بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه اخلاق سازمانی با رضایت شغلی در بین کارکنان آموزش و پرورش می باشد.روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل تمامی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان مرودشت می باشد. با توجه به اینکه تعداد کل معلمان 250 نفر می باشد، حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیري در دسترس 152 نفر انتخاب شدند.
ابزار اندازه گیري در این تحقیق شامل دو پرسشنامه اخلاق سازمانی ویکتور و کالن - , - 1998 رضایت شغلی اسمیت و همکاران - - 1987 بوده است جهت تجزیه و تحلیل از روشهاي آمار توصیفی - میانگین و انحراف استاندارد - و در سطح آمار استنباطی از آزمون همبستگی و رگرسیون استفاده شده است که نتایج نشان داد : بین اخلاق سازمانی با رضایت شغلی رابطه مستقیم و معناداري وجود دارد. بین مولفه هاي خیر اندیشی، عدالت و خودمداري با رضایت شغلی رابطه مستقیم و معناداري وجود دارنددر بین مولفه هاي اخلاق سازمانی مولفه متغیر عدالت نسبت به دیگر متغیر ها پیش بینی کننده قوي تري براي رضایت شغلی می باشد.
مقدمه
از جمله عواملی که در بقاي سازمان ها بسیار مؤثر است و همواره مد نظر مسئولان و مدیران سازمان ها می باشد، نیروي انسانی است. مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی نشان میدهد که نیروي انسانی ماهر و پرورش یافته در فرایند تحول جامعه ي سنتی به جامعه ي صنعتی تأثیر انکار ناپذیري داشته است، به نحوي که نیروي انسانی را مهم ترین و اصلی ترین عامل توسعه جوامع و سازمان ها قلمداد نمودهاند.
از جمله تلاشهاي هرسازمانی در جهت حفظ و نگهداري منابع انسانی و تعهد کارکنان ایجاد رضایت کارکنان و جلوگیري از عدم رضایت آنان است در واقع هر سازمانی در صدد بالا بردن بهرهوري و کارآیی کارکنان خود میباشد و رضایت شغلی در بالا بردن این کارآیی نقش مهمی بازي میکند. عوامل متعدد ازجمله سرپرستی و همکاران با ملاحظه، شغلی چالش برانگیز و مبهم، دستمزد و مشوقهاي بسنده و مکفی، امنیت شغلی، عوامل محیطی مناسب، مشارکت در تصمیم گیريها و از همه مهمتر فشار روانی شغل، در ایجاد رضایت شغلی دخالت دارند بطور کلی رضایت شغلی در یک سازمان از فشار روانی کارکنان می کاهد و زمینه تضمین سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی آنها را فراهم می کند. از نظر تعهد شغلی از احتمال غیبتها کاسته و ترك شغل را به حداقل میرساند.
زمانی تصور میشد که ارضاي نیازهاي افراد از منابع و امکانات سازمان ها می کاهد. بر اساس این تصور براي اینکه به حداقل بازدهی برسیم باید حداقل نیازها ارضا شود، اما امروزه این نظریه به کلی منتفی شده است. هم اکنون کارشناسان مدیریت معتقدند چنانچه نیازهاي واقعی کارمندان به درستی درك و به آنها بها داده نشود و مدیران در صدد ارضاي آن ها برنیایند، بهرهوري در سازمان کاهش مییابد زیرا علاقهمندي و نگرش مثبت به شغل سبب تلاش و کوشش کاري بیشتر و در نتیجه باعث کاهش هزینهها میشود امرزوه بر این افراد بر این باور هستند که در یک سازمان اگر رضایت شغلی1 وجود داشته افراد نسبت به کار تعهد بالاتري دارند و بهره وري افزایش پیدا می کند .
امروزه محققان عوامل مختلفی را مشخص کردند که بر روي رضایت شغلی تاثیر می گذارد که این عوامل زیاد هست در این تحقیق به عامل اخلاق سازمانی پرداخته می شود . - الوانی، - 1370 امروزه اخلاق مورد توجه پژوهشگران و سازمانها و دولتهاي گوناگون قرار گرفته است. اخلاق یک ضرورت و لازمه یک جامعه سالم است و به علت کارکردها و پیامدهاي مثبت فردي، سازمانی و اجتماعی آن است که،همواره توجه دانشمندان و مدیران سازمانها و جوامع را برانگیخته تا براي حفظ ارتقاي سطح آن کوشش نمایند اخلاق میتواند به ارتقاي سطح خوش بینی، اعتماد و همبستگی اجتماعی کمک کند یعنی بایستی رعایت کدهاي اخلاقی و استانداردهاي رفتاري در سازمانها را یک عامل اصلی و مهم در حفظ و ارتقاي مشروعیت تلقی نمود.
در دنیاي امروز سازمانها درواقع یکی از شالودههاي اصلی اجتماعی که کارکنان مختلفی جهت تحقق اهداف سازمان ها مشغول به کار هستند. یکی از عوامل موثر براي تحقق اهداف سازمان جلب رضایت شغلی کارکنان و شناخت نیاز هاي آنان است. یکی از عوامل موثر در رضایت شغلی کارکنان رفتار اخلاقی یا همان اخلاق سازمانی است که نه تنها باعث رضایت کارکنان میشود بلکه سبب خلاقیت و خود شکوفایی در کارکنان میشود و در نهایت رضایت کارکنان سازمان میشود.
همچنین وجود اخلاق کاري در سازمان سبب رضایت شغلی و خودشکوفایی فردي از یک طرف و رضایت افراد و پیشرفت امور کار از طرف دیگر خواهد شد لذا اخلاق میتواند نقش موثري در افزایش کارآیی و اثربخش سازمان ایفا کند - قراملکی، . - 1382 مسائل اخلاقی در محیط کار به مثابه بخش مهمی از کیفیت زندگی کاري مطرح است. هر نظام اخلاقی وسیله اي است که براي رساندن انسان ها به یک هدف یا مجموعه اي از اهداف زندگی پیشنهاد شده است.
هر نظام اخلاقی، افعال، روابط، حالات و با اشخاص خاصی را خوب یا بد، درست یا نادرست، فضیلت آمیز یا رذیلت آمیز تلقی می کند و ادعا می کند که هر کس بدین تلقیها التزام عملی داشته باشد، به آن هدف یا اهداف نائل خواهد شد. از این رو، مطالعه هر نظام اخلاقی، ما را به اهدافی که آن نظام وسیله نیل به آنها را پیشنهاد می کند، رهنمون میشود. به عبارت دیگر، یک نظام اخلاقی می تواند هدف یا اهدافی را که شخص براي زندگی خود در نظر گرفته است، تصویب، تصحیح و اصلاح نمایدهر. نظام اخلاقی ریا، اگر نه تصریحا ً، لااقل تلویحاً و به نحوي ضمنی و التزامی، از سویی، مانع از آن میشود که هدف ریا، کل زندگی قلمداد شوند و از سوي دیگر، بر آن است که کل زندگی در استحکام هدف یا اهدافی خاص واقع شوند - ملکیان، . - 1385
اسچیکر - 2001 - 1 تحقیقی در بین نمایندگان فروش صورت گرفت "رابطه بین جو اخلاقی با رضایت شغلی، تعهد سازمانی وتمایل به ترك شغل" مورد بررسی قرار گرفت و مطالعه نشان داد که ایجاد جواخلاقی بوسیله قوانین وخط مشی اخلاقی باعث رضایت شغلی تعهد سازمانی بیشتر در نتیجه پایین آمدن نرخ ترك شغل میشود. یوسف - 2001 - 2 در مقاله " رابطه بین اخلاق کار اسلامی با تعهدسازمانی و رضایت شغلی " که در امارات متحده عربی بررسی شده است به این نتیجه دست یافته که اخلاق کار اسلامی به طور مستقیم بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی موثر است. یافتهها بیانگر آن است که فرهنگ ملی نقش تعدیل کنندهاي در رابطه بین اخلاق کار اسلامی و تعهد سازمانی و رضایت شغلی ندارد و متغیرهاي سن، تحصیلات و سابقه کار، رابطه معنی داري با اخلاق کار اسلامی داشتهاند.
پتی جان و چارلز - 2008 - 3 در تحقیق یک موسسه بازرگانی بر روي "توالی درك فروشنده از اصول اخلاق کار و اصول اخلاق کار فرمایشان و رفتارهایشان بعنوان مصرف کننده و روابط موجود میان مشاهدات و رضایت شغلی فروشندهها" انجام گرفت نتایج نشان داد که یک رابطه مثبت بین درك فروشندگان از اخلاق و اصول اخلاق کارفرمایشان از برخوردهاي مصرف کننده و رضایت شغلی فروشنده وجود دارد.
