بخشی از مقاله
چکیده
در چند دهه ی اخیر با پیچیده تر شدن روز افزون سازمان ها و افزایش میزان کار های غیر اخلاقی و غیر قانونی و دگر آزاری مدیران در محیط های کاری توجه مدیران و صاحب نظران به بحث درمورد دگرآزاری مدیران، دلایل استرس کاری کارکنان ، اخلاق اداری و مدیریت اخلاق در محیط کار معطوف شده است .مدیرانی که دارای شخصیت های مستبد در سازمان هستند کنترل و سخت گیری بیشتری روی کارمندان خود دارند و موجب دگر آزاری در مدیریت و محیط کار شده اند.از مهم ترین چالش های مدیریتی فراروی مدیران دگر آزار نبود باور پذیری,تهدید امنیت مدیریتی و تخصیص نیافتن اعتبارات کافی بوده است .در این پژوهش استرس شغلی و دلایل آن در محیط کار ،صلاحیت اخلاقی مدیران از دیدگاه اسلام ، نقش اخلاق از دیدگاه اسلام ,مفهوم اخلاق اداری وتشریح مدل های مفهومی عوامل تاثیر گذار بر رفتار اخلاقی کارکنان و دو زمینه عمل گسترده اخلاق کار و فواید مدیریت اخلاق بررسی شده است و همچنین به ارائه راهکار های پیشنهادی جهت کاهش استرس و مشارکت و ارزش دادن به کارمندان پرداخته شده است.
کلید واژه ها : دگرآزاری، اخلاق اداری، استرس شغلی، مدیریت اخلاق
مقدمه
دگرآزاری و یا سادیسم عبارت است از علاقه به آزار دادن دیگران به صورت جسمی، روانی و جنسی، طوری که این آزار رساندن موجب لذت و آرامش فرد آزاررسان شود. این افراد از تحقیر و تمسخر و آزار روحی یا جسمی و جنسی افراد به خصوص در حضور دیگران لذت زیادی میبرند و گاهی رفتارهای پرخاشگرانه یا جنایتکارانه از خود بروز میدهند. - مظاهری پرویز، - 1387دگر آزاری و استرس شغلی و فشار عصبی از مسائل بسیار حاد در سازمان های امروزی می باشد که سلامت جسمی و روانی نیروی کار را به خطر انداخته است و هزینه های سنگینی را به سازمان ها وارد کرده است. دگر آزاری و استرس شغلی همچون آفتی فعالیت های سازمان را تحلیل داده و از بین می برد.
علت به وجود آمدن استرس شغلی و دگر آزاری در محیط های کاری چالش های مدیریتی است که باعث شده است مدیران شخصیت های مستبد و قدرت طلب پیدا کنند و به تنبیه و آزار و اذیت زیر دستان خود بپردازندو بهره وری و انگیزش آنان را به خطر بیاندازند.هدف اصلی ازاین پژوهش شناسایی و معرفی تیپ های شخصیتی مدیران دگر آزار، چالش های فراروی مدیران مستبد و قدرت طلب و بررسی دلایل استرش شغلی می باشد. در دهه اخیر موضوع استرس و دگر آزاری و آثار آن در سازمان یکی از مبا حث اصلی مد یریت رفتار سازمانی را به خود اختصاص داده است و فشار عصبی در ساز مان همچون آفتی فعالیت ها را تحلیل داده و از بین می برد. توجه به محیط های شغلی و شرایط کار کارکنان امری است که موجب بالا بردن کیفیت کار، حفظ سلامت وبهداشت کارکنان جهت بهره جویی بیشتر و بهتر از طول مدت سنوات کاری مورد توجه قرار گرفته است.
در شرایط کنونی رعایت نشدن برخی معیارهای اخلاقی، نگرانیهای زیادی را در بخشهای دولتی و غیردولتی به وجود آورده است. سقوط معیارهای رفتاری در بخش دولتی، پژوهشگران را واداشته تا در جستجوی مبناهای نظری در این رابطه بوده تا بتوانند مسیر مناسب اجرایی آن را فراهم سازند. لذا یکی از عمده ترین دغدغه های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه ها است تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسایل در جامعه و حرفه خود به کار بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفه خود را رعایت کنند. اولین گام در دستیابی به این اهداف درک صحیح از مفهوم اخلاق اداری و شناسایی مدل های مفهومی تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان در سازمان می باشد که در این پژوهش سعی شده است بررسی گردد - ابوالحسن فقیهی، . - 1384
تیپ های شخصیتی مدیران دگر آزار همه ی مدیران خصوصیات خاص و راهکار های خاصی برای مدیریت و رهبری یک گروه را دارند. بسیاری از این خصوصیات مثبت و بسیاری نیز منفی تلقی می شود. رفتار ها و شخصیت های مدیران نشات گرفته از چند فاکتور اصلی به نام های : ژنتیک و مسائل ارثی ، تجربیات و مخلوطی از هردو این فاکتور ها است. بسته به اینکه چه نوع ویژگیهایی در شخصیت مدیر یا رهبر وجود داشته باشد سبک رهبری او متفاوت خواهد بود و بازده های مختلفی خواهند داشت.مدیران دگر آزار در سازمان ها اغلب دارای دو تیپ شخصیتی زیر می باشند - اکرم جعفری، . - 1378
شخصیت مستبد
شخصیتهای مستبد در فرایند مدیریت و رهبری خود توجهی به نظرات و آرا زیر دستان خود ندارند و معمولا تصمیم گیرنده اصلی خودشان هستند. در مقابل کوتاهی و خطاهای زیردستان سخت گیر هستند و ممکن است شیوه های تنبیهی و توبیخی بیشتری را برای کنترل عملکرد زیردستان مورد استفاده قرار دهند. چنین شخصیتهایی در تعامل با ویژگیهای قدرت طلبی نمود بیشتری پیدا می کند و اعمال نفوذ بر اساس قدرت و تنبیه را موجب می شود. زیردستان معمولا رضایت کمتری از این نوع شخصیتهای مدیریتی نشان می دهند - اکرم جعفری، . - 1378
شخصیت قدرت طلب
در برخی از مدیران ویژگیهای قدرت طلبی نمود پیدا می کند. یک مدیر یا رهبر قدرت طلب در عین حال ممکن است مستبد یا آزادمنش یا پیشرفت طلب نیز باشد. قدرت طلبی در شخصیتهای مستبد با اعمال زور و تنبیه نمایان می شود. در شخصیتهای آزادمنش که کمتر از شیوه های بارز اعمال قدرت استفاده می کنند معمولا با استفاده از شیوه های اعمال نفوذ نمایان می شود. شخصیتهای قدرت طلب معمولا در بین مدیران و رده های بالاتر که معمولا ارضای قدرت را به همراه دارند دیده می شود - اکرم جعفری، . - 1378مهمترین چالش های مدیریتی فراروی مدیران مستبد و دگر آزار نبود باور پذیری: برخی از مدیران دگرآزار بر این باورند که کارکنان، نه تنها برای انجام مسئولیتهای بر عهده به اندازه کافی ماهرنیستند، بلکه توانمندی لازم برای ایفای نقش های جدید را نیز ندارند. آنها معتقدند توانمندی ذاتی است نه اکتسابی و به همین دلیل با کلیه امور و فرآیندهای مرتبط با توانا سازی کارکنان مخالفت و یا در مسیر انجام آن مانع تراشی می کنند.
