بخشی از مقاله
چکیده :
»هدف اصلی« این تحقیق شناخت رابطه بین آموزش ضمن خدمت با کیفیت زندگی کاري کارکنان جمعیت هلال احمراستان مازندران بود. »روش تحقیق« توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردي انتخاب شد. جامعه آماري کلیه کارکنان جمعیت هلال احمر استان مازندران به تعداد 320 نفر،و روش نمونه گیري تصادفی طبقه اي با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 175 نفر از کارکنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. »ابزار گردآوري داده ها«، پرسشنامه محقق ساخته - با اعتبار - 0/95 و پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاري محمد مصدق راد و رونبرگ - با اعتبار - 0/92 بود.
روایی پرسشنامه توسط استادراهنما ومشاور وتعداد از متخصصان علوم تعلیم و تربیت آموزش مورد تأیید قرار گرفته است. »روش تجزیه و تحلیل داده ها«، با آمار توصیفی و آمار استنباطی با ضریب همبستگی پیرسون براي داده هایی که از توزیع نرمال پیروي کردند و همبستگی اسپیرمن براي متغیرهایی که داراي توزیع نرمال نبودند - با نرم افزار SPSS انجام شد. »نتیجه اینکه بین آموزش ضمن خدمت و کیفیت کاري کارکنان رابطه معناداري وجود دارد. همچنین رابطه آموزش ضمن خدمت با مولفه هاي کیفیت زندگی کاري شامل: مشارکت، پیشرفت شغلی و... معنادار مشاهده شد.
مقدمه
آموزش ضمن خدمت در مفهوم سنتی، به معناي انتقال مجموعهاي از مهارتها و فنون به شکل معلم- شاگردي، سابقهاي بسیار طولانی دارد. با صنعتی شدن جوامع سنتی و تولید انبوه و گسترش و پیچیدگی فنون و حرفههاي تخصصی بدیهی بود که این روش نمیتوانست پاسخ گوي نیازهاي آموزش وسیع مطرح شده باشد، لذا آموزش به عنوان وسیلهاي براي تعلیم و تربیت نیروي انسانی متخصص و کاردان موردتوجه قرار گرفت
در کشور انگلستان در سال 1944 براي اولین بار آموزش ضمن خدمت کارکنان به طور سازمان یافته موردتوجه قرار گرفت. در کشور فرانسه نیز آموزش ضمن خدمت از سال 1946 مورد توجه جدي قرار گرفت در این کشور از سال 1960 آموزش کارکنان آموزش و پرورش موردتوجه قرار گرفته در چین آموزش ضمن خدمت ، تاریخ طولانی دارد.در این کشور از سال 1979 که کمیسیون اقتصادي دولت مرکز آموزش ملی پکن را تشکیل دادشروع گردید
پراحالاد2 خاطر نشان میکند که آموزش باید براي مدیران بخشی از توسعه شغلی و شامل جنبههاي تحلیلی و تجربی مدیریت باشد .علاوه بر این، آموزش کارکنان را میتوان بخشی از فرایند نظام مدیریت منابع انسانی در سازمانها دانست که در صدد است از تواناییهاي بالقوه و نامحدود انسانها و همچنین توانایی تغییرپذیري آنها در جهت رشد سازمانی استفاده کند
در کشور ما آموزش به شیوه - استاد- شاگردي - از گذشته وجود داشته است، در اوایل و آخر دهه - 1310 - پیش از آن آموزش نیروي انسانی به صورت پراکنده آغاز شد. بر اساس داده هاي موجود در سال 1314 در راه آهن مرکزي تأسیس شد و سپس در سال 1318 آموزشگاه در وزارت پست و تلگراف آغاز به کار کرد. این روند با تأسیس مراکز آموزشی در شرکت ملی نفت و... سازمانها دنبال شد. از سال 1327 برنامه هاي آموزشی جزء طرحهاي دولت قرار گرفت . اگر چه انسان پرورش یافته سازمانی ، فردي است که با سازمان هیج گونه مشکلی نداشته باشد و تمام تخصص، تجربه، علم و توانمندي هاي جسمی و ذهنی خودرا با دلسوزي در اختیار اهداف و ماموریت هاي سازمان قرار دهد
تحقق این امر مستلزم استفاده مطلوب از منابع انسانی و تدوین استراتژي هایی براي صیانت از کرامت انسانی کارکنان است.کیفیت زندگی کاري بر روابط همکارانه بین کارکنان و مدیریت تاکید دارد. آموزش و بهسازي کارکنان اقدامی راهبردي است که در سطح فردي باعث ارزشمندي فرد، در سطح سازمانی باعث بهبود و توسعه سازمان و در سطح ملی منجر به افزایش بهروري می شود.
انسان موجودي تغییرپذیر و داراي استعداد و ظرفیت بالقوه نامحدود می باشد که این از این رو وظیفه اداره کنندگان نیروي انسانی است که در ایجاد سیستمی پرتوان جهت آموزش کارکنان و هماهنگ ساختن معلومات و آگاهیهاي آنان با آخرین شیوه هاي علمی کوشش نموده و از این راه طوري کارکنان را پرورش دهند که با آخرین پیشرفتهاي حرفه اي و تخصصی ،اجتماعی و اداري همگام و هماهنگ گردانند. مسئله اینکه امروزه منابع انسانی ارزشمندترین سرمایه تحت عناوین"سرمایه انسانی"،"سرمایه هوشمند"و "دارایی فکري" قلمداد می شود. منابع انسانی جزء کلیدي ترین منابع در بین دیگر منابع سازمانی به شمار می آید و نقش موثري در تنظیم و اجراي استراتژي و اهداف اصلی سازمان ایفا می نماید
مفهوم کیفیت زندگی کاري به موضوع اجتماعی عمده اي درقرن حاضر تبدیل شده است . در جامعه امروزي بهبود کیفیت زندگی کاري به صورت یکی از مهمترین اهداف سازمانی وکارکنان آن درآمده است. اگر عضو سازمان واقعاً احساس کند کیفیت زندگی کاري او بهبود یافته است، نیروي بیشتري براي انجام کارش می یابد و همین امر، خود موجب انگیزه بیشتر وي براي کار بهتر و در نتیجه کیفیت زندگی کاري بهتر میشود - فیلیپو و ادوین3،. - 1990شماري ازآگاهان بر این باورند که بخشی از رکود بهره وري و کاهش کیفیت محصول در برخی از کشورهاي صنعتی ناشی از کاستی هاي کیفیت زندگی کاري و تغییراتی است که در علاقه مندیها و برتریهاي کارکنان پدید آمدهاست
یکی از مفاهیمی که در مدیریت معاصر به موضوع اجتماعی عمده در سراسر دنیا تبدیل شده است،کیفیت زندگی کاري است . - لوتانز5، . - 1998 ادگار و بودین کیفیت زندگی کاري را مجموعه شرایط واقعی کاردرسازمان می دانند و معتقدند کیفیت زندگی کاري نگرش و احساس کارکنان از کار خود را به صورت خاص نشان می دهد و مشتمل بر جنبه وسیعی از محیط کار است که بر یادگیري و سلامت کارکنان تاثیر می گذارد - کل6 و همکاران - . - 2005 امروزه طرفداران کیفیت زندگی کاري در جستجوي تعادل میان زندگی شخصی و زندگی کاري هستند
کیفیت زندگی کاري مرکب از متغیرهاي محیط کاري است و فرآورده ارزیابی کلی شخص از شغلش می باشد
الگویی جامع توسط کاسیو ارائه گردیده و مشتمل بر هشت جنبه از نیازهاي کارکنان در ابعاد مشارکت کارکنان، پیشرفت شغلی، ارتباطات، حل و فصل مشکلات آنان، انگیزه و میل به کار، حقوق و دستمزد، امنیت شغلی و غرور و افتخار شغلی می باشد
براي تبیین کیفیت زندگی کاري شاخص هایی مثل:پرداخت منصفانه و کافی – محیط کار ایمن و بهداشتی- تامین فرصت رشد وامنیت مداوم-قانون گرایی در سازمان کار- وابستگی اجتماعی زندگی کار- فضاي کلی زندگی- یکپارچگی و انسجام اجتماعی درسازمان کار – توسعه قابلیتهاي انسانی است - والتون10،. - 1993 آئین نامه آموزشی ضمن خدمت کارکنان جمعیت هلال احمر استان مازندران جهت کارکنان رسمی و پیمانی برنامهریزي و به منظور افزایش سطح دانش و بینش و اطلاعات شغلی کارکنان و ایجاد مهارتها و تواناییها لازم در انجام امور محوله و پرورش نیروي انسانی به اجرا گذارده میشود
بنابر این مساله اصلی پژوهش اینست که: " آیا بین آموزش ضمن خدمت و کیفیت زندگی کاري کارکنان جمعیت هلال احمر مازندران رابطه وجود دارد "؟ ضرورت و اهمیت پژوهش،یکی از محورها و شاخصهاي اصلی پیشرفت و تعالی هر سازمان به شمار میرود. سازمانهابه نقش منابع انسانی در پدید آمدن سازمانی کارا ،همواره در جستجوي راهکارهاي مناسب بوده تا بتواند از یک طرف نیازمندي خود را به منابع انسانی کارآمد مرتفع سازد و از سوي دیگر به حفظ و نگهداري بهینه از این منابع بپردازد. اهمیت و ضرورت تحقیق حاضر در سه بعد زیر خلاصه می شود:
-1بعد تئوریکی و علمی
-2بعد کاربردي بودن
-3بعد شخصی و سنخیت کاري و شغلی این پژوهش براي اولین بار در جمعیت هلال احمر مازندران به مرحله اجرا در آمده و می تواند راهکارهاي مناسبی براي دورههاي آموزشی و بهبود کیفیت زندگی کاري پرسنل ارائه کند.
اهداف پژوهش - هدف کلی و فرعی - شناخت رابطه آموزش ضمن خدمت باکیفیت زندگی کاري و مشارکت، پیشرفت شغلی ، ارتباط بین کارکنان،. حل وفصل مشکلات و تضادها ، انگیزه و میل کاري ، حقوق و دستمزد ، امنیت شغلی ، غرور و افتخار شغلی وکیفیت زندگی کارکنان به تفکیک جنسیت در جمعیت هلال احمراستان مازندران است.
روش تحقیق :
این پژوهش از نظر روش گرد آوري داده ها توصیفی از نوع »زمینه یابی« واز نظر هدف، کاربردي11 است.جامعه آماري،حجم نمونه و شیوه نمونه گیري کلیه کارکنان جمعیت هلال احمر استان مازندران به تعداد 320 نفر می باشد .حجم نمونه آماري با توجه به جدول کرجسی مورگان تعداد 175 نفر می باشند که به صورت تصادفی انتخاب می شوند .روش گرد آوري داده هاکتابخانه اي ومیدانی وابزار هاي گرد آوري ، پرسشنامه محقق ساخته و پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاري »مصدق راد و رونبرگ و مقیاس و واحد اندازه گیري مقیاس ترتیبی است. و روایی وپایایی پرسشنامه از استاد راهنما و مشاور و تعدادي از اساتید و متخصصان و و ازطریق ضریب آلفاي کرونباخ و با استفاده ازنرم افزارSPSS ،تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد.
تجزیه و تحلیل داده ها:تجزیه و تحلیل اطلاعات. براي متغیرهایی که داراي توزیع نرمال بودند، از آزمون تحلیل همبستگی پیرسون و براي متغیرهایی که داراي توزیع نرمال نبودند از آزمون تحلیل همبستگی اسپیرمن استفاده گردید.
