بخشی از مقاله
هدف
هدف کلی این تحقیق بررسی تاثیر کلی تحلیل رفتگی شغلی بر رابطه بین ارزش کاری و رفتار شهروندی سازمانی است.
روش تحقیق روش تحقیق بر مبنای هدف کاربردی و از نظر روش جمع اوری اطلاعات و گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی می باشد جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان شهرداری منطقه 6 تهران بوده که در مجموع شامل 800 نفر می باشند که با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران260 نفر از کارکنان انتخاب شده و از آنان درخواست شد تا پرسشنامه تهیه شده که برگرفته از سه پرسشنامه استاندارد می باشد را تکمیل کنند. پس از جمع اوری پرسشنامه های تکمیل شده روابط مفروض و تاثیرات کلی متغییرها با استفاده از معادلات رگرسیون سلسله مراتبی، بررسی شد.
یافته ها نتایج تحقیق نشان داد که بین ارزش های درونی و بیرونی کار و رفتار شهروندی سازمانی و فردی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. بین ارزش های درونی و بیرونی با ابعاد تحلیل رفتگی شغلی رابطه منفی وجود دارد. در نهایت ابعاد تحلیل رفتگی شغلی به عنوان متغیر تعدیل گر باعث کاهش ارتباط بین ارزش های کاری و رفتار شهروندی گردید.
کلمات کلیدی: رفتار شهروندی سازمانی، ارزش های کاری، تحلیل رفتگی شغلی، شهرداری منطقه 6 تهران
مقدمه
سازمانها، چیدمان اصولی و سیستم های پاداش دهی رسمی دارند که به منظور اطمینان از رفتار کارمندان طراحی شده اند و تضمین می کنند که کارکنان در رفتارهایی وارد می شوند که می تواند عملکردهای مفید سازمانی را ارتقا دهند. در حالیکه سیستم های سازمانی که نقش هر کارمند را تعریف می کنند عنصر مهمی در طراحی سازمانی قلمداد می شوند، ولی آنها برای تضمین موفقیت سازمان کافی نیستند.
یک جنبه از روابط کاری به ایجاد ابداعاتی در کار مرتبط می شود که مفهومی از رفتار شهروندی سازمانی را در بر دارد و به رفتارهای غیررسمی و اجتماعی مرتبط می شود که کارکنان به صورت داوطلبانه از خود بروز می دهند و به دیگران در کار کمک می کنند. اورگان به اهمیت رفتار شهروندی سازمانی برای بازدهی سازمانی، کارآمدی، نوآوری و انطباق پذیری در سازمانهای مختلف اشاره کرده است. رفتار شهروندی سازمانی به عنوان وضعیت مطلوب دیده می شود زیرا چنین رفتاری، از یک طرف منابع موجود و در دسترس را افزایش می دهد و از طرف دیگر نیاز به مکانیزم های کنترل رسمی و پر هزینه را میکاهد.
در مجموع رفتار شهروندی سازمانی بهره وری کارکنان وگروههای کاری را افزایش می دهد، کار تیمی را تشویق می کند، ارتباطات همکاری و کمکهای بین کارکنان را افزایش می دهد، نرخ اشتباهات را کاهش می دهد و مشارکت و در گیر شدن کارکنان را در مسائل سازمان افزایش می دهد و به طور کلی جو سازمانی، بهبود روحیه، افزایش تعهد سازمانی، رضایت شغلی، کاهش نیات ترک شغل، کاهش غیبت، کاهش رفتارهای مخرب شغلی و نیز با تاثیر گذاری بر بهبود عوامل برون سازمانی همچون رضایت مشتری ،بالا رفتن کیفیت خدمات و وفاداری مشتریان، موجب کیفیت عالی در عملکرد شغلی می شود.ارزش کاری به دیدگاههای پایداری مرتبط می شود که افراد را به سمت ارزیابی درست یا غلط بودن شرایط محیط کاری سوق می دهد.
مطالعات بسیاری در خصوص ایجاد ارزش کاری و اینکه چطور آنها بر رفتارهای شغلی تاثیر می گذارند، صورت گرفته است ارزش کاری، برای مفید فایده واقع شدن کسب و کار در یک محیط دینامیک، بسیار مهم است. این اهمیت ریشه در رابطه بالقوه میان موضوعات کاری دارد.اهمیت خاصی به این موضوع داده شده که چطور ارزش کاری توسط کارکنان استنباط می شود کارکنانی که در مشاغل خدماتی و بهداشتی فعالیت می کنند مکرراً با مشتریان سخت گیر و متقاضی مواجه می شوند که این عامل مهمی در خستگی از کار کارکنان و تحلیل رفتگی آنها می شود و باعث می گردد که میزان تعدیل کارکنان در سطوح مختلف سازمانها، افزایش یابد این موضوع به صورت واکنش های بسط یافته ای برای تنش زاهای درون فردی در شغل تعیبر می شود.
پیامد این تحلیل رفتگی می تواند باعث ایجاد مسائلی نظیر علائم جسمی نامطلوب مانند اختلالات روانی، عملکردهای نادرست شغلی، میل به ترک کار و ... شود.مطالعات گذشته تلاش ها و پیمادهای رفتار شهروندی سازمانی را به خوبی مورد بررسی قرار داده است. پادساکوف اظهار داشت که متغیرهای گرایشی در واقع مقدمه کلیدی برای رفتار شهروندی سازمانی محسوب می شوند و ماتیس هم اظهار داشت که ارزش کاری که در هر یک از متغییرهای گرایشی مطرح می شود بر رفتار شغلی تاثیر می گذارد.
اما توجه اندکی به رابطه میان ارزش کاری و رفتار شهروندی سازمانی جلب شده است.تحقیق ما براساس کلیدواژه - با استفاده از کلمات ارزش کاری و رفتار شهروندی سازمانی - در 15 سال اخیر و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی که در این باب منتشر شده است، می کوشد تا تاثیر ارزش کاری بر رفتار شهروندی سازمانی را ارزیابی کنند. هر چند هیچ رده بندی ثابتی از ارزش کاری وجود ندارد، در این تحقیق، پژوهشگر به این موضوع می پردازد که یک کارمند دارای ارزش کاری بالاتر، ممکن است رفتارهای ارتقاگرایانه درونی خود را ،به رفتارهای بیرونی گسترش دهد.
با این وجود ممکن است حس مسئولیت پذیری مبهم فرد این احساس را ایجاد کند که نمی تواند در شغل خود علایق شخصی اش را اعمال کند در نتیجه یک کارمند علاقه خاصی به نشان دادن رفتار شهروندی سازمانی نخواهد داشت همچنین این تحقیق میتواند بیانگر این موضوع باشد که نه تنها ارزش کاری و تحلیل رفتگی عوامل مهم و تاثیرگذاری بر رفتار شهروندی سازمانی هستند بلکه رابطه آنها باهم نیز ، عامل کلیدی است که بر رفتار شهروندی سازمانی، تاثیر می گذارد.
ما معتقدیم که با ارزیابی تاثیر ارزش ذاتی کار و ارزش های بیرونی آن ، تحقیقات قبلی تکمیل شده و درک ما از ابعاد و عوامل تعیین کننده رفتار شهروندی سازمانی هم بیشتر خواهد شد. در این تحقیق به دنبال پاسخ گویی به این سوال هستیم که آیا ارزش کاری بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذار است و تحلیل رفتگی شغلی در این رابطه چه تاثیری دارد؟
مبانی نظری
مدل پژوهش حاضر برگرفته از مدل ارائه شده توسط یانگ است با توجه به اینکه در نظر گرفتن تمام عوامل موثر در زمینه رفتار شهروندی سازمانی ، ارزش کاری و تحلیل رفتگی شغلی کاری دشوار است ، مدل با در نظر گرفتن چند تئوری شاخص در این زمینه و مطالعه مقاله هایی در حیطه موضوع پژوهش ارائه شده است . مطالعات گذشته تلاش ها و پیمادهای رفتار شهروندی سازمانی را به خوبی مورد بررسی قرار داده است . پادساکوف، اظهار داشت که متغیرهای گرایشی در واقع مقدمه کلیدی برای رفتار شهروندی سازمانی محسوب می شوند و ماتیس هم اظهار داشت که ارزش کاری که در هر یک از متغیرهای گرایشی مطرح می شود بر رفتار شغلی تاثیر می گذارد. اما توجه اندکی به رابطه میان ارزش کاری و رفتار شهروندی سازمانی جلب شده است.
تحقیق ما براساس کلیدواژه - با استفاده از کلمات ارزش کاری ورفتار شهروندی سازمانی - در 15 سال اخیر و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی که توسط ده مطالعه در این باب منتشر شده است، صورت گرفته است که فقط سه تحقیق از ارزش کاری به عنوان ارزش های ساختاری استفاده شده است. این سه تحقیق، از مجموعه های مختلفی از ارزش کاری استفاده کردند تا تاثیر ارزش کاری بررفتار شهروندی سازمانی، را ارزیابی کنند. هر چند هیچ رده بندی ثابتی از ارزش کاری وجود ندارد، بسیاری از مطالعات تجربی و نظریه های شهودی از ارزش کاری ذاتی و برون ذاتی بعنوان اجزای ارزش کاری این مبحث استفاده کردند. ما معتقدیم که با ارزیابی تاثیر ارزش کاری ذاتی و برونی، تحقیقات قبلی تکمیل شده و درک ما از ابعاد و عوامل تعیین کننده هم بیشتر خواهد شد.
رفتار شهروندی سازمانی در واقع یکی از گسترده ترین موضوعات تحقیقاتی را به لحاظ رفتار سازمانی ارائه می دهد که در سالهای گذشته صورت گرفته است و هزاران تحقیق علمی در خصوص تحلیل رفتگی منتشر شده است. تحلیل رفتگی تاثیر منفی بر عملکرد و اجرای وظیفه دارد، محققان اذعان داشتند که رابطه ای میان عملکرد محیطی و تحلیل رفتگی وجود دارد.اما گرایش بسیار اندکی به رابطه میان تحلیل رفتگی و رفتار شهروندی ساززمانی وجود دارد.
فقط تعداد کمی از نویسندگان هستند که میان تحلیل رفتگی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه ای برقرار کرده اند برخی از نتایج این تحقیق ترکبی شدند. مثلاً امیریک ، اظهار داشت که خستگی عاطفی تاثیری بر رفتار شهروندی سازمانی ندارد، در حالیکه چوی و تسای هم اظهار داشتند که خستگی عاطفی، بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر منفی می گذارد. بنابراین تحقیق دیگری نیاز است تا رابطه مبهم میان تحلیل رفتگی و رفتار شهروندی سازمانی را شفاف سازد. این احتمال وجود دارد که ارزش کاری و تحلیل رفتگی ، تاثیرات مهم و هم زمانی بر رفتار شهروندی سازمانی دارند و بنابراین برای کارکنانی که سطح مشابهی از ارزشها را دارا هستند ممکن است رفتار شهروندی سازمانی های متفاوتی بخاطر سطح متفاوتی از تحلیل رفتگی مشاهده شود.
بعبارت دیگر، ممکن است تحلیل رفتگی روابط میان ارزش کاری و رفتار شهروندی سازمانی را متعادل کند. دانش یوکل در حدی بود که تنها یک مقاله منتشر شده از او در خصوص ارزیابی ارزش کاری، نحلیل رفتگی و رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد. اما او تاثیرات تعدیل گرانه تحلیل رفتگی را مورد تست قرار نداد.
