بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر به بررسی ارتباط میان سبک های اقتداری معلمان با احساس امنیت در دانش آموزان مقطع راهنمایی شهرستان بجنورد
پرداخته است. محقق اطلاعات نظری مورد نیاز را به صورت کتابخانه ای جمع آوری وسپس از طریق پرسشنامه اطلاعات میدانی از دانش آموزان و معلمان مدارس حومه شهر بجنورد جمع آوری کرده است، حجم نمونه از طریق جدول مورگان 259 نفر بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی تعداد 100 نفر آنها انتخاب شدند. بهمنظور جمعآوری دادهها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه محقق ساخته اقتدار و احساس امنیت استفاده شده است. در این مرحله با انجام تست خبرگان،مشورت با اساتید محترم راهنما و مشاور و همچنین نظرات افراد متخصص در زمینه بررسی ارتباط میان سبک های اقتداری معلمان با احساس امنیت در دانش آموزان مقطع راهنمایی حومه شهرستان بجنورد در طراحی پرسشنامه اعمال شده و اصلاحات لازم بعمل آمده و بدین ترتیب اطمینان حاصل گردید که پرسشنامه همان خصیصه مورد نظر محقق را می سنجد. در این تحقیق به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. نتایج حاکی از اینست که 48/49 درصد از دانش آموزان، اقتدار صوری و وجودی معلمان را در حد زیادی موجب عدم احساس امنیت در خودشان می دانند. تفاوت میان نسبت دیدگاه های دانش آموزان از لحاظ آماری معنادار می باشد(2 =10/36 ، .(P=0/006 بر این اساس فرضیه اول این پژوهش تایید می شود بدین معنی بین اقتدار صوری و اقتدار وجودی معلم و احساس امنیت در دانش آموزان مقطع راهنمایی رابطه معکوس وجود دارد. و68/04 درصد از شرکت کنندگان در این پژوهش، میزان تاثیر گذاری اقتدار حقوقی و محتوایی معلمان را در حد زیادی بر احساس امنیت خود برآورد کرده اند. تفاوت طبقات کم، متوسط و زیاد از لحاظ آماری معنادار است(=63/86 2 ، .(P=0/0005 بر این اساس فرضیه دوم این پژوهش تأیید می شود. بدین معنی که از دیدگاه دانش آموزان شرکت کننده در این پژوهش، بین اقتدار حقوقی و اقتدار محتوایی معلم و احساس امنیت در دانش آموزان مقطع راهنمایی رابطه مستقیم وجوددارد .
مقدمه
در جهان کنونی که دامنه علم به سرعت درحال گسترش است. نیروی انسانی آموزش دیده به عنوان مهمترین سرمایه برای رشد و توسعه کشور و موثرترین عامل در رقابت پذیری با تغییرات محیط محسوب می شوند. امروزه تحول نظام آموزش و پرورش بسیاری از ابعاد نظام آموزش و پرورش از جمله معلم ، فراگیر ، روش ها و .... را تحت تاثیر قرار داده است .از الزامات و پیش نیازها، برخورداری معلمان (که از ستون های اصلی نظام آموزشی محسوب می شوند) داشتن اقتدار لازم است.1 فن معلمی هنری است ظریف و حساس که با کمترین لغزش و خطا خسارت جبران ناپذیری بر شخصیت فراگیر وارد شده و قطعا هرگونه رفتار صحیح و سنجیده موجب آینده ای درخشان برای فرد می شود. با این مقدمه باید دریافت که یک معلم باید به گونه ای رفتار کند که اولا ارتباط عاطفی و معنوی محبت آمیزش با دانش آموزان حفظ شود و ثانیا مدیریت و کنترل کلاس را به نحو شایسته ای انجام دهد و از منظری دیگرمعلم و احیانا بی توجهی به مقررات کلاس تصمیم درست و شایسته ای را اتخاذ کند. مهارتهای معین بسیاری وجود دارد که دارا بودن آن ها برای معلمان در درجه اول اهمیت قرار دارد و اقتدار معلم از جمله مواردی است که معلمان برای ایفای موثر وظیفه خود به آن ها نیاز دارند.(آندرسون، (1377 اقتدارعبارتست ازتوان بالقوه ای که فردی دارا می باشد تا به وسیلهی آن بر فرد یا افراد دیگر و همچنین توان تصمیم گیری آنها اثر گذارد، به گونه ای
که افراد وادار می شوند تا کاری را انجام دهند(گلاور و همکاران، .(1378
امروزه علیرغم ایجاد تغییرات عمیق در نظام آموزش و پرورش و تغییر درسیاست ها وبرنامهریزیهای آموزشی، بسیاری از معلمان در رویارویی با مسایل ومشکلات آموزشی فاقد تواناییهای لازم و اساسی هستند و از روشهای قدیم ومهارتهای سنتی و انفرادی برای ادارهی کلاس خود استفاده میکنند. همین امرباعث کندی فرایند یاددهی - یادگیری و آسیبپذیری امر آموزش شده است .
1- Darling
1
تحقیقات بیشمارنشان داده است که بسیاری ازمشکلات اخلاقی و اجتماعینوجوانان ماحاکی از جذاب نبودن محیط مدارس و کشمکشهای اینگونهدانشآموزان با معلمان وافت تحصیلی آنان بوده است. لذا وجود مدیریت و اقتدار کارآمدمعلمان و ایجاد شرایط لازم برای تسهیل در امر یادگیری در کلاس درس که مطابق نیازها و ویژگی های فراگیران باشد، لازمهی جامعهی امروزی و راهگشایی بسیاری ازمشکلات نوجوانان می باشد.
مهمترین عامل موفقیت معلم در مدرسه توجه بهزمان اشتغال شاگردان درفعالیتهای عملی است. مطالعات متعدد نشان داده است که معلم کارآمد و فعالمعلمی است که میتواند بر اساس توانایی خود بههدفهای مورد نظر یادگیری دست یابد و بتواند بهدو مهارت دست یابد:
-تدریس کارآ -مدیریت ادارهی کلاس
باور به این که "دانستن، شرط معلم خوب بودن است" باعث می شود تا فراموش شود " معلم خوب،با دانش آموخته خوب مساوی نیست". چرا که معلم علاوه بر دانش، باید از مهارت های عملی نیز برخوردار باشد .مهارت1 نیز به اعمالی که معلم "در موقعیت واقعی" که عمدتا کلا س درس انجام می دهد،اطلاق می شود (گلاور2 و همکاران، .(1378
در پایان این سوال مطرح می شود که آیا میان سبک های اقتداری معلمان با احساس امنیت در دانش آموزان نقطع راهنمایی شهرستان بجنورد رابطه وجود دارد.
سؤالات تحقیق
-1 آیا رابطه ای میان اقتدار صوری و اقتدار وجودی معلم و احساس امنیت در دانش آموزان وجود دارد؟ -2 آیا رابطه ای میان اقتدار محتوایی و اقتدار حقوقی معلم و احساس امنیت در دانش آموزان وجود دارد؟
مبانی نظری
مفهوم اقتدار
مفهوم اقتدار با مفهوم قدرت و نفوذ پیوندی تنگا تنگ دارد. اقتدار به معنی قدرت مشروع است . اقتدار را قدرت مبتنی بر رضایت تلقی گرده اند . نفوذ رهبران سیاسی زمانی بر حق دانسته میشود گه به سوی اقتدار معطوف گردد. اقتدار یکی از اشکال بسیار کارامد نفوذ است و نه تنها مطمین تر و پر دوامتر از اجبار می باشد بلکه عاملی است که به رهبر کمک میکند تا بتواند با کمترین استفاده از منابع سیاسی براحتی حکومت کند. (اسکویونر3، (1994
ویژگیهایاقتدار
مشروعیت : این ویژگی موثر بودن اقتدار را معین می کند .
سلطه : فرد یا گروهی گه دارای اقتدارند بر افراد دیگر اعمال سلطه می کنند.
ماهوی بودن : اقتدار قدرتی صوری نیست زیرا ویژگی هایی دارد که سیمای اصلی قدرت را تشکیل می دهد .
عقلایی بودن :پایه اقتدار عقل و منطق است .
مسئولیت : داشتن اقتدار مسولیت برای دارنده وکسانی که اقتدار را می پذیرند به بار می آورد.
گونه های اقتدار معلمان
دو نوع تفکیک و تمایز در گونه های های اقتدار که باید به آنها توجه کرد، عبارتند از:
