بخشی از مقاله
چکیده:
گردشگری در جهان کنونی به عنوان صنعتی پاک و سومین پدیده اقتصادی پویا، پر رونق و رو به توسعه پس از صنایع نفت و خودروسازی، توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است و می تواند اثرات مفتاوت و قابل توجهی در بخش های اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی در منطقه گردشگرپذیر بر جای بگذارد. با توجه به این که ایران جزو پنج کشور جهان ازنظر تنوع اقلیمی و جزو ده کشور جهان از نظر تاریخی و فرهنگی می باشد، ولی رشد این صنعت در کشورمان بسیار کند ونامحسوس است و نتوانسته جایگاه شایسته خود را در بخش گردشگری بین المللی در سطح دنیا پیدا کنند. یکی از علل این مساله ضعف مدیریت کﻻن، قوانین، و دولتی بودن دیدگاه مدیران در تمام سطوح در این صنعت می باشد که نیازمند تغییر درسیستم مدیریتی و اصﻻح آن می باشد. مقاله حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای شامل کتب، مجﻻت، مقاﻻت و سایتهای اینترنتی تهیه شده است و نتایج به دست آمده نشان می دهد که با استفاده بهینه از پتانسیل ها و قابلیت های کشور وهمچنین طراحی یک سیستم مدیریتی صحیح با استراتژی مشخص و برنامه ریزی قوی و همه جانبه علمی می توان زمینه های رشد و شکوفایی این صنعت مولد را ایجاد کرد.
واگان کلیدی:توسه پایدار، گردشگری ،چالش ها ،راهکارها
-1 مقدمه
در جهان امروزی که تکنولوژی مدرن دگرگونی های همه جانبه ای را پدید آورده و ارتباطات و حمل و نقل بسیار پیشرفته شده است زندگی انسان را به ویژه در جوامع شهری با مشکﻻت زیادی از جمله تقسیم کار، تولید انبوه، خستگی شدید و طاقت فرسا مواجه ساخته است، لذا مسافرت و تغییر مکان موقت برای رفع خستگی ها و تجدید قوا و روحی امری ضروری به نظر می رسد. صنعت گردشگری با ویژگی خاص خود صنعتی پویا با آینده ای روشن تلقی می شود سرمایه گذاری در این صنعت در تمام کشور های دارای جاذبه های جهانگردی رو به افزایش است امروزه جذب گردشگران خارجی به رقابتی فزاینده در بین نهاد های در گیر در صنعت گردشگری تبدیل شده است زیرا این صنعت نه تنها در پیشبرد اقتصاد ملی و در آمد های ارزی نقش دارد بلکه صنعتی است پاکیزه و عاری از آلودگی و در عین حال ایجاد کننده مشاغل جدید است .
گردشگری برای کشورهای دارای جاذبه های جهانگردی نظیر ایران می تواند به مهمترین منبع کسب در آمد ارزی تبدیل شود مشروط بر اینکه برنامه ریزی صحیح و همه جانبه توام با آینده نگری برای آن تنظیم و اجرا شود . سرمایه گذاری جهانی در صنعت گردشگری حاکی از آن است که گردشگری صنعتی از زمره صنایع توزیع کننده درآمد است و هنگامی که جهانگرد وارد کشور می شود در مقابل خدماتی که به وی ارائه می شود باید هزینه پرداخت کند و این پرداخت ارزی خواهد بود لذا این صنعت می تواند جایگزین اقتصاد تک محصولی یعنی درآمد نفتی گردد. صنعت توریسم امروزه به قدری در توسعه اقتصادی اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نام نهاده اند.امروزه نیز هر چه ساختار جوامع انسانی پیچیده تر می شود، نیاز به سفر بیشتر احساس می گردد و زمینه های تکامل فرهنگ و بینش انسان را فزونی می بخشد.
صنعت گردشگری،پس از صنایع نفت و خودروسازی،سومین صنعت درآمدزای هزاره سوم به شمار می آید و با توجه ویژه به خدمات در این هزاره پیش بینی می شود به سرعت به نخستین رتبه درآمد زایی در جهان تبدیل شود. - کارگر، - 16:1386 بسیاری از کشورها،این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال،رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیر بنایی میدانند - محﻻتی، . - 1:1380گردشگری از دیر باز در ایران رونق داشته و شواهد تاریخی فراوان دال بر این مدعا وجود دارد،اما،صنعت گردشگری در ایران،انچنان که باید،رد و توسعه نیافته است و در نتیجه موفقیت چندانی برای جذب گردشگر و همچنین و همچنین دستیابی به مزایای اقتصادی،فرهنگی،اجتماعی و سیاسی صورت نگرفته است. برای اثبات این ادعا باید به امار 4میلیون و 600 هزار نفر ورود گردشگران خارجی به ایران اشاره کرد که نسبت به پتانسیل ها گردشگری کشور رقم بسیارناچیز است - موسایی و همکاران،25،. - 1391
-2 اهداف تحقیق:
.1با توجه به پتانسیل های باﻻی گردشگری چرا کشور ایران سهم اندکی از درآمد حاصله از گردشگری جهانی را به خود اختصاص داده است؟
.2 دﻻیل گردشگری ناپایدار در ایران چیست؟
-3 ضرورت تحقیق:
امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از منابع مهم درآمد زایی کشورها محسوب می شود و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی دنیا،جایگاه ویژه ای در عرصه های اقتصادی فرهنگی و اجتماعی و سیاسی به خود اختصاص داده است. امروزه کشورهایی که بیشتر به توسعه اقتصادی خود می اندیشند به صنعت گردشگری و فراغت به عنوان یک ضرورت مهم توجه دارند . - Wto,2013:3 - نگاهی اجمالی به جایگاه اقتصادی بخش گردشگری در اقتصاد جهانی و از طرفی ظرفیت های غنی سرزمین کهن و با تمدن دیرینه ایران با داشتن هزاران آثار تاریخی و فرهنگی کم نظیر در مقیاس جهانی می طلبد به این بخش توجه بیشتری صورت گیرد. در حالی که طی سالها هزینه فراوانی در جهت رونق این صنعت و جذب گردشگر در ایران به کار گرفته شده و میشود پس از گذشت چند دهه هنوز در خم کوچه اول قرار دارد.در قرنی که دستیابی به توسعه پایدار در کشور در گروه برنامه ریزی و اجرای طرح های بنیادی در تمامی زمینه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است، برنامه ریزی جهت موفقیت در صنعت گردشگری می تواند در کنار سایر صنایع و کشاورزی، بسیاری از مشکﻻت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را حل کند . - tohidy,ardahaey.op.cit -
-4 روش تحقیق
روش تحقیق دراین مقاله،توصیفی تحلیلی بوده ونوعآ کاربردی است وبرای به دست آوردن دادههای تحقیق ازکتابخانه وسازمان-هابه شیوهی اسنادی - کتابخانهای - عمل شده است.
-5 پیشینه پژوهش
شیعه و همکاران - - 1389به تحلیل عوامل کیفیت بخش مانند پاکیزگی،کیفیت منظره و امنیت اجتماعی،امکانات اجتماعی،فضای تفریحی برای خانواده ها،دسترسی،آمد وشد،خدمات رفاهی و مهمان نوازی در مقصد ساحلی با توجه به معیارهای گردشگری پایدار پرداخته اند.سعیدی - - 1391 در تحقیقی این سوال را مطرح کرده اند که چرا به رغم سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های گردشگری در ایران نتوانسته ایم در این عرصه توسعه یابیم. نتایج تحقیق نشان می دهد که علت اصلی توسعه نیافتگی گردشگری کشور در موانعی همچون نبود زیر ساخت های فیزیکی و سرمایه گذاری و همچنین موانع فکری و فرهنگی است.مطیعی لنگرودی و آزادی - 1392 - در تحقیقی با عنوان ارزیابی اثرات اقتصاد گردشگری از دیدگاه جامعه میزبان در تفرجگاه بند ارومیه در سال 1392 به این نتیجه رسید که گردشگری برای ساکنان محلی تاثیرات مثبتی همچون ایجاد اشتغال برای جوانان و افزایش درآمد و آثار منفی مانند افزایش قیمت را به دنبال داشته است.
-6 مبانی نظری
1-6 گردشگری
انسان ها در طی تاریخ با اهداف و مقاصد خاصی مسافرت می کردند،برای انسان ها اولیه این حرکت برای تامین غذا و دوری از خطر و یافتن اب و هوای مناسب بود.با پیشرفت امکانات این اهداف به سوی تجارت و تفریح سوق پیدا کرد . در واقع گردشگری به عنوان منبع جدیدی برای ایجاد اشتغال،کسب درآمد دریافت مالیات بیشتر جذب ارز تقویت زیر ساخت های اجتماعی و عامل توسعه سایر صنایع به شمار می رود - کاظمی، - 1:1387
2-6 گردشگری پایدار
