرفته شده در مؤسسات آموزش عالي سنجيده مي شود. عامل اصلي در ارجحيت دادن به تعدادي از مدارس و مراكز آموزش عالي پرورش نيروي انساني متخصص جهت نوساماني كشور است.
در برخي مواقع مفهوم "مؤسسات پايه" مورد انتقاد قرار مي گيرد. در واقع موفقيت مدارس پايه ابتدايي و مقدماتي متوسطه منحصراً بر اساس تعين پذيرش دانش آموزان در دانشكده ها سنجيده مي شود نه برحسب ميزان يادگيري آن ها. هم چنين پيامدهاي نخبه سالاري در دوران انقلاب فرهنگي مجددا تكرار شده و مسئولان آموزشي را زير سئوال مي برد. غيراز دلايلي كه دربالا اشاره شد، مدارس اصلي تغييرماهيت داده اند. نخستين ومهم ترين عامل، هزينه روبه رشدتحصيلات دراين گونه مدارس است. در واقع تحصيلات دانشگاهي حتي دردانشگاه هاي معتبر راه رسيدن به مشاغل سود آور نيست. حقوق ماهيانه فارغ التحصيلان دانشكده هاي فني در حال برابري با حقوق فارغ التحصيلان دانشگاه هاي قديمي است ازاين روي هردانشجو بايدمدت ها قبل از برنامه ريزي جهت تحصيلات خود به بررسي هزينه و سود آن بپردازد. گفتني است كه در مناطق مختلف كشور ارزش علم و تحصيل متفاوت است. در گوانگ زو كه اقتصاد محلي تا حدي قوي مي باشد
ورود به مراكز آموزشي متوسطه فني وحرفه اي برثبت نام در َمراكز آموزشي متوسطه اصلي" پيشي مي گيرد.
آموزش بزرگسالان
تاريخچه
تا قبل از دهه 1990 از آموزش بزرگسالان، مانند آموزش كارگران، كشاورزان و يا آموزش پاره وقت ياد مي گرديد. با توسعة حوزة آموزش و گوناگوني فرم هاي آموزشي، اين نوع آموزش به صورت
رسمي «آموزش بزرگسالان» نام گرفت.
