بخشی از مقاله
چکیده
سلامت اخلاقی به عنوان یکی از ابعاد سلامتی در کنار و یا در ارتباط با سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد. بر همین اساس، مقاله حاضر به بررسی روانشناختی رابطه دینداري و اعتماد در روابط بین فردي پرداخته است. پژوهش حاضراز نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است .جامعه آماري شامل کلیه ي دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه ملایر در سال تحصیلی 1394-95بود و نمونه انتخابی 100 نفر تعیین شد. ابزار هاي مورد استفاده شامل مقیاس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی و اعتماد در روابط بین فردي است.جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی - محاسبه میانگین، انحراف معیار - و آمار استنباطی - همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان - استفاده شد. نتایج نشان داد که بین التزام عملی به اعتقادات و پیش بینی پذیري در اعتماد و قابلیت اعتماد رابطه وجود ندارد. و فرضیه ي پژوهشی بین التزام عملی به اعتقادات و وفاداري در اعتماد تایید شد . یعنی بین پایبندي به اصول دینی و اخلاقی با وفاداري رابطه وجود دارد.
واژگان کلیدي: اعتقادات دینی، اعتماد بین فردي، پیش بینی پذیري، قابلیت اعتماد، وفاداري.
-1 مقدمه
زندگی انسان از مجموعه باور هاي مثبت و منفی تشکیل شده و این باور ها در پیشبردزندگی نقش مهم و اساسی ایفا می کنند. هر فردي م یتواند با باور هایی که در خزانه ذهن خود دارد، مسیر زندگی خود را عوض نماید. باور هاي مربوط به افراد و دنیا هر دو از خصیصه هاي مهم فرضیه هاي اساسی و بنیادین یک فرد محسوب می شوند . فرضیه هاي بنیادین در مرکز نظام باور هاي فرد قرار دارد .نظریه ها و پژوهش هاي موجود دلالت بر این دارند که دینداري یک پدیده ي پیچیده و چند بعدي است و اثرات مختلفی در سلامت افراد دارد - برگین،. - 1983 اعتماد اجتماعی، از جمله پدیده هاي اجتماعی است که در روابط و تعاملات انسانی نقش حیاتی ایفا می کند.
تحقیقات نشان می دهد که دین، می تواند عامل مهمی در تولید اعتماداجتماعی تلقی شود و با تقویت آن، اعتماد اجتماعی بیشتري در جامعه به وجود آید.معنویت و نزدیکی به خدا می تواند دربرگیرنده امنیت، سلامت، روابط و اعتماد اجتماعی موفق شود - نادري و رجایی پور، . - 1390 تعالی معنوي که تلاش فردبراي ساختن معنایی وسیع از هدف نهایی مرگ و زندگی است. به عبارت دیگر استعداد فرد براي بیرون ایستادن از زمان و مکان حاضر و دیدن زندگی از یک منظرگاه بزرگ تر و عینی تر است تعالی معنوي به انسان کمک می کند تا بخش هاي مجزاي زندگی را به هم متصل کند و یک کل معنادار بسازد - کونیق و همکاران ، . - 1997
-2 بیان مسأله
سلامت روانی و رضایت از زندگی یکی از ویژگی هاي فرد سالم است. بنابراین تلاش جهانی در جهت فراهم کردن یک بستر مناسب براي زندگی عاري از بیماري تنها معطوف به پیشگیري و درمان بیماري هایی همچون قلبی، و عفونی و ... نمی شود، بلکه علاوه بر سلامت جسمانی، توجه ویژه اي به فراهم کردن محیطی آرام جهت آرامش درونی و سلامت روانی افراد معطوف داشته است.به نظر گلاو و استارو، همه ادیان جهانی به رغم آن که در جزئیات بسیار متفاوت اند، داراي حوزه هایی کلی هستند که دینداري در آن حوزه ها جلوه گر می شود. این حوزه ها که می توان آنها را به م ابه ابعاد اصلی دینداري در نظر گرفت، عبارتند از: اعتقادي، مناسکی،تجربی، فکري و پیامدي.
بعد اعتقادي: باورهایی را در بر می گیرد که انتظار می رود پیروان آن دین، بدانها اعتقاد داشته باشند. گلاو و استارو این باورها را در هر دین خاص، به سه نو ع باور تقسیم کردند: باورهاي پایه اي مسلم که ناظر به شهادت دادن به وجود خداوند و معرفی ذات و صفات اوست؛ باورهاي غایت گر که هدف و خواست خداوند از خلقت انسان و نقش انسان را در راه نیل به این هدف باز می نمایانند . باورهاي زمینه ساز که روش هاي تأمین اهداف وخواست خداوند و اصول اخلاقی اي را که بشر براي تحقق آن اهداف باید به آنها توجه کند،در بر می گیرد.بعد مناسکی یا عمل دینی:اَعمال دینی مشخص نظیر عبادت، نماز، شرکت در آیین هاي مقدس خاص، روزه گرفتن و...را که انتظار می رود پیروان هر دین آنها را به جا آورند، در بر می گیرد .بعد تجربی یا عواطف دینی: در عواطف، تصورات و احساسات مربوط به برقراري رابطه با وجودي همچون خدا که واقعیت غایی یا اقتدار متعالی است، ظاهر می شود.
بعد فکري یا دانش دینی: اطلاعات و دانش اساسیدر مورد اصولِ عقاید دینی و کتب مقدس را که انتظار می رود پیروان آنها را بدانند، شامل می شود. اینبعد، معرف مناسبی براي سنجش میزان دینداري فرد نیست، مگر این که گرایش هاي فرد را در سایر ابعاد دینی،بهخصوص در بعد اعتقاد دینی در نظر بگیریمبعد پیامدي شامل پیامدهاي باور، عمل، تجربه و دانش دینی در زندگی روزمرة فرد معتقد و روابط او با سایرین است. درنتایج پژوهش هاي مختلف نشان می دهد که بین بهداشت روانی و اعتماد شخصی - فتحی، - 1391، با معنویت - کوهن ،2009؛ مک دونالد و فریدمن ، 2002؛ کونیگ و کوهن ، 2002؛ المر، مک دونالدو فریدمن ، 2003و ایمونز ، 2000؛ اردلان، قنبري، زندي و سیف پناهی، 1392؛ 1392طهماسبی، 1391؛ یوسف زاده، - 1391 و با راهبري اخلاقی - طالبی، شهودي و حمزه زاده، - 1393 همبستگی مثبت دارد.بنابراین با توجه به مطالب گفته شده هدف این پژوهش بررسی رابطه بین میزان التزام عملی به اعتقادات دینی و اعتماد در روابط بین فردي بوده است.
-3 روش پژوهش
پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر، از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی است.
-4 جامعه، نمونه و روش نمونه گیري
جامعه آماري پژوهش حاضر شامل کلیه ي دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه ملایر در سال تحصیلی 1394-95بود که با استعلام از اداره ي آموزش تعداد 735 نفر بوده اند. حجم نمونه با توجه به تعداد جامعه آماري پژوهش مذکور و براساس جدول مورگان تعداد 100 نفر تعیین شد.
-5 ابزار پژوهش
-1مقیاس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی:
این پرسشنامه 45 سوال دارد و براي سنجش التزام عملی به اصول اخلاقی طراحی شده است میزان روایی و پایایی آن86/. است - نویدي، - 1376 -2 مقیاس اعتماد در روابط بین فردي:این پرسشنامه 18عبارتی وداراي 3 خرده مقیاس پیش بینی پذیري ،قابلیت اعتماد و وفاداري است .اعتبار و روایی آن ./96است.
-6 روش تحلیل داده ها
براي تحلیل داده ها از آمار توصیفی - محاسبه میانگین، انحراف معیار - و آمار استنباطی - همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان - استفاده شد.
-7یافته ها
فرضیه یک: بین التزام عملی به اعتقادات و پیش بینی پذیري در اعتماد رابطه وجود دارد. جدول شماره:1 بررسی رابطه بین التزام عملی به اعتقادات و مقیاس پیش بینی پذیري
