بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این مطالعه تحقیق در مورد رابطه خلاقیت،انگیزه درونی و بیرونی و محیط خانه خلاق است. نتایج این مطالعه به شرح زیر است:
اول: رابطه مثبت بارزی بین انگیزه درونی و شخصیت خلاق نوجوانان وجود داشت ولی ارتباط آماری مهمی بین انگیزه درونی/بیرونی و قدرت تفکر خلاق وجود نداشت.
دوم : انگیزه بالای درونی/بیرونی گروه بالاتر بود از هرنوع دیگر انگیزه گروه ها در شخصیت خلاق.
سوم: رابطه معنی داری بین قدرت تفکر خلاق و شخصیت خلاق با محیط خانه خلاق وجود داشت.
کلیدواژه ها: نوجوانان، خلاقیت، انگیزه درونی /بیرونی محیط خانه خلاق.
مقدمه
رشد خلاقیت نوجوانان
توانایی خلق اندیشه های مفید و اصیل و ارائه راه حل برای مشکلات روزمره توانایی خلاقیت مهمی است - آمابیل،. - 1996خلاقیت می تواند بوسیله متغیرهای هیجانی مانند شخصیت ، انگیزش و خودکارآمدی ارزیابی ×شود.ارتقا رشد خلاقیت هدفی است که بندرت و یا حداقل با وضوح کمتری تشریح شده است.کودکان پس از دوران نوزادی رشد فیزیکی را به نحوه ثابتی ادامه می دهند در حالیکه رشد شناختی را با سرعت بیشتری در پی می گیرند.آنها از طریق بکارگیری توانایی های حسی خود شروع به کشف دنیا و سازگاری ×خودشان با محیط اطراف می کنند.
خلاقیت و انگیزه درونی/بیرونی
در کُره همچون مبحث مطالعه شده توسط هآ،2002 انگیزش متمایل به دو بعد مجزا است نه یک بعد دوقطبی.نمره خلاقیت دانش آموزان با انگیزه درونی بالا و انگیزه بیرونی بالا از سطح متوسط افزون بود.بین گروهی از دانش آموزان با انگیزه درونی بالا و انگیزه بیرونی بالا در سلیس بودن ونو آوری با دانش آموزان با انگیزه درونی پایین و انگیزه بیرونی پایین تفاوت وجود داشت. بهرحال این یک مطالعه با هدف دانش جویان دانشگاهی بود و یافتن دانش آموزان نوجوان مدرسه ای دشوار بود.در مطالعات پیشین در مورد خلاقیت و انگیزش، محققان قادر به یافتن نتایج با ثباتی نبودند. بنابراین ما به داده های نظام مندی نیاز داریم تا رابطه بین خلاقیت و انگیزش را که جزو پر کشش ترین متغیرها در خلاقیت کودکان است مشخص نماییم.
این موضوع ضرورت دارد و تکلیف تحقیقی مهمی برای بازبینی تجربی نظریه هایی که اطلاعات عمده وعینی را برای ارتقا خلاقیت در بردارد مهیا می کند. برخی مطالعات نظام مند در مورد دانش آموزان بر خلاقیت و انگیزه به تازگی پایه گذاری گردیده اما هنوز یافتن مطالعات با جامعه آماری دانش آموزان دشوار است.در بررسی نتایج تعداد زیادی از مطالعات قبلی این پرسش مطرح گردیده که آیا انگیزه بیرونی تاثیر منفی بر خلاقیت دارد - آمابیل،هنسی و گروسمن،. - 1986چنین نتایجی توانایی قیاس ساختار انگیزه در دوبعد مجزا را ایجاد می کند که بوسیله آن هردو انگیزه درونی و انگیزه بیرونی بالا یا پایین هستند برخلاف مدل قبلی که در آن وقتی انگیزه درونی بالاست انگیزه بیرونی پایین است و ×یا برعکس.
محیط خانه خلاق
شواهد دال بر تاثیر بسیار مهم خانواده است و این تاثیر احتمالا نیروی اصلی در پس انواع رفتارهای خلاقانه است - دی کی،. - 1989 رایت و رایت - - 1986 یک مدل سه عاملی از محیط خانه خلاق را بیان نمود که شامل ×احترام به کودک، تحریک عدم وابستگی و محیط یادگیری غنی است.
روش
شرکت کنندگان
مشارکت جویان در مطالعه حاضر کودکان 5-6 ساله پیش دبستانی هستند که برای بررسی قدرت تفکر خلاق، شخصیت خلاق و انواع انگیزش مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 150 نفر از 5 پیش دبستانی در مناطق ×شهری از طبقه متوسط اقتصادی- اجتماعی به عنوان نمونه انتخاب گردید.
ابزار
-1 آزمون یکپارچه خلاقیت که برای کودکان پیش دبستانی بوسیله لی و لی - - 2002 توسعه یافته است. این ابزار برای اندازه گیری قدرت تفکر خلاق و شخصیت خلاق استفاده گردید که بر پایه نظریه گیلفورد - - 1950 و تورنس - - 1972 تنظیم شده بود.این آزمون به بخش های زبان ، نقاشی و ابعاد شخصیت تقسیم می شود . ابعاد زبان شامل تخیل، روانی - فصاحت - و عاملاصالت و بدیع بودن است. بُعد نقاشی در مطالعه حاضر دخیل نیست.بُعد شخصیت خلاق شامل کنجکاوی، عدم وابستگی، تمایل به ریسک کردن و فاکتورهای انجام تکلیف است. ×آزمون زبان بین 0-1 برای هر مورد نمره گذاری شد . لیکرت در مورد شخصیت خلاق بین 1-5 بود.
-2 آزمون انگیزه درونی/بیرونی توسط پرسشنامه جین - 2002 - بعد از تعیین اعتبار ساختاری آن اجراگردید. این آزمون شامل دو زیر شاخه است : انگیزه درونی مثل علاقه، لذت، رضایت خاطر و چالش برانگیز بودن است. انگیزه بیرونی مثل پاداش اجتماعی همچون تعریف و تمجید و ارائه پاداش مادی است. برای هر عامل هشت سوال وجود دارد و بطور کل شامل 16 سوال می باشد. هر عامل بوسیله یک مقیاس پنج نمره ای بررسی می ×شود . اعتبار این آزمون برای انگیزه درونی 0/89 و برای انگیزه بیرونی 0/82 است.
-3 مقیاس محیط خانه خلاق: از طریق پرسشنامه اُ و جویی - - 2006 انجام شد. این تست بر اساس چک لیست محیط خانه خلاق که متاثراز نظریه آمابیل - 1989 - و نظریه خانواده پرشور متاثر از هیلز - - 1987 تنظیم گردید. این ابزار شامل چهار عامل است: احترام به کودک - مثلا: من اغلب با کودکم بحث می کنم - ، محیط یادگیری غنی - مثلا: من همیشه دستاورد فرزندم را به نمایش می گذارم - ، تحریک عدم وابستگی - مثلا: من لذت بردن کودکم از ماجراجویی را تشویق می کنم - ، فشارخانواده - مثلا: ما قوانین زیادی داریم - . برای هر عامل هشت سوال وجود دارد و در مجموع 32 سوال است. هر عامل با یک مقیاس پنج نمره ای بررسی می شود . اعتبار ×آزمون 0/75 - 0/87 است.
فرایند تحلیل داده ها
همانطور که قبلا بیان شد آزمون خلاقیت بطور انفرادی توسط محققان تعلیم دیده بر روی 150 دانش آموز پیش دبستانی بمدت چهارهفته در دوره ای دو ماهه انجام شد. آزمون شخصیت خلاق و آزمون انگیزش برای والدین به خانه فرستاده شد و مستقیما بوسیله آنها پاسخ داده شد. رابطه بین قدرت تفکر خلاق بچه ها، ×شخصیت خلاق و انواع انگیزه بر طبق نمره کلی و زیر عامل ها تحلیل گردید.نمرات از طریق نرم افزار اس پی اس اس وین 18.5 تحلیل گردید. در آمار توصیفی ضریب همبستگی پیرسون و ×در آماراستنباطی از آزمون آنووا، آزمون پُست هوک - شفه - استفاده شد.
نتایج
مطالعه حاضر بر آن بود که رابطه بین انواع انگیزه ، محیط خانه خلاق و خلاقیت بین نوجوانان را بررسی کند.
اولا: این پژوهش معطوف بود به بازبینی این نظریه که انواع انگیزش در مورد نوجوانان می تواند بوسیله دو بعد مجزا که شامل نمره بالا یا پایین در هر دو نوع انگیزه درونی و بیرونی می شود بهتر درک شود تا یک نوع انگیزه دوقطبی طبقه بندی شده به دو نوع انگیزه درونی بالا- انگیزه بیرونی پایین و یا انگیزه درونی پایین و انگیزه بیرونی بالا - آمابیل و همکاران،. - 1994 همچنین هدف پژوهش بررسی تجربی این سوال است که آیا میان انواع ×انگیزه با دو بعد جداگانه و توانایی تفکر خلاق و شخصیت خلاق تفاوتی وجود دارد؟بعد از تقسیم گروه ها به گروه بالاتر و پایین تر بر اساس نمره متوسط، گروه ها به چهار طبقه تقسیم گردیدند.همچنین کثرت چنین گروه هایی مورد مطالعه قرار گرفت و در بین گروه ها در صورت وجود هرگونه تفاوتی این ×اختلاف بین قدرت تفکر خلاق و شخصیت خلاق به تایید شد.
دوما: رابطه بین محیط خانه خلاق و خلاقیت در نوجوانان مورد تایید قرار گرفت.
سوما: تفاوت عمده ای بین گروه با انگیزه درونی بالا و انگیزه بیرونی بالا و گروه با انگیزه درونی پایین و انگیزه بیرونی پایین در مورد شخصیت خلاق وجود داشت.
چهارما: آزمون رابطه بین توانایی تفکر خلاق نوجوانان و شخصیت خلاق با محیط خانه خلاق نشان داد که در این زمینه هم ارتباط عمده ای در بین آنها وجود دارد.بچه های با سبک فرزندپروری کنترل گر، توانایی خلاقیت کمتری برای اقدام کردن در مطالعه هیریش - پاسک - - 1991 داشتند.
